BHAA-BHAANA
Pogau bhaa-bhaana
Boku Bhaa-bhaana apetulatulaaka wakutuuna saangua alamu atopadhaangia, auwalina uumatina maanusia, auwalina dosa tee kanarakaa i dunia, tee tuaapa pokaiana Aulataʼala tee maanusia. Boku Bhaa-bhaana amembali abagea i nuncana rua weta:
1. Pasala 1-11. Padhaangiana saangua alamu tee auwalina uumatina maanusia. I nuncana weta incia sii apetulatulaakea to Adamu tee Hawa, Kabil tee Habil, Nuh tee mawa maoge, tee Munara Babel.
2. Pasala 12-50. Auwalina opuana pitu lapina miana Israel. Opuana pitu lapina bhaa-bhaana satotuuna Ibrahim. Incia amataua mia roonamo iimanina tee kataʼatina i Aulataʼala. Kasiimpo atutunia tulatulana Ishak anana Ibrahim, tee Yakub anana Ishak (Yakub asarongia uka Israel). Kasiimpomo tulatulana sapulu rua miaia anana umane Yakub. Manga inciamo mopakarona sapulu rua kaomuna to miana Israel. Mia moburina Boku Bhaa-bhaana sii adhawu pogau hususu i sala samia anana Yakub o sarona Yusuf tee manga kajadia mopadhana mokangkanaia sabutuna Yakub apobhawa tee manga anana tee witinaina manga sumbesumbere apinda i Mesir. Moomini boku incia sii apetulatulaaka to manga mia i zamani bhaa-bhaana, maka ipogauakana hususu satotuuna tulatula to manga pewauna Aulataʼala. Auwalina boku incia sii apatindaaka ande Aulataʼala mopadhaangiana saangua alamu, sainamo kapadhaana boku incia sii ajanji ande Aulataʼala sadiamo amaheruaka uumatina. Mokenina kuasa maoge i saangua boku incia sii satotuuna Aulataʼala mohaakimuna tee mohukumuna incema-incema mopewauna sala. Incia uka motondana tee motulungina uumatina tee apatantuakea opea bhemomembalina i dhadhina manga incia. Boku momangengena sii atoburi to aburiaka tulatula to iimanina saangu lipu tee uka to atulungi mamudhaakana iimanina sumai sadhaadhaa adhadhi.
Antona
Padhaangiana saangua alamu tee maanusia 1:1--2:25
Auwalina dosa tee kanarakaa 3:1-24
Minaaka i Adamu sakawana i Nuh 4:1--5:32
Nuh tee mawa ogena 6:1--10:32
Munara Babel 11:1-9
Minaaka i Sem sakawana i Abram 11:10-32
Manga kapala bhanua: Abram, Ishak, Yakub 12:1--35:29
Siwuluna Esau 36:1-43
Yusuf tee manga witinaina 37:1--45:28
Miana Israel i Mesir 46:1--50:26
1
Aulataʼala Apadhaangia Laiana tee Alamu tee Antona
1:1-31; 2:1-7
I bhaa-bhaana Aulataʼala apadhaangia laiana tee alamu. Alamu indapo akomodele tee akoso. Kalalanda atutubhi uwena andala, tee Rohina Aulataʼala apekapola-polaka i bhawona uwe. Afirimanimo Aulataʼala, "Membalimo mainawa." Kasiimpo kainawa sumai amembalimo. Aulataʼala akamata ande kainawa sumai amalape, kasiimpo kainawa sumai apapogaaia minaaka i kalalanda. Tee Aulataʼala asarongiakea kainawa sumai "o eo" tee kalalanda sumai "o malo." Amembalimo konowia tee amembalimo saeona, sumaimo o eo bhaa-bhaana.*
Afirimanimo Aulataʼala, "Membalimo potidhaa i tanga-tangana uwe, mamudhaakana apapogaaia o uwe minaaka i uwe mosagaanana. Sabutuna, Aulataʼala apamembalia potidhaa sumai tee incia apapogaaia o uwe modhaangiana i tambena potidhaa sumai minaaka i uwe modhaangiana i bhawona tee amembalimo mboo sumai. Kasiimpo Aulataʼala asarongiakea potidhaa sumai, "laiana". Amembalimo konowia tee amembalimo saeona, siitumo o eo rua eona.
Afirimanimo Aulataʼala, "Membalimo bhari-bharia uwe modhaangiana i tambena laiana aporomusaka i saangu tampa, sanampuu atokamatamo tampa momatuuna." Tee amembalimo mboo sumai. 10 Kasiimpo Aulataʼala asarongiakea tampa momatuuna sumai "o tana matuu", tee romusakana uwe sumai asarongiakea "o tawo". Aulataʼala akamatea ande bhari-bharia sumai amalape.
11 Afirimanimo Aulataʼala, "Amembalimo tana apatuwu manga rumpu mangura, manga penembula mokoompolena, tee sagala giu puuna manga bhake mokohasiliakana bhake mokobhatuna." Tee amembalimo mboo sumai. 12 Tana sumai apatuwu manga rumpu mangura, sagala giuna penembula mokoompolena tee sagala giu puuna kau mokohasiliakana bhake mokobhatuna. Aulataʼala akamatea ande bhari-bharia sumai amalape. 13 Amembalimo konowia tee amembalimo saeona, siitumo eo talu eona.
14 Afirimanimo Aulataʼala, "Amembalimo manga kainawa i laiana to apapogaaia eo minaaka i malo. Amembalimo tanda ipatantuakana henggana, eo, tee tao, 15 tee mboomo bhari-bharia sumai amembalimo kainawa i laiana to apekainawaaka alamu." Tee amembalimo mboo sumai. 16 Sumaimo Aulataʼala apamembalia rua angu kainawa maogena sumai, siitumo kainawa motolabhina kaogena to akuasai eo tee kainawa momaidhiidhina to akuasai malo, tee apamembali uka manga kalipopo. 17 Kasiimpomo, Aulataʼala adhikaia bhari-bharia kainawa sumai i laiana to apekainawaaka alamu, 18 to akuasai eo tee malo, tee apapogaaia kainawa minaaka i kagalapu tee Aulataʼala akamatea ande bhari-bharia sumai amalape. 19 Amembalimo konowia tee amembalimo saeona, sumaimo eo pata eona.
20 Afirimanimo Aulataʼala, "Amembalimo i nuncana uwe manga mahaluku modhadhina akaketu-ketu, tee amembalimo manga manu-manu apekapola-polaka i bhawona alamu apekatii-tii i laiana." 21 Sumaimo Aulataʼala apadhaangia manga mahaluku momaogena i tawo tee sagala giu mahaluku modhadhina tee mokomingkuna tee mokaketu-ketuna i uwe, mboo sumaimo uka sagala giu manu-manu mokopanina tee Aulataʼala akamatea ande bhari-bharia sumai amalape. 22 Kasiimpomo Aulataʼala abarakatia bhari-bharia sumai tee afirimani, "Handamo apajulua pekabhari tee arangani kabharina, apoose apabukea uwe i tawo. Manu-manu uka ahandamo kabharina i alamu." 23 Amembalimo konowia tee amembalimo saeona siitumo eo lima eona.
24 Afirimanimo Aulataʼala, "Amembalimo alamu apalimba sagala giu mahaluku modhadhina, kadhambaaka, binata mopondelena tee sagala giu binata momailana." Kasiimpomo amembalimo mboo sumai. 25 Aulataʼala apamembalia sagala giu binata momailana, sagala giu binata kadhambaaka, tee sagala giu binata mopondelena i tana, tee Aulataʼala akamatea ande bhari-bharia sumai amalape.
26 Afirimanimo Aulataʼala, "Maimo, Ingkami bhetapamembalia maanusia mboomo sandarana karomami tee mboomo gambarana Karomami. Maanusia bheakokuasa to manga ikane i tawo tee manu-manu i laiana, to binata kadhambaaka, to bhari-bharia alamu, tee to bhari-bharia binata mopondelena i tana."
27 Sumaimo Aulataʼala apadhaangia maanusia sumai mboomo sandarana karona,
mboomo sandarana Aulataʼala apadhaangia manga incia,
Apadhaangia manga incia umane tee bhawine.
28 Aulataʼala abarakatimo manga incia tee afirimani i manga incia, "Koana-anamo koopu-opuamo tee ahandamo kabharina. Pabukemea alamu tee mangantaloakea siitu. Kokuasamo to manga ikane i tawo tee manu-manu i laiana, tee bhari-bharia binata mopondelena i tana."
29 Afirimanimo Aulataʼala, "Kamatea, Iaku kudhawuaka ingkomiu bhari-bharia penembula mokoompolena modhaangiana bhari-bharia i alamu tee bhari-bharia puu mokobhakena akobhatu. Siitumo bheamembali kinandemiu. 30 Sainamo to manga sagala binata momailana i alamu, tee sagala manu-manu i laiana, tee sagala binata mopondelena i tana, -- bhari-bharia mokoinyawana kudhawuakea sagala penembula maijo to kinandena." Tee amembalimo mboo sumai.
31 Kasiimpo, Aulataʼala akamatea sagala giu ipamembalina, ande bhari-bharia sumai amalape mpuu. Amembalimo konowia tee amembalimo saeona, siitumo eo nama eona.
* 1:5 Amembalimo konowia tee amembalimo saeona: To miana Ibrani, eo auwalina i konowia tee aahirina i konowia motutunia. 1:26 Ingkami: Pogau Ibrani inda apaposalea ingkami tee oni ingkita. Pia-pia mia ahaliina Kitabi aabhi oni "Ingkami" alabhi acoco atopake iwe sii, maʼanana: Aulataʼala apake oni "Ingkami" to asusuaka kaogesana manga sifatuna; atawa, Aulataʼala akemba tee manga malaaʼekati (mokaunde-undena mosakusiiakana pewauna Aulataʼala momaogena, kamata Ayb. 38:4-7) i nuncana karajaana apadhaangia maanusia. Pia-pia mia ahalii Kitabi mosagaanana aabhi oni "Ingkita" alabhi acoco apakea, maʼanana: Aulataʼala tee Rohina (kamata Bhaa. 1:1-2).