7
Nil Jesus.ana Kuunch Nungantam Al-Alantan Wik Thaw
Anpalaniy-a, nil Jesus.an aak Galilee wakanang iiy-iiy; puth nilan kaangk keꞌ iiy-iiyow aak Judea wakanangan puth than moom Jews.antam anangan-a, woyan thath-thathina, kuup-kuupin nungant, than yipam mulathayn nunanga. Aak may piꞌan mungkanakan thanttam Jews.antaman kan-kanang wamp-wampa, Tabernacles.an waaꞌantan.
Kuunch nungantam Jesus.antam anangan-a, thawin nungant, “Ayyang, nint aak inan kan wantāna! Nint kan iiyāna aak Judea.aka ngurp nungkaram yotam al-alantan, than yipam thathayn work piꞌ-piꞌanam anangan nintan yump-yumpangan. Nil weeꞌ-nathan kaangk pam piꞌanan iiyow-a, nil work keꞌ maꞌ-mupam iiy-iiyow, yaꞌa. Nint nath kan-kanaman work piꞌ-piꞌanam yump-yumpangan-a, yaa, nint puth meeꞌ yotantangan work iiyāna, than yipam thathayn nintang, aꞌ wik thooꞌ weꞌ-weꞌarathayn nungkaramana.” (Than puth kuunch nungantam anangan-a, wik inangan thawin nungant, than puth keꞌam kan-kanaman ngaantam-ngeeyin nunangan nil-thantan puth nhengk God.antaman.)
Nil Jesus.an thaw thant, “Aak ngatharan keꞌam yippak wamp aak Judea.akan iiyāng. Kaangk niiywey iiyanakan-a, yaa, niiy iiyāna. Than puth pam wanchangan-a, niiyangan-a, keꞌ ngangk-wayangam kal-kalantana, yaꞌa, than ngayangan ep ngangk-wayangam kal-kalantan, ngeenam putha, inpalan, ngay meeꞌangam maꞌ-yotaman thaw-thawang thant thanan woyan way anman wak-wakantan. Niiy may piꞌanakan puy kan iiyān niiyama! Ngaywey keꞌ yippak iiying may piꞌanakana, puth aak ngatharan keꞌam yippak wampa.” Nil Jesus.an-a, wik inangan thaw thant, kuunch nungantamakan, aꞌ angman yippak wun, aak Galilee.angan.
Nil Jesus.an Koy-Koyyuw Ngul Iiy May Piꞌanakana
10 Than kuunch nungantam anangan kanan iiyin may piꞌanakan-a, nil Jesus.an-a, koy-koyyuw ngul iiy; nil meeꞌ engkanangan keꞌam iiy, yaꞌa, nil wuthanang anman iiy-iiy. 11 Aak angman-a, may piꞌanan mungk-mungkin-a, than moom Jews.antam anangan-a, wenk-wenkin nungant, Jesus.antan. Than thawin thanttakaman, “Nil Jesus.an wanttin e?” 12 Than yotam anangan thaaꞌ yaakangan engk-engkin thanttakaman nil Jesus.an wanttinana. Pam wiy anangan thawin, “An nil pam min a!” Puth wiy anangan thawina, “Appang! An yaꞌa! An nil pam waya! Nil woyan wayakan meeꞌ wich-wichan thananga!” 13 Puth than kon yotantangan-a, keꞌam waaꞌin nunang, Jesus.an, puth than winynyang moꞌ-moꞌin thanttam, moom piꞌan Jews.antam al-alantaman.
14 Ngaaꞌ thonang ngulan-a, may piꞌan kanan mungk-mungkin-a, nil Jesus.ana wamp ngul, aawuch ngench thayan aakanakan, aꞌ kan-ngul thaaꞌ-aath-aath thanang. 15 Aꞌ than moom Jews.antam anangan meeꞌam ikin, thawin thanttakaman, “Pam inan wanttak kuchek waap min-minam paththam a! Nil puth school piꞌanakan keꞌam iiy ey!” 16 Nil Jesus.an thaw thant, “Wik anangan ngayan thaaꞌ-aath-aathangan niiyang-a, an wik ngatharam yaꞌa, ngay-ngayam keꞌam wik maay-maayang thanang, puth wik inangan-a, wik nungantam piip God.antaman nilan kuch ngayang. 17 Than weeꞌ-weeꞌanangan kaangk kan-kanaman wik God.antaman ngeeyayn-a, an than ngul ngaantam-ngeeyayn wik inangan ngayan thaaꞌ-aath-aathang niiyanga, wik ngatharam puth yaꞌa, wik inangan-a, piip God.antaman waaꞌ-waaꞌang niiyant. 18 Nil pam weeꞌangan wik nungantam anangan thaaꞌ-aath-aathow thanang-a, an nilana kaangk than yipam wiyangan thaaꞌ-kuumpayn nunang. Puth nil weeꞌangweya kaangka pam wanch wiyangana pam thonanganana thaaꞌ-kuumpayn-a, nilan kuch nunang ukow aak iikanakan-a, an nil pam koyꞌa aꞌ man-thonam iiyow, keꞌ wik uuyamow thakan, yaꞌa! 19 Keenkanaman-a, nil wuut Moses.angan-a, wik thayan anangan nilan want niiyanta! Puth niiyan kaangk keꞌ ngeeyān wik thayan anangan a! Puth niiy ngeenam kaangk ngayangan mulathān e?” 20 Than pam wanch yot anangan-a, man keeꞌanang thawin nungant, “An oony wayan ngangkang ngoonch nungkar a! An puth weeꞌang mulathow nintang e?”
21 Nil Jesus.an thaw thant, “Ngay work piꞌan thonam yumpangan niiyanta, aak ngench thayan Saturday.angana, ngay puth pam alpan thonaman miyalathangana, aꞌ niiy yotam inangaman meeꞌam ikana. 22 Puth niiy wik inangan ngaantam-ngeeyān a! Nil Moses.an keenkanaman thaw niiyant puk wuut many niiyantam anangan ngeen-wiy peꞌanan ump-umpān thanang. (Nil Moses.an kaꞌathangaman keꞌam thaw, yaꞌa, than wuut mangk ngamparamangan aak woyan inan wantin ngampara ngamp yipam yimanangan yumpāmpa.) Nungkway aak Saturday.an wunan-a, niiy ngeen-wiy peꞌan puk wuut manyiy anangan ump-umpaniy thananga. 23 Niiy puth aak Saturday.angan ngeenak umpaniy thanang yimanangana? Yaa, wik Moses.antam anpalan ey? niiyan puth kaangk keꞌ wik nungantaman pipān ey? nilan ump lat ngench thayanangan, ‘Kinch eightangan wantow thanang wuut many anangan-a, an ep niiy ngeen-wiy peꞌanana umpān thanang.’ Niiy puth ngeenam man kulan wampaniy ngathar a? puth ngay pam alpanan miyalathangan nunang aak Saturday.angan ey? 24 Niiy aak-yaꞌangana keꞌ waaꞌān thananga, pam wanch wiy anangan, kan niiy thathān thananga, ngaantam-ngeeyān tham than yaakaꞌ kan-kanam way yump-yumpantan, nath yaꞌ yaakaꞌ, min nath yump-yumpantan.” Nil Jesus.an-a, wik yimanangan thaw thant.
Than Pam Wanch Anangan Engk-Engkin Thanttakam Nil Jesus Weeꞌana
25 Pam wanch wiy anangan-a, aak Jerusalem.angan wuntan-a, thawin, “Nil paman inan ey? thanan kaangk mulathayn nunang ey? 26 In thathān nunang a! Nil kon yotantangan wik thaw-thawan a! puth than keꞌ waaꞌantan nunang, yaꞌa! Than pam moom al-alangan-a, kan-ngul ngaantam-ngeeyantan nunang pam nil God.angan kaaꞌngak ngampara? 27 An yaꞌ yaakaꞌ, ngamp puth keꞌ thiichimpa nil pam anan aak want-wanttinpalan wampow. Puth pam inana, ngamp yotamang meeꞌmiy nunanga aak nilan wanttinpalan wamp.”
28 Nil Jesus.angan wikan thaaꞌ-aath-aath thanang aawuch ngench thayanangan-a, nil wik othamayan thaw-thaw thant, “Niiy ngayangan kan-kanam thiichaniy ey? aꞌ puth niiy kan thamp thiichaniy ngay aak wanttinpalan wampangan ey? Puth ngay-ngayaman keꞌam wampangan aak iikanakan, yaꞌa. Nil ngayangan kuch-a, nil in-inman man-yetham iiy-iiyana, puth niiy pam wanch il-ilanganiya keꞌ meeꞌmiy nunang yaꞌ paththam. 29 Ngayiy-a, ep meeꞌmiy nunang, ngay puth nungantam anpalan wampangan, aꞌ puth nilaman kuch ngayang aak iikanakan.” 30 Anpalan-a, than wiy al-alangan keꞌ mamiythan nunang-a, puth yaꞌa, ngeenam putha, nungantan aak keꞌam yippak wamp than pam way al-alangan mamaynan nunanga Jesus.an. 31 Puth pam wanch wiy anangan-a, angmanan than-thanin-a, an ep min-minam ngaantam-ngeeyin nunang, Jesus.an, aꞌ thawin, “Pam nil anan wampowan God.angan kaaꞌngak-a, an nil ep work piꞌ-piꞌanam yump-yumpowa, puth nil pam ilangan yimanang thamp work piꞌ-piꞌanam yump-yumpana!”
Than Pam Piꞌan Al-Alangan Pam Kuchin Thanang Yipam Jesus.an Mamayn Nunang
32 Than pam Pharisees al-alangan-a, pam wanch anangan ngeeyin thanang wik thaaꞌ yaakangan thaw-thawin, Jesus.an waaꞌ-waaꞌin nunanga, aꞌ than il-ilanganiya aꞌ pam piꞌan priests al-alangan thapangumpan anangan kuchin thanang Jesus.an yipam mamayn nunang. 33 Nil Jesus.an thaw pam wanch yotamant, “Ngay inana manyam ngul wunāng niiyantanga, aꞌ ngay kan-ngul koyam iiyāng nungant, nilan kuch ngayanga. 34 Niiy ngathar ngul wenk-wenkān, yaꞌangamana, niiy ngayangan keꞌ uwāna. Niiyan keꞌ iiyin aak-aakanakan ngayan iiyānga.”
35 Than moom Jews al-alantaman thawin thanttakaman, “Nil pam inana, aak wanttinak ngul iiyow e? ngamp yipam keꞌ-ngul uwāmp nunangana? Aawuch piꞌan Greeks.antam aakanakaman iiyow ey? than Jews wiy anangan wun-wuntan ey? Puth nil pam wanch Greeks anangan thaaꞌ-aath-aathow thanang ngul ey? 36 Nil puth yimanangan thawa, ‘Niiy ngathar ngul wenk-wenkān, yaꞌangamana, niiy ngayangan keꞌ uwāna, yaꞌa,’ aꞌ puth wik inangan tham thaw, ‘Niiyan keꞌ iiyin aak-aakanakan ngayan iiyānga.’ Puth nil wik inanganiy-a, wanttak thaw-thawan e?”
Nil Jesus.angana Ngak Min Paththaman Waaꞌ Thant
37 May piꞌanan kan-ngul minch-minch-a, aak aniy-a, piꞌan wun thanta. Aak an-aniyangan-a, nil Jesus.an-a, ek, aꞌ othamayan thaw thant, “Nil weeꞌ-nathan ngakam uthamow-a, nil pal wampow ngathar aꞌ ngay ngakan theeꞌāng nungant mungkanakan. 38 Lat ngenchangan yimanangan waaꞌan, ‘Nil weeꞌangan nath ngangkangan piꞌ-piꞌow ngayangan-a, an keꞌ ngak anmana, ngak meeꞌan pich-pichan anpal pekan ngangk nungantam anpalman, ngakaniy aak umpuyam anman pich-pichow.’ ” 39 (Nil Jesus.an wik inangan thaw-a, nil Ngeen-Wiy Min God.antaman waaꞌ-waaꞌ, keꞌ ngak meeꞌ anman pich-pichan. An puth than weeꞌ-weeꞌanangan Jesus.an ngangkangan piꞌ-piꞌantan nunang-a, ngul-ngulana nil Ngeen-Wiy Min God.antaman ngangkang ngul ngoonchow thanttangan. Nil puth yimanangan keꞌam yippak ngangk thanttangan wun-wun, puth nil Jesus.an aak God.antamak keꞌam yippak koyam mat, meeꞌ yotantangan.)
Than Pam Wanch Anangan Wik Thaw-Thawin Jesus.antaman
40 Than wik inangan kanan ngeeyin-a, than pam wanch wiy anangan thawin, “Nil pam inan prophet kan-kanam ey?” 41 Puth than puungk wiy anangan thawin, “Nil pam inan God.angan kaaꞌngak kuchowanan ngampara!” Puth than puungk wiy anangan thawin, “Nil pam anan God.angan kaaꞌngak aak Galilee amanaman keꞌ wampiya, yaꞌa! 42 Puth than lat ngench thayanangan keenkanaman umpin wik yimanangan, ‘Pam anan nil God.angan kaaꞌngak kuchowanan ngampar-a, wuut mangk nungantamaniya David a! Aꞌ aak Bethlehem.ang angman aak-ngeeyow, aak angman David.an wuut mangk nungantaman wun-wun.’ ”
43 Anpalan-a, wik amanaman nil Jesus.an thaw-thaw-a, pam wanch puungk wiy ananganiy-a, kaangk paththam wunin nungant, than puungk wiy ananganiy-a, keꞌ kaangk wunin nungant, yaꞌa. 44 Than wiy al-alangan-a, kaangk mamayn nunang, courtak kalayn nunang, puth yaꞌ anman, than keꞌam mamin nunang.
Than Pam Piꞌan Jews.antam Al-Alangan Keꞌam Ngaantam-Ngeeyin Nunang
45 Pam thapangumpan anangan-a, koyam iiyin pam piꞌan priests al-alantan, aꞌ putha pam Pharisees al-alantan. Thanan wikakan engkin thant, “Niiy puth ngeenam pam anan pal keꞌam kalan nunang ngant a?” 46 Than pam thapangumpan anangan thawin, “Than pam wiyangana wik yimanangan keꞌam waaꞌ-waaꞌantan, nil pam ilangan ep wik min paththam waaꞌ-waaꞌan!” 47 Than pam Pharisees anangan thawin thant, “An nil niiyang thamp muukamath ey? 48 Ngul pam piꞌ-piꞌanam ngamparam al-alangan wik nungantaman ngeey-ngeeyantan ey? Ngul ngan Pharisees il-ilangan ngeeyān nunang ey? An yaꞌa! Ngan keꞌ wik ngeeyin nungantaman a! 49 Than puth pam wanch yot al-alangan wik thayan Moses.antamana keꞌam yippak thiichina anpalana nil God.angan ngul wayathow thananga!”
50 Anpalan-a, nil Nicodemus.an wik thaw thant, nil Nicodemus inana, nil Pharisee thamp, nil Pharisees wiy al-alantangan iiy-iiy. Nil pam inman-a, keenkan ngutangan wamp nungant Jesus.antana. 51 Nilan wik inangan thaw thant, “Wik thayan ngamparaman-a, yimanangan wunana. Ngamp pam aak-yaꞌangan keꞌ kuchāmp mulathanakana, ngamp kan kaꞌathangaman wik ngeeyāmp nunanga, aꞌ thathāmpa nil ngeen nathan way yump, Nil kan-kanam nathan way paththam yumpiy-a, an ep kuchāmp nunang mul wunanakana!” 52 Aꞌ thanan puth thawin nungant, “Nip ngul Jesus.angan aak thonam amanaman wampuw ey? aak Galilee anpalan ey? Yaa, nint min-min thathāna, lat ngench thayanangana, aꞌ nint ngul ngaantam-ngeeyān pam thonam prophet aak Galilee.am keꞌaman wampa, yaꞌa.”