14
Jew babadahi Yesu ana hiraghe hivi ogatarei
(Mat 26:1-5; Luk 22:1-2; Jhn 11:45-53)
Madegha ruwagha i maꞌamaꞌae muriyai da Raghona amna ma Payawa dododo eghana torehana ana mara. Piripirisi ghaeghaehi ma raugagayo tauvi haraharamanahi etanai hi baibaihei da govagovaghanei ma Yesu hita vunui da hitavi hiragheni.]
Hipa, “Wei ghohana, egha toreha au marana, tana kauwei, apo rava hina voghahighahiyawa.”
Wavine niura ghabughabuna Yesu au koyana i hiwaghi
(Mat 26:6-13; Jhn 12:1-8)
Maranaina Yesu au Bethany Simon ana au numa, i maꞌamaꞌae. Simon au naona opina pagapagana, ana au numa i amꞌam ma wavine dadi ghabughabuna maihana ghaeghaena, dadi wavana nard, taunei ava hi kaukauwei. Wavinena reduna i kaiweuni ma Yesu au koyana i hiwaghi. Rava ghehauhi kampa hi maꞌamaꞌae, hi rau-amoghaighai ma hivi tarapiriyei, “Aiwaꞌi aubaina da niura ahiꞌahina ivi kayokayowei?” Ita gimarei da mane ghaeghaena ita vaini da rava vivinuwa apoapoehi ita verehi ma tauhi nanaꞌarena wavinena hi enieni.
Yesu i riwehi, “Ona voterei! Aiwaꞌi aubaina o enieni? Tauna kauwa ahiꞌahina i kauwei aubaiu. Rava vivinuwa apoapoehi maitehi ona maꞌamaꞌae ma ona vovo haguhi wate taꞌu egha maitemi tana maꞌamaꞌae. Tauna ana bagibagi i kauwei da, niura au opiꞌu i hiwaghi da tupuwaꞌu i ai vokaukauwei am ghurughuruva aubaina. A ririwana kauwemi, mepa aiyai da tuyeghaꞌu ahiꞌahina, e rau-guguyei, dobu anatapuna, weꞌi wavinena aiwaꞌi i kaukauweiya, maiteni hina dededei.”
Judas ivi anina da Yesu ina amverenei
10 Anina ma Judas Iscariot, Yesu ana Aposel tagogi, tauhi 12 au horahi i nae piripirisi ghaeghaehi auwarihi da Yesu itavi benabenamei. 11 Marainana wei riwana hi nonori tauhi hivi nuwa ahiahi kauwa da hiparivai nuwaghani da, mane hina verei. Anina ma Judas, gavogavo i baibaihei da Yesu ita amverenei.
Yesu ana tauvotaghotagho maitehi hi amgogona.
(Mat 26:17-25; Luk 22:7-14, 21-23; Jhn 13:21-30)
12 Payawa Dododo Eghana Amna vokaukauwana ana au mara, au naonei yamna, sipu ghaubona he vunuvunui Raghona amna aubaina. Yesu ana tauvotaghotagho hi rau-bayadei, “Mepa u ghohei da ana nae ma Raghona amna ana vokaukauwei aubaim?”
13 Anina ma ana tauvotaghotagho ruwagha, ivi tauririwahi ma i pari-tawanehi, “Ona nae au Jerusalem ma oroto tagogi waira nauna e avaꞌavaraiya ona inanai, tauna onavi muri taghoi, 14 da metauna au numana e ruiruiyana, kampa ona rui ma numa taniwaga ona riwei, ‘Tauviharaharamana i riwa, me au hayana ana tauvotaghotagho maitehi Raghona amna ina ani?’ 15 Tauna haya au aidamo, ghaeghaena ma vovononoghana inavi heghemi, kampa aubaita ona vokaukauwa.”
16 Tauvotaghotagho hi nae au Jerusalem ma Yesu aiwaꞌi i ririweiya nanaꞌarena hi tuhaghai ma Raghona amna hivo kaukauwei.
17 Aubigai Yesu ana tauvotaghotagho 12 maitehi hi nei. 18 Maranaina hi amꞌam ma Yesu i riwehi “A ririwana kauwemi, apo au horami rava tagogi inavi benabenameu. Aiyai da maiteni a amam”
19 Anatapuhi hi rau-genuwanehi ma tagotagogei ava hi rau-raubayada viravira, “Taꞌu bo?”
20 Yesu i pari-beyehi, “Taumi 12 au horami tauna, aiyaꞌi da ana payawa taꞌu maiteu au aboma avivi gayo tagogi. 21 Rava Natuna apo ina hiraghe hi girugirumiya nanaꞌarena. Ma aiyaꞌi da Rava Natuna ina amamverenei apo ana yawahana ina apoꞌapoe kauwa. I ahi da ravana havena da ayona ita ghuni!”
22 Maranaina hi amam ma Yesu payawa i vaini ma God ivi egwayauwei ma ivo tomui ma ana tauvotaghotagho i verehi ma i riwehi, “Ona vaini, weꞌi tupuwau.”
23 Muriyai keyaka i vaini, God ivi egwayauwei ma keyaka i verehi ma hi uma. 24 I riwei “Weꞌi taraꞌu, i wanahiwaghi maghamaghauhi aubaihi, taraꞌuna God ana parivai nuwaghana vouna aubaina. 25 A ririwana kauwemi, weꞌi wainina egha meyanai ana umameyei nai au marana da wain vouna ana umai, God ana au vibadana.”
26 Anina ma rauwa tagogi hi ravi ma hi nae au Oya Olives.
Peter, Yesu ina rau-boviyei
(Mat 26:31-35; Luk 22:31-34; Jhn 13:36-38)
27 Yesu ana tauvotaghotagho i riwehi, “A ririwemi, anatapumi apo ona rovo ma ona rubatawaneu ma tau avau ana maꞌae, me warihagha i girugirumiya nanaꞌarena. God sipu taupainina, inavi hiragheni ma sipu hina rovo ma hinavi yamonehi.” 28 Wate God inavo mahirime au murina, anavi nao, au Galili ma muriyai ona nei.
29 Peter i pari-beyei, “Mepa da ghehauhi hina netawanem ma tau egha meyanai ana netawanem.”
30 Yesu, Peter i riwei, “Taꞌu a ririwem, we au waguvaraina, muriyai da kamkam mara ruwagha ina tou, tam apo mara tonugha ma rau-boviyeu.”
31 Peter pona bagibaginei i pari-beyei, “Havena da hinavi hiragheniu, taꞌu egha meyanai ana rau-boviyem.” Ma tauvotaghotagho ghehauhi nanaꞌarena hi riwa.
Yesu au Getsameni i raupari.
(Mat 26:36-46; Luk 22:39-46)
32 Yesu ana tauvotahotagho maitehi hi nei da au Getsameni ma i riwehi, “Weka ona tughura ma ana raupari.” 33 Yesu, Peter, James ma John i taravainihi ma maiteni hi nae. Yesu nuwaboya horanina i nughunughuri. 34 Yamna aubaina Yesu i riwehi, “Aꞌu nuwaboya i raꞌata guratana da evivi hiragheniu. Weka onavi paꞌipaꞌi ma onavi neneghana.” 35 I veraunae haburuna ma aetutuna au dowa i tapegharowei ma i raupari, mepa da tagotagogina, yamna wei hinivi yarana marina ita veruvireu. 36 Yesu i riwa, “Amaꞌu! Amaꞌu! Aiwaꞌi anatapuna awarim tagotagogina, awariu hini viyara keyakana ma vaina tawanei da taꞌu egha ana umai, wate egha tau aꞌu ghohana ma tam am ghohanei.”
37 Anina ma i wanavirai ma i inanai da ana tauvotaghotagho hi enoeno, yamna aubaina Peter i riwei, “Simon, o enoeno bo? Apo matami ita kaya mara haburuna bo eꞌegha?” 38 “Onavi neneghana ma ona raupari da egha au rauweyara ona peꞌu. Aruwa i ghoheghohei ma tupuwa i tapia.”
39 I nae me ma i rauparime da parina au naona i iyatoyatoniya tagogina i yatona meyei. 40 Tauna i nememei ma i inanahi da ana tauvotaghotagho yohora hi rau-raumatadudu: egha tagotagogina da matahi ita kaya. Ma tauhi hivi nuwanaina da, aiwaꞌi hita yatoni.
41 Mara vitonuina i nememei ma i riwame, “Taumi yohora o rau-matadudu ma ovivi yawahi bo? Raumatadudu anina. Ana mara i gheꞌetai, ona inana, Rava Natuna hi amverenei ghohaꞌapoapoe ravahi, ahi au vibadana. 42 Ona vomahiri ma tana nae. Tauvi benabenameꞌu, ona inanai eneneꞌi.”
Yesu hi vunui ma hi pani.
(Mat 26:47-56; Luk 22:47-53; Jhn 18:3-12)
43 Yesu yohora i dedede ma Judas tauna tagogi, tauvotaghotagho 12, au horana i gheꞌeta. Rava maghamaghauhi, ahi apia dabaruma ma kwasikwasi hivo wahi ma tauna maitehi hi nei. Piripirisi ghaeghaehi, raugagayo tauvi haraharamanahi ma babada ghehauhi, wei ravahi hi hegarihi da hi nei. 44 Tauvi benabenama ana matakiraha patara ivi heghehi, “Metauna orotona ana taratara haghavuiya ma navanavana ana yaghoyaghoniya tauna ona vodidini, ona pani ma ona taravaina naiyei.”*
45 Maranaina Judas i gheꞌeta ma i nae Yesu awarina ma i riwei, “Tauviharaharamana” ma i tarahaghavui ma navanavana i yaghoni. 46 Anina ma Yesu hivo didini ma hi pani. 47 Wate Yesu ana tauvotaghotagho ghehauna kampa i mahimahiri, kwasikwasi i sina yavui ma pirisi ghaeghaena ana tau bagibagi tanighana i tara huvitawanei. 48 Yesu i riwehi ipa, “Aiwaꞌi aubaina apia o vowahi ma oneꞌi vunuwaꞌu aubaina da, me tau aiwai apoapoena ata kaukauweya. 49 Marana patapatana Temple au horana avi haraharamana ma egha ota paniu. Wate wei kauwahi i tupuwa da God riwana anina da ina hegha.”
50 Anina ma ana tauvotaghotagho anatapuhi tauna hi rovo ma hi ruba tawanei.
51 Oroto tagogi, gara tagogiava ma maihana ghaghaena, i vaini da ivi garei ma Yesu ivo taghotaghonaiyei ma maiteni hi ghoheꞌi da hita pani. 52 Wate ana gara ava, hisina kaiweuni ma ana kovakovana i rovo ma i ruba.
Yesu hi rau-hetarei.
(Mat 26:57-68; Luk 22:54-55, 63-71; Jhn 18:13-14, 19-24)
53 Yesu hi taravaini da hi naiyei pirisi ghaeghae guratanana ana au numa. Piripirisi ghaeghaehi, babada ghehauhi ma raugagayo tauvi haraharamanahi kampa hivivi tagogiyehi. 54 Peter au heiya ma muriyai ivo taghohi da rauhetara au gabuna, i rui, pirisi ghaeghae guratanana ana au numa, kampa i tughura ma rom tau painihi maitehi, au eyagi hivi viꞌirara. 55 Piripirisi ghaeghaehi ma babada anatapuhi Yesu ana apoapoe hi baibaihei da hitavi hiragheni, wate egha aiwaꞌi hita tuhaghai. 56 Rava maghamaghauhi Yesu hivi wavui wate ahi viwavu tapuneitapunei ava.
57 Rava ghehauhi hivo mahiri ma moruwei Yesu hivi wavui. 58 “Tauꞌai a nonori ma i riwa da, ‘wei tempolna, rava nimahiyei hivo wavowaiya ana goruhi ma madegha tonugha au horana, ana vowameyei, egha aiyai ghehauna ina vowai.’ ” 59 Marina ahi dede maitena tapuna da tapuna, aubaina, i piripiri da ana apoꞌapoe hita tuhaghai.
60 Pirisi ghaeghae guratanana ivo mahiri rava au naohi ma Yesu i rau-bayadei, “Rava he viviwavum ma am paribeyana aiwaꞌi bo eꞌegha?”
61 Wate Yesu i genuwana taitaina ma egha aiwaꞌi ita yatoni. Pirisi ghaeghae guratanana i rau-bayadana meyei, “Tam Keriso, God vivivireina Natuna bo?”
62 Yesu i pari-beyei, “Taꞌu. Ma apo ona inanai Rava Natuna, Vivirewapanana au ahuohohina ina tughutughura ma hapauwei au mara da ina nei.
63 Pirisi ghaeghae guratanana ana gara i hogiri ma i riwa, “Aiwai aubaina rava ghehauhi ahi dede ta ghoheghohehi, 64 Ana vidibogha o nonori: ami nota aiwaꞌi?” A ghoheꞌi da hitavi hiragheni.
65 Ma ghehauhi, Yesu hi hovai, matana garei hi humai ma hi raviravi ma hi ririwei, “Ma riweai aiyaꞌi i ravim.” Ma taumahirighaghara hi vaini ma hi rau-navanavai.
Peter, Yesu I Rau Boviyei
(Mat 26:69-75; Luk 22:56-62; Jhn 18:15-18, 25, 27)
66 Maranai Peter, au gabaꞌura, numa au naona ma pirisi gheghetehaharana ana tau-bagibagi wavinena i nei. 67 Peter i inanai au eyagi ivi viꞌirara da i riwei ipa, “Tam, Yesu Nasaretei maiteni o naenae.”
68 Ma i rau-boviyei ipa, “Tau egha ata haramanei tam aiwaꞌi e dededei.” Ma nai gabuna i netawanei. Nai maranaina kamkam i tou. 69 Tau-bagibagi wavinena i inana meyei ma rava kampa hivi mahiriyana i riwehi ipa, “Wei tauna turana tagogi.”
70 Wate Peter i rau-bovime ma i riwa da yamna egha riwa kauwa.
Hiveraumaꞌamaꞌae haburuna ma kampa rava hi mahimahiri, Peter hi riwei, “Anina riwa kauwa da tam turahi, aubaina tam Galiliyei.” 71 Ma Peter i pari-beyehi ipa “A ririwana kauwemi, tau egha ata haramanei, ina pa amorumoru yamna God ina kovoghiu.” 72 Anina ma kamkam mara viruwaina i tou ma Peter Yesu ana riwa i notai, “Muriyai da kamkam viruwaina ina tou, tam apo mara tonugha ma rau-boviyeu.” Ma tauna i rau-gararei ma i tou.
* 14:44 Jew ahi vaivai da tura kauwana navanavana ruwaghana ina yaghoni maranaina hevivi egwayau. 14:49 Luk 19:47, 21:37 14:62 Dan 7:13