लूकदी शुभवर्तमान
लेखक
प्राचीन लेखकलाद वगामत विश्वास इल्ला उंडाद की लेखक वैद्य लुक इंगा वान लेख मिंदनुस वाड दुसरा पिढीलोन्टोड ख्रिस्ती उंडीनोड कंपीस्ताड. परंपराता, वान इंगोगो जातीटोड आंका सुशीनार, वाड मुख्यता वगा सुवार्तिक उंड्या, येवाड शुभवर्तमान इंगा प्रेषितलाद फनी इदी पुस्तक राश्या, आल्ले वाड पौल संगा सेवा फनीला उंड्या (कलस्सै. 4:14; 2 तीमथ्य 4:11; फिल. 24).
तारीख इंगा राशिनेद जागा
साधारण इ.स. 60 - 80.
लुक राशेद सुरवात कैसरीयाला शेश्या इंगा रोमला आदी पूर्ण आय्या. राशेद मुख्य जागा बेथलहेम, गालील, यहुदिया इंगा यरुशलेम उंडी शकास्ताद.
प्राप्तकर्ता
लुकदी पुस्तक थियफिलकी समर्पित उंडाद, दांदी अर्थ द्यावार प्रेमी उंडाड, इदी स्पष्ट लेद की वाड पहिलाकेले ख्रिस्ती उंड्या, का वानकी ख्रिस्ती आय्येद उंड्या. खरेम तर, लुकाड वान आंदार काना फेद्दावोड समजास्ताड (लुक 1:3). वाड इल्ला आंटाड की वाड वगा रोमी अधिकारी उंड्या, शेंगेम सबूतला पैकी येन्नीतरी सबूतलु इंगोगो जाती मंदीन इनेतोरकी सूचित शेस्तार इंगा वारदी मुख्य लक्ष्य मनशी कोडकु इंगा द्यावार राज्य इ शब्द मिंदा आताद (लुक 5:24, 19:10, 17:20-21, 13:18).
हेतू
येशुन जीवनदी वर्णन, लुक येशुन मनशी कोडकु आंका शेपताड, वाड थीयफील इनकी इदी राश्या, आंटे वानकी नेरपीने माटलु तेल्वाला (लुक 1:4). येशुन शिष्यला बद्दल येमिच अनिष्ट लेकाते खराबी लेकुंड्या इदी सुपदेंक छळ आय्ये वेळला लुकाड ख्रिस्ती विश्वासदी रक्षण शेशेदेंक राशिन्या.
विषय
येशुड-परिपूर्ण मनशी
रूपरेषा
1. येशुनदी जन्म इंगा सुरुवातीद जीवन — 1: 5 — 2:52
2. येशुन फनिलाद सुरुवात — 3:1 — 4:13
3. येशु इडे ताराशेतोड लेखक — 4:14 — 9:50
4. क्रूस मिंदा येशुन दी प्रगती — 9:51 — 19:27
5. यरुशलेमला प्रवेश, क्रूस मिंदा खिळाशेद इंगा पुनरुत्थान दिन कस्रोम येशुनदी विजयोत्सव प्रविष्ट — 19:28 — 24:53.
1
प्रस्तावना
1 या माटलाद माक पक्का खातरी आयनाद, आय माटलु येवार पहिलानुस सुशतोर इंगा वचनटोर सेवक उंडीर,
2 वार आय यल्ला नाक सोपाशी इच्चीर आदी आल्ले शेप्पेद आंका आ विषयदी वृत्तांत अनुक्रमता राशेद फनी शेंगेम मंदी शेतल्या तिस्कुन्नार.
3 दिन कस्रोम हे थियफिला महाराज, नीन आन्नी माटलाद बोड्ड्यानुस शिंगार शोध शेशीनेंका नाक पण इदी बागा वाटाशा की, इ आन्नी घटनाल बद्दल निक अर्थपुर्ण माहिती रायाला.
4 दीन कस्रोम की या माटलाद शिक्षण मनाक शिक्कीनाद दानदी सत्य मनाक पूर्णपणे येरका कावाला.
बाप्तिस्मा शेशेतोड योहान जन्मद भविष्य
5 यहुदीया प्रांतोड राजा हेरोद इन दिन्मुलाला, जखऱ्या फेरोड येवाडो याजक उंड्या. वाड अबीया याजक घरानाटोड उंडी वान वडती अहरोन वंशलोंदी उंड्या इंगा दान फेर अलीशिबा उंड्या.
6 वार ईद्दार द्यावारदी येरपु फेट्टेतोर उंडीर इंगा परमेश्वर आन्नी आज्ञालदी इंगा विधिलाद पालन शेयदुर.
7 गान वारकी बीडा लेकुंड्या, अलीशिबाद गोडूद उंड्या इंगा वार ईद्दार पण मुस्ल्योर आयनीर.
8 मग इल्ला आय्या की, वाड वान बारी नुसार परमेश्वर मुंदार वाड याजकदी फनी शेशेताप्पुड,
9 याजकला रीतीलेका परमेश्वर भवनला धूप कालचेदेंक चिठ्ठ्याल येशी वानदी निवड शेशेदेंक वच्या.
10 इंगा आंता मंदीद समुदाय धूप कालचेताप्पुड बैटया प्रार्थना शेस्केन निलाफडीन्या.
11 आप्पुड परमेश्वर दूत, धूपवेदी मंची शेय तीकुड निलाफडीनोड वानकी कमशा.
12 वान सुशी जखऱ्याड आद्री फोया.
13 गान द्यावारदूत वान आन्या, जखऱ्या येरस्कुनाक, येनटीक की नी प्रार्थना इना वच्चीनाद इंगा नी वडती अलीशिबादान तीकनुस निक कोडकु आय्यी, नु वानदी फेर योहान फेट.
14 इंगा आप्पुड निक आनंद इंगा उल्लास आय्यी इंगा वान जन्मता शेंगेम मंदी खुश आय्यार.
15 येनटीक की वाड परमेश्वर कंडलाला महान आय्यी इंगा वाड द्राक्षरस इंका सराय यप्पुडूच तागाक फोई इंगा वाड आम्मा कडपुला उंडी आप्पुडे पवित्र आत्माता निंडीनोड उंडी.
16 वाड शेंगेम इस्त्राएल संतानलान, प्रभूड वार द्यावार तीकुड मन तीप्पेदेंक कारण आय्यी.
17 इंगा द्यावार मंदीन तैयार शेशी, आब्बागारी मनलु वार बीळ्ळा तीकुड तीप्पी इंगा या बीळ्ळू आज्ञाल मानायार वारनी नीतिमान आज्ञाला येकाफोई प्रभून कस्रोम तैयार शेशीने मंदीन नीलाफडामती वाड एलीयान आत्माता इंगा सामर्थ्यता वार मुंदार नडशी.
18 इंगा जखऱ्याड द्यावारदूतनी आन्या, “इदी आय्यीच दिनमिंदा नीन यल्ला विश्वास फेटदून? येनटीक की नीन तर मूसल्योड उंडान इंगा ना वडती पण मुसलीद उंडाद.”
19 आप्पुड द्यावारदूत वानकी उत्तर इच्या, “निन द्यावार मुंदार निला फडेतोड गब्रीयल उंडान इंगा नी संगा माटलाडदेंक इंगा निक सुवार्ता शपदेंक नन्नु आंपीनार.
20 सूड, इदी आय्यी नंताक निक माटलाडा दाक फोई इंगा नु मुक्योड निलच्याव येनटीक की नाय माटलु याय योग्य वेळला पूर्णपणे खरेम ठराशी आ माटला मिंदा नु विश्वास फेट्टा लेद.”
21 आप्पुड जखऱ्याद दावा सुशेतोर मंदीक वाड परमेश्वर भवनला इंता शप येनटीक निलच्या दिंदी नवल वाटाशा.
22 वाड बैटीक वच्चीनेंका वानकी वार संगा माटलाडा दाकुंदू. आप्पुड वारकी तेलच्या की, परमेश्वर भवनला वाड दृष्टांत सुशिनाड. वाड वारकी इशाराल शेस्का उंड्या गान वाड आल्ले मुक्योड निलच्या.
23 मग इल्ला आय्या की वान सेवाद वेळ पूर्ण आयनेंका वाड इल्लुक फोया.
24 काही नाळा नंतर वान वडती अलीशिबाद रंजल मनशी निलच्या इंगा आय्यीद नेलाल दोक्केन निलच्या, आदी आन्या,
25 मंदीला आय्येद नाद अपमान दुराम शेशेदेंक प्रभूड ना तीकुड सुशा आप्पुड वाड ना कस्रोम इल्ला शेशा.
कुंवारी मरीया दानकी द्यावारदूतदी संदेश
26 अलीशिबाद यप्पुड आर नेलालदी रंजल मनशी उंड्या द्यावार गब्रियल दूतनी गालील प्रांतला नासरेथ फेर उरुक,
27 वगा कुंवारीदान तीकुड आंप्या. दानदी दाविद घरानालोन योसेफ संगा इड्याम आयन्या इंगा आ कुंवारीदानदी फेर मरिया उंड्या.
28 स्वर्गदूत दानतीकुड वच्चीगास आन्या, अभिवादन! निमिंदा द्यावारदी शेंगेम कृपा आयनाद. प्रभूड निसंगा उंडाड.
29 गान आदी वान माटलाता येरस्कुन्या इंगा इ अभिवादनदी अर्थ येम उंडी दिंदी आदी नवल शेशेदेंक आंट्या.
30 द्यावारदूत दान आन्या, “मरीये, आद्राक, परमेश्वर निमिंदा कृपा शेशीनाड.
31 सुड! नु रंजल मनशी आय्याव इंगा निक कोडकु आय्यी वान फेर नु येशु फेट.
32 वाड महान आय्यी इंगा वान महान द्यावार कोडकु आन्यार इंगा प्रभूड द्यावार वानकी वान आब्बाड दावीद इनदी सिंहासन इच्ची.
33 वाड याकोब घराणामिंदा सार्वकालिक राज्य शेशी इंगा वान राज्यद अंत काक फोई.”
34 आप्पुड मरियाद द्यावारदूतनी आन्या, इदी येल्ला आय्यी? येनटीक की नाक मनशी येरका लेद.
35 द्यावारदूत दान आन्या, पवित्र आत्मा निमिंदा वच्ची इंगा महान द्यावारदी सामर्थ्य निमिंदा सावली शेशी इंगा दिन कस्रोम या पवित्र बिडाद जन्म आय्यी, वान परमेश्वर कोडकु आन्यार.
36 सूड, नी गोनगोतला अलीशिबाद पण मुस्लीद उंडी रंजल मनशी उंडाद इंगा दान कडपुला कोडकु निलचीनोड उंडाड इंगा यादान गोडूद आंदूर आदी इप्पुड आर नेलालदी गर्भवती उंडाद.
37 येनटीक की द्यावारकी यादुच माटा अशक्य लेद.
38 मरियाद आन्या, खरेमे “निन प्रभून दासीद उंडान, नु आंटी आल्ले नाक कावाला.” मग द्यावारदूत आंदनुस येल्ली फोया.
मरियाद अलीशिबादान भेटास्ताद
39 आ दिन्मुलाला मरियाद लेशा इंगा लगालगा यहुदिया प्रांतलोन कोंडाल दावाता वगा नगरकी फोया.
40 आदी जखऱ्यान इंटल्योंग फोया इंगा अलीशिबा दानकी अभिवादन शेश्या.
41 येल्ला मरिया दानदी अभिवादन अलीशिबाद इन्या दान कडपुलोन बीडा उडी मत्या इंगा अलीशिबाद पवित्र आत्माता निंडी फोया.
42 आदी बेग्गे आवाज शेशी आन्या, “आंड्योरला नु धन्य उंडाव इंगा नी कडपुलोन फळ धन्य उंडाद.
43 ना प्रभून आम्मा नातीकुड दावाला इदी मान नाक यंदुकेल?”
44 यप्पुड नी अभिवादनदी आवाज ना गुम्मामिंदा फड्या, आप्पुड ना कडपुलोन बीडा आंनदता उडी मत्या
45 येवार विश्वास फेट्टीर आदी धन्य उंडाद, येनटीक की याय माटलु प्रभूड दानकी शेप्या आय पूर्ण आय्यी?
मरीया दानदी स्तोत्र
46 मरियाद आन्या,
“नाद जेम प्रभुन महान मानास्ताद,
47 इंगा परमेश्वर येवाड ना ताराशेतोड इन ठायी
नाद आत्मा आनंदित आयनाद.
48 येनटीक की वाड मना दासी दानदी दैन्य परिस्थिती सुशिनाड.
इप्पुडनुस आन्नी पिढ्याल नन्नु धन्य आनी.
49 येनटीक की येवाड सर्वसमर्थ परमेश्वर उंडाड
वाड ना कस्रोम फेद्दा फनी शेशिनाड;
इंगा वान फेर पवित्र उंडाद.
50 येवार वानदी येरपु फेटतार
वार मिंदा वानदी दया पिढ्यानपिढ्याल उंडी
51 वाड वान शेयता सामर्थी फनील शेशिनाड;
येवार घमंडी अंत:करणटोर उंडार
वारदी वाड पांगापाग शेशीनाड.
52 वाड राज्य शेशेतोरनी
वार सिंहासन मिंदकेल जगी तिशिनाड
इंगा गरीबोरनी उंच शेशिनाड.
53 वाड आकालता उंडीने मंदीन उत्तम पदार्थलाता तृप्त शेशिनाड.
इंका धनवानोरनी उत्ता शेतलाता वापस आंपीनाड.
54 दया कस्रोम वाड मान सेवक इस्राएलकी मदत शेशिनाड.
55 मना पूर्वजलाक वाड शेप्पीनेलेका अब्राहम
इंगा वान संतान इरमिंदुडदी दया नेहमी ध्यानाम शेयाला.
वाड मना सेवक इस्राएल इनकी मदत शेशीनाड.”
बाप्तिस्मा शेशेतोड योहानदी जन्म
56 अलीशिबादान संगा मूड नेलाल निलची नेंका आप्पुड मरियाद दान इल्लुक वापस फोया.
57 अलीशिबा दानदी डीलेवरीद वेळ आयनेंका, आदी वगा मोगाबीडाक जन्म इच्या.
58 प्रभूड दानमिंदा फेद्दा दया शेशीनाड, इदी दान शेजाऱ्याल इंगा नातेवाईकलु इनीर इंगा वार दान आंनदला सहभागी आय्यीर.
59 मग इल्ला आय्या की, योड नाळाक बीडाद खतना शेशेदेंक वार वच्चीनाप्पुड वान आब्बान फेरमिंदा वार बीडाद फेर पण जखऱ्या फेटेतोर उंडीर.
60 गान वान आम्मा उत्तर इच्चा, लेद दानपेक्षा वानदी फेर योहान फेट्टेद.
61 वार दान आनीर, नी गोनगोतला इ फेरोर येवारूच लेर.
62 यंकसार वार वान आब्बान शेय फइक शेशी आडगीर, वानदी फेर येम फेट्टाला, इल्ला निद इच्छा उंडाद
63 आप्पुड वाड रायदेंक पाटी आडग्या इंगा, वानदी फेर योहान उंडाद, इल्ला राशा दिन मिंदनुस वार आंदारकी शेंगेम नवल वाटाशा.
64 आद्दे वेळला वानदी नोर उघडाश्या इंगा वानदी न्यालका मोकळा आय्या इंगा वाड माटलाडदेंक आंट्या इंगा द्यावारकी धन्यवाद इद्देंक आंट्या.
65 आप्पुड आंदार शेजारोर आद्री फोइर इंगा यहुदीया प्रांतला कोंडाल प्रदेशला मंदी इ आन्नी माटलु माटलाडदेंक आंटीर.
66 येवार इदी इनीर वार आंदार मनला विचार शेशेदेंक आंटीर, वार आनिर, इड बीडा मुंदारकी येवाड आयेतोड उंडाड? प्रभुड वान संगा उंडाड इल्ला वार लक्षला वच्या.
जखऱ्यानदी स्तोत्र
67 वान आब्बाड जखऱ्याड पवित्र आत्माता निंड्या इंगा वाड पण भविष्यवाणी शेश्या; वाड आन्या,
68 “इस्राएल द्यावार प्रभुड, इनदी स्तुती उंडाला,
येनटीक की वाड मना मंदीत भेट तुस्कुन्या
इंगा मंदीद किंमत इच्ची सुटका शेशीनाड.
69 वाड मना सेवक दावीद इन घरानानुस
मना कस्रोम सामर्थशाली
तारणहार इच्चीनाड.
70 इदी प्रभुड वान पवित्र संदेष्ट्यालद्वारे युग सुरवातनुस शेप्पीन्या.
71 येवार मा शत्रुल उंडार इंगा येवार मामिंदा कालतार
वार देगारनुस सुटका शेशेद अभिवचन वाड माक इच्या.
72 मा पूर्वजला मिंदा दया सुपदेंक वाड इदी शेशेतोड उंडाड
इंगा मना पवित्र करारदी ध्यानाम फेट्टेतोड उंडाड,
73 इदी करार वगाट वटू उंड्या
इदी वाड मना पूर्वज अब्राहाम संगा शेशीन्या.
74 आदी इल्ला की, मीर मी शत्रुला शेतल्योन्केल इडी फोईगास,
75 ना मुंदार पवित्रता इंगा नितीमत्वता आयुष्यभर नाद सेवा येरस्कुनान्दे शेश्यार,
इल्ला नीन शेश्यान.
76 हे बिडा, निनु परात्पर द्यावार संदेष्टा आन्यार
येनटीक की प्रभुनदी दावा तैयार शेशेदेंक नु वान मुंदार नडशाव.
77 दिन कस्रोम की, वान मंदीक वार पापला क्षमाता तारणदी अनुभव शिक्काला.
78 द्यावार दया कस्रोम स्वर्गीय दिन्मुद फदु फुट्टी
इंगा साव दट्टाम सावलीला येवार जगास्तार वार मिंदा यलगु फडी.
79 दानतीकनुस येवार मोब्बुला उंडार
इंगा साव सावलीला कुसनीनार वारकी येलगु इद्देंक
इंगा माय काळलु शांती दावाक आंचेदेंक
दिनमुद फदु फुट्टामती माद भेट तिस्कुनी.”
80 मग वाड बीडा वाढास्केन फोया इंगा आत्माला सामर्थशाली आय्या. इस्राएल मंदीक प्रकट आय्ये दिन्मुनंताक वाड जंगलला निलच्या.