प्रेषितलाय फनील
लेखक
वैद्य, लुक, इ पुस्तक लेखक उंडाळ. लुक प्रेषितलोन संगेम घटनाळ विषयला साक्षीदार उंड्या येनटीक की वान संगेम भागला 'मनाम' वापराशेळदी पुष्टी शेशिनाम (16: 10-17; 20: 5-21; 18; 27: 1-28: 16). पारंपारिक रीतीता वान इंगोगो जातीटोळ आंका सुशीणार, वाळ प्रमुख्याता सुवार्ता शपेतोळ उंड्या.
तारीख इंगा लीवाशेळदी जागा
साधारण इ.स. 60 - 63.
लीवाशीने स्वरूप दी महत्वद जागा यरुशलेम, शोमरोन, लिडा, याप्पा, अंत्युखीया, इकोनियाम, लीस्त्र, डर्बी, फिलीपै, थेस्सलनीका, बिरीया, अथेन्स, करिंथ, इफिस, कैसरेआ, माल्टा, रोम उंडू शकास्ताद.
प्राप्तकर्ता
लुक थियाफिलास की लीवाश्या (प्रेषित 1:1). दुर्दैवता, थियफिल यवार उंड्या दिन बद्दल जास्त यर्क लेद. काही संभाव्य शक्यता उंडाय की वाळ लुककी आश्रय इचेतोळ उंड्या, किंवा थियोफिलकी (दिंदी अर्थ “परमेश्वर प्रेमी”) आन्नी ख्रिस्ती मंदीक संदर्भित आंका आन्नी तीकुड वापरास्तार.
हेतू
प्रेषितलाड हेतू मंडळीद (उदय) इंगा वाढाशेळदी कथा शपिदेंक उंडाद, इदी संदेश बाप्तिस्मा इचेतोळ योहान, येशु इंगा वान बारा प्रेषितलु शुभवर्तमानला सुरु शेशीर. इदी माक पेंटेकोस्ट दिवस नाळ वचेळ पवित्र आत्मा तीकेल आदी वाचेळ ख्रिस्ती पनदी संगेम प्रसार्दी नोंद माक इस्ताद.
विषय
सुवार्ताद प्रसार
रूपरेषा
1. पवित्र आत्माद अभिवचन — 1:1-26
2. पवित्र आत्माद प्रगटीकरन — 2:1-4 3
3. पवित्र आत्माता प्रेषितला तीकेल यरुशलेम लोंदी सेवाफनी इंगा मांडू तीकेल सभाद सताव — 2: 5-8: 3
4. पवित्र आत्माता प्रेषितला तीकेल यहुदिया इंगा शोमरोनलोंदी सेवाफनी — 8: 4-12: 25
5. पवित्र आत्माता प्रेषितला तीकेल दुन्याम शेवट नंताक शेशिनेद सेवाफनी — 13: 1-28: 31
1
विषय प्रवेश
1 ये थियफीला, येशुड येम सिखा मत्या इंगा शेश्या, इंगा या विषयला नीन ग्रंथला लीवाशिनान,
2 आ दिवस नंताक यपुड वान स्वर्गलोन्क मिन्दिक तीस्कोनीर. इ आज्ञाल वाड पवित्र आत्मा तीकेल वाड निवडासने प्रेषितलाक इच्या.
3 सचीनेन्का पण येशुड स्वतान संगेम प्रमाणलाता वार मुन्दार जिवंत सुपिच्या. इदी सुपीची चाळीस दिवस पर्यंत वाळ वारकी दर्शन इदू, इंगा द्यावार राज्यद दावा शपदु.
4 यपुड वाड वार संगा ओकाताळा उनडिर आज्ञा शेश्या की, “यरुशलेम शहर इळशी फो कुंडा तर आबाड इचीने, प्रतिज्ञाल विषयला, मीर ना देगार नुस ऐकाशिणार दांदी दावा सूळना.
5 येनटीक की योहान मिद न्यळाता बाप्तिस्मा शेशिनाळ खरेम; काही दिवसला नंतर मिद बाप्तिस्मा पवित्र आत्माता आय्यी.”
येशुनदी स्वर्गला फोकाम
मार्क 16:19-20; लूक 24:50-53
6 तर यपुड प्रेषितलु येशुन सांगा उंडीर येशुन आळगिर, “प्रभू, येम नु इदे वेळला इस्राएलदी राज्य इंगा स्थापन शेस्ताव?”
7 येशुड उत्तर इच्या, “आबाड स्वता अधिकारला काळ इंगा वेळ फेटीनाळ आइ ओळखास्काम मी तीकुड लेद.
8 यपुड पवित्र आत्मा मी मिंदा वची, आप्पुड मीर सामर्थ्य तीस्कोन्यार, इंगा यरुशलेम शहरला आंदार यहुदील इंगा शोमरोन प्रांतला, इंगा पृथ्वी शेवट नंताक मीर ना साक्षिल आयार.”
9 इल्ला शपी नेन्का वार कनला मुंदार वान मिन्दिक तीस्कोनीर, इंगा ढगला इचांग वान सूडसु शका कुंटूनीर.
10 दान बाद वाड फोतांना वार मोळाम तीकुड बारकाईता सूळदूर, आप्पुड सूळना, तेल्लाय बटाल येस्कोननेर इद्दार मंसूल वार देगारा नीला फडीर.
11 इंगा वार इल्ला माटलाळीर, “अरे गालीलटोर मंदी, मीर आंदू नीला फडी मोळाम तीकुड येनटीक सुस्का नीला फडीणार? इन जो येशुन मी देगार नुस मिम्दिक तीस्कोन्डार? मीर वान येला मोळामला फोतांना सुस्तुणार आले वाड वापस वची.”
बारावा प्रेषितदी नेमणूक
12 मग वार जैतुन टेकडी नुस यरुशलेम शहर कि वापस वचीर याद यरुशलेम शहर देगारा उंडाद ओकात शब्बाद दिवस दी यात्रा उंडाद.
13 मग यपुड वार शहरला पोहोचाशीर आप्पुड वार खोलीला यंदू वार उंडीर पेत्र, योहान, याकोब, अंद्रिया, फिलीप्प, थोमा, बर्थलमय, मत्तय, अल्फिन कोडकु याकोब, इंगा शिमोन जीलोत इंगा याकोब कोडकु यहुदा आंदूक फोईर.
14 इ आंदार मंदी इंगा वार येंटा येंनी तरी आंडेर, येशुन आम्मा मरिया, इंगा वान तमुळलु वगा चित्तता ओकालेका प्रार्थना शेयदूर.
15 आ नाळाला पेत्र तमुडवर्गला, तरी नूर मिंदा इर्वाय मंदी गर्दीला नीला फडी आन्या,
16 “तमुडलु, येशुन फटी इचेतोळ यहुदान विषयला पवित्र आत्मा दावीद नोरता याद भविष्यवाणी पाहिलाने शपीन्या, शास्त्रलेख पूर्ण आकाम फनीद उंडाद.
17 यहुदा मना गटटोळ मणशी उंड्या इंगा इ सेवाला सहभागी आईन्या.”
18 (वाड स्वता दृष्ट कमाईता शेन कोनका तीस्कोंन्या. इंगा वाड नती मिंदा फड्या दिनकस्रोम वानदी कडपु नडमा ने फगल्या, इंगा वाणी फेगुल बेटीक फड्या.
19 इदी यरुशलेम शहरला निलचेतोर आंदार की यरका आयनाद दांचांग वार भाषाला आ शेननी हकलदमा, आंटे रक्तामदी शेन, इल्ला फेर फडनेद उंडाद.)
20 स्तोत्रसहिताला लीवाशी उंडाद की, वानदी इल्लु उजडास फोवाला, इंगा दान्टल्या यवार नीला रोद. इंगा वांद पद इंगोगोड तीस्कोनाला.
21 दांचांग, प्रभू येशु, मना मधातला नोनिक बेटीक वचका फोका उंड्या आई आन्नी काळला,
22 योहान बाप्तिस्मा नुस तर या दिवस प्रभू येशुन मनादेगार नुस मिन्दिक तीस्कुनीर, आ दिवस पर्यंत तर या मनस्लू मना संगा सोबतीला उंडीर वार लोन्केल ओकोळ मना संगा वान पुनरुत्थानदी साक्षी का बेक.
23 आप्पुड यवानदी उपनाव युस्त उंड्या, वाड बर्सबा आंटार योसेफ इंगा मत्थिया, इर इद्दार मंसलान मुंदारकी येकोचीर.
24 इंगा वार इल्ला प्रार्थना शेशीर, “इ आंदारी मनलू जानाशेटोळ प्रभू,
25 इ सेवक पदलु इंगा प्रेषित पदलु इडशी स्वता जागाला फोइनेळ यहुदांदी पद यवार्की शिकाला इल्ला इ इद्दार पैकी नु यवार निवडाशीनाव आदी शप.”
26 इंगा वार-वार इचांग चीठ्ठील येशी नेन्का मत्थियांदी चिठ्ठी येल्या; आप्पुड वान अकरा प्रेषितला संगा मोजादेंक वच्या.