Chitabu cha mwaluko cha
Samweli
Chilongole
Vitabu vya 1 Samweli na 2 Samweli hamwande navyali ndo chitabu chimwe chikulu chiwele chizeleka “Chitabu cha Samweli.” Nachigawanulwa na kuwa vitabu vili kuli Seputuajenti, iwele ndo Ilagano lya Katali vyolitang'huligwe kwa ndonga ya Chigilichi cha katali ng'hatu. Vitabu vya 1 Samweli na 2 Samweli vina mbuli za katali ng'hatu zilinguwala ukomu wa mloli Samweli na mndewa Sauli na mndewa Daudi. Samweli nayali ndo chilongozi wa kuduma kuli mhela wa wanhu wa isi ya Isilaeli vyowagaluche kulawa kuli kulongozwa na watagusa na kwaluka kulongozwa na wandewa. Samweli yuyo ndo yawabakalize mafuta Sauli na Daudi kuwa wandewa wa Isilaeli. Vitabu vya 1 Samweli na 2 Samweli vyangusima mbuli za isi ya Isilaeli kuli mhela awo.
Haduhu yalinguvizela ndo whaani yavyandiche vitabu vya 1 Samweli na 2 Samweli. Yandiche hazelese yuye mgati mwa vitabu avyo, ila hanji nayali mkomu kuli mhela wa ulongozi wa mndewa Daudi. Hanji kahi nayali mkomu loukolile ulongozi awo, kota nayali na mhumu ya kusoma maandiko ganji gawele gosimila ukomu wa Sauli na Samweli. Kwa chiwalo acho, hatuvizelele whaani yandiche vitabu avi, hailinguzeleka kahi navyandichigwa hanili.
Gali mgati kuli 1 Samweli
1. Sula ya 1-3 zangusimila kupondigwa na kuchemigwa kwa mloli Samweli kuli uchitumagwa wa Nguluwi.
2. Sula ya 4-7 zangusimila ndaze Wafilisti vyowaliholile isanduku lya Ilagano lya Nguluwi kulawa kwa Waisilaeli na ndaze lila isanduku vyolyambuze kuwifya kuli muji wa Wafilisti mhela vyoliwele kuli miji ja hewo.
3. Sula ya 8-15 zangusimila ndaze Waisilaeli vyowaganile wawe na mndewa na ndaze Samweli vyoyambakalize mafuta Sauli yawe mndewa wa mwaluko na ndaze hamba Nguluwi vyoyamlemile Sauli.
4. Kuli sula ya 16-31 twangusoma ndaze Samweli vyoyambakalize mafuta Daudi yawe mndewa wa keli wa Isilaeli na ndaze Sauli vyoyajezile kumkopola Daudi.
1
Elikana na lukolo lwa heye ako Shilo
1 Kwali na munhu yumwe kuli muji wa Lama kuli isi ya vidunda vya Efulaimu yalinguchemigwa Elikana wa nhanzi ya Efulaimu wa lukolo lwa Sufu. Heye nayali mwana wa Yelohamu, mwana wa Elihu, mwana wa Tohu, mwana wa Sufu.
2 Elikana nayali na wache weli, yumwe nakachemigwa Hana na wa keli nakachemigwa Penina. Penina nayali na wana ila Hana nayali hela wana.
3 Chila mwaka Elikana nayali yolawa Lama na kuluta Shilo kumfugamila na kulavya nhambiko kwa Mkulu Nguluwi Yawele na Mong'ho. Ako wana weli walume wa Eli, wawele ndo Hofini na Finehasi nawali watambika wa Mkulu Nguluwi.
4 Chila mhela Elikana loyalavile nhambiko, nakawapa honhu ha miwunde kwa mdala wa heye Penina na kwa wana wa heye, walume na wadala, chila yumwe na honhu hake.
5 Ila Elikana nakamha Hana honhu heli ha miwunde kwa vila nayali yomgana lukami, hanga Mkulu Nguluwi nayali hampele wana.
6 Ila Penina nayali yomzudiza ng'hatu Hana chila mhela kwa kumgaza, kwa vila Mkulu Nguluwi hampele wana.
7 Mbuli ayi nailutilila kuli chila mwaka. Chila mhela Hana loyawele yoluta kuli ng'handa ya Mkulu Nguluwi, Penina nakamzudiza Hana mbaka Hana nakaluka kulila na kulema kulya choneche.
8 Chila mhela Elikana, mlume wa heye Hana nayali yomuuza, “Lekachoni kwangulila Hana? Lekachoni kwangulema kulya? Lekachoni kuna masinzo mnhumbula ya hegwe? Ndaze, hambe ndikulolele lukami kusinda wana walume kumi?”
Hana na Eli
9 Zuwa limwe lowasindile kulya na kunwa ako Shilo, Hana nakaluta kulanda. Mhela awo mtambika Eli nayali yekalise kuli chigoda habehi na honhu ha kwinjila kuli ihema lya kumfugamila Mkulu Nguluwi.
10 Hana nayali na masinzo ng'hatu. Loyawele yomlanda Mkulu Nguluwi nayali yolila kwa usungu.
11 Nakelaha yolonga, “Gwa Mkulu Nguluwi Uwele na Mong'ho, ugalole magazo ga heni, chitumagwa wa hegwe na kung'humbuka ne kusemwa heni. Wone konhambichiza heni ndiwe na mwana mlume, ndokupa hegwe Mkulu Nguluwi mwana ayo mlume yawe wa hegwe kwa mhela weng'ha wa ukomu wa heye na mnvili za kumutwi kwa heye ama lulevu lwa heye havibeyigwa hebu.”
12 Hana nakalutilila kumlanda Mkulu Nguluwi, Eli nayali yolola mlomo wa heye.
13 Hana nayali yolanda mnhumbula na mlomo wa heye nawali utigasika, ila lizi lya heye haluhulikwe. Ahyo Eli nakejesa kota Hana kagala.
14 Ahyo Eli nakamlonjela, “Kolutilila kugala mbaka nili? Uleche kunwa divai!”
15 Ila Hana nakamwidichila, “Hebu mkulu wa heni, heni nda mdala mbele na magazo makulu. Heni sinwele divai ne chakunwa ching'ang'ale, ila nandali ndimlavila Mkulu Nguluwi gawele mnhumbula ya heni.
16 Kwa mhela weng'ha ndali ndilanda kwa chiwalo cha kugaya ng'hatu kwa heni na masinzo ga heni. Ahyo uleche kijesa kota heni nda mdala yohambe nhanze chinhu.”
17 Hamba Eli nakamlonjela, “Ulute kwa kikala goya, Nguluwi wa Isilaeli yakupe chila choumlandile.”
18 Hana nakalonga, “Nani chitumagwa wa hegwe ndangulanda ndiwe na uganililo hali hegwe.” Hamba Hana nakoka, nakalya chilyo nakawa nayali hela masinzo kahi.
Kupondigwa na kuwichigwa chiuyeng'ha kwa Samweli
19 Mitondo Elikana na ivyazi lya heye nawenuka lufuku, lowasindile kumfugamila Mkulu Nguluwi nawahiluka haluga Lama. Elikana nakawasa na mdala wa heye Hana na Mkulu Nguluwi nakedichila kulanda kwa heye.
20 Ahyo Hana nakawa na himila. Mhela wa kuponda loufichile, nakaponda mwana mlume. Hana kamchema ayo mwana Samweli kwa vila nakalonga, “Ndimlanda Mkulu Nguluwi.”
21 Elikana na ivyazi lya heye nawaluta kahi Shilo kumlavila Mkulu Nguluwi nhambiko ya chila mwaka na kweneza kilaha kwa heye.
22 Hana nahalutile, ila nakamlonjela hino mlume wa heye, “Hala mwana hoyolechezwa kong'ha, ndomhilika yakawichigwe hali Mkulu Nguluwi, yapone ako mazuwa gose.”
23 Elikana nakamlonjela Hana hino, “Udite chila chouchona chinoga. Ubeteze mbaka houmlecheza mwana kong'ha. Mkulu Nguluwi yeneze kulagana kwa heye kuwe kwa kukomya.” Lelo Hana nakapona haluga, nakalutilila kumlolela mwanage mbaka loyamlecheze kong'ha.
24 Loyamlecheze kong'ha nakamhilika hamwe na isenga ibuguma lya miyaka jidatu na kilo kumi za utimbo na chihako cha igozi cha divai. Hana nakamwinjiza hali ihema lya Mkulu Nguluwi ako Shilo, mwana nayali mdodo hela.
25 Lowasindile kulidumula singo lila isenga ibuguma, nawamhilika mwana kwa mtambika Eli.
26 Hana nakamlonjela Eli, “Kukomya, gwa mkulu wa heni, ukumbuchile heni ndo yula mdala ndiwele nyimile hali hegwe ndimlanda Mkulu Nguluwi.
27 Nandimlanda Mkulu Nguluwi yamhe mwana ayu naye nakamha heni chila chondandile.
28 Kwa chiwalo acho, heni ndimha ayo mwana Mkulu Nguluwi, mhela weng'ha hoyowa mkomu, nakalavigwa kwa Mkulu Nguluwi.” Hamba nakamfugamila Mkulu Nguluwi ako.