8
Ooweru Eesusi ku'ikame
1 Ku'wetakiri neipao Eesusia, yomachi oiparepua mochiwachiamio, Riosi chiia ahpo ye'karichi simiyame nayewesikaopua, tuuyesika, ahpo oosa mariki aampa ooka, ahpo ajawaria ahjama.
2 Wa'achi nokisire ooweruai, Eesusi sauteria kokoriao, wahjachi ooweruai tiame, ki ka'karuma tijoeturi puhjetiame. Piiripi ihji oowerua, Maaria enerepua, Maarena teewataniame, pukachio, oowisani reemo puuyanetiame.
3 Wa'achi ihtore Uhwana tewaniameai, Kuusa tewaniame uupira. Kuusaa, Eerore ye'karichi ku'yame eneriaipua. Wa'achi inisire Suusana tewaniameaipua. Wa'achi nokisiriai muuwaeme wahjachiai, Eesusi ku'ikame itapiti ahpo iinuekae, yooma Eesusi ajawaria ahjama.
Echayame wa'achitarichitia nayewatiame
(Maateo 13:1-9; Marako 4:1-9)
4 Piie taawechio, muuwaeme norikame ahpo mochiwachiami puuyakao, Eesusi ne'nemia e'enarepua keepumia. Eesusia ahpo kahtiachi napawikopao, i'ka wa'achitarichi o'inerepua nayewekaopua cheeka:
5 —Piiripi echayamea o'ineriataipua echakao. Ihjia echayaio, pooechi ruhjiteriataipua ookapi iimori. Pu'kao ti'tijoeria wa'a u'matopamea, yooma tekeka uumatoriatapua. Tuchikiai wa'a e'nakaopua, yooma pepeka ko'kariatapua pu'ka iimorio.
6 Wahjachi iimoria e'peekachi ruhjiriataipua, waitiame chuhkuachi weee. Puuuai yaupakai, ikanati wakipariatapua tiame, i'ka weee samiyao, ki tehpe e'oka wakipariopa.
7 Wahjachi iimoriai wehchajuritere ruhjiriatapua, pukaepa i'kao, wehchajuri weweripakao, wakipateriatapua si'rinaka.
8 Neipa wa'asi iimori ruhjikamea, tunakame weeechi ruhjiriatapua, ka'karuma weeechi. Pukaepa puuua weweripakao, piie siiento pahchira taakeriatapua, pipiripi iimoria.
Pu'ka kajusaapa Eesusia, pu'ka keepuameo, utewaeme nayewaka chaanerepua:
—I'ka wa'achitari pahtenariamea, kaawe inataka i'yepuapua masitiao.
Aatia tiiachipa wa'achitarichi nayeweria Eesusi
(Maateo 13:10-17; Marako 4:10-12)
9 Ehjepamio Eesusi ajawariaa, iinatukerepua piineri kahtioio:
—¿Achini chanika chiiamua pa'ao, wa'achitarichi nayewakao?
10 Waikao Eesusia, cheeka nehjiarepua:
—Eemea Riosichi noriwi tiiao, ma'chitepuamepua, nape wahjachi ki Riosi chiia pichikiameopua, ka'i. Wahjachi ti'tijoeri ki Riosi chiia pichikenariameo, wa'achitarichi nayewiamenia pu'kao, inamuaio, ki ma'chiame pahtepuawichiopua, ne'niaio, ki pahteka tetewipuawichiopua.
Eesusi ihtanako tuuniame echayame wa'achitaria
(Maateo 13:18-23; Marako 4:13-20)
11 Eesusia pu'ka wa'achitarichi nayewaka kajusaapa, cheerepua ahpo keepuameo:
—Ihji iimori wa'achitari no'o nayewiaa, eee chanika cheekamenia: Iimoria, Riosichi simiyamepua, kaaweruma tuuyewari.
12 Pooechi ruhjikame iimoriaa ikiriao, Riosichi simiyame nayewetiamepua, ka'karuma tuuyewari, pu'kao keepurioipua ki apochi uuriáa, apochi eenaka riaorósio u'yeriopua sewina erepateka, ki Riosichi paparaka newipamichiopua pu'káo.
13 Puuu iimori e'pechi ruhjikamea, weee waitiachio, Riosi tuuyewari pichiketiamepua, nape puuua, ki teeresi naawaekapa ahpo pichikeriao, kokosa tiiame aiwapa Riosichio, toakame ahpo pichikeriao.
14 Puuu iimori wehchajuritere ruhjikamea, Riosi tuuyewari pichiketiamepua, nape paarasari weemuniamee, itapiti ki ka'karuma eraniameeopua tiameo, itapiti ki ka'karuma pu'serewaeopua, kihta iintokame taakewachitiaopua, teesa teesache si'rikame.
15 Nape puuu iimori tunakame weeechi ruhjikamea, pichiwaka kaaweruma iikaeka pichikekamepua ahpo nayeweretiao. Puuua pewatiame uukamepua ahpo tuuyeretia pichikeriao, a'chikoitia tísia aiwaiopua Riosichi teetoapao, tísia anachakame puuua. Puuu wa'a teeka tísia anachakamea, tísia kaawe taakekamepua Riosichi te'teretowachiopua.
Tahjerachi simiyame wa'achitari
(Marako 4:21-25)
16 ’Puuu iimori taakeniameka tiiame puuua, ti'tijoeri tahjeraka te'teriame. Ihtaoi tahjeraa, ki noriwi weraniamepua, sikori yakana chuhcheka to'pekao, e'taparatereoi ki weraniamepua noriwio. Puuua ohso kaawe uutapamichioo, te'pa weraniamepua tepatetiachi, wa'a enapameoopua, uutapemichio.
17 Ihji ti'tijoe ooweru tiame tahjeraa, ki noriwi te'teremetepua ahpo tahjera te'teriao, yooma apochi enapameopua ahpo uutapachi e'enamichiopua, Riosichi paparamiao. Asimitepua piie taaweo, Riosio, yomatiame ki ka'karuma noriwi noonoitiameo, ma'chitamiachiopua.
18 ’Kaawe inataka inamumitiapua i'ka no'o chiiao. Te'ta iinuemea Riosie cheriwetiameo, Riosia kajuyachi taawechi enasaopua, epeche iinuemeripua Riosie ahpo kiapuao, Riosieo ahpowichio nuutekeka kahtiao. Nape kihta iinuemea Riosie cheriwetiameo, kihta ahpo kiapua teeremeripua Riosieo, ohsotia puuua ahkasi ahpo teesa iinueka erakoaoipua, u'yepuamepua Riosieo. Wa'a teeremeri Riosia, te'ta katewetiachi taawechio.
Eesusi yeeyera nayewaniame, poponira tiame
(Maateo 12:46-50; Marako 3:31-35)
19 Seenepi simikame Eesusi aaata ta'perachi ihsioio, wa'a eenare Eesusi yeeyeraa, Eesusi poponira yeeka, nape ihjia tahchiame weeriopa ti'tijoeri muirachio, ka'chi iika muime erakorepua Eesusi ihsiachio.
20 Eesusi yeeyera ma'chi weerioio Eesusi poponira ahjama, aaataa chaanerepua Eesusio:
—Aamo paaechani aamo yeeyea, aamo poponia tiame waami ma'chi.
Wa'a chaanetiaapa Eesusia, cheerepua ahpo norikame ajaka keepuameo:
21 —Áaa, ¿Aatanakamerajuare no'o yeeyea no'o poponiaio tiame, no'o tetejimaria tiameo? No'o te'ta yeeyea, no'o te'ta poponia, no'o te'ta tetejimaa tiame, yooma aaata Riosi chiiakamera keepuamepua, te'ta Riosi chiiakamera yoorame, Riosikamera e'waka.
Eesusia eeka teewetena pa'wechi, neeroi pe'konira tiame
(Maateo 8:23-27; Marako 4:35-41)
22 Piie taawechi Eesusia, pawekakerachi pakisaapua ahpo te'ta masitia ahjamao, chaanerepua pu'kao:
—Nahpe, paonamina i'ka weruma neerochio.
Wa'a siimparepua waikao.
23 Eesusia pa'wechi nokisinioio, wa'a poitoka kochipariaipua. Wa'a teetoiopua Eesusio, wa'a pa'wechio, ki nu'unti yukurepua, tísia eejeka. Wa'a ikitiopa pawekakeraa, maapori inisirepua, neeroie pochisika piwiteme teetoka.
24 Wa'a ikiniopa Eesusi masiteraa, yaapiti pusitesa chaachaparepua Eesusio:
—¡Masitari, masitari, yaapiti pusasáaa! ¡Piwitepani teeméee! —chaachaparepua siinakokao.
Waikao Eesusia werisikao, teeweterepua eekao, pa'we pe'koniraoi. Eesusia, teewetesoopua eekao, teewere pa'we pe'koniraai. Waikao, yooma yúúweeme itipirepua.
25 Wa'a ikisao chaanerepua ahpo masitiao:
—¿Achini ijikikame eemea, aamo noochi paparao?
Nape aapoeo tahpitika erapakamekapapua, poanachi ahpo chaachaparepua:
—¿Ihtana iikame ihji tijoea, eekaoi teewetiame, pa'weeoi yooreniame?
Eerasa ohjoeriame tijoe reemo yahchame
(Maateo 8:28-34; Marako 5:1-20)
26 Ehjepa wa'a tiame ikisaapua pa'wechio, Kaarara weeechi paonarepua, Arirea weruma neerochiopua.
27 Wa'a weeechi tekikoiopua Eesusio, wa'a machejenarepua piiripi tijoe, na'arari tijoeturi yahchame. Puuua wa'a mochiwachi ohjoeme eneriaipua, nape neipao, wahjipame toaniachi yaajatoame, ki chuhchaka wisasori oiyame, poiyame. Ki ku'itapi wa'a teeka, yaajatoame eneriaipua.
28 Weesa kaarenae o'yaeka, ya'yachatiame enerepua soontaroeo, nape puuua, tehpunasa kuhsitere uujumame eneriaipua, pu'ka na'arari tijoeturie i'toniapa.
29 Puuua Eesusi machikapa aatanakoo, chopokorieka weripaka cheerepua sisinaka:
—Eesúsiii, ¿ihtana yoramia teetonamua noochio, muuu Te'ta Te'pa Kahtiame Taanáraaa?
Nape Eesusia wa'a chiiopa na'arari tijoeturio, te'yarepua pu'kao chaaneka:
—Yaapi machenasa muuua pu'ka tijoechio.
Wa'a chaanetiapa na'araria tijoeturi, chaanerepua Eesusio:
—No'o tesiwe e'résaa, ki no'o kokosájeraniniaa.
30 Waikao Eesusia iinatukerepua:
—¿Achini tewania muuua?
—Piie Siento tewaniame neeea —nehjiare reemoa.
Wa'a cheere puuua, ki ookapi muitekamekapa nanaarari reemoniwario.
31 Waikaopu tijoechi mochikamea na'araria, tesiwa chaachaparepua Eesusichio:
—Ka'te taamo kokosamitia taamoo, ki waapisi wichiwachi tísia aiwateniachi taamo ihpapakao.
32 Wa'api waapi kahjenakooi, muuwaeme ohjopaopua koowi, pukachi ahpo uhjuranurarepua. Waikao Eesusia, pukachi reesiserepua muimichioo.
33 Waikao tijoechi puuyasaopua, koowichi muirepua. Waikao koowia ahjachi muitiao, tahpitika noonowirepua ujumaka. Kai muuenati ujumakaopua waatachituo, neerochi ruhjirepua si'rika.
34 Wa'a iikopa koowio, koowi inatiamea, ahpo mochiwachi e'enarepua tuumia, tísia majakame. Wa'a ajasisaapa, yooma tuurepua mochiwachio, yooma ihta ahpo ikiriao, ihtana ikirio ahpo tepuya koowio.
35 Waikao yooma wa'a mochiwachi mochikamea, yooma wa'ami mochikameapua tiameo, wa'a ikitiachi e'enarepua ne'nemia. Wa'a e'enatioopua Eesusi ihsiachio, na'arari tijoeturi iinuekamea, wa'a kahtiame tetewiretupua, kaawéruma, yachapakamepua wa'asi. Wakiratakame yasarepua wa'ao, kaawerumapua ki roorowiame. Nape ti'tijoeria wa'a iintokame tetewapa Eesusio, tísia majawerepua pu'kao, chachapia nokaka.
36 Puuu yooma tetewikamea, yooma tuuyerepua pu'kao, Kaararami e'nakameopua ne'nemia.
37 Waikaopua yooma nane'resaapa, Eesusi iintoria ahpo utewarieo, tísia seewepakaopua Eesusio, tesiwa chaachaperepua Eesusio, ahpo weewachio, machenajeraka Eesusio. Waikao Eesusia, no'rarepua pawekakerachi chuhkuachio. Wa'a mooenamioiopua pawekakerachio,
38 puuu ki ookapi na'arari tijoeturi puuyanetiamea, tesiwa cheeriaipua Eesusio ahpo yeetojerao, nape Eesusia chaanerepua pu'kao:
39 —Ohso kaawe muuua, i'wa aamo mochiwachi itipimitia muuua, yooma tuuyemia aamo mochiwachio, Riosi iintoriaopua amochio.
Waikaopu ihji tijoea, ahpo mochiwachi no'rasaopua, yooma tuuyerepua ahpo mochiwachio, ihtana iintorio Eesusiopua apochio.
Airo maarara oijenatewa; oowitiame Eesusi ampawakirachi ihchepariame tiame
(Maateo 9:18-26; Marako 5:21-43)
40 Waikao Eesusio eenechi no'rakao, Arirea weeechi paonasoopua, muuwaeme napawikame tewarepua wa'a, kaawe e'raka puuyeka mochiriame.
41 Wa'a tekisoopua Eesusio, wa'achi eenarepua aaata piiripi, Airo tewaniame. Puuu tijoea wa'a napawikarichi paamiratuame enerepua, kokoriame iinueme. Ihjia chopokorieka weripakao, tesiwa chaacharepua Eesusio, ahpo ta'pechi enajeraka.
42 Amori mukuyo tuurepua ahpo maarao, pu'ka ahpo maarara oosa mariki aampa ooka paamuame, puuuche ahpo iinueka. Waikao wa'a simiyoio Eesusio, ki ookapi na'naritorepua, tahchiame weritokaopua norikameo.
43 Wa'a muuwari nokisiniachio, wa'achi ihtoriaipua piiripi oowitiame, oosa mariki aampa ooka paaumpari i'toame, erayena kokoreka. Puuua me'merikochi i'yowakao, ki ookapi na'atakame eneriaipua toomio, kiisi yachapaka.
44 Ihji oowitiamea pukamina eenaka naaepakao, Eesusi wisasoriwarachi ihcheparepua teesa. Waikaopua, ahjachi ihchepasache ahpo erajenao teewekame saaerepua.
45 Waikao Eesusia, apochi ihchepatiame saaesao, cheerepua:
—¿Aatana noochi ihcheparu?
Nape aaataai ki noonorio tuuyopao, Peeroa chaanerepua Eesusio:
—Masitari, ¿nane'retare teemea, taamo tahchitoka teetoachio motasikao? Wa'a teetoi taamoo: “¿Aatana noochi ihcheparu”, iinatukiamemua?
46 Waikao Eesusia cheerepua:
—Nape noochi ihchepakamea, ki oowera noochi ihchepakamepua, noochi machenakame saaekame neeea, no'o Riosi utewari.
47 Waikao oowitiamea ki newime tiiapa ahpo iintoriao, chopokorieka weripaka Eesusio, yooma tetewachi apoe ihsirio tuurepua Eesusio, chachapia ihsika seewiapa. Waikao puuua cheerepua tiame, aatia tiiachipa ahjachi ihchepario, wa'a iintosacheopua, ikanati saukame itipirio tuurepua.
48 Waikao Eesusia kaawe e'rekao chaanerepua:
—No'o kutewée, noochi paparakapa, saukame itipikamemua. No'raka ehpeo aamo ta'pechi, kaawe eratoka.
49 Eesusi wa'a chaanioipua oowitiameo, wa'a eenare piiripi kooriaa, Airo ohjirachi o'inia eename, puuua chaanerepua Airoo:
—Aamo maaraapa, kiterepakame puuuapa. Kihtawichio noonotepuame Paamiraapa.
50 I'ka inamuka Eesusia, chaanerepua Airoo:
—Ka'te yuuwesi muuua. Noochiche oowe e'repuapua, aamo maaraa, saumitepua.
51 Eesusia asisaapa wa'a ta'pechiopua, ki aaata pakinurerepua wahjao, naatiche yeetoka pakimio tuurepua wa'ao, Peero, Waani, Saantiao, pu'ka kuita yeeyera tiame, noonora wa'achi, wahjaopua ka'i.
52 Wa'a ta'pechi tísia naarakopao, Eesusia chaanerepua pu'kao:
—Ka'te naarako eemea. Ihji kuita kutewea, ki mukukamekaitepua, oowera kohchiaitepua.
53 Wa'a chiiopa Eesusio ti'tijoeria, a'acherepua na'arekao, puuua pu'ka kuteweo pichiwa mukukameko nane'riamekapa.
54 Waikao yooreko pakisao Eesusia, sekachi chapikaopua, utewaeme chaanerepua pu'ka kuita kuteweo:
—¡Kutewéee, yasisísaaa!
55 Waikao kuita kutewea, eenechi eenaka iikarao, eenechi ahjarepua oijenakao. Wa'a ikisaopua, yasisisoopua kuitao, ko'kotenurare Eesusia.
56 Waikao yayawaraa, ki teesa kaawe erakorepua, tahpitika e'rakao Eesusi iintoriao. Nape Eesusia chaanerepua pu'kao, ka'te tuumitiapua i'kao, aawataoi.