17
Tesalonikak kim aptakake:
Timotius hun kim Makedonia mo ë darena Amfipolis ne Apolonia neka ërtamanka, ki zep Tesalonikak ërhataka. Zëwe hen Yahudi mo but srëm gola ki. Paulus ki zep but srëm gola in san dep song gweka– men kirekam zëna gwë gwekake. Dekam dan-ahare Hari Sabatnak Alap mo ëpba ola kore naka zep klis gul gwizimꞌinka. Zen anakan zë srip gulsuk gwizimꞌinka, “Alap mo ëpba olak man dam gwesïk, ‘Nësa de ngaya tabin hip de zëre mo zer sonen Zini, Zen nonol kareksa sa goltowera, ki sa hwëna tïn nïkon etan ngaya gwera.’ Ëe in zebë emsa Yesus hup dena ansa anakan tawa tabiꞌin: Zen eiwa Zen tangan– nësa de ngaya tabin hip de zer sonen Zi niye.” Dekam zep Paulus ne Silas neka Yahudi zini in ahakon daïblïzimk hen ang neizimk. Beyakam Yunani kore zi ang neizimk– Alapsa men zen betek në gweblakke. Ahakon hen bose nabare we wal.
Hwëna ahakon mae hap husus neizimꞌik, “Ano mae mo but srëm gola kon kim hlï nïl inꞌin.” Dekam zep pasarak ë-ensa de zauk gweblan zi hip te-alasa neirzimk– zen dikim ëïlman gwennak mas gwibiridan hap. In kim ëïlman gweꞌak, dekam zep Yason mo gola dot dasïzïk– Paulus ne Silas neka dikim zi tra mo nwenak ziwet son hap. Hwëna kim zë nohwënzimzik, Yason zënaka zep ïl dïhak, hen ahakore Yesussu de taïblïblan zi niban ëna iwe de teipsïn-teipsïn zi sin dep ïl dïbirhak. Anakan zep zë boton ol blo-blokam nenbiridak, “Tïngare okamanak men zen zini yasik da gwibiꞌin, zen mes angkam awe yaïng gwezal. Hwëna Yason an mes zini insa zëre mo gola kon lup gul inki. Zëno mae mo tawa tabinni, zen Roma mo ïrïk gïn nïkon dikim wet so gwen hap tïtï da gwibirin, sap zen anakan tawa da gwibirin, ‘Aha teipsïnnï ki– bosena Yesus.’ ”* Kirekam kim nasalbiridak, dekam zep zi trana in teipsïn-teipsïn wenya in mae han ëjal gwek. Dekam zep Yason maesa wal bose wal zeban nenbiridak, “Te-alasa nongka ap olzimk, ki neik sek gwek.” Kim nolzimk, dekam zep nenbiridak, “Angkam sap esa sek gwer.”
Ëna Bereyak kim aptakake:
10 Orapna kim tïꞌïnzak, dekam zep Paulus ne Silas neka Timotius mae han ëna Bereya san dep lup nul sonek. Kim zë yaïng gwek, dekam zep Yahudi mo but srëm gol san dep sek gwek. 11 Zëwe de zini enlala ngatanna. Zen Tesalonikak de zi mo kim hom. Zen zep aha-ere enlalakam Paulus mo mo tawa tabinni insa nulin gwek, hen zen dekam mwin-mwankam Alap mo ëpba olsa anakare hap karatda nul gwek, “San ha eiwa denaka nësa tonbirida gweꞌara?” 12 Zen zep beyakam Yesussu daïblïblak. Zen ahakon Yunani kore zi, hen Yunani kore bose nabare we wal.
13 Hwëna Tesalonikak de Yahudi zini in zen Yesussu daïblïbla srëm gwek, Zen kim Paulussu anakan nasalblak, “Zen angkam Bereyak tawa ta gwibiꞌira,” zen dekam zep yaïng gwezak, dekam zep zë hwëna zëwe de zisi olkam se dyabiridazak. 14 Dekam zep, Bereyak de zini men zen Yesussu daïblïblak nabakam Paulussu hi san dep zon dak. Hwëna Silas ne Timotius ne zen nama ki zë ëka. 15 Men zen zon dak, hëndep Atenak nërhatak. Zen kim lwan dahak, zëbon mae zep Silas ne Timotius neka anakan gu sonezimki, “Nabakam de asa ërtrozak.”
Paulus kim Atenak gwë gwekake:
16 Atena kon kim nama Silas ne Timotius neka eiszimꞌinka, enlalana man tangan anakare hap dowebla hanaka, “An ba hap ëna ansa yang tabin dowal-dowal enkam al dasïk?” 17 Zen in zep Yahudi mo but srëm gol san song gwe-gweka– zao dikim Yesus hup denaka Alap mo ëpba ola kon ziklis gul gwen hap. But srëm gola iwe, Yahudi srëm zi niban siri gwe-gwek. Paulus mwin-mwankam hen pasar san song gwe-gweka. Men zen zëwe ba mae hap yaïng gwe-gwezak, desa zëwe zep Yesus hup de ol dawemkam tawa ta gwibirki. 18 Ëna iwe de zini ahakon Epikuros Bak mo tawa tabin sin de ang ta gwenna, hen ahakon Stoakam de gubirida gwen wenya. Zen dekam zep Paulus hun nërkeisa-keisa gwek. Ahakon man nenblak, “Ol beyam-bya zini an man zënaka tim tiꞌara, ‘Ano tawa tabinni an aïrïs!’ ” Hwëna ahakon man nenblak, “Zini an san ha ëse yang tabin alap san de ang ta gwen hap nësa tïtï tabiꞌira?” Zen mae hap ki ëguk: Sap zen Yesus de tïn nïkon ngaya gwen hap denaka tawa ta gwibiꞌinka. * 19 Dekam zep Paulussu zëre mae mo ëgolek de gwe-gwen kwatap san dep nërsong gwek. Kwatapna in “Areopagus”kum nen gweblak. Zao zep nenblak, “Ëe ama ëdwam gweꞌan– eno tawa tabin ësena insa de asa tonbiridan hap. 20 Sap eno tawa tabinni ano mae mo inik au hlobin makan tangan lwaꞌan, zebë dawemkam de emsa sane tan hap ëdwam gweꞌan.” 21 Sap tïngare Atenak de zini hen aha lang nakore zini men zen zëwe lowehe gwek man ësam gwesïk gwek– ol ësesa de ësane gwe-gwen hap, hen kire hap de ëkeisa-keisa gwe-gwen hapye.
22 Paulus ki zep luweka, ki zep gubiridaka, “Atenak de zi, ëe ama emsa tame tabirin, ‘Em in alap-alapsa dawemkame blikip eisibirida gwenan.’ 23 Ëe kimë eno mae mo ënak të nasen gweꞌak, dekam zebë eno mae mo yang tabin alap-alap hap de kire-kirena kara ta gwibiꞌik. Dekam zebë hen tweran nin tru tasïk gweblan hap de kalsna hlauk. Zëwe ema ale uk, ‘An nëno mae mo tame tan srëm alap hap dena.’ Zep men zëbe hap tame tan srëmkam tru lasïk gweblanan, ëe ama Desa emsa tonbiridaꞌan.
24 “Alap men zen okamana ansa yang gulsuku, hen tïngare kirekam-kirekamna yang tabirki, Zen Zen nglï naban kama naban bi gwizimꞌira. Zen zi mo gol taublun dannak hom gwë gwenda. 25 Hen Zen hom zi de banakare maesa golblan hap dwam gwe-gwenda, sap Zen tahalha naka hom. Sap Zen Zen kïtak zi hip gol gwizimnira– angna, ensasana, hen tïngare kirekam-kirekam naye.* 26 Nonol lone sennak Zen aha-ere zi nikon tïngare zi ausuna yang tabirki. Hen dekam zep zëbe mae hap okamasa de bi gwibin hip dena golzimki. Zen Zen kïtak okama tek-tekna kae gwibir-zim niraka, hen Zen Zen auhu-kamanak de teipsïn-teipsïnnï anakan dam tasïk gwibirida, ‘Angkam em teipsïk. Angkam em ati gwen.’ 27 Alap mes kirekam syal gwibirki– Zënaka dikim të gweblan hap, mae hap, ‘Wëhë asa nërtoweꞌak?’ Hwëna Zen sap nëbon mae onakon langanak hom– 28 men kirekam ëgu gwenanke, ‘Nen an zëno taha terenake lowehe gwenan hen ëtë nasen gwenan. Ensasana hen Zëbon onak.’ Ebon mae onakon men zen tërya ale dabik, zen hen ki anakan ëgu gwek, ‘Nen an kïtak zëno walas.’
29 “Zen in zep, nen de Alap mo walas gwenkam, nen bap nen anakan tim tin, ‘Alap mo nwe-masena zen zi mo tahakam de yang tasïn makarena’– men kirekam zi mo enlalakam emas nakon, ahaksa perak nakon, hen kaso nakon yang da gwibirinke. 30 Orep Alap nwe enkam zë kara ta gwibirki– kirekam de Zënaka tëblannakye. Hwëna angkam zep okamanak de tïngare zini gubiridaꞌara, ‘Angkam dekam ëhalek.’ 31 Zen mes yaklana dam tasïkï– dekam de tïngare zisi zëre mae mo enlalasa de hla tazimdinkim klis gun hup denaye. Men Zen de klis gun hup dena, Desa hen mes dam tasïkï. Hen dekam de tïngare zi taïblïblan hap, Alap mes tïn nïkon ngaya taka.”
32 Hwëna tïn nïkon de ngaya gwen hap dena insa kim sane daꞌak, ahakon dekam zep swrë daꞌak. Hwëna ahakon man nenblak, “Neik etan aha yaklakam kire hap dena asa tonbirida.” 33 Paulus ki zep kon song gweka. 34 Hwëna dekam ahakon man zëno ola kon Yesussu daïblïblak. Zen dekam zep zëbon ang ta gwek. Ahana bosena Dionisius. Men zen kwatapna iwe ëgolek de gwe-gwek, zen zëno mae mo aha mamna. Ahana we, zëno bosena Damaris. Ahakorena hen ki.
* 17:7 Luk. 23:2; Yoh. 19:12 * 17:18 Epikuros Bak, zen sap zëwe de walsya hom, hwëna zëno tawa tabin ola mes Atenak hatak. Zen man tawa ta gwibirki, “Nen isrip-sri enkam nen lowehe gwen– banakare jalse gwen ol mae san de ang ta gwen srëmkam.” Stoakam de gubiridan wenya, zen zini bosena Zeno Bak mo tawa tabin sin ang tak. Zen man tawa ta gwibirki, “Nen diki enho tatetekam nen lowehe gwen. Anakan de enlala gwibinni aïrïs, ‘Ëe a-en asa dawem gwer. Aha zi mo tïtï tabin sin ba hap de ang gwen hap?’ ” * 17:25 1Raj. 8:27; Yes. 42:5; Kis. 7:48-50