☰ Tarih-tǝzkirǝ «1» 11
11
Dawutning Yǝⱨudiyǝgǝ padixaⱨ boluxⱪa mǝsiⱨ ⱪilinƣanliⱪi
2Sam. 5:1-10
1 U qaƣda barliⱪ Israil jamaiti Ⱨebronƣa kelip Dawutning ⱪexiƣa yiƣilixip: «Ⱪarisila, biz ɵzlirining ǝt-sɵngǝkliridurmiz! 2 Burun Saul bizning üstimizdǝ sǝltǝnǝt ⱪilƣandimu Israil hǝlⱪigǝ jǝnggǝ qiⱪip-kirixkǝ yolbaxqi bolƣan ɵzliri idila. Ɵzlirining Hudaliri bolƣan Pǝrwǝrdigarmu ɵzlirigǝ: — Sǝn Mening hǝlⱪim Israilning padiqisi bolup ularni baⱪisǝn wǝ Israilning ǝmiri bolisǝn, degǝnidi» — dedi.□
3 Xuning bilǝn Israil aⱪsaⱪallirining ⱨǝmmisi Ⱨebronƣa kelip padixaⱨ Dawutning ⱪexiƣa kelixti; Dawut Ⱨebronda Pǝrwǝrdigarning aldida ular bilǝn bir ǝⱨdǝ tüzüxti. Andin ular Pǝrwǝrdigarning Samuilning wastisi bilǝn eytⱪini boyiqǝ, Dawutni Mǝsiⱨ ⱪilip, Israilni idarǝ ⱪilixⱪa padixaⱨ ⱪilip tiklidi.■
 
Dawutning Yerusalemni ixƣal ⱪilixi
4 Dawut bilǝn barliⱪ Israil hǝlⱪi Yerusalemƣa kǝldi (Yerusalem xu qaƣda «Yǝbus» dǝp atilatti, zemindiki aⱨalǝ bolƣan Yǝbusiylar xu yǝrdǝ turatti). 5 Yǝbus aⱨalisi Dawutⱪa: «Sǝn bu yǝrgǝ ⱨeqⱪaqan kirǝlmǝysǝn!» dedi. Biraⱪ Dawut Zion degǝn ⱪorƣanni aldi (xu yǝr «Dawutning xǝⱨiri» dǝpmu atilidu). □ 6 Dawut: «Kim aldi bilǝn Yǝbusiylarƣa ⱨujum ⱪilsa, xu kixi yolbaxqi wǝ sǝrdar bolidu» dedi. Zǝruiyaning oƣli Yoab aldi bilǝn atlinip qiⱪip, yolbaxqi boldi. 7 Dawut ⱪorƣanda turatti, xunga kixilǝr u ⱪorƣanni «Dawut xǝⱨiri» dǝp ataxti. 8 Dawut xǝⱨǝrni Millodin baxlap tɵt ǝtrapidiki sepiliƣiqǝ yengiwaxtin yasatti; xǝⱨǝrning ⱪalƣan ⱪismini Yoab yasatti. □ 9 Dawut kündin küngǝ ⱪudrǝt tapti, qünki samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Pǝrwǝrdigar uning bilǝn billǝ idi.
 
Dawutning palwanliri
2Sam. 23:8-39
10 Tɵwǝndikilǝr Dawutning palwanliri iqidǝ yolbaxqilar idi; ular Pǝrwǝrdigarning Israilƣa eytⱪan sɵzi boyiqǝ pütkül Israil bilǝn birlixip, Dawutning padixaⱨliⱪini mustǝⱨkǝm ⱪilip, birliktǝ uni padixaⱨ ⱪilixⱪa küqidi.
11 Tɵwǝndikilǝr Dawutning palwanlirining tizimliki boyiqǝ hatirilǝngǝndur: —
Ⱨakmoniylardin bolƣan Yaxobiam yolbaxqilar iqidǝ bexi idi; u nǝyzisini piⱪiritip bir ⱪetimdila üq yüz adǝmni ɵltürgǝn. □ 12 Uningdin ⱪalsa Ahohiy Dodoning oƣli Əliazar bolup, u «üq palwan»ning biri idi; 13 Ilgiri Filistiylǝr Pas-Dammimda jǝng ⱪilixⱪa yiƣilƣanda, u Dawut bilǝn u yǝrdǝ idi. U yǝrdǝ arpa ɵsüp kǝtkǝn bir etizliⱪ bolup, hǝlⱪ Filistiylǝrning aldidin bǝdǝr ⱪaqⱪanidi; 14 ular bolsa etizliⱪning otturisida turuwelip, ⱨǝm etizliⱪni ⱪoƣdiƣan, ⱨǝm Filistiylǝrni tarmar ⱪilƣan; Pǝrwǝrdigar ǝnǝ xu yol bilǝn ularni ƣayǝt zor ƣǝlibigǝ erixtürgǝn.□
15 Ottuz yolbaxqi iqidin yǝnǝ üqǝylǝn Ⱪoram taxliⱪtiki Adullamning ƣariƣa qüxüp Dawutning yeniƣa kǝldi. Filistiylǝrning ⱪoxuni bolsa «Rǝfayim jilƣisi»da bargaⱨ ⱪurƣanidi. 16 Bu qaƣda Dawut ⱪorƣanda, Filistiylǝrning ⱪarawulgaⱨi Bǝyt-Lǝⱨǝmdǝ idi. 17 Dawut ussap: «Aⱨ, birsi manga Bǝyt-Lǝⱨǝmning dǝrwazisining yenidiki ⱪuduⱪtin su ǝkilip bǝrgǝn bolsa yahxi bolatti!» dewidi, 18 bu üq palwan Filistiylǝrning lǝxkǝrgaⱨidin bɵsüp ɵtüp, Bǝyt-Lǝⱨǝmning dǝrwazisining yenidiki ⱪuduⱪtin su tartti wǝ Dawutⱪa elip kǝldi; lekin u uningdin iqkili unimidi, bǝlki suni Pǝrwǝrdigarƣa atap tɵküp: 19 «Hudayim bu ixni mǝndin neri ⱪilsun! Mǝn ⱨayatining hǝwptǝ ⱪelixiƣa ⱪarimiƣan bu kixilǝrning ⱪenini iqsǝm ⱪandaⱪ bolidu? Qünki buni ular ⱨayatining hǝwptǝ ⱪelixiƣa ⱪarimay elip kǝlgǝn!» dedi. Xunga Dawut bu suni iqkili unimidi. Bu üq palwan ⱪilƣan ixlar dǝl xular idi.
20 Yoabning inisi Abixay üqining bexi idi; u üq yüz adǝm bilǝn ⱪarxilixip nǝyzisini piⱪiritip ularni ɵltürdi. Xuning bilǝn u bu «üq palwan» iqidǝ nami qiⱪⱪanidi. □ 21 U muxu «üq palwan» iqidǝ ⱨǝmmidin bǝk ⱨɵrmǝtkǝ sazawǝr bolƣan bolsimu, lekin yǝnila awwalⱪi üqǝylǝngǝ yǝtmǝytti. □ 22 Yǝⱨoyadaning oƣli Binaya Kabzǝǝldin bolup, bir batur palwan idi; u kɵp ⱪaltis ixlarni ⱪilƣan. U Moabiy Ariǝlning ikki oƣlini ɵltürgǝn. Yǝnǝ ⱪar yaƣⱪan bir küni azgalƣa qüxüp, bir xirni ɵltürgǝnidi. □ 23 U yǝnǝ ⱪolida bapkarning oⱪidǝk bir nǝyzisi bar, boyining egizliki bǝx gǝz kelidiƣan bir Misirliⱪni ⱪǝtl ⱪildi; u bir ⱨasa bilǝn uningƣa ⱨujum ⱪilip, uning nǝyzisini ⱪolidin tartiwelip ɵz nǝyzisi bilǝn ɵltürdi. □ 24 Yǝⱨoyadaning oƣli Binaya mana bu ixlarni ⱪilƣan. Xuning bilǝn üq palwan iqidǝ nam qiⱪarƣanidi. □ 25 Mana, u ⱨeliⱪi ottuz palwandinmu bǝkrǝk xɵⱨrǝt ⱪazanƣan bolsimu, lekin aldinⱪi üq palwanƣa yǝtmǝytti. Dawut uni ɵzining pasiban begi ⱪilip tǝyinligǝn.
26 Ⱪoxundiki palwanlar bolsa: —
Yoabning inisi Asaⱨǝl, Bǝyt-Lǝⱨǝmlik Dodoning oƣli Əlⱨanan, 27 Ⱨarorluⱪ Xammot, Pilonluⱪ Ⱨǝlǝz, 28 Tǝkoaliⱪ Ikkǝxning oƣli Ira, Anatotluⱪ Abiezǝr, 29 Huxatliⱪ Sibbǝkay, Ahoⱨluⱪ Ilay, □ 30 Nitofatliⱪ Maⱨaray, Nitofatliⱪ Baanaⱨning oƣli Hǝlǝb, 31 Binyamin ǝwladliridin Gibeaⱨliⱪ Ribayning oƣli Ittay, Piratonluⱪ Binaya, 32 Gaax wadiliridin kǝlgǝn Huray, Arbatliⱪ Abiyǝl, □ 33 Baⱨarumluⱪ Azmawǝt, Xalbonluⱪ Elyaⱨba, 34 Gizonluⱪ Ⱨaxǝmning oƣulliri, Ⱨararliⱪ Xagining oƣli Yonatan, □ 35 Ⱨararliⱪ Sakarning oƣli Aⱨiyam, Urning oƣli Elifal, 36 Mǝkǝratliⱪ Ⱨǝfǝr, Pilonluⱪ Ahiyaⱨ, 37 Karmǝllik Ⱨǝzro, Əzbayning oƣli Naaray, 38 Natanning inisi Yoel, Ⱨagrining oƣli Mibⱨar, 39 Ammonluⱪ Zǝlǝk, Zǝruiyaning oƣli Yoabning yaraƣ kɵtürgüqisi bolƣan Bǝǝrotluⱪ Naⱨaray, 40 Itriliⱪ Ira, Itriliⱪ Garǝb, 41 Ⱨittiy Uriya, Aⱨlayning oƣli Zabad, 42 Rubǝn ⱪǝbilisidin Xizaning oƣli, Rubǝnlǝr iqidǝ yolbaxqi bolƣan Adina wǝ uningƣa ǝgǝxkǝn ottuz adǝm, 43 Maakaⱨning oƣli Ⱨanan, Mitniliⱪ Yoxafat, 44 Axtaratliⱪ Uzziya, Aroǝrlik Hotamning oƣli Xama bilǝn Jǝiyǝl, 45 Ximrining oƣli Yediyayǝl bilǝn uning inisi tiziliⱪ Yoha, 46 Maⱨawiliⱪ Əliyǝl, Əlnaamning oƣulliri Yǝribay bilǝn Yoxawiya, Moabliⱪ Yitma, □ 47 Əliyǝl, Obǝd wǝ Mǝzobaliⱪ Yaasiyǝllǝrdin ibarǝt idi.
 
 
□ 11:2 «jǝnggǝ qiⱪip-kirixkǝ yolbaxqi» — ibraniy tilida «Israilning qiⱪixida ⱨǝm kirixidǝ ularƣa baxliƣuqi idila» degǝnlik bilǝn ipadilinip, Israilning barliⱪ paaliyǝtlirini kɵrsitidu. ■ 11:3 1Sam. 16:1, 13; 2Sam. 5:3 □ 11:5 «Zion degǝn ⱪorƣan» — «Zion» Yerusalemning iqidiki egizlik bolup, xu yǝrgǝ daim ⱪorƣan selinip turatti. Keyin ibadǝthanimu Zionda ⱪurulƣan. □ 11:8 «Millo» — «pǝlǝmpǝylik yǝr» degǝn mǝnidǝ boluxi mumkin. □ 11:11 «yolbaxqilar iqidǝ» — bu ibarining baxⱪa hil tǝrjimisi «ottuzi iqidǝ» □ 11:14 «Ular bolsa etizliⱪning otturisida turuwelip,... Pǝrwǝrdigar ... Ularni ƣayǝt zor ƣǝlibigǝ erixtürgǝn» — muxu ayǝttǝ «ular» bǝlkim Dawut wǝ «üq palwan»ni kɵrsitidu. «2Sam.» 23:11-12dǝ Əliazarning awwal bu jǝngni baxliƣanliⱪi kɵrsitilidu. □ 11:20 «...Xuning bilǝn u bu «üq palwan» iqidǝ nami qiⱪⱪanidi» — bu ayǝtning yǝnǝ birnǝqqǝ hil tǝrjimisi bar. 21-ayǝttiki izaⱨatni kɵrüng. □ 11:21 «Xuning bilǝn u bu «üq palwan» iqidǝ nami qiⱪⱪanidi. U muxu «üq palwan» iqidǝ ⱨǝmmidin bǝk ⱨɵrmǝtkǝ sazawǝr bolƣan bolsimu, lekin yǝnila awwalⱪi üqǝylǝngǝ yǝtmǝytti» — 20-21-ayǝtning baxⱪa birhil tǝrjimisi: — «Xuning bilǝn u «üq palwan» bilǝn tǝng xɵⱨrǝt ⱪazanƣan. U «üq palwan»din ikki ⱨǝssilǝp ⱨɵrmǝtkǝ igǝ bolƣan wǝ ularning bexi bolƣan bolsimu, lekin ulardin biri bolmidi». Əmma bizningqǝ tǝrjimimiz «2Sam.» 23:18-19gǝ mas kelidu. □ 11:22 «Moabiy Ariǝlning ikki oƣli» — yǝnǝ birhil tǝrjimisi: — «Moabtiki ikki xir...» yaki «Moabtiki ikki xirdǝk kixini...». □ 11:23 «bǝx gǝz» — ikki metrdin artuⱪ (2.2 metr). □ 11:24 «üq palwan iqidǝ nam qiⱪarƣanidi» — yaki «üq palwan bilǝn tǝng nam qiⱪarƣanidi». □ 11:29 «Sibbǝkay» — yaki «Mǝbbunay» («2Sam.» 23:27ni kɵrüng). □ 11:32 «Huray» — «2Sam.» 23:31dǝ «Ⱨidday». □ 11:34 «Ⱨaxǝmning oƣulliri» — yaki «Yaxǝnning oƣulliri». («2Sam.» 23:33ni kɵrüng). □ 11:46 «...Moabliⱪ Yitma» — bu tizimliktǝ birnǝqqǝ Yǝⱨudiy ǝmǝslǝr — mǝsilǝn, Ammonluⱪ Zǝlǝk, Ⱨittiy Uriya wǝ Moabliⱪ Timna bar.
☰