Muⱪeddes Kalam (yǝngi yeziⱪ) Yǝxaya 5

Üzümzar nahxisi

1 Mǝn ɵz sɵygǝn yarimƣa,

Mening sɵyümlüküm üqün ɵz üzümzari toƣruluⱪ bir küy eytip berǝy;

Sɵyümlükümning munbǝt bir dɵng üstidǝ üzümzari bar idi; □

2 U ⱨǝmmǝ yerini kolap taxlarni elip taxlidi,

Əng esil üzüm teli tikti;

U üzümzar otturisiƣa kɵzitix munari saldi,

Üzümzar iqidimu xarap kɵlqiki ⱪazdi,

Andin üzümdin yahxi ⱨosul kütti;

Biraⱪ buning orniƣa, üzümzar aqqiⱪ üzümlǝrnila bǝrdi.□

3 Ⱪeni, i Yerusalemdikilǝr wǝ Yǝⱨudaning adǝmliri,

Mǝn bilǝn üzümzarimning otturisidin ⱨɵküm qiⱪiringlar!

4 Mening üzümzarimda ⱪilƣudǝk yǝnǝ nemǝ ixim ⱪaldi?

Yahxi üzümlǝrni kütkinimdǝ,

Nemixⱪa pǝⱪǝt aqqiⱪ üzümnila qiⱪirip bǝrdi?■

5 Əmdi ⱨazir Ɵz üzümzarimni nemǝ ⱪilidiƣinimni silǝrgǝ eytip berǝy: —

Uning qitlaⱪlirini elip taxlaymǝn, u yutuwetilidu;

Uning tamlirini qeⱪip ƣulitimǝn, u qǝylinidu.□ ■

6 Mǝn uni qɵllükkǝ aylandurimǝn;

Ⱨeqkim uni qatap-putap, pǝrwix ⱪilmaydu;

Jiƣanlar wǝ tikǝnlǝr uningda ɵsüp qiⱪidu;

Bulutlarƣa uning üstigǝ ⱨeq yamƣur yaƣdurmanglar dǝp buyruymǝn.

7 Qünki samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Pǝrwǝrdigarning üzümzari — Israil jǝmǝti,

Uning huxalliⱪi bolƣan ɵsümlük bolsa — Yǝⱨudadikilǝrdur;

U adalǝt mewisini kütkǝn,

Biraⱪ mana ǝmdi zulum kɵrdi;

Ⱨǝⱪⱪaniyliⱪni kütkǝn,

Biraⱪ mana ǝmdi nalǝ-pǝryad boldi!□ ■

8 Hǝⱪlǝrgǝ ⱨeq orun ⱪaldurmay ɵyni-ɵygǝ, etizni-etizƣa uliƣanlarƣa way!

Ɵzünglarni yalƣuz zeminda ⱪaldurmaⱪqimusilǝr?■

9 Samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Pǝrwǝrdigar mening ⱪuliⱪimƣa mundaⱪ dedi: —

«Kɵpligǝn ɵylǝr,

Dǝrwǝⱪǝ ⱨǝywǝtlik, ⱨǝxǝmǝtlik ɵylǝr adǝmzatsiz, harab bolidu.

10 Bǝrⱨǝⱪ, ⱪiriⱪ moluⱪ üzümzar pǝⱪǝt altǝ küp xarab beridu,

Ottuz kürǝ dan bolsa pǝⱪǝt üq kürǝ ⱨosul beridu. □

11 Mǝy iqixkǝ aldirap tang atⱪanda ornidin turƣanlarƣa,

Ⱪarangƣu qüxixigǝ ⱪarimay, xarabtin kǝyp bolƣuqǝ besip olturƣanlarƣa way!■

12 Ularning ziyapǝtliridǝ qiltar wǝ lira, tǝmbur wǝ nǝy, xarabmu bar;

Biraⱪ ular Pǝrwǝrdigarning ⱪilƣanliriƣa wǝ ⱪol ixliriƣa ⱨeq etiwar ⱪilmaydu.□

13 Xu sǝwǝbtin ɵz hǝlⱪim bilimdin hǝwǝrsiz bolƣanliⱪi tüpǝylidin sürgün bolup ketidu;

Esilzadiliri eqirⱪixip,

Puⱪraliri ussuzluⱪtin ⱪurup ketidu.■

14 Xunga tǝⱨtisara nǝpsini yoƣinitip,

Aƣzini ⱨang aqidu;

Ularning xɵⱨrǝtliri, top-top adǝmliri, ⱪiⱪas-sürǝn kɵtürgüqiliri wǝ nǝƣmǝ oyniƣuqiliri biraⱪla iqigǝ qüxüp ketidu.□

15 Puⱪralar egildürülidu,

Mɵtiwǝrlǝrmu tɵwǝn ⱪilinidu,

Tǝkǝbburlarning kɵzliri yǝrgǝ ⱪaritilidu;

16 Biraⱪ samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Pǝrwǝrdigar adalǝt yürgüzginidǝ üstün dǝp mǝdⱨiyilinidu,

Pak-muⱪǝddǝs bolƣuqi Tǝngri ⱨǝⱪⱪaniyliⱪidin pak-muⱪǝddǝs dǝp bilinidu.

17 Xu qaƣda ⱪozilar ɵz yaylaⱪlirida turƣandǝk otlaydu,

Musapirlarmu baylarning wǝyranǝ ɵyliridǝ ozuⱪlinidu.□ ■

18 Ⱪǝbiⱨlikni aldamqiliⱪning yipliri bilǝn,

Gunaⱨni ⱨarwa arƣamqisi bilǝn tartⱪanlarƣa way!□

19 Yǝni: «Huda aldirisun!

Ixlirini Ɵzi ittikrǝk ada ⱪilsun,

Xuning bilǝn biz uni kɵrǝlǝymiz!

«Israildiki Muⱪǝddǝs Bolƣuqi»ning niyǝt ⱪilƣini yeⱪinlixip ixⱪa axurulƣay,

Biz uni biliwalayli!» — degǝnlǝrgǝ way!□

20 Yamanni yahxi, yahxini yaman degüqilǝrgǝ,

Ⱪarangƣuluⱪni nurning, nurni ⱪarangƣuluⱪning orniƣa ⱪoyƣuqilarƣa,

Aqqiⱪni tatliⱪning, tatliⱪni aqqiⱪning orniƣa ⱪoyƣuqilarƣa way!

21 Ɵzlirini dana dǝp qaƣliƣanlarƣa,

Ɵz nǝziridǝ ɵzlirini ǝⱪilliⱪ dǝp ⱪariƣanlarƣa way!■

22 Xarab iqixkǝ batur bolƣanlarƣa,

Ⱨaraⱪni ǝbjǝx ⱪilixta ⱪǝⱨriman bolƣanlarƣa,□

23 Yǝni para üqün rǝzillǝrni aⱪlap,

Xuning bilǝn ⱨǝⱪⱪaniylarning adalitini rǝt ⱪilƣuqilarƣa way!■

24 Xunga, ot yalⱪunliri samanlarni yutuwǝtkǝndǝk,

Yalⱪunlarda mǝnggǝnlǝr solixip yoⱪalƣandǝk,

Ularning yiltizliri qirip ketidu,

Gül-qeqǝkliri qang-tozangdǝk tozup ketidu;

Qünki ular samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Pǝrwǝrdigarning yolyoruⱪ-ⱪanunini qǝtkǝ ⱪaⱪⱪan,

Israildiki Muⱪǝddǝs Bolƣuqining sɵz-kalamini kɵzgǝ ilmiƣanidi.■

25 Xunga Pǝrwǝrdigarning ƣǝzipi Ɵz hǝlⱪigǝ ⱪarap ⱪaynaydu,

U ularƣa ⱪarap ⱪolini kɵtürüp, ularni urup yiⱪitidu.

Taƣlar tǝwrinip ketidu;

Ɵlüklǝr ǝhlǝtlǝrdǝk koqilar otturisida dɵwǝ-dɵwǝ bolidu.

Muxundaⱪ ixlar bolsimu,

Uning ƣǝzipi yǝnila yanmaydu,

Sozƣan ⱪoli yǝnila ⱪayturulmay turidu.■

26 U yiraⱪtiki ǝllǝrni qaⱪirip tuƣni kɵtüridu,

U yǝr yüzining qǝt yaⱪisidin bir ǝlni üxⱪirtip qaⱪiridu;

Mana ular tezdin aldirap kelidu!

27 Ulardin ⱨeqbiri qarqap kǝtmǝydu,

Putlixipmu kǝtmǝydu.

Ⱨeqbiri mügdimǝydu, uhlimaydu,

Baƣliƣan bǝlwaƣliridin ⱨeqbiri boximaydu,

Qoruⱪlirining boƣⱪuqliridin ⱨeqbiri üzülmǝydu;

28 Ularning oⱪliri ittik,

Barliⱪ oⱪyalirining kiriqliri tartilip tǝyyar turidu,

Atlirining tuyaⱪliri qaⱪmaⱪ texidǝk bolidu,

Jǝng ⱨarwilirining qaⱪliri ⱪoyuntazdǝk aylinidu;

29 Ularning ⱨɵrkirǝxliri xirningkidǝk bolidu,

Ular arslanlardǝk ⱨɵrkirixidu,

Dǝrwǝⱪǝ, ular owƣa erixkǝndǝ ƣaȥ-ƣuȥ ⱪilip ⱨɵrpiyixidu;

Owni ⱪutⱪuzƣudǝk ⱨeqkim bolmay,

Ular uni elip ketidu.

30 Xu küni ular dengizlar ⱨɵrkürigǝndǝk owƣa ⱨɵrkirixidu;

Əgǝr birǝrsi yǝr-zeminƣa ⱪariƣudǝk bolsa,

Pǝⱪǝt ⱪarangƣuluⱪ, dǝrd-ǝlǝmnila kɵridu!

Ⱨǝrⱪandaⱪ nur bulut-tuman tǝripidin ƣuwalixidu. □ ■

□ 5:1 «Mǝn ɵz sɵygǝn yarimƣa... bir küy eytip berǝy» — pǝyƣǝmbǝrning eytⱪan «yar»i bolsa Hudadur. «munbǝt bir dɵng üstidǝ...» — ibraniy tilida «bir münggüz, zǝytun mǝylik oƣul üstidǝ...» □ 5:2 «...üzümzar aqqiⱪ üzümlǝrnila bǝrdi» — muxu yǝrdǝ «aqqiⱪ» ibraniy tilidiki «sesiⱪ»ni bildüridu. ■ 5:4 Yǝr. 2:5; Mik. 6:3, 8 □ 5:5 «Uning qitlaⱪlirini elip taxlaymǝn, u yutuwetilidu» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: — «Uning qitlaⱪlirini elip taxlaymǝn, u kɵydürülidu». ■ 5:5 Zǝb. 80:12-13 □ 5:7 «mana ǝmdi nalǝ-pǝryad boldi!» — muxu ayǝttǝ wǝⱨiy-hǝwǝrni tǝkitlǝx üqün ibraniy tilida aⱨangdax sɵzlǝr ixlitilidu: «adalǝt» — «mixpat», «zulum» — «mixpaⱪ»; «ⱨǝⱪⱪaniyliⱪ» — «tsǝdǝⱪaⱨ», «nalǝ-pǝryad» — «zǝdǝkaⱨ». Yǝxaya pǝyƣǝmbǝr ⱨǝrdaim muxundaⱪ sɵz oyuni ⱪilidu. ■ 5:7 Zǝb. 80:8-9 ■ 5:8 Mik. 2:2 □ 5:10 «Bǝrⱨǝⱪ, ⱪiriⱪ moluⱪ üzümzar pǝⱪǝt altǝ küp xarab beridu» — muxu ayǝttiki «ⱪiriⱪ moluⱪ yǝr» ibraniy tilida «on ⱪox kaliliⱪ yǝr» degǝnlik bolup, on ⱪox kala bir kün iqidǝ aƣduralaydiƣan yǝr. «altǝ küp» — ibraniy tilida «bir bat», bǝlkim 27 litrgǝ toƣra kelidu. «ottuz kürǝ» — bir «kürǝ» bir kor, yǝni 20 litr. «30 kürǝ» bolsa ibraniy tilida «bir homir» (300 litr), «3 kürǝ» ibraniy tilida «bir ǝfaⱨ» (30 litr). ■ 5:11 Pǝnd. 23:29,30 □ 5:12 «lira» — bir hil tarliⱪ saz. «Pǝrwǝrdigarning ⱪilƣanliri...» — bu ibarǝ bǝlkim bipayan alǝmning yaritilixi wǝ ajayibliⱪlirini, «ⱪol ixliri» bolsa bǝlkim uning Israillarƣa kɵrsǝtkǝn nijatliⱪ mɵjizilirini kɵzdǝ tutidu. ■ 5:13 Am. 6:7 □ 5:14 «tǝⱨtisara» — ibraniy tilida «xeol» degǝn yǝr, «yǝr astidiki saray» (yǝni, «tǝkt saray»), ɵlgǝnlǝrning roⱨliri baridiƣan, ⱪiyamǝt künini kütidiƣan jayni kɵrsitidu. □ 5:17 «ⱪozilar... otlaydu,... musapirlar... ozuⱪlinidu» — demǝk, zemin box, ⱪuruⱪ bolup kǝtkǝqkǝ, ⱪoylar ⱨǝm yat adǝmlǝr ǝrkinlik bilǝn ⱨǝtta baylarning ɵyliridin ozuⱪluⱪ tapidu. ■ 5:17 Yǝx. 14:30 □ 5:18 «Gunaⱨni ⱨarwa arƣamqisi bilǝn tartⱪanlarƣa way!» — demǝk, ular gunaⱨlirini ⱨǝtta ɵz tenidǝ kɵtürǝlmǝydu, kǝbiⱨlikliri intayin kɵp ⱨǝm opuquⱪtur. □ 5:19 «Israildiki Muⱪǝddǝs Bolƣuqi» — 1:4diki izaⱨatni kɵrüng. ■ 5:21 Pǝnd. 3:7; Rim. 12:16 □ 5:22 «Ⱨaraⱪni ǝbjǝx ⱪilixta ⱪǝⱨriman bolƣanlar...» — muxular kinayilik sɵz, ǝlwǝttǝ. ■ 5:23 Pǝnd. 17:15; 24:24 ■ 5:24 Mis. 15:7; Yǝx. 9:18 ■ 5:25 Yǝx. 9:11, 16, 20; 10:4, 6 □ 5:30 «...ular dengizlar ⱨɵrkürigǝndǝk owƣa ⱨɵrkirixidu» — ibraniy tilida «...ular dengizlar ⱨɵrkürigǝndǝk uningƣa ⱨɵrkirixidu». Ularning owlaydiƣini bolsa Israildur. ■ 5:30 Yǝx. 8:22