☰ Yǝxaya 31
31
Misir bilǝn ittipaⱪlaxmanglar! •••• Huda Ɵzi Asuriyǝni yiⱪitidu
1 — Yardǝm izdǝp Misirƣa barƣanlarning ⱨaliƣa way!
Ular atlarƣa tayinip,
Kɵp bolƣanliⱪidin jǝng ⱨarwiliriƣa,
Intayin küqlük bolƣanliⱪidin atliⱪ ǝskǝrlǝrgǝ ixinip kǝtti!
Biraⱪ Israildiki Muⱪǝddǝs Bolƣuqiƣa ⱪarimaydu,
Pǝrwǝrdigarni izdimǝydu.■
2 Biraⱪ Umu danadur!
U külpǝt elip kelidu,
Degǝnlirini ⱪayturuwalmaydu;
U buzuⱪlarning jǝmǝtigǝ,
Xundaⱪla ⱪǝbiⱨlik ⱪilƣuqilarƣa yardǝmdǝ bolƣanlarƣa ⱪarxi ornidin ⱪozƣilidu.□
3 Misirliⱪlar Tǝngri ǝmǝs, adǝmlǝr halas;
Ularning atliri bolsa roⱨtin ǝmǝs, ǝttin halas;
Pǝrwǝrdigar bolsa ⱪolini uzartidu,
Yardǝm bǝrgüqi bolsa putlixidu;
Yardǝm berilgüqi bolsa yiⱪilidu;
Ular ⱨǝmmisi biraⱪla yoⱪilidu.
4 Qünki Pǝrwǝrdigar manga mundaⱪ degǝn: —
«Owni tutuwalƣan xir yaki arslanni bir tǝrǝp ⱪilixⱪa top-top padiqilar qaⱪirilƣanda,
Xir yaki arslan ularning awazliridin ⱨeq ⱪorⱪmay,
Xawⱪunliridin ⱨeq ⱨoduⱪmay,
Bǝlki owni astiƣa besiwelip ƣar-ƣur taliƣinidǝk,
Samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Pǝrwǝrdigarmu ohxaxla Zion teƣi wǝ egizlikliri üqün qüxüp jǝng ⱪilidu. □
5 Üstidǝ pǝrwaz ⱪilidiƣan ⱪuxlardǝk samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Pǝrwǝrdigar Ɵz ⱪaniti astiƣa Yerusalemni alidu;
Ⱪaniti astiƣa elip, Zionni ⱪutⱪuzidu;
Uning «ɵtüp ketixi» bilǝn Zion nijatliⱪⱪa erixidu. □  ■
 
Hudaning towa ⱪilixⱪa qaⱪirixi
6 Silǝr dǝⱨxǝtlik asiyliⱪ ⱪilƣan Igǝnglarning yeniƣa towa ⱪilip ⱪaytinglar,
I Israil baliliri!
7 Qünki xu künidǝ insanlar ⱨǝrbiri ɵzi üqün ɵz ⱪoli bilǝn yasiƣan kümüx butlarni wǝ altun butlarni: — «Gunaⱨtur!» dǝp taxliwetidu».■
 
8 «Xu qaƣda Asuriyǝ ⱪiliq bilǝn yiⱪilidu,
Biraⱪ baturning ⱪiliqi bilǝn ǝmǝs;
Bir ⱪiliq uni yutuwalidu, biraⱪ ⱪiliq adǝttiki adǝmningki bolmaydu;
U jenini elip ⱪiliqtin ⱪaqmaⱪqi bolidu,
Arisidiki yigitliri alwanƣa selinidu.□
9 Wǝⱨimidin uning «ul texi» yoⱪaydu;
Uning sǝrdarliri jǝng tuƣidin alaⱪzadilixidu» — dǝp jakarlaydu Zionda oti kɵyiwatⱪan,
Yerusalemda humdeni yalⱪunlawatⱪan Pǝrwǝrdigar. □  ■
 
 
■ 31:1 Zǝb. 20:7; 33:16-17; Pǝnd. 21:31; Yǝr. 17:5 □ 31:2 «Biraⱪ Umu danadur!» — «Umu» degǝn sɵz kinayilik, ⱨǝjwiy gǝp: «Sǝn Israil bǝk ǝkillik, xundaⱪ ǝmǝsmu? Lekin Umu (Hudamu) danaliⱪƣu!» degǝndǝk. Israilning ⱨeq danaliⱪi yoⱪ idi. □ 31:4 «top-top padiqilar» — bu ibarǝ Misirni kɵrsǝtsǝ, naⱨayiti kinayilik gǝp bolidu; qünki Misirliⱪlar ⱪoy wǝ padiqilarƣa ɵq idi («Yar.» 46:34ni kɵrüng). Bǝlkim muxu tǝmsilning awwalⱪi yerimi, Huda Israilni (xirdǝk, Asuriyǝ arⱪiliⱪ) jazalimaⱪqi bolsa, Misirliⱪlarni yardǝm berixkǝ qaⱪirix biⱨudiliktur. Ikkinqi yerimi bolsa, Huda ahirda Ɵzi (ⱪuxtǝk Ɵz ⱪaniti astiƣa elip — 31-ayǝt) Israilni Asuriyǝdin ⱪutⱪuzidu, degǝn mǝnidǝ. «xawⱪunliridin ⱨeq ⱨoduⱪmay,...» — yaki «ularning aldida yolni boxatmaydiƣan,...». «U (Pǝrwǝrdigar) Zion teƣi ... üqün qüxüp jǝng ⱪilidu» — Pǝrwǝrdigar kimgǝ ⱪarxi qiⱪip jǝng ⱪilidu? Yuⱪiriⱪi ayǝtkǝ ⱪariƣanda, u awwal xirdǝk (Asuriyǝ arⱪiliⱪ) Ɵz oljisi ⱪilmaⱪqi bolƣan Yerusalemni ⱪoliƣa elix üqün kürǝx ⱪilip, andin «owƣa yardǝmqi süpitidǝ» «uni xirdin ⱪutⱪuzimiz» degǝn Misir bilǝn jǝng ⱪilidu. Ⱨeqbolmiƣanda, Yerusalem Hudaning (Asuriyǝliklǝr arⱪiliⱪ bolƣan) tǝrbiyǝ jazasidin ɵzini ⱪutⱪuzalmaydu. Biraⱪ 5-ayǝttǝ, Huda ahirida ularni Asuriyǝning besip kirixidin ⱪutⱪuzidu, dǝydu. □ 31:5 «Uning (Pǝrwǝrdigarning) «ɵtüp ketixi» bilǝn Zion nijatliⱪⱪa erixidu» — Huda Musa pǝyƣǝmbǝr dǝwridǝ Israilni Misirdin ⱪutⱪuzƣanda, Israillarning ɵyliridin «ɵtüp ketix»i bilǝn ularni jazalimay, ularni ⱪutⱪuzƣan. Tǝpsilatliri üqün «Mis.» 12:23 wǝ «Zǝb.» 78:49ni kɵrüng — U Ɵzi ǝwǝtkǝn «ⱨalak ⱪilƣuqi pǝrixtǝ» Israillarning ɵylirigǝ yetip kǝlgǝndǝ Ɵzi ularning ɵylirining ixikining aldiƣa «ɵtüp turux»i bilǝn ⱨalak ⱪilƣuqi pǝrixtining yolini tosup, muⱨapizǝt ⱪilip ularni saⱪ ⱪaldurƣan. «Ɵtüp ketix» degǝn sɵz Israilni muxu ix toƣruluⱪ ǝskǝrtkǝn bolsa kerǝk. «Mis.» 12:13, 23-ayǝt wǝ izaⱨatlirini kɵrüng. ■ 31:5 Ⱪan. 32:11 ■ 31:7 Yǝx. 2:20 □ 31:8 «Asuriyǝ ⱪiliq bilǝn yiⱪilidu, biraⱪ baturning ⱪiliqi bilǝn ǝmǝs; ... ⱪiliq adǝttiki adǝmningki bolmaydu» — demǝk, ⱪiliq insan tǝripidin ǝmǝs, bǝlki Huda tǝripidin ixlitilidu (36-, 37-babni kɵrüng). □ 31:9 «Wǝⱨimidin uning «ul texi» yoⱪaydu...» — «ul texi» ularning padixaⱨi boluxi kerǝk. ■ 31:9 2Pad. 19:36,37
☰