☰ Əzakiyal 33
33
Yerusalemning ƣulixi •••• Kɵzǝtqining wǝzipisi
1 Wǝ Pǝrwǝrdigarning sɵzi manga kelip xundaⱪ deyildi: —
2 I insan oƣli, ǝl-yurtungdikilǝrgǝ sɵz yǝtküzüp ularƣa mundaⱪ degin: — Mǝn ⱪiliqni mǝlum bir zemin üstigǝ qiⱪarƣinimda, zemindiki hǝlⱪ ɵz arisidin bir adǝmni tepip uni kɵzǝtqi beketsǝ, — 3 u ⱪiliqning zemin üstigǝ qiⱪⱪanliⱪini kɵrüp, kanay qelip hǝlⱪni agaⱨlandursa, 4 kimdikim kanay awazini anglap, agaⱨni almisa, ⱪiliq kelip uni elip kǝtsǝ, ǝmdi uning ⱪeni ɵz bexi üstigǝ bolidu. 5 U kanay awazini anglap, agaⱨni almiƣan; xunga uning ⱪeni ɵzigǝ bolidu; u agaⱨ alƣan bolsa, jenini ⱪutⱪuzƣan bolatti.
6 Biraⱪ kɵzǝtqi ⱪiliqning keliwatⱪinini kɵrüp, kanay qalmay, hǝlⱪni agaⱨlandurmisa, ǝmdi ⱪiliq kelip ular arisidin birawni elip kǝtsǝ, undaⱪta u ɵz ⱪǝbiⱨlikidǝ elip ketilidu; biraⱪ uning ⱪeni üqün Mǝn kɵzǝtqidin ⱨesab alimǝn.
7 Əmdi, i insan oƣli, Mǝn seni Israil jǝmǝti üqün kɵzǝtqi dǝp bekitkǝnmǝn; sǝn Mening aƣzimdin hǝwǝr anglap, ularƣa Mǝndin agaⱨ yǝtküzisǝn. ■ 8 Mǝn rǝzil adǝmgǝ: «I rǝzil adǝm, sǝn qoⱪum ɵlisǝn» desǝm, wǝ ɵzüng bu rǝzilni yolidin yanduruxⱪa sɵz ⱪilmay uni agaⱨlandurmisang, u rǝzil ɵz ⱪǝbiⱨlikidǝ ɵlidu; biraⱪ uning ⱪeni üqün sǝndin ⱨesab alimǝn. □ 9 Biraⱪ sǝn rǝzilni yolidin yenix toƣruluⱪ agaⱨlandursang, u yolidin yanmisa, u ɵz ⱪǝbiⱨlikidǝ ɵlidu; biraⱪ ɵzüng ɵz jeningni ⱪutⱪuzup ⱪalisǝn.
10 Əmdi sǝn, i insan oƣli, Israil jǝmǝtigǝ sɵz ⱪilip: — Silǝr: «Bizning itaǝtsizliklirimiz wǝ gunaⱨlirimiz beximizdidur, biz ular bilǝn zǝiplixip ketiwatimiz; ǝmdi biz ⱪandaⱪmu ⱨayatⱪa eriximiz?» dǝysilǝr. □
  ■ 11 Ularƣa sɵzümni yǝtküzüp: «Mǝn ⱨayatim bilǝn ⱪǝsǝm ⱪilimǝnki, — dǝydu Rǝb Pǝrwǝrdigar, — Mǝn rǝzil adǝmning ɵlümidin ⱨeq hursǝnlikim yoⱪtur; pǝⱪǝt ularni rǝzil yolidin yenip ⱨayatⱪa erixsun dǝymǝn; rǝzil yolliringlardin yeninglar, yeninglar! Nemixⱪa ɵlgünglar kelidu, i Israil jǝmǝti?!» — degin.■
12 Wǝ sǝn, i insan oƣli, ǝl-yurtungdikilǝrgǝ mundaⱪ degin: — Ⱨǝⱪⱪaniy adǝmning ⱨǝⱪⱪaniyliⱪi asiyliⱪ ⱪilƣan künidǝ uni ⱪutⱪuzmaydu; ⱨǝm rǝzil adǝm bolsa, u ɵz rǝzillikidin yanƣan künidǝ rǝzillikidin yiⱪilmaydu; ⱨǝⱪⱪaniy adǝm gunaⱨ sadir ⱪilƣan künidǝ, u ǝslidiki ⱨǝⱪⱪaniyliⱪi bilǝn ⱨayatta turiwǝrmǝydu.■
13 Mǝn ⱨǝⱪⱪaniyƣa: «Sǝn bǝrⱨǝⱪ ⱨayatⱪa erixsǝn» deginimdǝ, u ɵz ⱨǝⱪⱪaniyliⱪiƣa tayinip ⱪǝbiⱨlik sadir ⱪilsa, ǝmdi uning ⱨǝⱪⱪaniy ixliridin ⱨeqⱪaysisi ǝslǝnmǝydu; ǝksiqǝ u ɵtküzgǝn ⱪǝbiⱨliki tüpǝylidin ɵlidu.□
14 Əmdi mǝn rǝzilgǝ: «Sǝn qoⱪum ɵlisǝn» desǝm, biraⱪ u gunaⱨidin yenip, kɵz aldimda adalǝt wǝ ⱨǝⱪⱪaniyliⱪni yürgürsǝ — 15 Rǝzil adǝm ⱪǝrzgǝ kapalǝtkǝ alƣan nǝrsini ⱪayturup bǝrsǝ, — bulangqiliⱪta alƣanni ⱪayturup bǝrsǝ — ⱪǝbiⱨlik sadir ⱪilmay, ⱨayat bǝlgilimiliridǝ mangsa — ǝmdi u bǝrⱨǝⱪ ⱨayatⱪa igǝ bolidu, u ɵlmǝydu. 16 Uning sadir ⱪilƣan gunaⱨliridin ⱨeqⱪaysisi ǝslǝnmǝydu; u adalǝt wǝ ⱨǝⱪⱪaniyliⱪni yürgürgǝn — u bǝrⱨǝⱪ ⱨayatⱪa igǝ bolidu.
17 Biraⱪ ǝl-yurtungdikilǝr: «Rǝbning yoli ⱨǝmmigǝ barawǝr ǝmǝs» dǝydu; ǝmǝliyǝttǝ ularning yoli bolsa ⱨǝmmigǝ barawǝr ǝmǝs.■
18 Ⱨǝⱪⱪaniy adǝm ɵz ⱨǝⱪⱪaniyliⱪidin yenip, ⱪǝbiⱨlikni sadir ⱪilsa, u buningda ɵlidu. 19 Rǝzil adǝm ɵz rǝzillikidin yenip, adalǝt wǝ ⱨǝⱪⱪaniyliⱪ yürgürsǝ, bu ixlardin ⱨayatⱪa igǝ bolidu. 20 Lekin silǝr: «Rǝbning yoli ⱨǝmmigǝ barawǝr ǝmǝs» dǝysilǝr; i Israil jǝmǝti, Mǝn ⱨǝrⱪaysinglarƣa ɵz yolliringlar boyiqǝ üstünglǝrgǝ ⱨɵküm qiⱪirimǝn!□
21 Wǝ xundaⱪ boldiki, sürgün bolƣan on ikkinqi yili, oninqi ayning bǝxinqi künidǝ, Yerusalemdin ⱪaqⱪan birsi yenimƣa kelip: «Xǝⱨǝr bɵsüldi!» — dedi.□  ■
22 Əmdi ⱪaqⱪan adǝmning yetip kelixining aldinⱪi ahximida Pǝrwǝrdigarning ⱪoli mening wujudumƣa ⱪonƣanidi; xuning bilǝn U aƣzimni eqip ⱪoydi; aƣzim eqilip, mǝn yǝnǝ gaqa bolmidim. □
 
Israil zeminida ⱪalƣanlar toƣruluⱪ bexarǝt
23 Wǝ Pǝrwǝrdigarning sɵzi manga kelip xundaⱪ deyildi: —
24 I insan oƣli, Israil zeminidiki harabǝ jaylarda turuwatⱪanlar: «Ibraⱨim pǝⱪǝt bir adǝm turupmu bu zeminƣa miras bolƣanidi; biraⱪ biz kɵp adǝmmiz; ǝmdi zemin bǝribir bizgǝ tǝⱪdim ⱪilindi» — dǝp eytiwatidu.□
25 Xunga ularƣa mundaⱪ degin: — Rǝb Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: «Silǝr gɵxni ⱪan bilǝn yǝysilǝr; silǝr ɵz mǝbudliringlarni bax kɵtürüp izdǝysilǝr; silǝr ⱪan tɵküwatisilǝr; ǝmdi silǝr zeminƣa miras bolamsilǝr? ■ 26 Silǝr ⱪiliqinglarƣa tayinisilǝr, silǝr yirginqlik ixlarni qiⱪirisilǝr, ⱨǝrbiringlar ɵz ⱪoxnisining ayaliƣa buzuⱪqiliⱪ ⱪilidu. Əmdi silǝr zeminƣa miras bolamsilǝr?».
27 Ularƣa mundaⱪ degin: — Rǝb Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: Mǝn ⱨayatim bilǝn ⱪǝsǝm ⱪilimǝnki, bǝrⱨǝⱪ, harabǝ jaylarda turuwatⱪanlar ⱪiliqlinip yiⱪilidu; dalada ⱪalƣanni yawayi ⱨaywanlarning yǝwetixkǝ tapxurimǝn; istiⱨkamlar wǝ ƣarlarda turƣanlarmu waba kesilidin ɵlidu. 28 Mǝn zeminni wǝyranǝ wǝ qɵl-bayawan ⱪilimǝn; uning küqidin bolƣan pǝhri yoⱪilidu; Israilning taƣliri wǝyranǝ boliduki, ulardin ɵtküqi ⱨeqbir adǝm bolmaydu. □ 29 Ularning yürgüzgǝn yirginqlik ⱪilmixliri tüpǝylidin Mǝn zeminni wǝyranǝ wǝ qɵl-bayawan ⱪilƣinimda ular Mening Pǝrwǝrdigar ikǝnlikimni tonup yetidu».
 
Əzikiyal pǝyƣǝmbǝr ⱨǝⱪiⱪǝtǝn ⱪarxi elindimu?
30 — Əmdi sǝn bolsang, i insan oƣli, ǝl-yurtungdikilǝr ⱨǝrdaim seni aƣziƣa elip ɵylirining tamlirining yenida wǝ dǝrwazilarda sɵzlǝp bir-birigǝ ⱨǝm ⱨǝrbiri ɵz ⱪerindixiƣa sǝn toƣruluⱪ: «Ⱪeni berip, Pǝrwǝrdigardin nemǝ sɵz barkin, anglap kelǝyli!» — dǝydu.
31 Ular jamaǝt süpitidǝ yeningƣa kelip, Mening hǝlⱪimning süpitidǝ aldingda olturidu; ular sɵzliringni anglaydu, biraⱪ ularƣa ǝmǝl ⱪilmaydu; ular aƣzi bilǝn sanga muⱨǝbbǝt kɵrsitidu, biraⱪ kɵngli ⱨaram mǝnpǝǝtkǝ tartidu; □  ■ 32 mana, sǝn ular üqün pǝⱪǝt yeⱪimliⱪ awaz bilǝn, sazliri obdan tǝngxilip eytilƣan muⱨǝbbǝt nahxisisǝn, halas; ular sɵzliringni anglaydu, biraⱪ ularƣa ǝmǝl ⱪilmaydu. 33 Əmdi buning ⱨǝmmisi ǝmǝlgǝ axurulƣinida (u bǝrⱨǝⱪ ǝmǝlgǝ axurulidu!) ular bir pǝyƣǝmbǝrning ularning arisida bolƣanliⱪini tonup yetidu».□
 
 
■ 33:7 Əz. 3:1 □ 33:8 «I rǝzil adǝm, sǝn qoⱪum ɵlisǝn» — bu agaⱨ pǝⱪǝt jismaniy jǝⱨǝtnila kɵrsǝtmǝydu, dǝp ⱪaraymiz. Ⱨǝrbir adǝm ilgiri-keyin (Adǝm’atimizning gunaⱨining sǝwǝbidin) ɵlidu. Muxu yǝrdǝ kɵrsitilgǝn ɵlüx Hudaning ⱨuzuridin, bǝrikǝtliridin ayrilixtin ibarǝt dǝp ⱪaraymiz (11-ayǝtnimu kɵrüng). □ 33:10 «ǝmdi biz ⱪandaⱪmu ⱨayatⱪa eriximiz?» — yaki «ǝmdi ⱪandaⱪ yaxaymiz?». Bu ayǝtlǝrdǝ «ⱨǝⱪⱪaniyliⱪ» (insanning ⱨǝⱪⱪaniyliⱪi) adǝmning ɵzlikidin qiⱪmaydu, bǝlki adǝmning Hudaning Ɵzigǝ tayanƣanliⱪining bir mewisi, dǝp ispatlinidu. «Ⱨǝⱪⱪaniy adǝm» «ɵz ⱨǝⱪⱪaniyliⱪi»ƣa tayansa (demǝk, uning kɵzliri Hudaƣa ǝmǝs, ɵzigǝ bolsa) tügixidu. ■ 33:10 Əz. 24:23 ■ 33:11 Əz. 18:23, 32 ■ 33:12 Əz. 18:24 □ 33:13 «ǝksiqǝ u ɵtküzgǝn ⱪǝbiⱨliki tüpǝylidin ɵlidu» — ibraniy tilida «ǝksiqǝ u ɵtküzgǝn ⱪǝbiⱨliki tüpǝylidin, uningda ɵlidu». Bu ayǝtlǝrdǝ «ⱨǝⱪⱪaniyliⱪ» (insanning ⱨǝⱪⱪaniyliⱪi) adǝmning ɵzlikidin qiⱪmaydu, bǝlki adǝmning Hudaning Ɵzigǝ tayanƣanliⱪining bir mewisi, dǝp ispatlinidu. «ⱨǝⱪⱪaniy adǝm» «ɵz ⱨǝⱪⱪaniyliⱪi»ƣa tayansa (demǝk, uning kɵzliri Hudaƣa ǝmǝs, ɵzigǝ bolsa) tügixidu. ■ 33:17 Əz. 18:25, 29; 33:20 □ 33:20 «i Israil jǝmǝti, Mǝn ⱨǝrⱪaysinglarƣa ɵz yolliringlar boyiqǝ üstünglǝrgǝ ⱨɵküm qiⱪirimǝn!» — bu muⱨim babtiki 1-20-ayǝtlǝrning mǝzmuni toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imiznimu kɵrüng. 32:1-33:21diki bexarǝtlǝr 29-31-bablardiki Misir toƣruluⱪ bexarǝtlǝrdin heli burun berilgǝn. Lekin bexarǝtlǝrning kɵpinqisi Misir toƣruluⱪ bolƣaqⱪa, burun berilgǝn bexarǝtlǝrmu 29-31-bablardiki bexarǝtlǝrgǝ ulap bayan ⱪilinƣan. □ 33:21 «sürgün bolƣan on ikkinqi yili, oninqi ayning bǝxinqi küni... » — bu waⱪit xǝⱨǝrning ixƣal bolƣinidin 18 ay keyinki waⱪit boluxi mumkin. Yerusalemdin Babilƣa mangidiƣan yol adǝttǝ 4 ayliⱪ bolatti («Əzra 7:9ni kɵrüng). Tekistning bǝzi kɵqürmiliridǝ «on birinqi yil» deyilidu; biraⱪ bir ⱪisim alimlar «on ikkinqi yil» deyix toƣra dǝp ⱪaraydu; qünki yǝnǝ imkaniyǝt barki, Israil wǝ Babil pütünlǝy ohximaydiƣan kalendarni ixlǝtkǝn. Biz bu pikirgǝ mayilmiz. ■ 33:21 2Pad. 25; Əz. 24:26 □ 33:22 «Əmdi ⱪaqⱪan adǝmning yetip kelixining aldinⱪi ahximida Pǝrwǝrdigarning ⱪoli mening wujudumƣa ⱪonƣanidi; xuning bilǝn u aƣzimni eqip ⱪoydi; aƣzim eqilip, mǝn yǝnǝ gaqa bolmidim» — bu gaqiliⱪ tǝhminǝn altǝ yil ilgiri baxlanƣan (3:26-ayǝtni izaⱨiti bilǝn wǝ 24:32-ayǝtnimu kɵrüng). □ 33:24 «Ibraⱨim pǝⱪǝt bir adǝm turupmu bu zeminƣa miras bolƣanidi; biraⱪ biz kɵp adǝmmiz; ǝmdi zemin bǝribir bizgǝ tǝⱪdim ⱪilindi» — Babildikilǝr Ⱪanaanda (Pǝlǝstindǝ) turƣan Yǝⱨudiylarning kɵpinqisini ɵltürgǝn yaki sürgün ⱪilƣanidi. Zeminda ⱪaldurulƣan az ⱪisim adǝmlǝr (tehi ⱨeq towa ⱪilmiƣan) tǝkǝbburlixip xundaⱪ sɵz ⱪilidu. ■ 33:25 Yar. 9:4; Law. 3:17 □ 33:28 «Mǝn zeminni wǝyranǝ wǝ qɵl-bayawan ⱪilimǝn» — yaki «Mǝn zeminni wǝyranǝ wǝ (adǝmni ⱪorⱪutⱪuqi) bir wǝⱨxǝt ⱪilimǝn». □ 33:31 «Ular aƣzi bilǝn sanga muⱨǝbbǝt kɵrsitidu, biraⱪ kɵngli ⱨaram mǝnpǝǝtkǝ tartidu» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Əmǝliyǝttǝ ular aƣzida eytⱪan xǝhsiy arzu-ⱨǝwǝslirigǝ ǝmǝl ⱪilidu, kɵngli ⱨaram mǝnpǝǝtkǝ tartidu». ■ 33:31 Əz. 14:1-3; 20:1-3 □ 33:33 «Əmdi buning ⱨǝmmisi ǝmǝlgǝ axurulƣinida ... ular bir pǝyƣǝmbǝrning ularning arisida bolƣanliⱪini tonup yetidu» — xübⱨisizki, Yerusalemdin ⱪaqⱪan adǝm kelip xǝⱨǝrning hǝwirini eytixi bilǝn, hǝlⱪ Əzakiyalni uluƣ pǝyƣǝmbǝr dǝp bilip yǝtti. Əpsus, ular Əzakiyalning sɵzlirini pǝⱪǝt ⱪulaⱪ tüwidila anglap, üzül-kesil towa ⱪilmiƣan. Xunga 24-29 ayǝttǝ aldin eytilƣan balayi’apǝtlǝrmu ularning bexiƣa qüxürülüxi kerǝk.
☰