☰ Əzakiyal 29
29
Pirǝwn wǝ Misirni ǝyiblǝydiƣan bexarǝt
1 Oninqi yili, oninqi ayning on ikkinqi künidǝ Pǝrwǝrdigarning sɵzi manga kelip mundaⱪ deyildi: —
2 I insan oƣli, yüzüngni Misir padixaⱨi Pirǝwngǝ ⱪaritip uni wǝ Misirning barliⱪ ǝⱨlini ǝyiblǝp bexarǝt berip munu sɵzlǝrni degin: — □
3 Rǝb Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: — «I ɵz-ɵzigǝ: «Bu dǝrya ɵzümningki, mǝn uni ɵzüm üqün yaratⱪanmǝn» degüqi bolƣan, ɵz dǝryaliri otturisida yatⱪan yoƣan ǝjdiⱨa Misir padixaⱨi Pirǝwn, mana, Mǝn sanga ⱪarximǝn!■
4 Mǝn ⱪarmaⱪlarni engǝkliringgǝ selip, dǝryaliringdiki beliⱪlarni ɵz ⱪasiraⱪliringƣa qaplaxturup seni dǝryaliring otturisidin qiⱪirimǝn; dǝryaliringdiki barliⱪ beliⱪlar ⱪasiraⱪliringƣa qaplixidu. 5 Mǝn seni, yǝni sǝn wǝ dǝryaliringdiki barliⱪ beliⱪlarni qɵl-bayawanƣa taxlaymǝn; sǝn dalaƣa qüxüp yiⱪilisǝn. Ⱨeqkim seni yiƣmaydu, dǝpnǝ ⱪilmaydu; Mǝn seni yǝr yüzidiki ⱨaywanlar, asmandiki uqar-ⱪanatlarning ozuⱪi boluxⱪa tǝⱪdim ⱪilimǝn. 6 Xuning bilǝn Misirda barliⱪ turuwatⱪanlar Mening Pǝrwǝrdigar ikǝnlikimni tonup yetidu; qünki ular Israil jǝmǝtigǝ «ⱪomux ⱨasa» bolƣan. □  ■ 7 Ular seni ⱪol bilǝn tutⱪanda, sǝn yerilip, ularning pütkül mürilirini tiliwǝtting; ular sanga tayanƣanda, sǝn sunup, pütkül bǝllirini mitkut ⱪiliwǝtting».
8 Əmdi Rǝb Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: «Mana, Mǝn üstünggǝ bir ⱪiliq qiⱪirip, sǝndiki insan wǝ ⱨaywanlarni ⱪiriwetimǝn. 9 Misir zemini wǝyranǝ wǝ harabilǝr bolup ⱪalidu; xuning bilǝn ular Mening Pǝrwǝrdigar ikǝnlikimni tonup yetidu; qünki Pirǝwn: «Nil dǝryasi meningki, mǝn uni yaratⱪanmǝn» degǝnidi.
10 Xunga mana, Mǝn sanga ⱨǝm sening dǝryaliringƣa ⱪarximǝn; Mǝn Misir zeminini Migdoldin Sǝwǝngiqǝ, yǝni Efiopiyǝning qegrasiƣiqǝ pütünlǝy harabǝ-wǝyranǝ ⱪiliwetimǝn. □ 11 Ⱪiriⱪ yil iqidǝ, insanning yaki ⱨaywanning ayiƣi uni besip ɵtmǝydu wǝ uningda ⱨeq adǝm turmaydu. 12 Mǝn Misir zeminini wǝyran ⱪilinƣan zeminlar arisida wǝyran ⱪilimǝn; wǝ uning xǝⱨǝrliri harabǝ ⱪilinƣan xǝⱨǝrlǝr arisida ⱪiriⱪ yil wǝyran bolidu; Mǝn Misirliⱪlarni ǝllǝr arisiƣa tarⱪitiwetimǝn, ularni mǝmlikǝtlǝr arisiƣa taritimǝn».□
13 Biraⱪ Rǝb Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: «Ⱪiriⱪ yilning ahirida Mǝn Misirliⱪlarni tarⱪitilƣan ǝllǝrdin yiƣip ⱪayturimǝn; 14 Mǝn Misirni sürgündin ǝsligǝ kǝltürüp, ularni Patros zeminiƣa, yǝni tuƣulƣan zeminƣa ⱪayturimǝn; ular xu yǝrdǝ tɵwǝn dǝrijilik bir mǝmlikǝt bolidu. 15 U mǝmlikǝtlǝr arisida ǝng tɵwǝn turidu; u ⱪaytidin ɵzini baxⱪa ǝllǝr üstigǝ kɵtürmǝydu; Mǝn ularni pǝsǝytimǝnki, ular ⱪaytidin baxⱪa ǝllǝr üstidin ⱨɵküm sürmǝydu. 16  Misir ⱪaytidin Israil jǝmǝtining tayanqisi bolmaydu; ǝksiqǝ ular daim Israil üqün uningdin panaⱨ izdǝx gunaⱨining ǝslǝtmisi bolidu; andin ular Mening Rǝb Pǝrwǝrdigar ikǝnlikimni bilip yetidu».□  ■
 
Misir wǝ Babil
17 Yigirmǝ yǝttinqi yili, birinqi ayning birinqi künidǝ xundaⱪ boldiki, Pǝrwǝrdigarning sɵzi manga kelip mundaⱪ deyildi: — □
18 I insan oƣli, Babil padixaⱨi Neboⱪadnǝsar Turƣa jǝng ⱪilixta ⱪoxunini ⱪattiⱪ japaliⱪ ǝmgǝkkǝ saldi; xuning bilǝn ⱨǝrbir bax taⱪir bolup kǝtti, ⱨǝrbir mürǝ sürkilip yeƣir bolup kǝtti; biraⱪ nǝ u nǝ ⱪoxuni Tur bilǝn ⱪarxilaxⱪan ǝmgǝktǝ ⱨeqⱪandaⱪ ⱨǝⱪ almidi; □ 19 xunga Rǝb Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: — Mana, Mǝn Misir zeminini Babil padixaⱨi Neboⱪadnǝsarƣa tǝⱪdim ⱪilimǝn; u uning bayliⱪlirini elip, oljisini bulap, ƣǝnimitini tutup elip ketidu; bular uning ⱪoxuni üqün ix ⱨǝⱪⱪi bolidu. 20 Mǝn uningƣa Turƣa jǝng ⱪilƣanning ix ⱨǝⱪⱪi üqün Misir zeminini tǝⱪdim ⱪildim; qünki ular Meni dǝp ǝjir ⱪildi, — dǝydu Rǝb Pǝrwǝrdigar.□
21 — Mǝn xu kündǝ Israil jǝmǝti üqün bir münggüz ɵstürüp qiⱪirimǝn, wǝ sǝn Əzakiyalning aƣzingni ular arisida aqimǝn; xuning bilǝn ular Mening Pǝrwǝrdigar ikǝnlikimni bilip yetidu.□
 
 
□ 29:2 «Misirning barliⱪ ǝⱨlini ǝyiblǝp bexarǝt berip...» — Misir ikki ⱪisimƣa, yǝni «tɵwǝn Misir» wǝ «yuⱪiriⱪi Misir»ƣa bɵlüngǝn. «Misirning barliⱪ ǝⱨlini...» degǝn sɵz bu ikki ⱪismiƣa ⱪaritilƣan. ■ 29:3 Zǝb. 74:13,14; Yǝx. 27:1; 51:9 □ 29:6 «ⱪomux ⱨasa» — demǝk, tayanƣili bolmaydiƣan, ixǝnqsiz yardǝm. 7-ayǝtni kɵrüng. ■ 29:6 2Pad. 18:21; Yǝx. 36:6 □ 29:10 «Misir zeminini Migdoldin Sǝwǝngiqǝ, yǝni Efiopiyǝning qegrasiƣiqǝ...» — «Migdol» bǝlkim Nil dǝryasining deltisida, «Sǝwǝn» bolsa ⱨazirⱪi «Aswan» (qong damba yasalƣan) xǝⱨǝrni kɵrsitidu. □ 29:12 «zeminini wǝyran ⱪilinƣan zeminlǝr arisida wǝyran ⱪilimǝn» — bu wǝ uningƣa ohxap ketidiƣan ibarilǝr bǝlkim «dunya boyiqǝ uni ǝng wǝyranǝ zemin ⱪilimǝn» degǝn mǝnidǝ. «uning xǝⱨǝrliri harabǝ ⱪilinƣan xǝⱨǝrlǝr arisida ⱪiriⱪ yil wǝyran bolidu» — «ⱪiriⱪ yil wǝyran bolux»ni kɵrsǝtkǝn bu bexarǝt, bǝlkim birinqi ⱪetim miladiyǝdin ilgiriki 525-487-yillarda, Pars imperatori «Kambisis»ning Misir üstidin rǝⱨimsiz ⱨɵküm sürüxi, xuningdǝk Misirning pǝs orunƣa qüxürülüxi bilǝn ǝmǝlgǝ axurulƣan. Biraⱪ xu dǝwrdǝ Misirda «uningda ⱨeq adǝm turmaydu» degǝn (11-ayǝttiki) bexarǝt toluⱪ ǝmǝlgǝ axurulmidi. Xunga bexarǝtning toluⱪ ǝmǝlgǝ axuruluxi Mǝsiⱨning dunyaƣa ⱪaytip kelixi bilǝn bolidu, dǝp oylaymiz. «Ⱪoxumqǝ sɵz»imiznimu kɵrüng. □ 29:16 «Misir ⱪaytidin Israil jǝmǝtining tayanqisi bolmaydu; ǝksiqǝ ular daim Israil üqün uningdin panaⱨ izdǝx gunaⱨining ǝslǝtmisi bolidu» — Israillar ⱨǝrdaim Misirdin panaⱨ izdǝp kǝlgǝn, bu Hudaƣa ixǝnmǝslik gunaⱨi bolƣan. ■ 29:16 Yiƣ. 4:17 □ 29:17 «Yigirmǝ yǝttinqi yili, birinqi ayning birinqi künidǝ ... Pǝrwǝrdigarning sɵzi manga kelip mundaⱪ deyildi» — oⱪurmǝnlǝr bǝlkim xuningƣa diⱪⱪǝt ⱪilƣan boluxi mumkinki, Misir toƣruluⱪ bu bexarǝt yuⱪiriⱪi bexarǝtlǝrdin 17 yil keyin berilgǝn. Xübⱨisizki, u Misir toƣrisidiki bexarǝtlǝrni jǝm ⱪilip toluⱪ bolsun dǝp muxu yǝrdǝ ⱪoxulƣan. □ 29:18 «Babil padixaⱨi Neboⱪadnǝsar Turƣa jǝng ⱪilixta ⱪoxunini ⱪattiⱪ japaliⱪ ǝmgǝkkǝ saldi... biraⱪ nǝ u nǝ ⱪoxuni Tur bilǝn ⱪarxilaxⱪan ǝmgǝktǝ ⱨeqⱪandaⱪ ⱨǝⱪ almidi» — ǝmǝliyǝttǝ Babil padixaⱨi Neboⱪadnǝsar Tur xǝⱨirini 13 yil muⱨasirigǝ aldi! U ahirda Babilƣa tǝslim boldi, biraⱪ bu sɵzgǝ ⱪariƣanda Neboⱪadnǝsar uningdin ⱨeq payda kɵrmigǝn. □ 29:20 «Mǝn uningƣa Turƣa jǝng ⱪilƣanning ix ⱨǝⱪⱪi üqün Misir zeminini tǝⱪdim ⱪildim» — ibraniy tilida muxu yǝrdǝ «Turƣa» degǝnlik «uningƣa» deyilidu. 18-ayǝtni kɵrüng. □ 29:21 «Mǝn xu kündǝ Israil jǝmǝti üqün bir münggüz ɵstürüp qiⱪirimǝn» — Tǝwratta, «münggüz»lǝr kɵp ⱨallarda adǝmlǝrning abruy-xɵⱨritini yaki ⱨoⱪuⱪini bildüridu. Muxu yǝrdǝ Ⱪutⱪuzƣuqi-Mǝsiⱨni kɵrsitixi mumkin. «Zǝbur» 132-küy, 17-ayǝtni kɵrüng. Bu münggüzlǝr adǝmning bexidin ɵskǝn ǝmǝs, ǝlwǝttǝ!
☰