8
Eysaning töt ming kishini toydurushi
Mat. 15:32-39
Shu künlerde, yene zor bir top xalayiq yighilghanidi. Ularning yégüdek héchnémisi bolmighachqa, u muxlislirini yénigha chaqirip:
— Bu xalayiqqa ichim aghriydu. Chünki ular méning yénimda turghili üch kün boldi, ularda yégüdek héchnersimu qalmidi. Ularni öylirige ach qorsaq qaytursam, yolda halidin kétishi mumkin. Chünki beziliri yiraqtin kelgeniken, — dédi.
Muxlisliri buninggha jawaben:
— Bundaq xilwet bir jayda bu kishilerni toydurghudek nanni nedin tapqili bolsun? — déyishti.
— Qanche néninglar bar? — dep soridi u.
Yette, — déyishti ular.
Buning bilen u xelqni yerde olturushqa buyrudi. Andin yette nanni qoligha aldi we Xudagha teshekkür-medhiye éytip oshtup, köpchilikke tutushqa muxlislirigha berdi. Ular xalayiqqa üleshtürüp berdi. Muxlislarda yene birqanche kichik béliqmu bar idi. U Xudagha teshekkür éytip ularni beriketlep, muxlislirigha üleshtürüp bérishni éytti. Xalayiq toyghuche yédi; ular éship qalghan parchilarni yette séwetke tériwaldi. Yégenler töt mingche kishi idi. U ularni yolgha saldi, 10 andin muxlisliri bilen bille derhal kémige chüshüp, Dalmanuta tereplirige bardi.
 
Perisiylerning möjizilik alametni körüshni telep qilishi
Mat. 16:1-4
11 Perisiyler chiqip, uni sinash meqsitide uningdin bizge asmandin bir möjizilik alamet körsetseng, dep telep qiliship, uning bilen munazirileshkili turdi.    12 U ichide bir ulugh-kichik tinip:
— Bu dewr némishqa bir «möjizilik alamet»ni istep yüridu? Shuni silerge berheq éytip qoyayki, bu dewrge héchqandaq möjizilik alamet körsitilmeydu, — dédi.   
13 Andin ulardin ayrilip, yene kémige chiqip, déngizning u chétige ötüp ketti.
 
Saxtipezlik «échitqu»sidin saqlinish
Mat. 16:5-12
14 Muxlislar nan élip kélishni untughan bolup, kémide bir tal nandin bashqa yeydighini yoq idi. 15 U ularni agahlandurup:
— Éhtiyat qilinglar, Perisiylerning échitqusi we Hérodning échitqusidin hézi bolunglar, — dédi.   16 Muxlislar özara mulahiziliship:
— Uning bundaq déyishi nan ekelmigenlikimizdin bolsa kérek, — déyishti.
17 Eysa ularning néme déyishiwatqanliqini bilip:
— Némishqa nan yoqluqi toghrisida mulahize qilisiler? Siler téxiche pem-paraset yaki chüshenchige ige bolmidinglarmu? Qelbliringlar téximu bixudliship kétiwatamdu? 18 Közünglar turup körmeywatamsiler? Quliqinglar turup anglimaywatamsiler? Ésinglarda yoqmu? 19 Besh ming kishige besh nanni oshtughinimda, parchilargha liq tolghan qanche kichik séwetni yighiwaldinglar? — dédi.
— On ikkini, — jawab berdi ular.  
20 — Yette nanni töt ming kishige oshtughinimda, parchilargha liq tolghan qanche séwetni yighiwaldinglar? — dédi u.
— Yettini, — Jawab berdi ular.
21 U ulargha:
— Undaqta, qandaqsige siler téxi chüshenmeysiler? — dédi.
 
Beyt-Saidadiki bir korning saqaytilishi
22 Ular Beyt-Saida yézisigha keldi; xalayiq bir kor ademni uning aldigha élip kélip, uninggha qolungni tegküzüp qoysang, dep ötündi. 23 U kor ademning qolidin tutup yézining sirtigha yétilep bardi; uning közlirige tükürüp, üstige qollirini tegküzüp:
— Birer nerse körüwatamsen? — dep soridi.
24 U béshini kötürüp:
— Kishilerni körüwatimen; ular xuddi méngip yürüwatqan derexlerdek körünüwatidu, — dédi.
25 Andin u qaytidin qollirini u ademning közlirige tegküzdi. U közlirini échiwidi, közliri eslige kélip, hemme nersini éniq kördi. 26 Eysa uni öyige qayturup:
— Yézighimu kirme, yaki yézidiki héchkimge bu ishni uqturma, — dep tapilidi.
 
Pétrusning Eysani Qutquzghuchi-Mesih dep tonushi
Mat. 16:13-20; Luqa 9:18-21
27 Eysa muxlisliri bilen chiqip Qeyseriye-Filippi rayonigha qarashliq kent-yézilargha bardi. Yolda u muxlisliridin:
— Kishiler méni kim deydu? — dep soridi.
28 Ular uninggha:
— Beziler séni Chömüldürgüchi Yehya, beziler Ilyas peyghember we yene beziler ilgiriki peyghemberlerdin biri dep qaraydiken, — dep jawab bérishti.
29 U ulardin:
— Emdi silerchu, siler méni kim dep bilisiler? — dep soridi.
Pétrus jawaben: — Sen Mesihdursen, — dédi.  
30 U ulargha özi toghruluq héchkimge tinmasliqni jiddiy tapilidi.
 
Eysaning ölüp tirilidighanliqini aldin éytishi
Mat. 16:21-28; Luqa 9:22-27
31 Shuning bilen u Insan’oghlining nurghun azab-oqubet tartishi, aqsaqallar, bash kahinlar we Tewrat ustazliri teripidin chetke qéqilishi, öltürülüshi we üch kündin kéyin tirildürülüshi muqerrer ikenlikini muxlislirigha ögitishke bashlidi.    32 U bu ishni ochuq-ashkara sözlep berdi. Buning bilen Pétrus uni bir chetke tartip, uni eyibleshke bashlidi. 33 Lékin u burulup muxlislirigha qarap, Pétrusni eyiblep:
— Arqamgha öt, Sheytan! Séning oylighanliring Xudaning ishliri emes, insanning ishliridur, — dédi.  
34 Andin muxlisliri bilen xalayiqnimu chaqirip mundaq dédi:
— Kimdekim manga egishishni niyet qilsa, özidin kéchip, özining kréstini kötürüp manga egeshsun!    35 Chünki kimdekim öz jénini qutquzay dése, choqum uningdin mehrum bolidu; lékin kimdekim men üchün we xush xewer üchün öz jénidin mehrum bolsa, uni qutquzidu. 36 Chünki bir adem pütkül dunyagha ige bolup, jénidin mehrum qalsa, buning néme paydisi bolsun?! 37 U némisini jénigha tégishsun?! 38 Chünki kimdekim zinaxor we gunahkar bu dewr aldida mendin we méning sözlirimdin nomus qilsa, Insan’oghlimu atisining shan-sheripi ichide muqeddes perishtiler bilen bille kelginide, uningdin nomus qilidu.  
 
 
8:1 Mat. 15:32. 8:8 «ular éship qalghan parchilarni ... tériwaldi» — «ular» — muxlislar yaki pütkül xalayiqni körsitidu. «yette séwet...» — «séwet» grék tilida bu söz bek chong bir xil séwetni körsitidu. 8:10 Mat. 15:39. 8:11 «Perisiyler chiqip, uni sinash meqsitide uningdin bizge asmandin bir möjizilik alamet körsetseng...» — Perisiyler telep qilghan «möjizilik alamet» Eysaning heqiqiy Mesih ikenlikini ispatlaydighan bir karametni körsitidu, elwette. 8:11 Mat. 12:38; 16:1; Luqa 11:29; Yuh. 6:30. 8:12 «u ichide bir ulugh-kichik tinip...» — grék tilida «U rohida bir ulugh-kichik tinip..». «Roh» mushu yerde uning özining (insaniy) rohini bildüridu. 8:12 Mat. 16:4. 8:15 «Éhtiyat qilinglar, Perisiylerning échitqusi we Hérodning échitqusidin hézi bolunglar» — «Mat.» 16:1-12nimu körüng. 8:15 Mat. 16:6; Luqa 12:1. 8:17 Mar. 6:52. 8:19 «..qanche kichik séwet..» — «séwet» grék tilida «qol séwet». 8:19 Mat. 14:17,20; Mar. 6:38; Luqa 9:13; Yuh. 6:9. 8:20 Mat. 15:36,37. 8:21 «Undaqta, qandaqsige siler téxi chüshenmeysiler?» — Mesihning bu soali muxlisliri yighiwalghan «on ikki (kichik) séwet» we «yette (chong) séwet» bilen munasiwetliktur. Qiziq bir ish shuki, Markus özining Injildiki bayanida Mesihning (ölümdin tirilishtin bashqa) jemiy on toqquz alahide möjizisini xatirileydu. «Qoshumche söz»imizni körüng. 8:23 Mar. 7:32. 8:25 «U közlirini échiwidi..» — yaki «u béshini kötüriwidi...» yaki «u közlirini yoghan achti...». 8:26 «Yézighimu kirme, yaki yézidiki héchkimge bu ishni uqturma» — Mesih némishqa shundaq tapilidi? Shübhisizki, Beyt-Saidadikiler alliqachan uning köp möjizilirini körüp turup téxiche towa qilmighanidi («Mat.» 11:21ni körüng). 8:27 Mat. 16:13; Luqa 9:18. 8:28 Mat. 14:2. 8:29 «Sen Mesihdursen» — «Mesih» dégen söz toghruluq «Tebirler»imizni körüng. 8:29 Mat. 16:16; Yuh. 6:69. 8:31 «Insan’oghlining.... aqsaqallar, bash kahinlar we Tewrat ustazliri teripidin chetke qéqilishi» — shu chaghda ikki «bash kahin» bar idi — «Annas» we uning küy’oghli «Qayafa». 8:31 Mat. 16:21; 17:22; 20:18; Mar. 9:31; 10:33; Luqa 9:22; 18:31; 24:7. 8:32 «Buning bilen Pétrus uni bir chetke tartip, uni eyibleshke bashlidi» — Pétrusning eyiblishi shübhisizki, özüng ulugh padishah Mesih turup, béshinggha mushundaq dehshetlik ishlarni chüshürmesliking kérek idi, dégendek. «Mat.» 16:22ni körüng. 8:33 «Arqamgha öt, Sheytan!» — Eysa bu ayette «Sheytan» dégen bu sözini birinchidin «düshmen» dégen menide ishlitip, özining düshmini bolup qalghan Pétrusqa éytidu. Ikkinchidin, Sheytan özi Pétrus arqiliq Eysagha putlikashang bolmaqchi idi. 8:33 2Sam. 19:22. 8:34 «Kimdekim manga egishishni niyet qilsa, özidin kéchip, özining kréstini kötürüp manga egeshsun!» — «Mat.» 10:38ni, shundaqla uningdiki izahatnimu körüng. 8:34 Mat. 10:38; 16:24; Luqa 9:23; 14:27. 8:35 Mat. 10:39; 16:25; Luqa 9:24; 17:33; Yuh. 12:25. 8:36 «...jénidin mehrum qalsa, buning néme paydisi bolsun?!» — «jan» mushu yerde peqet hayatni emes, belki ademning salahiyiti, rohiy dunyasini körsitidu. 8:37 Zeb. 49:6-9. 8:38 «zinaxor we gunahkar bu dewr» — «zinaxor» belkim hem jismaniy hem köchme (Xudagha wapasizliq qilghuchi, dégen) menidimu ishlitilidu. «Insan’oghli» — Mesih, elwette. «Tebirler»nimu körüng. 8:38 Mat. 10:32; Luqa 9:26; 12:8; 2Tim. 2:12; 1Yuh. 2:23.