Muqeddes Kalam (latin yéziq) Yeremiyaning yigha-zarliri 4

4-munajat — Xarabilik ichide turghan Yérusalém

1 |א| (Alef) Ah! Altun shunche julasiz bolup ketti!

Sap altun shunche tutuq bolup ketti!

Muqeddes öydiki tashlar herbir kochining béshigha tökülüp chéchildi!□

2 |ב| (Bet) Zionning oghulliri shunche qimmetlik,

Sap altun’gha tégishküsiz idi,

Hazir sapal kozilardek,

Sapalchining qoli yasighanlirichilikmu qimmiti yoq dep qariliwatidu!

3 |ג| (Gimel) Hetta chilböriler emchikini tutup bérip balilirini émitidu;

Lékin méning xelqim chöldiki tögiqushlargha oxshash rehimsiz boldi.□

4 |ד| (Dalet) Bowaqning tili ussuzluqtin tangliyigha chaplishiwatidu;

Kichik balilar nan tilimekte,

Héchkim ulargha oshtup bermeywatidu.

5 |ה| (Xé) Nazunémetlerni yep kön’genler kochilarda sarghiyip yüridu;

Sösün kiyim kiydürülüp chong qilin’ghanlar tézeklikni quchaqlap yétiwatidu.

6 |ו| (Waw) Xelqimning qizining qebihlikige chüshken jaza Sodomning gunahining jazasidin éghirdur;

Chünki Sodom biraqla örüwétilgenidi, héch ademning qoli uni qiynimighanidi.□

7 |ז| (Zain) Xelqimning «Nazariy»liri bolsa qardin sap, süttin aq, téni qizil yaqutlardin parqiraq idi,

Teqi-turqi kök yaquttek idi.□

8 |ח| (Xet) Hazir chirayliri qurumdin qara;

Kochilarda kishiler toniyalmighudek bolup qaldi;

Bir tére-bir ustixan bolup qaldi;

U qaqshalliship yaghachtek bolup ketti. □

9 |ט| (Tet) Qilichta öltürülgenler qehetchilikte ölgenlerdin bextliktur;

Chünki ular qaqshal bolup ketmekte,

Tupraqning méwiliri bolmighachqa yiqitilmaqta.

10 |י| (Yod) Baghri yumshaq ayallar öz qolliri bilen balilirini qaynitip pishurdi;

Xelqimning qizi nabut qilin’ghinida balilar ularning göshi bolup qaldi.

11 |כ| (Kaf) Perwerdigar qehrini chüshürüp pighandin chiqti,

Otluq ghezipini tökti;

Zionda bir ot yéqip,

Uning ullirini yutuwetti.

12 |ל| (Lamed) Yer yüzidiki padishahlar we jahanda barliq turuwatqanlar bolsa,

Ne küshende ne düshmenning Yérusalémning qowuqliridin bösüp kiridighanliqigha ishenmeytti.

13 |מ| (Mem) Halbuki, peyghemberlirining gunahliri tüpeylidin,

Kahnlirining qebihlikliri tüpeylidin,

Ularning Zionda heqqaniylarning qanlirini tökkenliki tüpeylidin,

— Bu ish béshigha chüshti!□

14 |נ| (Nun) Hazir ular qarghulardek kochilarda ténep yürmekte,

Ular qan’gha bulghan’ghanki,

Héchkim kiyimlirige tegküchi bolmaydu. □

15 |ס| (Sameq) Xeq ulargha: «Yoqulush! Napaklar! Yoqulush! Yoqulush, bizge tegküchi bolushma!» dep warqirishmaqta.

Ular qéchip terep-terepke sergerdan bolup ketti;

Lékin eller: «ularning arimizda turushigha bolmaydu!» — dewatidu.

16 |פ| (Pé) Perwerdigar Özi ularni tarqitiwetti;

U ularni qayta nezirige almaydu;

Kahinlarning hörmiti qilinmidi,

Yashan’ghanlarmu héch méhribanliq körmidi.□

17 |ע| (Ayin) Közimiz yardemni bihude kütüp halidin ketti;

Derweqe bizni qutquzalmighan bir elni kütüp közet munarlirimizda turup kelduq.□ ■

18 |צ| (Tsade) Düshmenlirimiz izimizdin qoghlap yürdi;

Shunga kochilarda yürelmeyttuq;

Ejilimiz yéqinlashti, künlirimiz toshti;

Chünki ejilimiz keldi!

19 |ק| (Kof) Péyimizge chüshkenler asmandiki bürkütlerdin ittik;

Taghlardimu bizni qoghlap yügürdi,

Bayawandimu bizni böktürmide paylashti.

20 |ר| (Resh) Jénimizning nepisi bolghan, Perwerdigarning Mesih qilghini ularning ora-tuzaqlirida tutuldi;

Biz u toghrisida: «uning sayiside eller arisida yashaymiz» dep oyliduq!□

21 |ש| (Shiyn) I uz zéminida turghuchi, Édomning qizi, xushal-xuram yayrighin!

Lékin bu jaza qedehi sangimu ötidu;

Senmu mest bolisen, yalingachlinisen!□

22 |ת| (Taw) Qebihlikingning jazasigha Xatime bérilidu, i Zion qizi;

U séni sürgünlükke qayta élip ketmeydu;

Lékin, i Édom qizi, u séning qebihlikingni jazalaydu;

U gunahliringni échip tashlaydu!

□ 4:1 «Muqeddes öydiki tashlar...» — muqeddes ibadetxanining terkibi bolghan yoghan oyulghan tashlarni körsitidu. Bezi alimlar «tashlar» muqeddes ibadetxanidiki «göher, yaqutlar»ni körsitidu, dep qaraydu; lékin bu göherlerni Néboqadnesar miladiyedin ilgiriki 605-yili Babilgha élip ketkenidi. □ 4:3 «...méning xelqim chöldiki tögiqushlargha oxshash rehimsiz boldi» — tögiqushlar adette öz balilirini baqmaydu; baliliri öz-özini baqidu. □ 4:6 «Xelqimning qizining qebihlikige chüshken jaza Sodomning gunahining jazasidin éghirdur; chünki Sodom biraqla örüwétilgenidi, héch ademning qoli uni qiynimighanidi» — oqurmenlerning éside barki, Xuda Sodom shehirining üstige ot-günggürt yaghdurup jazalighan. Shuning bilen uning tartqan jazasi intayin qisqa bolghan, Yérusalémningkidek uzun’ghiche sozulghan emes, yene kélip u «ademning qoli»ning zorawanliqigha uchrighan emes. □ 4:7 «Xelqimning «Nazariy»liri bolsa qardin sap, süttin aq, ... teqi-turqi kök yaquttek idi» — «Nazariy»lar bolsa melum mezgilde yaki ömürwayet özlirini Xudagha alahide atap tapshurghan kishilerdur. Ular «Nazariy» bolghan waqitta chachlirini chüshürmeytti, héchqandaq haraq-sharab ichmeytti (Tewrat, «Chöl.» 6:1-21ni körüng). □ 4:8 «Bir tére-bir ustixan bolup qaldi» — ibraniy tilida: «térisi ustixanlirigha chaplishidu». □ 4:13 «Peyghemberlerning gunahliri»ni emes, belki «peyghemberlirining gunahliri» — Israilda turghan bu «peyghemberler» Xudani emes, belki xelqni razi qilish üchün söz qiliwatqan saxta peyghemberlerni körsitidu. □ 4:14 «Ular qan’gha bulghan’ghanki, héchkim kiyimlirige tegküchi bolmaydu» — Musa peyghemberge tapilan’ghan qanun boyiche, «ölük»ke tegken adem «bulghan’ghan», «napak» hésablinatti. Ölgen nersilerge yaki «napak» ademlergimu tegken kishiler özliri bir mezgilgiche «napak» bolidu. Mushu kahinlar we peyghemberler shunche köp ademlerni öltürgenki, kiyim-kéchekliri herdaim «bulghan’ghan» bolup, héchkim ulargha tégishke pétinalmaytti. □ 4:16 «Perwerdigar Özi ularni tarqitiwetti» — ibraniy tilida sözmusöz: «Perwerdigarning yüzi ularni tarqitiwetti» déyilidu. □ 4:17 «...bizni qutquzalmighan bir el» — Israil herdaim awwal Misir bilen, andin Asuriye bilen ittipaq tüzimekchi bolup, ulardin yardem soraytti (mesilen, 5:6ni, «Yer.» 2:18ni körüng). ■ 4:17 Ez. 29:16 □ 4:20 «Perwerdigarning Mesih qilghini» — Israilning padishahini körsitidu. «Mesih qilish» kona bir örp-adetke qaritilghan. Tewrattiki belgilimide, yéngi padishah tiklinish murasimida béshigha puraqliq yagh quyulatti. Bu «mesih qilish» (yaki «mesihlesh») dep atalghan. Kéyin padishah «mesih qilin’ghan» yaki «Perwerdigarning mesih qilghini» («Perwerdigarning mesihligini») dep atalghan. «Mesih qilish» murasimi Xudaning hoquqi we alahide yardimi uninggha tapshurulghanliqini körsitidu. Eysa «Mesih»ning üstige bolsa yagh emes, belki Muqeddes Roh quyulghan. □ 4:21 «I uz zéminida turghuchi, Édomning qizi, xushal-xuram yayrighin!» — Édom Israilgha öch bolup, herdaim Israilning béshigha külpet chüshkende xush bolidu. «Lékin bu jaza qedehi sangimu ötidu; senmu mest bolisen, yalingachlinisen!» — «qedeh» — Xudaning ghezipige tolghan «qedeh»ni körsitidu (mesilen, «Yer.» 25:15-17, 28ni körüng). Édom uni ichken künide «yalingach» bolup, düshmenning hujumigha muhapizetsiz qalidu, shuningdek bulang-talanggha uchrap xijaletke qaldurulidu.