9
Dawami
Ah, méning béshim suning béshi,
Közüm yashning buliqi bolsiidi!
Undaqta xelqimning qizi arisidiki öltürülgenler üchün kéche-kündüz yighlayttim!
Ah, men üchün chöl-bayawanda yoluchilar chüshkidek bir turalghu bolsiidi!
Undaqta xelqimni tashlap, ulardin ayrilghan bolattim!
Chünki ularning hemmisi zinaxorlar,
Munapiqlarning bir jamaitidur!»  
 
Perwerdigarning sözining dawami
— Ular oqyachi leshkerler oqyayini égildürgendek tilini yalghanchiliqqa égildürüshke teyyarlighan; ular zéminda üstünlük qazan’ghan, biraq bu semimiylik bilen bolghan emes; ular rezillik üstige rezillik qilghan, Méni héch tonup bilmigen» — deydu Perwerdigar.    — Herbiringlar öz yéqininglardin hézi bolunglar, qérindashliringlargha héch tayanmanglar; chünki herbir qérindash peqetla aldighuchi, xalas, herbir yéqinliring bolsa töhmetxorluqta yürmekte. Ular herbiri öz yéqinlirigha aldamchiliq qilmaqta, héchkim heqiqetni sözlimeydu; ular öz tilini yalghan sözleshke ögitidu, ular qebihlikte özlirini upritidu. Ular jebir-zulum üstige jebir-zulum qilmaqta, aldamchiliqtin yene bir aldamchiliqqa ötmekte; ular Méni tonushni ret qilidu, — deydu Perwerdigar.
Shunga samawi qoshunlarning Serdari bolghan Perwerdigar mundaq deydu: — Mana, Men ularni éritip tawlap sinaymen; xelqimning qizining rezillikige Manga bashqa yol qalmidimu? Ularning tili ejel oqidur; u aldamchiliqni sözleydu; herbir éghiz sözide yéqini bilen tinch-amanliqni sözleydu, lékin könglide qiltaq teyyarlaydu. Bu ishlar tüpeylidin ularni jazalimay qoyamdim? — deydu Perwerdigar, — Méning jénim mushundaq bir eldin qisas almay qoyamdu?
 
Kélidighan apet üchün Yeremiya mersiye oquydu
10 «Taghlardiki yaylaqlar üchün yigha we nale-peryad kötürimen,
Daladiki otlaqlar üchün mersiye oquymen;
Chünki ular köyüp kettiki, héchkim u yerdin ötmeydu;
Kalilarning hörkireshliri anglanmaydu;
Hem asmandiki uchar-qanatlar hem haywanatlarmu qéchip,
Shu yerdin ketti!».
 
Perwerdigar sözini dawam qilidu
11 — Men Yérusalémni xarablashqan top-top döwe, chilbörilerning bir turalghusi qilimen;
Yehuda sheherlirini adem turmaydighan derijide wayrane qilimen.
12 — Kim bu ishlarni chüshinishke danishmen bolidu?
Kim Perwerdigarning aghzidin söz élip bularni chüshendüreleydu?
Némishqa zémin weyrane, héchkim ötmigüdek, köyüp chöl-bayawandek bolup ketti?
13 Perwerdigar deydu, — Chünki ular Men ular aldigha qoyghan Tewrat-qanunni tashliwetken, Méning awazimgha qulaq salmighan we uningda mangmighan,
14 Belki öz qelbidiki jahilliqqa egeshken, ata-bowiliri ulargha ögetkendek Baallarning keynige egiship ketken,
15 Shunga samawi qoshunlarning Serdari bolghan Perwerdigar, Israilning Xudasi mundaq deydu: — Mana, Men bu xelqqe kekrini yégüzimen, ulargha öt süyini ichküzimen, 16 ularni ular yaki ata-bowiliri ilgiri héch tonumaydighan eller arisigha tarqitimen; Men ularni yoqatquche ularning keynidin qoghlashqa qilichni ewetimen.
17 Samawi qoshunlarning Serdari bolghan Perwerdigar mundaq deydu: — Köngül qoyunglar, matemchi ayallarni kélishke chaqiringlar, yighlashqa eng usta bolghan qiz-ayallarni chaqirip kélishke adem ewetinglar!
 
Yeremiya Perwerdigarning sözlirige jawab béridu
18 — Berheq, ular téz kelsun, biz üchün zor yigha kötürsunki, bizning közlirimizdinmu yashlar taramlap tökülsun, chanaqlirimizdinmu yash tamchiliri aqsun — 19 chünki Ziondin yigha awazi anglinip: — «Biz qanchilik bulang-talang qilinduq! Qanchilik shermende bolduq! Ular turalghulirimizni örüwetti, biz zéminimizni tashliduq!» — déyilidu.
20 Perwerdigarning sözini anglanglar, i ayallar,
Uning aghzidiki sözge qulaq sélinglar;
Qizinglargha yighlashni ögitinglar,
Herbiringlar yéqininglargha mersiye oqutunglar;
21 Chünki ölüm bolsa dérizilirimizdin yamiship kirgen,
Orda-istihkamlirimizghimu kirgen;
U balilarni kochilardin,
Yigitlerni reste-meydanlardin yulup tashlighan.
22 Yéqinliringlargha uqturup: «Perwerdigar mundaq deydu: —
Berheq, jesetler dalada tézektek yiqilidu;
Ular ormichining orghiqining astigha yiqilghan,
Lékin héchkim yighmaydighan bashaqtek yerge chéchilidu!» — denglar!
 
23 Perwerdigar mundaq deydu: —
Dana kishi danaliqi bilen, küchlük kishi küchlükliki bilen, bay bayliqliri bilen pexirlinip maxtanmisun; 24 pexirlinip maxtighuchi bolsa shuningdin, yeni Méni, yer yüzide méhir-muhebbet, adalet we heqqaniyliqni yürgüzgüchi Men Perwerdigarni tonup yetkenlikidin pexirlinip maxtansun; chünki Méning xursenlikim del mushu ishlardindur, — deydu Perwerdigar. 25 Mana, shundaq künler kéliduki, — deydu Perwerdigar, — Men xetne qilmighanlarni xetne qilin’ghanlar bilen bille jazalaymen; 26 yeni Misir, Yehuda, Édom, Ammoniylar we Moabiylar, jümlidin chöl-bayawanda turuwatqan, chéke chachlirini chüshürüwetken ellerni jazalaymen; chünki bu ellerning hemmisi xetnisizdur; Israilning barliq jemetimu könglide xetnisizdur.
  
 
 
9:1 Yesh. 22:4; Yer. 4:19 9:2 «ularning hemmisi zinaxorlar,...» — «zinaxorlar» belkim rohiy jehettin éytilidu, ular Xudagha wapasizliq qilip butlargha choqunup ketti. 9:2 Yer. 5:7, 8 9:3 «ular zéminda üstünlük qazan’ghan, biraq bu semimiylik bilen bolghan emes...» — bashqa birxil terjimisi: «shu zéminda ular ghelibe qilghan, biraq bu heqiqetni tiklesh üchün emes...». 9:3 Yesh. 59:4,13,15; Yer. 6:7 9:4 Yer. 6:28 9:6 «ular qebihlikte özlirini upritidu (5-ayet)» — 5-ayetning axirqi qismi hem 6-ayetning bash qismining bashqa birxil terjimisi: «Ular qebihlik qilip towani héch bilmeydu. (6) sen (Yeremiya) aldamchiliq arisida turuwatisen; aldamchiliqi tüpeylidin ular Méni tonushni ret qilidu...». 9:8 Zeb. 12:2-4; 28:3; 120:3-4; Pend. 30:14 9:9 Yer. 5:9,29 9:11 Yer. 10:22 9:14 «(Yehuda xelqi) ...ata-bowiliri ulargha ögetkendek Baallarning keynige egiship ketken» — oqurmenlerning éside barki, «Baal»lar intayin yirginchlik bir xil butlar idi. 9:15 Yer. 8:14; 23:15 9:16 Law. 26:33 9:17 «köngül qoyunglar, matemchi ayallarni kélishke chaqiringlar, yighlashqa eng usta bolghan qiz-ayallarni chaqirip kélishke adem ewetinglar!» — kona zamanlarda bezi bay ademler uruq-tughqanlirini depne qilishta mushundaq «yighlashqa mahir» ayallarni «keypiyatni yaritish» üchün yallaytti (mesilen, Injil, «Mat.» 9:37ni körüng). 9:22 Yer. 7:33 9:23 1Kor. 1:31; 2Kor. 10:17 9:26 «... Bu ellerning hemmisi xetnisizdur; Israilning barliq jemetimu könglide xetnisizdur» — bu 25- we 26-ayetler Yehuda (Israil)gha intayin éghir kélishi kérek idi. Chünki Perwerdigar ularni, özliri kemisitidighan xetne qilinmighan «yat eller» qatarida «xetne qilinmighan»dek hésablaydu. Xudaning köz aldida Yehuda xetnisiz, yeni u Ibrahim xetne arqiliq tüzgen ehdige layiq emes bolup qaldi. «Köngli xetnisiz» — «köngli bu rezil dunyadiki rezil azzu-hewesliridin késilgen emes, Xuda we uning ibaditi üchün rezilliktin ayrilghan emes» dégen menide. «Ezakiyal»gha qoshulghan «qoshumche sözimiz»ni we Injil, «Rim.» 2-bab, «Fil.» 3:3, «Kol.» 2:11ni körüng). Yene kélip xetne «könglide emes» bolsa, «chéke chachlirini chüshürüwétish» (belkim butpereslerning matimining bir ipadisi)tin héchqandaq perqi yaki ehmiyiti yoqtur. 9:26 Law. 26:41; Rim. 2:28,29