9
Eysaning tughma qarighuni saqaytishi
We u yolda kétiwétip, tughma qarighu bir ademni kördi. Muxlisliri uningdin:
— Ustaz, kim gunah qilip uning qarighu tughulghinigha seweb bolghan? U özimu ya ata-anisimu? — dep sorashti.
Eysa mundaq jawab berdi:
— Özi yaki ata-anisining gunah sadir qilghanliqidin emes, belki Xudaning Öz emelliri uningda ayan qilinsun dep shundaq bolghan. Künning yoruqida, méni Ewetküchining emellirini ada qilishim kérek. Kech kirse, shu chaghda héchkim ish qilalmaydu. Men dunyada turghan waqtimda, dunyaning nuri özümdurmen.
Bu sözlerni qilghandin kéyin, u yerge tükürüp, tükürüktin lay qilip, layni héliqi ademning közlirige sürüp qoydi we uninggha: «Siloam kölchiki»ge bérip yuyuwetkin» dédi («Siloam» ibraniyche söz bolup, «ewetilgen» dégen menini bildüridu). Shuning bilen héliqi adem bérip yuyuwidi, közi köridighan bolup qaytip keldi. Qoshniliri we u ilgiri tilemchilik qilghinida uni körgenler:
— Bu olturup tilemchilik qilidighan héliqi adem emesmu? — déyiship ketti.
Beziler: «Hee, shu iken» dése, yene beziler: «Yaq. u emes, lékin uninggha oxshaydiken» déyishti.
Biraq u özi:
— Men del shu kishi bolimen! — dédi.
10 — Undaqta közliring qandaq échildi? — dep sorashti ular.
11 U jawaben mundaq dédi:
— Eysa isimlik bir kishi tükürükidin lay qilip közlirimge sürüp qoyuwidi, manga: «Siloam kölchikige bérip yuyuwetkin» dégenidi. Men bérip yuyuwidim, köreleydighan boldum.
12 — U hazir qeyerde? — dep sorashti ular.
— Bilmeymen, — dédi u.
 
Perisiylerning möjizini sürüshtürüshi
13 Xalayiq ilgiri qarighu bolghan bu ademni Perisiylerning aldigha élip bérishti 14 (eslide Eysa lay qilip bu ademning közlirini achqan kün del shabat küni idi). 15 Shuning bilen Perisiyler qaytidin bu ademdin qandaq köreleydighan bolghinini soriwidi, u ulargha: — U közlirimge lay sürüp qoydi, men yuyuwidim we mana, köreleydighan boldum! — dédi.
16 Shuning bilen Perisiylerdin beziliri:
— U adem Xudaning yénidin kelgen emes, chünki u shabat künini tutmaydu, — déyishti.
Yene beziliri:
— U gunahkar adem bolsa, qandaqlarche bundaq möjizilik alametlerni yaritalaytti? — déyishti.
Buning bilen ularning arisida bölünüsh peyda boldi.    17 Ular qarighu ademdin yene:
— U közliringni échiptu, emdi sen u toghruluq néme deysen? — dep sorashti.
U: — U bir peyghember iken, — dédi.
18 Yehudiylar köreleydighan qilin’ghan kishining ata-anisini tépip kelmigüche, burun uning qarighu ikenlikige we hazir köreleydighan qilin’ghanliqigha ishenmeytti. Shunga ular uning ata-anisini chaqirtip, 19 ulardin:
— Bu silerning oghlunglarmu? Tughma qarighu, dewatattinglar? Emdi hazir qandaqlarche köreleydighan bolup qaldi? — dep sorashti.
20 Ata-anisi ulargha: — Uning bizning oghlimiz ikenliki, shundaqla tughulushidinla qarighu ikenlikini bilimiz; 21 lékin hazir qandaqlarche köreleydighan bolup qalghanliqini, közlirini kim achqanliqini bilmeymiz. U chong adem tursa, buni özidin soranglar, u özi dep bersun, — dep jawab berdi.
22 Ata-anisining shundaq déyishi Yehudiylardin qorqqanliqi üchün idi; chünki Yehudiylar kimdekim Eysani Mesih dep étirap qilsa, u sinagog jamaitidin qoghlap chiqirilsun dep qarar qilghanidi.    23 Shu sewebtin uning ata-anisi: «U chong adem tursa, buni özidin soranglar» dégenidi.
24 Perisiyler eslide qarighu bolghan ademni yene chaqirip uninggha:
— Xudagha shan-sherep bérip qesem qil! Biz bu ademning gunahkar ikenlikini bilimiz, — déyishti.  
25 U mundaq jawab berdi:
— U gunahkarmu, emesmu, bilmeymen. Biraq men shu birla ishni bilimenki, qarighu idim, hazir köreleydighan boldum.
26 Ular uningdin yene bir qétim:
— U séni qandaq qildi? Közliringni qandaq achti? — dep sorashti.
27 U jawaben:
— Silerge alliqachan éyttim, biraq qulaq salmidinglar. Siler néme dep qaytidin anglashni xalap qaldinglar? Silermu uning muxlisliri bolay dewatamsiler?! — dédi.
28 Buning bilen, ular uni qattiq tillap:
— Sen héliqining muxlisi! Biz bolsaq Musa peyghemberning muxlislirimiz. 29 Xudaning Musagha sözligenlikini bilimiz; lékin bu némining bolsa qeyerdin kelgenlikinimu bilmeymiz, — déyishti.
30 Héliqi adem ulargha mundaq jawab qayturdi:
— Ajayip ishqu bu! Gerche siler uning qeyerdin kelgenlikini bilmigininglar bilen, u méning közlirimni achti. 31 Biz bilimizki, Xuda gunahkarlarning tileklirini anglimaydu; biraq Özige ixlasmen bolup iradisige emel qilghuchilarningkini anglaydu. 32 Dunya apiride bolghandin tartip, birersining tughma qarighuning közini achqanliqini anglap baqqan emes. 33 Eger bu adem Xudadin kelmigen bolsa, héchnéme qilalmighan bolatti.
34 Ular uni:
— Sen tüptin gunah ichide tughulghan turuqluq, bizge telim bermekchimusen? — déyiship, uni sinagogtin qoghlap chiqiriwétishti.
 
Rohiy qarighuluq
35 Eysa ularning uni sinagogtin qoghlap chiqarghanliqini anglap, uni izdep tépip:
Sen, Xudaning Oghligha étiqad qilamsen? — dep soridi.
36 U jawaben: — Teqsir, u kim? Men uninggha étiqad qilay, — dédi.
37 — Sen hem uni kördüng hem mana, hazir sen bilen sözlishiwatqan del shuning özi, — dédi Eysa uninggha.
38 Héliqi adem:
— I Reb, étiqad qilimen! — dep, uninggha sejde qildi.
39 — Men korlarni köridighan bolsun, köridighanlarni kor bolsun dep bu dunyagha höküm chiqirishqa keldim, — dédi Eysa.  
40 Uning yénidiki bezi Perisiyler bu sözlerni anglap uningdin:
— Bizmu kormu? — dep sorashti. 41 Eysa ulargha: — Kor bolghan bolsanglar, gunahinglar bolmaytti; lékin siler hazir «körüwatimiz» dégininglar üchün silerge gunah hésabliniwéridu, — dédi.
 
 
9:2 «Ustaz» — Grék tilida «Rabbi». 9:4 «méni Ewetküchining emellirini ada qilishim kérek» — yaki «méni Ewetküchining emellirini ada qilishimiz kérek». «Kech kirse, shu chaghda héchkim ish qilalmaydu» — Eysaning yer yüzide bolidighan xizmitige belkim peqet alte ay qalghan bolsa kérek. 9:5 Yesh. 42:6; Luqa 2:32; Yuh. 1:9; 8:12; 12:35,46; Ros. 13:47. 9:6 Mar. 8:23. 9:7 «Siloam» — Ibraniy tilida «Siloha». « Eysa uninggha: «Siloam kölchiki»ge bérip yuyuwetkin» dédi... héliqi adem bérip yuyuwidi, közi köridighan bolup qaytip keldi» — bu kor adem ibadetxanigha yéqin jayda tilemchilik qilip olturghan bolsa, ibadetxanidin «Siloam kölchiki»ge bir kilométrdek kéletti. Shuning üchün bu seper kor ademning ishenchige nisbeten xéli bir sinaq idi. Lay qattiqlashqandin kéyin u közlirini héch achalmighan halda mushu uzun yolni méngishi kérek idi. Bu kor adem üchün intayin éghir idi, elwette. Uning üstige yolni bikar mangsa köp «tilemchilik waqti» israp bolup kétetti. 9:8 Ros. 3:2. 9:14 Mat. 12:1; Mar. 2:23; Luqa 6:1; Yuh. 5:9. 9:16 «U adem Xudaning yénidin kelgen emes, chünki u shabat künini tutmaydu» — ular «u shabat künini tutmaydu» deydu. Chünki ular Eysaning tükürükidin lay qilishni «emgek qilish», shundaqla shabatning «dem élish prinsipi»ni buzush, dep qaraytti. Eysa bolsa «Atamning emellirini ada qilishim kérek» dégenidi (4-ayet). Démek, «ish qilghuchi» yaki «emel qilghuchi» eslide Xuda Özidur. Uningdin bashqa kim shundaq möjize yaritaytti? 9:16 Yuh. 3:2; 7:12; 9:33; 10:19. 9:17 Luqa 7:16; 24:19; Yuh. 4:19; 6:14. 9:22 «Yehudiylar kimdekim Eysani Mesih dep étirap qilsa, u sinagog jamaitidin qoghlap chiqirilsun dep qarar qilghanidi» — «sinagogtin chiqirilish»ning netijisi, jemiyettikilerdin héchkim sinagogtin chiqirilghan kishi bilen bardi-keldi qilmaytti. 9:22 Yuh. 7:13; 12:42. 9:24 «Xudagha shan-sherep bérip qesem qil» — Eslide grék tilida «qesem qil» dégen söz yoq idi. Bu ayette shu söz bolmisimu, shu mene chiqip turidu (mesilen «Yeshua» 7:19ni körüng). Shuning üchün bu jümlining menisi «Eysagha emes, belki Xudagha shan-sherep ber» dégenlik emes, belki «Xudani ulughlash üchün rast gep qil, bu möjize eslide chong bir aldamchiliq emesmu?» dégendek. 9:24 Ye. 7:19. 9:31 Zeb. 66:18; Pend. 15:29; 28:9; Yesh. 1:15; Mik. 3:4. 9:34 «ular... uni sinagogtin qoghlap chiqiriwétishti» — 22-ayet we izahatni körüng. 9:35 «Sen, Xudaning Oghligha étiqad qilamsen?» — bezi kona köchürmilerde «Sen, Insan’oghligha étiqad qilamsen?» dep pütülgen. 9:39 «Men korlarni köridighan bolsun, köridighanlarni kor bolsun dep bu dunyagha höküm chiqirishqa keldim» — «höküm chiqirishqa keldim» — Bu «höküm» toghruluq «Yesh.» 42:1 we uningdiki izahatni körüng. Bu qandaq «höküm»? Bizningche Yeshaya peyghemberning bésharitide éytilghandek az dégende bu «höküm»ning öch teripi bardur: (1) étiqadchilargha toghra közqarashlarni yetküzüsh; (2) Xudaning köp ishlar üstidiki hökümlirini bildürüsh; (3) Mesihning xewiri kishilerning qelbini yaki yoruq yaki téximu qarangghu, kor qilish; xuddi Yeshaya peyghember öz waqtida Xudaning söz-kalamini Israilgha yetküzgende, Israilning ehwali «Siler anglashni anglaysiler, biraq chüshenmeysiler; körüshni körüsiler, biraq bilip yetmeysiler» («Yesh.» 6:9-10) dégendek bolghan’gha oxshash. «Yesh.» 44:18nimu körüng. 9:39 Yuh. 3:17; 12:47.