Muqeddes Kalam (latin yéziq) Yeshaya 41

Xudaning el-milletlerge bergen teklipi

1 — «I arallar, süküt qilip Méning aldimgha kélinglar;

Xelqlermu küchini yéngilisun!

Ular yéqin kelsun, söz qilsun;

Toghra höküm qilish üchün özara yéqinlishayli!»

Ellerning mesilisi — butperesliktur •••• Xuda Özini ispatlash üchün bergen bir bésharet

2 «Kim sherqtiki birsini oyghitip,

Uni heqqaniyliq bilen Öz xizmitige chaqirdi?

U ellerni uning qoligha tapshuridu,

Uni padishahlar üstidin hökümranliq qilduridu;

Ularni uning qilichigha tapshurup topa-changgha aylanduridu,

Ularni uning oqyasi aldida shamal uchurghan paxal-topandek qilidu. ◼

3 U ularni qoghliwétip,

Putini yerge tegküzmey dégüdek mangidu, aman-ésenlik ichide ötüwéridu; ◼

4 Elmisaqtin tartip dewrlerni «Barliqqa kel» dep chaqirip,

Bularni békitip ada qilghan kim?

Men Perwerdigar Awwal Bolghuchidurmen,

Axiri bolghanlar bilenmu bille Bolghuchidurmen;

Men dégen «U»durmen. ◼ ◘

5 Arallar shu ishlarni körüp qorqishidu;

Jahanning chet-chétidikiler titrep kétidu;

Ular bir-birige yéqinliship, aldigha kélidu;

6 Ularning herbiri öz qoshnisigha yardem qilip,

Öz qérindishigha: «Yüreklik bol!» — deydu.

7 Shuning bilen neqqashchi zergerni righbetlendüridu,

Métalni yapilaqlap bolqa oynatquchi sendelni bazghan bilen soqquchini righbetlendürüp: «Kepsherligini yaxshi!» deydu;

Shuning bilen uni lingship qalmisun dep butning putini mixlar bilen békitidu. ◼

Xudaning Israilgha ilham bérishi

8 Biraq sen, i qulum Israil,

I Özüm tallighan Yaqup,

Ibrahim Méning dostumning ewladi: — ◘

9 Men jahanning qeridin élip kelgen,

Yerning eng chetliridin chaqirighinim sen ikensen;

Men sanga «Sen méning qulumdursen,

Men séni tallighan,

Séni hergiz chetke qaqmaymen» — dégenidim. ◼

10 — Qorqma; chünki Men sen bilen billidurmen;

Uyan-buyan qarap hoduqmanglar;

Chünki Men séning Xudayingdurmen;

Men séni kücheytimen,

Berheq, Men sanga yardemde bolimen!

Berheq, Men Özümning heqqaniyliqimni bildürgüchi ong qolum bilen séni yöleymen.

11 Mana, sanga qarap ghaljirliship ketkenlerning hemmisi xijil bolup shermende bolidu;

Sanga shikayet qilghuchilar yoq déyerlik bolidu, halak bolidu. ◘

12 Sen ularni izdiseng, héch tapalmaysen;

Sen bilen dewalashquchilar —

Sanga qarshi urush qilghuchilar yoq déyerlik, héch bolup baqmighandek turidu.

13 Chünki Men Perwerdigar Xudaying ong qolungni tutup turup, sanga: —

«Qorqma, Men sanga yardemde bolimen!» deymen.

14 Qorqma, sen qurt bolghan Yaqup,

Israilning baliliri!

Men sanga yardemde bolimen!» — deydu Perwerdigar, yeni séning Hemjemet-Qutquzghuching, Israildiki Muqeddes Bolghuchi. ◼

15 Mana, Men séni köp hem ötkür chishliq yéngi bir dan ayrighuchi tirna qilimen;

Sen taghlarni yanjip, ularni pare-pare qiliwétisen,

Dönglernimu köküm-talqan’gha aylanduruwétisen. ◘

16 Sen ularni soruysen,

Shamal ularni uchurup kétidu,

Quyun ularni tarqitiwétidu;

We sen Perwerdigar bilen shadlinisen,

Israildiki Muqeddes Bolghuchini iptixarlinip medhiyeleysen.

17 Bozekler we yoqsullar su izdeydu, lékin su yoq;

Ularning tili ussuzluqtin qaghjirap kétidu;

Men Perwerdigar ularni anglaymen;

Men Israilning Xudasi ulardin waz kechmeymen. ◘

18 Men qaqas égizliklerde deryalarni,

Jilghilar ichide bulaqlarni achimen;

Dalani kölchekke aylandurimen,

Tatirang yerdin sularni urghutup su bilen qaplap bérimen. ◘

19 Dalada kédir, akatsiye, xadas we zeytun derexlirini östürüp bérimen;

Chöl-bayawanda archa, qarighay we boksus derexlirini birge tikimen; ◼

20 Shundaq qilip ular bularni körüp, bilip, oylinip: —

«Perwerdigarning qoli mushularni qilghan,

Israildiki Muqeddes Bolghuchi uni yaratqan!» dep teng chüshinishidu.

Xudaning butpereslerni qutquzush toghrisidiki yene bir sözi

21 — Muhakimiliringlarni otturigha qoyunglar, deydu Perwerdigar;

— Küchlük sewebliringlarni chiqiringlar, deydu Yaqupning Padishahi.

22 — Butliringlar élip kirilsun,

Bizge némilerning yüz béridighanliqini éytsun;

Ilgiriki ishlarni, ularning üjür-büjürlirigiche köz aldimizda körsetsun,

Shundaqla bulardin chiqidighan netijilerni bizge bildürüsh üchün éytip bersun;

— Yaki bolmisa, kelgüsidiki ishlarni anglap bileyli;

23 Silerning ilahliq ikenlikinglarni bilishimiz üchün,

Kéyinki yüz béridighan ishlarni bizge bayan qilinglar;

Qandaqla bolmisun, Bizni hang-tang qilip uni teng köridighan qilish üchün,

Birer yaxshi ish yaki yaman bir ishni qilinglar! ◼

24 Mana, siler yoqning ariliqida,

Ishligininglarmu yoq ishtur;

Silerni tallighuchi bir lenitidur.

Bésharet tekrarlinidu; Xuda barliq el-yurtlargha «Méning qulumni tonunglar» dep tonushturidu

25 Birsini shimal tereptin qozghidim, u kélidu;

U künchiqishtin Méning namimni jakarlap kélidu;

U birsi hak layni dessigendek, sapalchi lay cheyligendek emeldarlarning üstige hujum qilidu; ◼

26 Bizge uqturush üchün, kim muqeddemdin buyan buni éytqan?

Yaki Bizni «U heqiqettur» dégüzüp bu ishtin burun uni aldin’ala éytqan?

Yaq, héchkim éytmaydu;

Berheq, héchkim bayan qilmaydu;

Sözünglarni angliyalighuchi berheq yoqtur!

27 Men deslepte Zion’gha: — «Mushu ishlargha köz tikip turunglar! Köz tikip turunglar!» dédim,

Yérusalémgha xush xewerni yetküzgüchini ewetip berdim.

28 Men qarisam, shular arisida héchkim yoq —

Meslihet bergüdek héchkim yoq,

Shulardin sorisam, jawab bergüdek héchkimmu yoq. ◼

Dawami

29 Qaranglar, ular hemmisi quruq;

Ularning yasighanliri yoq ishtur,

Quyma mebudliri quruq shamaldek menisizdur.

◼ 41:2 «...uni heqqaniyliq bilen Öz xizmitige chaqirdi?» — sözmusöz terjime qilghanda: — «Heqqaniyliqning Özi, (yeni Xuda) bu kishini öz puti aldigha chaqirdi?». ◼ 41:3 «U ularni qoghliwétip, putini yerge tegküzmey dégüdek mangidu, aman-ésenlik ichide ötüwéridu» — Yeshaya peyghember bésharet qilghan mushu namsiz tajawuzchining ismi kéyinrek chiqidu. Mushu yerde körimizki, (1) U qilidighan urushlar bek ongushluq bolidu; (2) Uning herbiy yürüsh süriti intayin téz bolidu; (3) Uning qilidighan urushliri bashqa ellerni hoduqturup patiparaq qiliwétidu. Bashqa birxil terjimisi: «U aman-ésenlik ichide, méngip baqmighan yol bilen kélidu». ◼ 41:4 «Barliqqa kel» — yaki «Yénimgha kel». «Elmisaqtin tartip dewrlerni «Barliqqa kel» dep chaqirip, bularni békitip ada qilghan kim?» — buning menisi belkim shuki, Xuda aldin’ala (peyghember arqiliq) éytqan ishlar yüz berginide, eller bésharetlerning toghra chiqidighanliqini köridu. Shundaq qilip, ular Xudaning ularni gunahlirini tashlap, Özige yéqin kélip kechürümige érishishige chaqiridighanliqini körüp yétidu. «axiri bolghanlar» — dunyada eng axiri hatat bolghan insanlarni körsetse kérek. «Men dégen «U»durmen» — mushu yerde «U» Xudaning özini körsitidu, elwette. ◘ 41:4 Yesh. 43:10; 44:6; 48:12; Weh. 1:17; 22:13 ◼ 41:7 «Shuning bilen neqqashchi zergerni righbetlendüridu, métalni yapilaqlap bolqa oynatquchi sendelni bazghan bilen soqquchini righbetlendürüp...» — eller Xuda bésharet qilghan tajawuzchining kélidighanliqini bilip qorqidu (5-ayet). Biraq bésharetning emelge ashqanliqini körüshi bilen, butpereslikini tashlap Xudaning aldigha kélishining ornida, ular yenila özlirini qoghdash üchün (tumar süpitide) butlarni yasatmaqchi bolidu. ◘ 41:8 Qan. 7:6; 10:15; 14:2; 2Tar. 20:7; Zeb. 135:4; Yesh. 43:1; 44:1; Yaq. 2:23 ◼ 41:9 «Men jahanning qeridin élip kelgen, yerning eng chetliridin chaqirighinim sen ikensen» — oqurmenler shuni ésige keltürsunki, Xuda Ibrahimni yiraq yurttin Qanaan’gha (Pelestin’ge) chaqirghanidi; kéyin Ibrahimning ewladliri bolghan Israilni Musa peyghember arqiliq Misirdin qutquzghanidi. «Séni hergiz chetke qaqmaymen» — yene birxil terjimisi: — «Séni chetke qaqmighanmen». ◘ 41:11 Mis. 23:22; Yesh. 60:12; Zek. 12:3 ◼ 41:14 «Hemjemet-Qutquzghuchi» — ibraniy tilida «goél» dégen mushu sözning alahide menisi bar. Birsi kembeghel bolup, özini qulluqqa sétiwetken bolsa yaki bashqa qiyin ehwalgha uchrap mal-mülükini satqan bolsa, Musa peyghember qobul qilghan muqeddes qanun’gha asasen, mushu kishining yéqin uruq-tughqanliri, hemjemetlirining uni hörlükke chiqirip qutquzush hoquqi bar idi. Démek, «hemjemet-qutquzghuchi»ning («goél») sétiwalghuchi ademge pul béripla, öz qérindishini hör qilip qutquzush hoquqi bar dégenliktur. Hoquqni ishlitish hemjemetning öz ixtiyarliqi bilen bolatti, elwette. U ishletmekchi bolsa, héchkim uni tosalmaytti. Yeshaya Xudaning qutquzghuchi ikenlikini bayan qilish üchün del mushu sözni ishlitidu. Démek, Xuda Israilgha «hemjemet»lik qilip, ularning «goél»i, yeni «Hemjemet-Qutquzghuchisi» bolidu. U Öz ixtiyariyliqi bilen ularni qutquzidu. ◘ 41:15 Yesh. 17:13; 29:5 ◘ 41:17 Mat. 5:6 ◘ 41:18 Zeb. 107:35; Yesh. 35:7; 44:3 ◼ 41:19 «Dalada kédir, akatsiye, xadas we zeytun derexlirini östürüp bérimen; ... archa, qarighay we boksus derexlirini birge tikimen» — mushu derexler (zeytun derixidin sirt) méwe üchün emes, saye bérish üchün bérilidu; birqanche xil derex birxil muhit astida teng ösüshi mumkin emes. Qarighanda bu bésharet axirqi zamanlarni körsitidu; shu chaghda Xuda Israilni yéngi bir «Misirdin chiqish» (emeliyette, «jahanning chet-chetliridin chiqirish») yoli bilen qutquzidu. ◼ 41:23 «Birer yaxshi ish yaki yaman bir ish qilinglar!» — mushu ibare «Herqandaq birer ishni qilinglar!» dégenni bildüridu. Butlar yaxshi bolsun, yaman bolsun héchqandaq ish qilalmaydu, elwette. ◼ 41:25 «Birsini shimal tereptin qozghidim, u kélidu; u künchiqishtin Méning namimni jakarlap kélidu» — tajawuzchi téxi namsiz, biraq hazir u toghruluq yene bir pakit bar; u sherqtin hemde shimal tereptinmu kélidu. Bashqa birxil terjimisi: «Méning namimni chaqirip nida qilip kélidu». ◼ 41:28 «shular arisida héchkim yoq» — «shular» shübhisizki, butperes ellerni körsitidu.