11
1 Ja yukulbal c'uxlal quewa' rbanic ri', ja wi c'o je'e ja yukul kac'u'x ruq'uin jari' ni nkaybej na wi' in bien kotak chi nekawila' na, owi tre ja matitz'attaji ruq'uin kawach ja wi yukul kac'u'x ruq'uin jari' bien kotak chi c'oli masqui matikatz'at.
2 Ja kati't kamama' ojer, rmal ja yukulbal quec'u'x ruq'uin ja Dios chewi' tok utz xetz'a̱t rmal.
3 Ja rajoj chakaja', rmal ja yukulbal kac'u'x ruq'uin ja Dios chewi' tok ch'obtajnak kumal chi ja tok tz'ucarsaxi ja caj in rwach'ulew, ja tzij ja bix pon rmal ja Dios jari' tz'ucarsbexi. Queri' c'a rbanic, ja Dios xa xbij pon ja tzij in jari' tzij xoqui chi rtz'ucarsaxic, ma ja tari' xoqui chi rtz'ucarsbexic ja ntz'attaji ruq'uin kawach.
4 Ja rAbel chakaja', rmal ja yukulbal ruc'u'x ruq'uin ja Dios chewi' tok más na utz ja sacrificio ja xtzujuj tre ja Dios chwach ja tzujux rmal ja Caín. Ja c'a Dios arja' utz xutz'at ja sacrificio rxin ja rAbel in xuc'am tre, tri' c'a nkatz'at wi' chi ja rAbel utz tz'ati rmal ja Dios. Ma chaka ta ban queri' tre, rumac ja yukulbal ruc'u'x. In masqui camnak chic ja rAbel pro rmal ja yukulbal ruc'u'x ruq'uin ja Dios tok cani' c'a ntzijon na kuq'uin camic.
5 Ja rEnoc chakaja', rmal ja yukulbal ruc'u'x ruq'uin ja Dios chewi' tok yataj tre chi ma xk'ax ta chipan ja camíc pro chaka jalal ja tok ma xcanoy chi ta wawe' chwach'ulew como Dios c'amo'el rxin chila' chicaj. Como ja Dios congana quicot trij ja rEnoc wawe' chwach'ulew chewi' tok xuban queri' tre, cani' tz'ibtal can.
6 Ja Dios wi mta yukulbal ac'u'x ruq'uin jari' mta moda utz ta xtutz'at ja rac'aslemal. Ja wi c'ol agana nattiloc ruq'uin ja Dios rjawaxic chawe ja ca'i' ri', jun, nanimaj chi c'oli ja Dios, in jun chic, nanimaj chi ja Dios, wi natij ak'ij chi rilic arja' nyo' chawe ja rtojbalil.
7 Ja Noé chakaja', rmal ja yukulbal ruc'u'x ruq'uin ja Dios arja' xnimaj ja Dios ja tok bix tre chi c'o jun juicio penak. Arja' bien xnimaj masqui maja'n tutz'at ja juicio penak. Rmal c'a ja yukulbal ruc'u'x tok xuban jun nimlaj lancha, xe'oc chipan e rachbil canojel ja rec'o pa rochoch, queri' queban xetotaji chipan ja juicio. Tri' c'a nkatz'at wi' chi ja ma xeniman ta ni pa quil wi' ban chique xecamsaxi. Ja Noé yuke' ruc'u'x ruq'uin ja Dios xa chewi' tok c'ul rmal como queri' nuban ja Dios chawe natruc'ul ja tok nyuke' ac'u'x ruq'uin.
8 Ja rAbraham chakaja', rmal ja yukulbal ruc'u'x ruq'uin ja Dios chewi' tok xnimaj ja Dios. Tokori' xnimaj ja tok bix tre chi neli in nbe chipan jun chic nación ja xtiya' na tre como herencia. Arja' nimani in be masqui ma rotak ta nak chi lugaril ja nbe wi'.
9 Tok xekaj chipan ja nación ja tzujux tre tri' q'ueje' wi' masqui ma rtinamit ta pro rmal ja yukulbal ruc'u'x ruq'uin ja Dios ja tok xuban queri'. Q'ueje' na pa tak jay je'e ja tz'um ocnak e rachbil Isaac in Jacob, eje'e' chakaja' junan tzujux chique ja cani' tzujux tre ja rAbraham.
10 Ja tinamit ja kas rayben ja rAbraham jari' ja tinamit ja xin chila' chicaj ja c'o jun rsimiento'il ja ni mta wi' q'uisic trij, jari' tinamit Dios chomarsani in Dios banowi.
11 Ja c'a Sara ja rxjayil Abraham c'o yukulbal ruc'u'x ruq'uin ja Dios chakaja' chewi' tok yataj tre rmal ja Dios chi xoc na jun te'ej masqui congana ti ri'j chic in mta alanem trij pro xalax na jun ti ral. Yuke' ruc'u'x ruq'uin ja Dios, rotak chi ja ntzujuj ni nuya' wi' chewi' tok yataj tre ja ti ral.
12 Queri' c'a xuban ja rAbraham masqui congana ti ri'j chic pro yataj na tre chi q'ueje' jun ti ralc'wal, xeq'ueje' na riy rumam chakaja' in congana quesep qui', c'ayew chi ne'altaji cani' chique ch'umil ja rec'o chicaj in cani' tre ja raxasnayi' ja c'o chi tak mar.
13 Eje'e' ri' winak ja tok xecami maja'n tiquewil ja tzujun chique rmal ja Dios pro masqui maja'n tiquewil pro ni yukul na wi' quec'u'x ruq'uin ja Dios chi ja xtzujuj chique ni nuya' na wi'. Ja quena' kaj pa tak canma cani' ec'o pon chic ruq'uin ja tzujux chique in congana nequicot pon trij. Quewa' quibij ri': —Mta jun katinamit wawe' chwach'ulew, xa ok k'axel chwach, neche'e.
14 Ja tok queri' nabij tri' c'a nc'axax wi' chi c'a amajon na rcanoxic jun tinamit ja mero tinamit awxin.
15 Ja tinamit ja bar e'elnakto wi' nabey wixta quich'obon chi tri' nemeloj wi' xecowin ta c'ari' xemeloji pro ma queri' ta quich'obon.
16 Pro ja mero quitinamit ja kas nel quec'u'x trij jari' más utz chi na, jari' ja tinamit ja xin chila' chicaj. Ja c'a Dios ma junwi' ta nuna' nbij chi arja' Dios quixin como c'o jun quitinamit ja rchomarsan ja mero tinamit quixin.
17 Ja rAbraham, rmal ja yukulbal ruc'u'x ruq'uin ja Dios chewi' tok nimani ja tok c'ambajaxi rmal ja Dios tokori' tok xtzujuj chwach Dios ja rIsaac ja ti rc'ajol in jutz'it laj xcamsaj. Ja rAbraham arja' conforme chi ntzujuj ja ti rc'ajol chipan ja camíc masqui xarari' ti jun. Pro makana' maquita tzujun chic tre rmal ja Dios chi congana nquesep na qui' ja riy rumam,
18 makana' maquita bin chic tre chi ja rIsaac nsepo quixin ja riy rumam.
19 Pro quewa' xuch'ob kaj ja rAbraham ri', ja Dios masqui xcamsaj ta ja ti rc'ajol pro cowin ta c'ari' xc'asba' chi ta jutij chipan ja camíc. Queri' xuban ja ti rc'ajol yataj chic jutij tre, cani' k'ax chipan ja camíc in cani' c'astaji.
20 Ja rIsaac chakaja', rmal ja yukulbal ruc'u'x ruq'uin ja Dios chewi' tok xeruban can bendecir ja Jacob in Esaú tokori' tok xk'alasaj can chiquewach nak ja maja'n tibantaji.
21 Ja tok xajalal maja'n ticami ja Jacob arja' chakaja' rmal ja yukulbal ruc'u'x ruq'uin ja Dios chewi' tok xeruban can bendecir ja re ca'i' rc'ajol ja José. Arja' rc'an ti rch'ame'y, xtok'aj ri' tre, tique'e in xuya' ruk'ij ja Dios.
22 Ja tok xajalal maja'n ticami ja José arja' chakaja' rmal ja yukulbal ruc'u'x ruq'uin ja Dios chewi' tok xbij can chique ja rch'alal chi nerila' na jun k'ij tok xque'eli ja raj Israel pan Egipto: —Jari' k'ij tok xque'elel nc'amarel na ja nbakil anin chakaja'. Queri' xbij can chique.
23 Ja rtata' rute' ja Moisés chakaja' c'o yukulbal quec'u'x ruq'uin ja Dios in rmalari' ja Moisés tok xalaxi totaji pa ruk'a' ja rey. Como ja rey c'o jun orden rya'on pro eje'e' ma xquixbej ta qui' chwach. Quetz'at ja ti calc'wal chi congana ti buena chewi' oxi' ic' quiwawaj chwach ja rey.
24 Ja Moisés banon tre rmal ja rme'al ja rey Faraón cani' jun chak'laj ral congana nim ruk'ij. Pro tok xoc achi ma xpokonaj ta xuya' can. Rmal ja yukulbal ruc'u'x ruq'uin ja Dios tok ma xpokonaj ta xuya' can.
25 Xerachbilaj ja tinamit xin Dios chipan ja rpokonal. Quewa' xuch'ob kaj ja Moisés ri': —Más na utz nenwachbilaj ja tinamit xin Dios chipan ja rpokonal chwach ja xquenwachbilaj ta ja raj Egipto chipan ja quicotemal ja xa il mac rc'amonto in xa noc'owi chakaja'.
26 Más na vale ja ntij rpokonal rumac ja Cristo chwach ja xtinch'ec ta nojelal ja meba'il ja c'o pan Egipto, ne' kaj. Arja' kas tz'el pon rwach trij ja rtojbalil ja nya̱' na tre rmal ja Dios chewi' tok queri' xuch'ob.
27 Rmal ja yukulbal ruc'u'x ruq'uin ja Dios chewi' tok xeli ja pan Egipto, ma xbej ta ri' chwach ja rey masqui ja rey congana yictaj ryewal. Cow pe'i, rotak chi ja Dios c'o ruq'uin, xuban ja cani' xutz'at rwach ja Dios masqui ja Dios matitz'attaji.
28 Ja Moisés, rmal ja yukulbal ruc'u'x ruq'uin ja Dios chewi' tok xuc'ul ja nmak'ij rbina'an pascua. Rmal ja yukulbal ruc'u'x chakaja' tok quewa' xbij chique ja winak ri': —Techicaj rquiq'uel jun carnelo chi' tak puerta rxin ewochoch. Quirtari' neban utzc'a ja tok xtipeti ja ángel chi quicamsaxic ja rala'i' ja nabey tak winak maquercamsaj ja rewalc'wal ixix, ne' chique.
29 Ja raj Israel chakaja', rmal ja yukulbal quec'u'x ruq'uin ja Dios chewi' tok xecowini xek'ax chipan ja nimlaj ya' rbina'an Quiakamar pro nixtac'a xech'ake' ta jutz'it, cani' xa nak ta chi beyal xek'ax wi'. Pro ja raj Egipto laj xek'ax eje'e' chakaja' pro xejik' chipan ja ya'.
30 Ja raj Israel, rmal ja yukulbal quec'u'x ruq'uin ja Dios chewi' tok be chi tok'ulew ja nimlaj tabia ja sutin trij ja tinamit rbina'an Jericó. Ja tre wuku' k'ij ni queya' wi' je'e vuelta trij ja tabia in tok tz'akati ja ya'oj vuelta cumal be ja tabia chi tok'ulew.
31 Ja rixok ja raj Jericó rbina'an Rahab ja ritzel rc'aslemal nabey arja' c'o yukulbal ruc'u'x ruq'uin ja Dios chakaja'. Arja' xeruto' ja soldado ja raj Israel ja xe'ekaji ja pa Jericó chi rc'ambajaxic ja tinamit pro xa pan awatali xe'ekaji. Ja c'a Rahab qui'il quic'ulic xuban, xerucoj pa rochoch in rmal ja yukulbal ruc'u'x chewi' tok ma xcamsax ta pro xecamsaxi ja rach tak aj Jericó como eje'e' ma xquinimaj ta ja Dios.
32 In ec'o na más ja winak ja quiya'on can jun utzlaj ejemplo chikawach tre ja yukulbal quec'u'x ruq'uin ja Dios pro matuya' tiempo chwe xquintzijon ta chique jule' chic cani' chique Gedeón, Barac, Sansón, Jefté, David, Samuel in chique jule' chic profeta.
33 Eje'e' chakaja' rmal ja yukulbal quec'u'x ruq'uin ja Dios chewi' tok yataj chique chi quech'ec ja gobierno je'e ja rocnak quic'ulel, chewi' tok utz queban chi cuc'axic ja winak in chewi' chakaja' tok quewil je'e ja tzujunto ojer rmal ja Dios. Rmal ja yukulbal quec'u'x chakaja' tok xecowini quitz'apij quechi' ja cój.
34 Chewi' chakaja' tok mta xoc chique tok xeya̱' pa k'ak', ma xec'at ta. Chewi' chakaja' tok xecowini queto' qui' pa quek'a' ja winak ja xcajo' ta xequicamsaj tza'n tak espada. Ja c'a tok ni majun ja quichok'ak' yataj chique quichok'ak', cow xepe'i chipan ja ch'a'oj in xecowini xequisalujel ja quic'ulel ja ne'urch'ojin je'e cuq'uin chipan ja quitinamit.
35 Ec'o je'e ixoki' chakaja', rmal ja yukulbal quec'u'x ruq'uin ja Dios tok yataj je'e chique chi xec'astaji camnaki' cuq'uin. Ec'o jule' chic ja winak, rmal ja yukulbal quec'u'x tok xechapi, más k'axnak chi na ja rpokonal ban chique in bix chique chi nesokpixel pro wi nqueya' can ja Dios. Pro eje'e' ma xeniman ta: —Mejor nokcamsaxi, xeche'e. Queri' queban utzc'a chi nquewil ja c'aslemal ja más utz chi na.
36 Ec'oli ja congana xetz'uji, xeyok'i, xech'a̱y tza'n tak asial in chakaja' xeba̱c' pa tak cadena, xeco̱j pa tak che'.
37 Ec'oli xecamsax tza'n tak abaj. Ec'oli xek'e̱t tza'n tak sierra. Janila chi xeba̱n puersa chi nqueya' can ja yukulbal quec'u'x ruq'uin ja Dios. Ec'oli xecamsax tza'n tak espada. Ec'oli xebinyaj na pa tak lugar je'e, xa quitz'umal carnelo xa quitz'umal q'uisic' quicojon chic, mchita nak chi ta nquitzukbej qui', congana lawulo' ban chique, congana c'ayew ja quic'aslemal.
38 Ja c'a winak ja xa mta quigana ruq'uin ja Dios eje'e' ma yatal ta chique ja xeq'ueje' ta awa' winak ri' chiquicojol. Congana c'ayew ja queban, xebinyaj na pa tak chakijlaj ulew, xebinyaj na chwitakjayu', xeq'ueje' na pa tak jul.
39 Eje'e' canojel, rmal ja yukulbal quec'u'x ruq'uin ja Dios chewi' tok congana utz xetz'a̱t rmal. Pro jari' tiempo masqui utz xetz'ati pro maja'n tiquewil tri' ja tzujunto ojer rmal ja Dios.
40 Eje'e' caybej na chi nquewil como ja Dios arja' rch'obonto chi c'a pa katiempo ajoj nwinakarsaj wi' ja c'ac'a chominem ja más chi na utz. Queri' xuban utzc'a chi junan nyataj chake kanojel ja totajem pro jun totajem ja ni majun ja maquita tz'akat tre, ma eje'e' ta xewilowi chikawach nabey.