Nsia yi Mbwe yi ósono
Dzã
OSOMO
Mukaana wu a Nsia yi Mbwe wu ósono Dzã ka ali ti anga mikaana mi Nsia yi Mbwe mi ósono Matie, Mareke ya Luke o. Mandagha ma mali mamõ ya mikaana mi mike, yini a mpara ya lipfu li Yiisu (bikaba bibi 18–19). Dzã ka li mu okabili mu mandagha malagha ma matala bumweẽ bu Yiisu ŋa yulu a nsie o.
Yini a mu mukaana a Dzã bakughu omono mandagha ma: Mabala mama ku Kaana (2.1-12), bimoŋo bi Yiisu ya Nikodeme (3.1-21), ya mukaha wu a musi Samari (4.1-12), ya mbwuru wu oneŋene binama wu a ku Beteseta (5.1-18), ya enkpa-mihi kii emburu-ngughu (9.1-41).
Mu mandagha mama ebaana (1.1-18) ma básono ti anga ekwumu, Dzã li mu okasuo Yiisu ti anga Ndagha a Nzaami yi mibvu ya mibvu yi aakighiri mbwuru ya yi aayakala ŋa kara li baara, omoŋono ku bumweẽ, ku otsyeme ya ku engaŋma. Dzã li mu okabili si mu muyala, endughu e Taara Nzaami ya Yiisu Mwana a nde, bundughu ŋa kara li Mwana ya binduono bi nde, ya ŋa kara li binduono bye-a-bye. Dzã li mu osuo si ti mbwuru ka kughu oto kundaa Taara Nzaami o, kala ti nde ka abululuru ŋa ndaa Yiisu o. Mu obo, Dzã li mu olyele ti Yiisu li Munkaala bindoomo, Muŋma a nzo ya Nzili.
Bu me bu baakakaba mukaana wu:
- Mu etsulu kii nsomo ki, munsono li mu olyele ti Yiisu-Kriste li Ndagha a Nzaami. Nde li mu osuo bumpughulu bu Dzã Muboghoro, ya Andere, Filipe ya Natanayele. Munsono li mu obili mu bimvuŋunu ya mu bimaã nsaama bi ósi Yiisu (1–12).
- Yiisu gwi maluo mama masini kundaa binduono bi nde (13–16).
- Mu lisamana, Yiisu li wu aakughu mu omono mpara ya okpa, ya nde li mu ogwa kundaa Taara a nde babo ba baasa kana mu nde (17).
- Munsono li mu okasuo bu básyimi Yiisu, bási nde muyala, bu ákpi nde ya bu ásighili nde mu lipfu (18–20).
- Obvuŋunu o Yiisu ya Piere, ya binduono nsaama bibike ŋa bana lili Tiberyade (21).
1
Yiisu-Kriste li Ndagha ya otsyeme
Ku ebaana óli Ndagha,
Ndagha yíli ya Nzaami,
Ndagha yíli Nzaami.
Nde áli ya Nzaami ku ebaana.
Nzaami ásalala Ndagha mu ogyighili bilogho byehene,
ya ka oli ya elogho si emõ o ki eli ki bágwene ogyighili mu ndagha oyo.
Mu Nde óli a bumweẽ,
ya bumweẽ búli otsyeme o baara,
otsyeme ookasehene kunsa opyini,
lo opyini ka ogyagha otsyeme o.
Áli oli a mbwuru wu ógweghe Nzaami, nkwumu a nde áli Dzã. Nde ágyi ti anga mpughulu, mu osuo bumpughulu bu otsyeme, mu kuulu mu nde baara bwohono basa kana. Ka óli nde áali otsyeme o, lo nde ágyi mu osuo bumpughulu bu otsyeme.
Ndagha yíli otsyeme kuu ngaŋma, otsyeme ku ookatsehebe nswe mbwuru, yo yígyi ŋa nsie.
10 Ndagha yíli mu nsie,
ya nsie bágyighili yo mu Nde,
lo nsie ka yísoolo Nde o.
11 Nde ágyi kundaa baara ba ndeme,
lo baara ba ndeme ka bágyagha Nde o.
12 Lo kundaa babo ba báagyagha nde,
babo ba baakasa kana mu nkwumu a nde,
nde aagwi muswa mu okala baana ba Nzaami. 13 Baara babo ka báburu bo bu baakaburu baara o, bwunu we mu waa lili baghala ya mukaha, lo mu waa li Nzaami.
14 Ya Ndagha yiikighiri mbwuru,
nde aayakala ŋa kara li bihi,
ya bihi liimono nsia a nde,
nsia oyo yi ookagyagha Mwana wu a mbunu kundaa Taara.
Nde álwulu mu bwehe ya mu engaŋma.
15 Dzã li mu osuo bumpughulu mu nde ya aati mukwughu ti: «Wu me mbwuru wu áli andyele me ti “Munde wu li mu ogya ku mbihi a me bvulu me mu mupfunu, mu kuulu nde áli nsomo me nkala.”»
16 Ya mu olwulu o nde mu bwehe,
bihi bwohono líibagha liseme ŋa yulu a liseme.
17 Mu obo, Nzaami ágwi bihi Mukyene mu Moyidze, lo bwehe ya engaŋma biigyi mu Yiisu-Kriste.
18 Mbwuru nkini ámaamono Nzaami o. Lo munde wu áasuo baara nde, me Nzaami Mwana wu a mbunu, wu li ŋa likara li Taara.
Bumpughulu bu Dzã Muboghoro
(Mat 3.1-6,11-12; Mar 1.2-8; Luk 3.1-6,15-18)
19 Bu me bumpughulu bu Dzã, mu matala ma ógweghe bamfumu ba ba-Dzwife bangaa ba Nzaami ya ba-Lebvite ba báli ku Yerusaleme mu oyifwulu Dzã ti: «We nande li?» 20 Ya Dzã ka ábihi ogwa mvuru o, nde ákihi ya ályele epankala ti: «Me, me ka ndi Kriste o.» 21 Bo báfirifwulu nde ti: «Lo we nande li? We me Eli?» Nde ábvuhulu ndiri: «Me ka ndi Eli o». Bo báfirifwulu nde ti: «Bunu, we me Mubighili?» Nde ábvuhulu ti: «Pele.» 22 Mu obo, bo bályele kundaa nde ti: «Lo we nande li? We nki ndagha lyele mu weme? Mu kuulu bihi liyigwa mvuru kundaa babo ba baagweghe bihi.» 23 Nde ályele ti: «bwunu a bu ólyele mubighili Edzayi
Me ndi likyi li munde
wu li mu okakehe engubu ku syehe,
lisa nzili a Mfumu nsumu
(Mat 3.11-12; Mar 1.7-8; Luk 3.15-18)
24 Ŋa kara li baara babo ba bágweghe kundaa Dzã, óli ya ba-Faridzyẽ. 25 Bo báfwulu nde ti: «Kala ti we ka li Kriste o, we ka li Eli o, we ka li Mubighili o, lo mu emakye we li mu okaboghoro baara?» 26 Dzã ábvuhulu kundaa bo ti: «Me ndi mu okaboghoro baara mu madza. Lo ŋa kara li be oli a mbwuru wu ligwene osoolo be. 27 Nde li mu ogya ku mbihi a me ya me ka nkughu onyana misyi mi bikoghoro bi nde o.»
28 Mandagha ma máluru ku Betani, ku ngulu a mwele wu a Dzurudẽ, ku ókaboghoro Dzã baara.
Yiisu, Mwana a endoomo e Nzaami
(Mat 3.13-17; Mar 1.9-11; Luk 3.21-22)
29 Ŋa mbihi a etsughu ekye, Dzã bu amono Yiisu wu áakagya kundaa nde, ályele ti: «Limono Mwana a endoomo e Nzaami wu aakamaha masumu ma nsie nsyini. 30 Me mu nde me áakandyele ti: “Oli a mbwuru wu li mu ogya ku mbihi a me, wu bvulu me mu mupfunu, mu kuulu nde áli nsomo me nkala.” 31 Ya meme si ka áakansoolo nde o, lo kala ti me aangyi mu oboghoro baara mu madza, mu kuulu basoolo nde mu Isarayele.»
32 Dzã ásuo mpughulu bu: «Me aamono Mufulu mu efaana kii beeme, wu fi ku yulu, yakumunu ya yakala mu nde. 33 Ya me ka áakansoolo nde o, lo munde wu áagweghe me mu oboghoro baara mu madza, me nde áalyele me ti: “Munde wu akala aamono we Mufulu yakumunu ya yakala mu nde, me nde akala aaboghoro baara mu Mufulu a Ngili.” 34 Ya meme aamono ya ndi mu osuo bumpughulu ti mbwuru wu li Mwana a Nzaami.»
Binduono bi Yiisu bibi nsomo
(Mat 4.18-22; Mar 1.16-20; Luk 5.1-11)
35 Ŋa mbihi a etsughu kii byele, Dzã áfirigya ŋa ebini ekye ya byele mu binduono bi nde. 36 Bu ámono Yiisu wu áakaluru, nde ályele ti: «Limono Mwana a endoomo e Nzaami.» 37 Binduono binsa byele bu bigyughu nde mu obili obo, bínama Yiisu. 38 Yiisu bu akaghala, ámono ti bo bákayanama nde ya nde áfwulu bo ti: «Be emakye lili mu okabulusagha?» Bo bábvuhulu ti: «“Rabi”, mbaala ti, “Muluo”, we kunu-ako aakakala?» 39 Nde ályele kundaa bo ti: «Ligya ya be sa limono.» Bo bágyene ya bámono ŋa ákakala nde ya bákala ya nde etsughu ekye. Áli oli ku bele a tala lili mana ŋa mbihi a embehe.
40 Mumõ mu bo buolo ba bágyughu mandagha ma ókalyele Dzã ya ba bánama Yiisu áli Andere, mbwee a Simõ-Piere. 41 Nde átswama omono mwana a taara a nde Simõ ya ályele nde ti: «Bihi liimono Mesi!» Mbaala ti, «Kriste». 42 Nde ábiri Simõ kundaa Yiisu. Yiisu bu atala nde ályele ti: «We me Simõ, mwana a Dzã, sa bakata we mu nkwumu yi a “Sefase”, mbaala ti “Piere”».
Yiisu ti Filipe ya Natanayele mbili
43 Ŋa mbihi a etsughu ekye, Yiisu ágwolo munkaana mu ogye ku etsulu e nsie kii Ngalile. Nde ábwana a Filipe ya ályele kundaa nde ti: «Nama me!» 44 Ankoho Filipe áli musi Betesayida, bvulu li Andere ya Piere. 45 Filipe ábwana a Natanayele ya ályele nde ti: «Bihi liimono munde wu básono mu Mukyene a Moyidze ya mu mikaana mi mibighili: Me Yiisu musi Nadzarete, mwana a Dzodzefe.» 46 Natanayele ályele kundaa nde ti: «Bunu, ku Nadzarete okughu opala elogho kii mubwughu?» Filipe ábvuhulu nde ti: «Gya ya mono.»
47 Yiisu bu amono Natanayele wu aakagya kundaa nde ályele mu nde ti: «Limono nkara a musi Isarayele, mu nde ka oli a mpya o.» 48 Natanayele áfwulu kundaa Yiisu ti: «We kunu-ako soolo me?» Ya Yiisu ábvuhulu nde ndiri: «Nsomo Filipe ata we mbili, ŋaala we nkini áli ŋa nsini a muti a finge, me áamono we.» 49 Natanayele áfirilyele ti: «Muluo, me we li Mwana a Nzaami, me we li mukogho a Isarayele.» 50 Yiisu ábvuhulu kundaa nde ti: «We busi kana mu nkooro a ku ndyele me we ti: “Me aamono we ŋa nsini a muti a finge?” We sa firimono mandagha ma mabvulu ma mu bunene!» 51 Yiisu áfirilyele kundaa bo ti: «Mu engaŋma me ndyele kundaa be, be sa limono yulu bwaha ya bangye-yulu ba Nzaami mu okakumu ya okasughuru ŋa yulu a Mwana a mbwuru.»