27
Pablore Romapʉ oꞌóꞌque niꞌi
Beꞌro Festo Romapʉ oꞌóta basiocã ĩꞌagʉ̃, Pablore, tojo nicã ãpẽrã buꞌiri daꞌreri wiꞌipʉ nirãrẽ Julio surara wiogʉre coꞌtedutiwĩ. Julio surara wiogʉ Augusto wãmetiri curuacjʉ̃ niwĩ. Yʉꞌʉ Luca quẽꞌrã na meꞌrã waꞌawʉ. Ʉ̃sã niꞌcãwʉ̃ yucʉsʉ Adramitio wãmetiri macã cjãwʉ̃ Asia cjase petaripʉ waꞌapjʉ meꞌrã mʉjãsãjã waꞌawʉ. Apĩ Aristarco wãmetigʉ Macedonia diꞌta Tesalónica wãmetiri macãcjʉ̃ ʉ̃sã meꞌrã waꞌawĩ.
Cesareapʉ wijaꞌcãrã ape nʉmʉ ʉ̃sã Sidṍ wãmetiri macãpʉre etawʉ. Topʉ ʉ̃sã etacã, Julio Pablore pajañaꞌgʉ̃, aꞌtiro weewĩ. Tocjãrã cʉ̃ meꞌrãcjãrã cʉ̃ ʉasenojõrẽ oꞌoato nígʉ̃, na tiropʉ sijadutigʉ duꞌuoꞌowĩ. Ʉ̃sã ti macãpʉ níꞌcãrã wijawãꞌcã, Chipre nʉcʉ̃rõrẽ diacjʉ̃camocã peꞌe yʉꞌrʉawʉ. Tia peꞌe wĩꞌrõ tutuatiwʉ. Ʉ̃sã Cilicia, Panfilia wãmetise diꞌta tiro ti maarẽta yʉꞌrʉtẽrĩ pẽꞌa, Mira wãmetiri macãpʉ Licia diꞌtapʉre ejawʉ. Ti macãpʉ apewʉpʉ mʉjãsãjãrãtirã tiwʉpʉ sãñaꞌcãrã dijawʉ. Beꞌro surara wiogʉ apewʉ Alejandría cjãwʉ̃ Italiapʉ waꞌapjʉre bocaejawĩ. Ʉ̃sã tiwʉpʉ mʉjãsãjã, waꞌa waꞌawʉ tja.
Wĩꞌrõ ʉ̃sãrẽ ʉpʉtʉ wẽe cãꞌmotaꞌayucã, ʉ̃sã peje nʉmʉrĩ yoogowʉ. Ʉ̃sã ʉpʉtʉ piꞌetíca beꞌropʉ ejawʉ Gnido wãmetiri macã põtẽorõpʉre. Wĩꞌrõ apero peꞌe wẽose ye buꞌiri diacjʉ̃ yʉꞌrʉamasĩti, apero peꞌe majãmiawʉ̃. Salmón peta tiro peꞌe yʉꞌrʉaa, Creta nʉcʉ̃rõrẽ cũpe peꞌe bajaqueꞌawʉ. Ʉ̃sã sumutopʉ yʉꞌrʉaa, ʉpʉtʉ daꞌrayʉꞌrʉaꞌcãrã caributirãpʉ Añurĩ Peta wãmetiropʉre ejawʉ. Ti peta Lasea wãmetiri macã pʉꞌto niwʉ̃.
Ʉ̃sã ʉpʉtʉ yoogoꞌque ye buꞌiri judío masã beꞌtiri bosenʉmʉ yʉꞌrʉatojacaro niwʉ̃. Tojo weero wĩꞌrõ ʉpʉtʉ waꞌa, puꞌecʉ nʉꞌcãtjo cãꞌrõacã dʉꞌsawʉ. Ʉ̃sã yʉꞌrʉacã, ʉpʉtʉ waro wiopesa niwʉ̃. 10 Tere masĩgʉ̃, Pablo narẽ weremiwĩ:
—Marĩ yʉꞌrʉacã, wio nisaꞌa. Aꞌtiwʉ, tiwʉ cjase apeque, marĩ quẽꞌrãrẽ mirĩtawio nisaꞌa. Tojo weerã marĩ aꞌtopʉta tojánírã yujupʉ, nimiwĩ.
11 Cʉ̃ tojo nimicã, surara wiogʉ Pablo ucũsere tʉꞌotiwĩ. Tiwʉ wiogʉ, tiwʉ autugʉre na ucũse peꞌere ẽjõpeowĩ. 12 Ti peta peꞌe puꞌecʉ nicã ñaꞌa niporo. Tojo weerã tiwʉpʉ sãñarã pãjãrã ti nʉcʉ̃rõ Cretare yʉꞌrʉa waꞌasĩꞌrĩwã Fenice wãmetiri macãpʉ. “Topʉ apetero weerã puꞌecʉ tõꞌorãsaꞌa”, niwã. Ti peta peꞌere ʉpʉtʉ wĩꞌrõ wẽetiporo.
Pablo quẽꞌrã puꞌetõꞌoꞌque niꞌi
13 Tojo weerã sajatiro wĩꞌrõ wẽetuuwãꞌcãticã, tiwʉ daꞌrarã peꞌe “Yʉꞌrʉaroʉaꞌa Fenicepʉ”, ni wãcũwã. Tojo wee ʉ̃sã Creta wãmetiri nʉcʉ̃rõ sumutopʉ yʉꞌrʉawʉ. 14 Ʉ̃sã wijáca beꞌro maata wĩꞌrõ ʉpʉtʉ wẽewãꞌcãtiwʉ ʉ̃sã pʉꞌto nʉcʉ̃rõ tiro peꞌe. Te wĩꞌrõ Nordeste wãmetiwʉ. 15 Tiwʉre wĩꞌrõ ʉpʉtʉ wẽecãꞌmotaꞌawʉ. Tojo wẽecã, wĩꞌrõ wẽepõtẽorõ peꞌe waꞌata basiotiwʉ. Basioticã ĩꞌa, to wẽewãꞌcãrõ peꞌeta ʉ̃sãrẽ sʉꞌori miawʉ̃. 16 Ʉ̃sã niꞌcã nʉcʉ̃rõ Cauda wãmetiri nʉcʉ̃rõacãpʉre eja, yʉꞌrʉawʉ wĩꞌrõ ʉpʉtʉ wẽopũrĩtiro peꞌe. Tiwʉ siropʉ niꞌcãwʉ̃ yucʉsʉ cãꞌwʉ̃acã pajipjʉ mirĩcã, na yʉꞌrʉapjʉ dʉꞌteponoꞌwʉ̃. Wĩꞌrõ ʉpʉtʉ wẽecã, tiwʉacãrẽ ʉpʉtʉ daꞌratjĩarãpʉ pajipjʉjopʉ miisãawʉ̃. 17 Tiwʉre wejemorõpeotoja, pũnʉꞌmo dari meꞌrã wĩꞌrõ meꞌrã batari nírã pajipjʉta warʉa, dʉꞌtewã. Beꞌro na ui, Sirte wãmetiro nucũporojopʉ marĩrẽ wẽewãꞌcãrĩ nírã, na “Suꞌti caseri wĩꞌrõ miato” ni, dʉꞌteõꞌoꞌque caserire pãacãꞌwã. Na pã́áca beꞌro wĩꞌrõ wẽorõ peꞌeta waꞌawʉ. 18 Ape nʉmʉ mejãrõta wĩꞌrõ wẽecã ĩꞌarã, aꞌtiro weewã. Tiwʉpʉ apeque sãñasere paꞌsa tutuapjʉ tojato nírã cõꞌadʉowã. 19 Ape nʉmʉ ʉ̃sã basuta niꞌcãrẽ tiwʉ cjase suꞌti caserire, na dʉꞌteꞌque darire, na tuatuꞌque sẽꞌrẽrĩrẽ doqueñonemowʉ̃ tja. 20 Peje nʉmʉrĩ mujĩpũ ʉmʉcocjʉ̃, ñocõa ne bajutiwã. Tojo weerã ʉ̃sã noꞌo diácjʉ̃ waꞌarãsari, nita basiotiwʉ. Wĩꞌrõ quẽꞌrã tojo wẽenuꞌcũcãꞌwʉ̃. Tojo wee “Ʉ̃sã ne yʉꞌrʉsome”, ni wãcũmiwʉ̃.
21 Peje nʉmʉrĩ ʉ̃sã baꞌatiwʉ. Tojo weecã ĩꞌa, Pablo na waꞌteropʉ níꞌcʉ wãꞌcãnʉꞌcã, narẽ niwĩ:
—Mʉsãrẽ sõꞌopʉ Cretapʉ yʉꞌʉ wereꞌquere tʉꞌocã, añu niboapã. Marĩ topʉ wijatirã, aꞌtiwʉre dojorẽ, tiwʉ cjasere bajuriotiboapã. 22 Niꞌcãrõacãrẽ mʉsã uiticãꞌña. Ne niꞌcʉ̃ wẽrĩsome. Aꞌtiwʉ diaꞌcʉ̃ bajudutirosaꞌa. 23 Yʉꞌʉ Õꞌacʉ̃rẽ ẽjõpeogʉ niꞌi. Cʉ̃ yʉꞌʉ wiogʉ nimi. Niꞌcãcã ñami niꞌcʉ̃ cʉ̃rẽ werecoꞌtegʉ yʉꞌʉ tiropʉ bajuami. 24 Aꞌtiro ni wereami: “Ne uiticãꞌña. Mʉꞌʉ Augusto wiogʉ tiropʉ besenoꞌgʉ̃ waꞌagʉsaꞌa. Õꞌacʉ̃ mʉꞌʉ sẽrĩsere añurõ tʉꞌoami. Tojo weerã aꞌtiwʉpʉ nirã́ yʉꞌrʉpeꞌticãꞌrãsama. Ne niꞌcʉ̃ wẽrĩsome”, niami. 25 Tojo weerã mʉsã wãcũtutuaya. Yʉꞌʉ Õꞌacʉ̃rẽ ẽjõpeoꞌo. Cʉ̃ níꞌque diacjʉ̃ta waꞌarosaꞌa. 26 Wĩꞌrõ diaꞌcʉ̃ marĩrẽ nʉcʉ̃rõpʉ wẽequepeorosaꞌa, niwĩ Pablo.
27 Pʉa semana ʉ̃sã Cretare wijáca beꞌro ejacãti pajiri maa Adriático wãmetiri maajopʉre. Wĩꞌrõ ʉpʉtʉ wẽocãꞌmotaꞌayucã, yoogocãti. Ñami deco nicã tiwʉcjãrã daꞌrarã, “Marĩ diꞌta tiropʉ ejarã weetʉꞌsaꞌa”, niwã. 28 Tojo weerã na ¿noꞌocãꞌrõ ʉ̃ꞌcʉ̃amiti? nírã, niꞌcã da yuta da meꞌrã dijoo, queoñaꞌwã. Na tojo weecã, treinta y seis metros ʉ̃ꞌcʉ̃awʉ̃. To beꞌroacã tja apaturi queoñaꞌwã. Veintisiete metrota nicaro niwʉ̃ majã. 29 Ñami niyucã, na ʉ̃tãpagapʉ doquewãrĩ nírã, aꞌtiro weewã. Baꞌparitise cõme pjĩrĩ pacare te yapuripʉ yuta dari meꞌrã dʉꞌteõꞌoꞌquere doqueñowã. Auturo peꞌe tiwʉre wejeñeꞌepoꞌato nírã tojo weewã. Tojo weetojaca beꞌro na “Maata boꞌreacã ʉamisaꞌa”, ni wãcũqueꞌtiwã. 30 Ñamita tiwʉre daꞌracoꞌteri masã duꞌtisĩꞌrĩmiwã. Tojo wee na “Cõme pjĩrĩrẽ ʉꞌmʉtãrõ peꞌe doqueñorãtirã weeꞌe” nisoo, yucʉsʉacãrẽ miidijoo, tiwʉ meꞌrã duꞌtisĩꞌrĩmiwã. 31 Pablo na tojo weesĩꞌrĩcã ĩꞌagʉ̃, surara wiogʉre, ãpẽrã surarare werewĩ:
—Ãꞌrã aꞌtiwʉpʉ tojaticã, mʉsã ne niꞌcʉ̃ catisome, niwĩ.
32 Cʉ̃ tojo nicã tʉꞌorã, surara peꞌe tiwʉ yucʉsʉacãrẽ dʉꞌteꞌque darire dʉtesurequeñocãꞌwã.
33 Boꞌrequeꞌati dʉporo Pablo tiwʉpʉ nirãrẽ baꞌadutiwĩ:
—Pʉa semana waꞌaꞌa mʉsã cãrĩti, baꞌatimirã mʉsã nirṍ. 34 Tojo weegʉ yʉꞌʉ mʉsã baanʉjã tutuato nígʉ̃, mʉsãrẽ baꞌadutigʉti. Ne cãꞌrõacã mʉsãrẽ mejẽcã waꞌasome, niwĩ.
35 Tojo nitoja, Pablo pã́rẽ mii, nipeꞌtirã ĩꞌorõpʉ Õꞌacʉ̃rẽ eꞌcatise oꞌowĩ. Beꞌro cʉ̃ basu tigare deco meꞌrã peꞌé, baꞌawĩ. 36 Na cʉ̃ tojo baꞌacã ĩꞌarã, na bʉjawetimiꞌquere duꞌu, na quẽꞌrã eꞌcatise meꞌrã baꞌawã. 37 Ʉ̃sã tiwʉpʉ sãñarã nipeꞌtirã doscientos setenta y seis niwʉ̃. 38 Na baꞌasĩꞌrĩrõ põtẽorõ na baꞌáca beꞌro tiwʉpʉ sãñase trigo ajurire ti maapʉ doqueñopeꞌocãꞌwã. Yucʉsʉ caꞌrasãanemopjʉ tojato nírã tere cõꞌawã.
Yucʉsʉ nucũporopʉ sʉꞌapejaꞌque niꞌi
39 Boꞌrequeꞌaca beꞌro tiwʉ daꞌrari masã nʉcʉ̃rõrẽ ĩꞌabocawã. ¿Noꞌopʉ niti? ni ĩꞌamasĩtiwã. Na tojo ĩꞌamasĩtimirã, opatucũ nucũporo nirõrẽ ĩꞌa, “Sõꞌo bʉanʉjãrã, apetero weero basiocãma, to majãarã”, niwã. 40 Tojo weerã todʉporo “Cõme pjĩrĩ wejeñeꞌepoꞌato” ni, na dʉꞌte doqueñoꞌque pjĩrĩrẽ dʉtesure dijowã. Apeye wajapjĩrĩ pacare, autuse pjĩrĩ dʉꞌteꞌque darire pãacaꞌranʉꞌcõwã. Na tojo weetojaca beꞌro ʉꞌmʉtãrõpʉ nirĩ suꞌti caserore wĩꞌrõ ti caseropʉ ñeꞌe miato nírã wejemorõ yoowã. Tojo weero tiwʉ nucũporo sumuto peꞌe nʉjãwʉ̃. 41 Nʉjã, ʉ̃ꞌcʉ̃atiro nucũporo opa buꞌa nirõpʉ sʉꞌapeja waꞌawʉ. Wajamʉꞌtãrõ peꞌe nucũporopʉ opasĩo doquebiꞌpequeꞌawʉ. Ne sĩobʉrota basiotiwʉ. Tiwʉ auturo peꞌe pãꞌcõrĩ pacase paaquẽocã, bata waꞌawʉ.
42 Tojo waꞌacã ĩꞌa, surara tiwʉpʉ buꞌiri cʉorã na ñeꞌeꞌcãrãrẽ ne niꞌcʉ̃ doqueñojã baaduꞌtiticãꞌto nírã wẽjẽcãꞌsĩꞌrĩmiwã. 43 Surara wiogʉ peꞌe Pablore yʉꞌrʉosĩꞌrĩgʉ̃, narẽ cãꞌmotaꞌawĩ. Beꞌro baamasĩrãrẽ sumutopʉ baanʉjãmʉꞌtãdutiwĩ. 44 Ãpẽrãrẽ taboa pjĩrĩ meꞌrã paꞌsanʉjãdutiwĩ. Te meꞌrã waꞌatirã, tiwʉ cjase bataꞌque pjĩrĩ meꞌrã paꞌsanʉjãdutiwĩ. Tojo weetjĩrã, ʉ̃sã nipeꞌtirã yʉꞌrʉpeꞌticãꞌwʉ̃.