21
La entrada triunfal en Jerusalén
1 Ngaa ni̱ guisíj ni sij xumanꞌ Betfagé rian niquinꞌ ꞌngo̱ dacan gu̱ꞌnaj Olivos. Ni̱ ngaj ni̱chrunꞌ xumanꞌ Jerusalén nga̱ xumanꞌ Betfagé. Ngaa ni̱ gaꞌníj Jesús hui̱j tsínj nicoꞌ sij.
2 Ni̱ gataj sij:
―Ga̱nꞌanj nu̱ngüej é re̱ꞌ xumanꞌ ngaj ne̱ꞌ rian do̱j aj. Ni̱ ngaa huaj nu̱ngüej é re̱ꞌ, ni̱ na̱riꞌ ráꞌyanj nu̱ngüej é re̱ꞌ ꞌngo̱ urruj anumi nga̱ daꞌníj xúꞌ. Ni̱ ga̱nachi nu̱ngüej é re̱ꞌ ni̱caj re̱ꞌ ga̱ꞌnaꞌ re̱ꞌ riānj.
3 Ni̱ sisi̱ hua ꞌngo̱ ngüi̱ ga̱nachinj snanꞌanj rian nu̱ngüej é re̱ꞌ, ngaa ni̱ ga̱taj nu̱ngüej é re̱ꞌ gu̱nun ni sij: “Manꞌan Señor níꞌyanj xuj aj. Ni̱ hora ni̱ ga̱ꞌnaꞌ ni̱caj yún xuj, gui̱ꞌyaj síꞌ aj.” Daj ga̱taj nu̱ngüej é re̱ꞌ gu̱nun ni ngüi̱ aj. ―Daj gataj Jesús gunun nu̱ngüej sij.
4 Ni̱ daꞌngaꞌ daj gahuin sisi̱ ga̱huin yya da̱j rúnꞌ gataj ꞌngo̱ tsínj gaꞌmi si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj asi̱j ná. Ni̱ gataj síꞌ:
5 Ga̱taj ni é re̱ꞌ gu̱nun ni ngüi̱ ma̱n xumanꞌ Sión sisi̱ hué si-rey ni sij ꞌna̱ꞌ rian ma̱n ni sij.
Ni̱ da̱j rúnꞌ huin xucu ni̱, ni̱ daꞌngaꞌ daj huin sij.
Ni̱ ta̱j sij ꞌngo̱ urruj daꞌníj xucu ꞌyaj sun.
Daj gataj tsínj gaꞌmi si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj.
6 Ngaa ni̱ ganꞌanj nu̱ngüej tsínj nicoꞌ Jesús. Ni̱ guiꞌyaj nu̱ngüej sij da̱j rúnꞌ gaꞌninꞌ Jesús sun rian nu̱ngüej sij.
7 Ngaa ni̱ nicaj nu̱ngüej sij nu̱ngüej da̱ꞌnij urruj daj gaꞌna̱ꞌ nu̱ngüej sij rian Jesús. Ngaa ni̱ gutaꞌ nu̱ngüej sij si-ganꞌ nu̱ngüej sij xiráj nu̱ngüej xúꞌ. Ngaa ni̱ guitáj Jesús xúꞌ aj.
8 Ngaa ni̱ guruj nico ni ngüi̱ si-ganꞌ ni sij chruhua chrej. Ni̱ gaꞌninꞌ ango ni sij coj raꞌa chrun guruj ni sij chruhua chrej.
9 Ni ngüi̱ huaj ne̱ꞌ rian nej, nga̱ ni ngüi̱ nicoꞌ ne̱ꞌ ru̱cu Jesús aguáj ni sij. Ni̱ gataj ni sij:
―Hosanna, daꞌníj David huín re̱ꞌ. Hua nia̱ꞌ ꞌueé ruhua tsínj ꞌna̱ꞌ nga̱ si-xugüi manꞌan Señor. Ga̱ sa̱ꞌ ꞌueé xataꞌ aj. ―Gataj ni sij gaguáj ni sij.
10 Ni̱ ngaa gatúj Jesús chruhua xumanꞌ Jerusalén, ni̱ nun na̱riꞌ ruhua ni ngüi̱ u̱n sin gahuin mánj. Ni̱ gataj ni sij:
―Ni̱ u̱n tsínj huin nan únj. ―Daj gataj ni ngüi̱ ma̱n xumanꞌ Jerusalén.
11 Ngaa ni̱ gataj ango ni ngüi̱:
―Tsínj nan huin Jesús tsínj aꞌmi si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj. Ni̱ ꞌna̱ꞌ sij xumanꞌ Nazaret estado Galilea. ―Daj gataj ni sij.
Purificación del templo
12 Ngaa ni̱ gatúj Jesús chruhua si-nuhui Yanꞌanj. Ni̱ guiri sij ni tsínj mán duꞌuej rasu̱n nga̱ ni tsínj ránj rasu̱n nej. Ni̱ guru nitu sij ni mesa siꞌyaj ni tsínj naduna sanꞌanj. Ni̱ guru nitu Jesús ni chrun ruguechraꞌ siꞌyaj ni tsínj duꞌuej xuꞌma̱n anj.
13 Ni̱ gataj Jesús gunun ni sij:
―Gataj si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj: “Ducuá Yanꞌanj huin rian ga̱chinj jniꞌyaj ni ngüi̱ rian Yanꞌanj. Sani̱ nuhui nan gahuin ꞌngo̱ huej ma̱n ni tsínj tu̱, ꞌyaj á re̱ꞌ nánj.” Gataj si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj. ―Daj gataj Jesús.
14 Ngaa ni̱ gatúj ni ngüi̱ duri nga̱ ni ngüi̱ nareꞌ dacój chruhua nuhui rian niquinꞌ Jesús. Ni̱ ganahuin ni sij, guiꞌyaj síꞌ.
15 Sani̱ gaꞌman ruhua ni chrej huin achij nga̱ ni tsínj digyán si-ley Moisés ngaa guiniꞌi ni sij si sa̱ꞌ guiꞌyaj Jesús. Ni̱ hué daj gaꞌman ruhua ni sij ngaa guiniꞌi ni sij sisi̱ gaꞌmi sa̱ꞌ ni tsinꞌ xiꞌí Jesús. Daj si gataj ni tsinꞌ daj: “Hosanna rian tsínj nan si huin síꞌ daꞌníj rey David”.
Daj gataj aninꞌinj gaguáj aninꞌinj.
16 Ngaa ni̱ gataj ni sij gunun Jesús:
―Unun manꞌán re̱ꞌ si ataj ni tsinꞌ nan níꞌ. ―Daj gataj ni sij.
Ni̱ gataj Jesús:
―Unūnj anj. Sani̱ nun ga̱ya ni é re̱ꞌ si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj xiꞌí si ataj nuguanꞌ nan gunun ni é re̱ꞌ míꞌ. Daj si gataj si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj: “Guiꞌyaj Yanꞌanj sisi̱ ga̱ꞌmi sa̱ꞌ ni lij nga̱ ni tsinꞌ utsi nuguanꞌ ga̱ranꞌ ruhua manꞌan Yanꞌanj gu̱nun”. Daj gataj si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj. ―Daj gataj Jesús gunun ni sij.
17 Ngaa ni̱ dunáj Jesús ni sij. Ni̱ gahui sij xumanꞌ daj. Ni̱ ganꞌanj sij xumanꞌ Betania. Ni̱ gunáj sij yuꞌuj daj.
Maldición de la higuera estéril
18 Ni̱ hua ni̱ganꞌ ango güi, ni̱ huaj Jesús nanica̱j sij xumanꞌ Jerusalén. Ni̱ achin xiꞌna̱ riqui sij.
19 Ni̱ guiniꞌi sij niquinꞌ ꞌngo̱ chrun gu̱ꞌnaj higuera duꞌua chrej. Ni̱ ganꞌanj nichi̱ sij rian niquinꞌ-ínꞌ. Sani̱ nun na̱riꞌ sij higo mánj. Maan coj raꞌa-áꞌ guiniꞌi sij nánj. Ngaa ni̱ gataj sij rian chrun daj:
―Ni̱ganj si̱ gayu chruj chra̱ re̱ꞌ ga̱ mánj. ―Daj gataj Jesús.
Ni̱ ꞌngo̱ hora ganaco̱ chrun daj.
20 Ni̱ ngaa guiniꞌi ni tsínj nicoꞌ Jesús si guiranꞌ chrun daj, ni̱ gataj ni sij:
―Ni̱ u̱n sin ni̱ ꞌngo̱ hora ganacoj únj. ―Daj gataj ni sij ganꞌanj ruhua ni sij.
21 Ngaa ni̱ gataj Jesús:
―Xa̱ngaꞌ atā gu̱nun ni é re̱ꞌ sisi̱ gu̱xuman ruhua ni é re̱ꞌ, ni̱ si̱ gani hui̱j ruhua ni é re̱ꞌ gui̱niꞌyaj ni é re̱ꞌ Yanꞌanj, ngaa ni̱ ga̱ꞌue gui̱ꞌyaj ni é re̱ꞌ si guiꞌyā nga̱ chrun higuera nan anj. Ni̱ sé urin nan ga̱ꞌue gui̱ꞌyaj ni é re̱ꞌ, sani̱ ga̱ꞌue ga̱taj ni é re̱ꞌ gu̱nun quij nan: “Gu̱xun re̱ꞌ manꞌán re̱ꞌ yuꞌuj nan ga̱nꞌanj re̱ꞌ ga̱natu re̱ꞌ chruhua nnee yanꞌanj anj.” Ngaa ni̱ hué daj ga̱huin.
22 Hué dan ni̱ sisi̱ ga̱chinj jniꞌyaj ni é re̱ꞌ ꞌngo̱ nuguanꞌ rian Yanꞌanj ngaa guxuman yya ruhua ni é re̱ꞌ, ngaa ni̱ na̱huin raꞌa ni é re̱ꞌ nuguanꞌ da aj. ―Daj gataj Jesús gunun ni sij.
La autoridad de Jesús
23 Ni̱ ngaa gatúj Jesús chruhua nuhui digyán sij rian ni ngüi̱, ni̱ gahuin ni̱chrunꞌ ni chrej aꞌninꞌ nga̱ ni tsínj huin achij nej. Ni̱ nachínj snanꞌanj ni sij Jesús. Ni̱ gataj ni sij:
―Ni̱ u̱n sin huin sun ni̱ ꞌyáj re̱ꞌ nan únj. Ni̱ u̱n tsínj riqui sun, ni̱ ꞌyáj re̱ꞌ nan únj. ―Daj gataj ni sij gunun Jesús.
24 Ngaa ni̱ gataj Jesús:
―Ruhuāj ga̱nachinꞌ snanꞌanj ꞌngo̱ nuguanꞌ da manꞌan án re̱ꞌ aj. Ni̱ sisi̱ da̱nicaj ni é re̱ꞌ nuguanꞌ riānj, asíj ni̱ ga̱tā u̱n sun guiꞌyā nan gu̱nun ni é re̱ꞌ.
25 Ni̱ u̱n tsínj gaꞌninꞌ sun rian tsínj gu̱ꞌnaj Juan sisi̱ ga̱taꞌ nnee síꞌ ni ngüi̱ únj. Yanꞌanj gataj rian sij níꞌ. Asi̱ hua ango tsínj gataj rian sij sa̱ꞌ. ―Gataj Jesús.
Ngaa ni̱ diguíj manꞌan ni sij nga̱ dugüiꞌ ni sij. Ni̱ gataj ni sij:
―Sisi̱ ga̱toꞌ sisi̱ Yanꞌanj gaꞌninꞌ sun rian Juan, ngaa ni̱ ga̱taj Jesús gu̱nun ni únj sisi̱ u̱n sin huin nun gu̱xuman ruhua ni únj ni̱ꞌyaj ni únj manꞌan sij únj.
26 Ni̱ sisi̱ ga̱taj únj sisi̱ ni tsínj gaꞌníj ga̱ꞌnaꞌ Juan, sani̱ xuꞌuiꞌ niꞌyaj únj rian ni ngüi̱ aj. Daj si gani ruhua daranꞌ ni ngüi̱ sisi̱ Juan gahuin ꞌngo̱ tsínj gaꞌmi si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj anj. ―Daj gataj ni sij gunun ni dugüiꞌ ni sij.
27 Ngaa ni̱ gataj ni sij gunun Jesús:
―Nun niꞌi únj mánj. ―Daj gataj ni sij gunun Jesús.
Ngaa ni̱ gataj Jesús:
―Hué dan ni̱ si̱ gatā gu̱nun ni é re̱ꞌ u̱n sin huin sun ꞌyā aj. ―Daj gataj Jesús.
Parábola de los dos hijos
28 Ngaa ni̱ nachínj snanꞌanj Jesús ni tsínj daj. Ni̱ gataj sij:
―Da̱j ani ruhua ni é re̱ꞌ nga̱ nuguanꞌ nan únj. Hua hui̱j daꞌníj ꞌngo̱ tsínj daj. Ni̱ gataj sij rian ꞌngo̱ daꞌníj sij: “Daꞌnī, yya̱j ni̱ güi̱j gui̱ꞌyaj sún re̱ꞌ riqui coj uva aj.” Gataj tsínj daj gunun daꞌníj sij.
29 ’Ngaa ni̱: “Si̱ ganꞌān mánj.” Gataj síꞌ rian chrej síꞌ. Sani̱ sa̱ꞌ sij, ni̱ xacaj sij ango ducuánj, ni̱ ganꞌanj gui̱ꞌyaj sun sij.
30 Hué dan ni̱ ganꞌanj chrej sij rian nne ango daꞌníj sij. Ni̱ daꞌngaꞌ daj gataj sij gunun síꞌ. Ni̱: “Ga̱ꞌue ga̱nꞌān Señor.” Gataj síꞌ rian chrej síꞌ. Sani̱ nun ga̱nꞌanj gui̱ꞌyaj sun síꞌ.
31 Ni̱ u̱n tsínj yya guiꞌyaj si garanꞌ ruhua chrej sij, ruhua á re̱ꞌ únj. ―Daj gataj Jesús.
Ngaa ni̱ gataj ni sij:
―Tsínj rian gataj sini ya̱n daj. Hué sij huin nánj. ―Daj gataj ni sij.
Ngaa ni̱ gataj Jesús:
―Xa̱ngaꞌ atā gu̱nun ni é re̱ꞌ sisi̱ ga̱tu sini ya̱n ni tsínj aꞌnej xa̱can pesto nga̱ ni ngüi̱ xa̱na achéj manꞌan rian nicaj sun Yanꞌanj dan nga̱ si ga̱tu ni é re̱ꞌ aj.
32 Daj si gaꞌna̱ꞌ Juan digyán síꞌ da̱j ga̱ꞌue gui̱man ni é re̱ꞌ gui̱ꞌyaj ni̱ca ni é re̱ꞌ. Sani̱ nun gu̱xuman ruhua ni é re̱ꞌ mánj. Sani̱ guxuman ruhua ni tsínj aꞌnej xa̱can pesto nga̱ ni ngüi̱ xa̱na achéj manꞌan. Ni̱ nu̱nj si guiniꞌi ni é re̱ꞌ daranꞌ nan, sani̱ nun na̱nicaj ruhua ni é re̱ꞌ xiꞌí si-ga̱quinꞌ ni é re̱ꞌ mánj. Ni̱ nun gu̱xuman ruhua ni é re̱ꞌ guiniꞌyaj ni é re̱ꞌ Juan nej mánj.
Los labradores malvados
33 ’Hué dan ni̱ gu̱nun ni é re̱ꞌ ango cuento nanīj. Ganarij ꞌngo̱ xuruꞌue daj nico coj uva unun sij aj. Ni̱ guiꞌyaj sij ꞌngo̱ xingá ganica̱j rian gunun sij. Ni̱ gánj sij yuꞌuj rian ga̱ni sij chruj uva, guiꞌyaj sij vino. Ni̱ guiꞌyaj sij ꞌngo̱ hueꞌ xa̱can xxi sisi̱ du̱gumi ni sij daranꞌ ni coj daj. Ni̱ nagaꞌuiꞌ sij si-coj sij coj chruj uva daj rian go̱ꞌngo ni tsínj sisi̱ du̱gumi ni síꞌ siꞌyaj sij. Ngaa ni ganꞌanj ga̱nꞌ sij ango xumanꞌ.
34 Ni̱ ngaa guisíj güi gane uva, ngaa ni̱ gaꞌníj sij si-moso sij ga̱nꞌanj ga̱chinj ni sij rian ni tsínj mán ꞌyaj sun daj chruj si huin siꞌyaj sij.
35 Sani̱ guidaꞌa ni tsínj mán ꞌyaj sun daj ni si-moso sij. Ni̱ gaꞌuiꞌ ni síꞌ chrun xiráj ꞌngo̱ moso daj. Ni̱ dagahuiꞌ ni síꞌ ango moso. Ni̱ gaꞌuiꞌ ni síꞌ yej ango moso daj.
36 Ngaa ni̱ gaꞌníj ru̱huaꞌ yún tsínj do̱ꞌoj daj ango ni si-moso sij. Ni̱ hua gaꞌi̱ ni síꞌ daj nga̱ ni tsínj ganꞌanj sini. Ni̱ da̱j rúnꞌ guiꞌyaj ni tsínj dugumi daj, ni̱ daꞌngaꞌ daj guiꞌyaj ni sij nga̱ ni síꞌ.
37 Hué dan ni̱ ne̱ꞌ ru̱cu ni̱ gaꞌníj sij manꞌan daꞌníj sij ga̱nꞌanj. Ni̱ gataj sij: “Ga̱ níꞌyanj ni síꞌ nga̱ manꞌan daꞌnī anj.” Gataj ni sij.
38 Sani̱ ngaa guiniꞌi ni síꞌ daꞌníj sij, ni̱ gataj ni síꞌ gunun ni dugüiꞌ síꞌ: “Tsínj nan gu̱nánj doꞌój chrej sij si sa̱ꞌ ga̱huiꞌ chrej síꞌ aj. Da̱gahuiꞌ néꞌ tsínj nan, ngaa ni gu̱nan néꞌ ga̱huin doꞌój néꞌ nánj.” Daj gataj ni sij.
39 Ngaa ni̱ guidaꞌa ni sij tsínj daj. Ni̱ guereꞌej ni sij síꞌ chrej xe̱ꞌ duꞌua rian ma̱n coj uva daj. Ni̱ dagahuiꞌ ni sij síꞌ.
40 Hué dan ni̱ ngaa ga̱ꞌnaꞌ tsínj do̱ꞌoj, ni̱ u̱n sin huin gui̱ꞌyaj sij nga̱ ni tsínj dugumi daj, ruhua á re̱ꞌ únj. ―Daj gataj Jesús gunun ni chrej aꞌninꞌ nga̱ ni tsínj huin achij.
41 Ngaa ni̱ gataj ni sij:
―Da̱gahuiꞌ sij ni tsínj xi̱ꞌi daj. Ni̱ si̱ ganahuin yaco ruhua sij ni̱ꞌyaj sij ni síꞌ ga̱ mánj. Ngaa ni̱ na̱gaꞌuiꞌ sij coj chruj uva daj huin si-coj sij rian ango ni tsínj sisi̱ du̱gumi ni síꞌ. Ni̱ ngaa ga̱ne chruj daj, ni̱ na̱gaꞌuiꞌ ni síꞌ rian tsínj do̱ꞌoj daj. ―Daj gataj ni sij gunun Jesús.
42 Ngaa ni̱ gataj Jesús:
―Ni̱ u̱n sin huin ni̱ nun ga̱ya ni é re̱ꞌ si gataj si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj únj. Ni̱ gataj si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj:
Yej guereꞌej ni tsínj ꞌyaj sun hueꞌ, ni̱ ga̱huin-ínꞌ ꞌngo̱ yej sa̱ꞌ doj ga̱ne ran-ánꞌ du̱guꞌnunꞌ squina hueꞌ ni̱ganj ni aj.
Hué manꞌan Señor guiꞌyaj nuguanꞌ nan.
Ni̱ duguꞌna̱j ni̱nꞌ ruhua hua nuguanꞌ nan ruhua néꞌ aj.
Daj gataj si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj.
43 Hué dan ni̱ ga̱tā gu̱nun ni é re̱ꞌ sisi̱ ga̱ꞌne Yanꞌanj rian ga̱ne ni é re̱ꞌ rian nicaj sun Yanꞌanj. Ni̱ ga̱ꞌuiꞌ Yanꞌanj rian ango ni ngüi̱. Daj si gui̱ꞌyaj ni sij si huin ruhua Yanꞌanj.
44 Ni̱ huēj huin yej daj. Ni̱ sisi̱ ga̱natu ꞌngo̱ ngüi̱ rian yej daj, ni̱ ga̱ranꞌ ni sij, gui̱ꞌyā. Ni̱ sisi̱ gui̱nij yej daj rian ꞌngo̱ ni ngüi̱, ni̱ gui̱xitinꞌ ni sij, gui̱ꞌyā nej aj. ―Daj gataj Jesús gunun ni sij.
45 Ni̱ ngaa gunun ni chrej aꞌninꞌ nga̱ ni tsínj fariseo cuento ganani Jesús, ni̱ xacaj ni sij cuenta sisi̱ aꞌmi síꞌ xiꞌí manꞌan ni sij.
46 Ni̱ huin ruhua ni sij gui̱daꞌa ni sij síꞌ. Sani̱ xuꞌuiꞌ ni sij niꞌyaj ni sij rian ni ngüi̱. Daj si ani ruhua ni ngüi̱ sisi̱ tsínj aꞌmi si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj huin Jesús, ruhua ni sij aj.