13
Bernabé y Saulo comienzan su primer viaje misionero
Ni̱ scanij ni tsínj xuman ruhua niꞌyaj Jesús xumanꞌ Antioquía, ni̱ ma̱n ni tsínj aꞌmi si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj. Ni̱ ma̱n ni tsínj digyán si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj rian ni ngüi̱ nej. Hué ni sij huin Bernabé nga̱ Simón gu̱ꞌnaj síꞌ Negro nej, Lucio ꞌna̱ꞌ Cirene nej, Manaén huin jnánj ga̱nꞌan rey Herodes huin tsínj nicaj sun estado Galilea nej, nga̱ Saulo nej. Ni̱ ꞌngo̱ güi daj, ni̱ gaꞌmi sa̱ꞌ ni sij rian Señor ngaa ꞌyaj ayuno ni sij. Hué dan ni̱ gataj Espíritu Santo gunun ni sij:
―Gui̱ꞌyaj ni̱ni a ni é re̱ꞌ Bernabé nga̱ Saulo. Daj si aquīn sisi̱ gui̱ꞌyaj sun nu̱ngüej síꞌ riānj anj. ―Gataj Espíritu Santo.
Hué dan ni̱ ngaa guisíj guiꞌyaj ayuno ni sij gachínj jniꞌyaj ni sij rian Yanꞌanj, ngaa ni̱ gutaꞌ ni sij raꞌa ni sij rian nu̱ngüej síꞌ. Ngaa ni̱ gaꞌníj ni sij ga̱nꞌanj nu̱ngüej síꞌ.
Los apóstoles predican en Chipre
Ni̱ gaꞌníj Espíritu Santo ga̱nꞌanj nu̱ngüej sij. Ngaa ni̱ guisíj nu̱ngüej sij xumanꞌ Seleucia. Ni̱ xumanꞌ daj gahui nu̱ngüej sij ꞌngo̱ rio̱ achéj rian nnee. Ni̱ guisíj nu̱ngüej sij ꞌngo̱ yuꞌuj gu̱ꞌnaj Chipre. Ni̱ ngaa guisíj nu̱ngüej sij xumanꞌ Salamina, ni̱ gaxi̱ꞌi nu̱ngüej sij gaꞌmi sij si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj rian ni ngüi̱ nahuin yuꞌ chruhua si-nuhui ni tsínj israelita. Ni̱ huaj tsínj gu̱ꞌnaj Juan nga̱ nu̱ngüej sij huin síꞌ ꞌngo̱ tsínj chracuij nu̱ngüej sij. Ni̱ gachin ni̱nꞌ ni sij da hua nun gue̱ isla daj huin-ínꞌ ꞌngo̱ yoꞌój nu̱n da̱ni nnee yanꞌanj. Ni̱ guisíj ni sij daꞌ xumanꞌ Pafos rian nariꞌ ni sij ꞌngo̱ tsínj chru̱n huin síꞌ ꞌngo̱ tsínj israelita gu̱ꞌnaj síꞌ Barjesús. Ni̱ aꞌmi yya̱ síꞌ sisi̱ aꞌmi síꞌ si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj. Ni̱ nicaj dugüiꞌ tsínj chru̱n daj nga̱ gobernado gu̱ꞌnaj síꞌ Sergio Paulo huin síꞌ ꞌngo̱ tsínj si̱caꞌ aꞌmi. Ni̱ gaquínj gobernado daj ga̱ꞌnaꞌ Bernabé nga̱ Saulo si huin ruhua sij gu̱nun sij si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj xa̱ngaꞌ. Sani̱ naꞌuej ruhua tsínj chru̱n daj si gu̱xuman ruhua gobernado gui̱niꞌi síꞌ si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj mánj. Ni̱ nuguanꞌ Elimas huin ruhuaj gata ꞌngo̱ tsínj chru̱n.
Hué dan ni̱ gaꞌna̱ꞌ nucuaj Espíritu Santo rian Saulo gu̱ꞌnaj síꞌ Pablo nej. Ni̱ guiniꞌyaj sa̱ꞌ Pablo rian Elimas. 10 Ni̱ gataj sij:
―Tsínj digyaꞌ yunꞌunj ni̱nꞌ ruhua huín so̱ꞌ. Tsínj quij huín so̱ꞌ nej. Daꞌníj sichre huín so̱ꞌ nej. Tsínj ununꞌ nga̱ daranꞌ ni si sa̱ꞌ huín so̱ꞌ nej. Ni̱ naꞌuej ruhuá so̱ꞌ si ga̱che ni̱ca ni ngüi̱ chruhua si chrej Señor mánj. 11 Yya̱j ni̱ gui̱ꞌyaj Señor ꞌngo̱ castigó so̱ꞌ. Ni̱ ga̱huin duri so̱ꞌ. Ni̱ hua go̱ꞌngo güi, ni̱ si̱ gaꞌue gui̱niꞌi so̱ꞌ güi mánj. ―Daj gataj Pablo gunun síꞌ.
Ni̱ ꞌngo̱ hora gahuin ru̱miꞌ rian Elimas. Ni̱ gaꞌna̱ꞌ na̱noꞌ sij ꞌngo̱ tsínj gui̱daꞌa raꞌa sij ga̱nꞌanj sij si gahuin duri sij.
12 Ni̱ ngaa guiniꞌi gobernado si gahuin, ni̱ guxuman ruhua sij niꞌi sij Señor. Ni̱ gahuin yanꞌanj ruhua sij guiniꞌi sij nuguanꞌ digyán Señor rian sij.
Pablo y Bernabé en Antioquía de Pisidia
13 Ni̱ gahui ni du̱güiꞌ Pablo gatúj aninꞌ sij chruhua ꞌngo̱ rio̱ chéj rian nnee ganꞌanj aninꞌ sij ꞌngo̱ xumanꞌ gu̱ꞌnaj Perge. Ni̱ ngaj xumanꞌ daj estado Panfilia. Sani̱ dunáj Juan nu̱ngüej sij, ni̱ nanica̱j síꞌ xumanꞌ Jerusalén. 14 Hué dan ni̱ gahui nu̱ngüej sij xumanꞌ Perge guisíj sij xumanꞌ Antioquía ngaj-áꞌ estado Pisidia. Ni̱ gatúj nu̱ngüej sij chruhua si-nuhui ni tsínj israelita güi naránj ruhua ni síꞌ. Ni̱ ganꞌanj ga̱ne nu̱ngüej sij. 15 Ni̱ ngaa guisíj gaya ni sij si-ley Moisés nga̱ si-libro garun ni tsínj gaꞌmi si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj asi̱j hua ná, hué dan ni gataj snanꞌanj ni tsínj aꞌninꞌ mán chruhua nuhui daj gunun nu̱ngüej sij:
―Jnánj néꞌ, sisi̱ hua ꞌngo̱ nuguanꞌ nicaj nu̱ngüej é re̱ꞌ gui̱ꞌyaj sisi̱ na̱riꞌ ruhua ni ngüi̱ nahuin yuꞌ nan, ngaa ni̱ ga̱ꞌmi nu̱ngüej é re̱ꞌ gu̱nun ni sij. ―Daj gataj ni tsínj daj gunun nu̱ngüej sij.
16 Hué dan ni̱ naxu̱man Pablo, ni̱ dugunun síꞌ raꞌa síꞌ sisi̱ dínj ga̱huin duꞌua ni sij. Ni̱ gataj síꞌ:
―Gu̱nun sa̱ꞌ daranꞌ a ni é re̱ꞌ si ga̱ꞌmī huin a ni é re̱ꞌ ni tsínj israelita nga̱ ni tsínj hua cuidado rian Yanꞌanj. 17 Huin néꞌ ni tsínj israelita nicoꞌ néꞌ Yanꞌanj xa̱ngaꞌ. Ni̱ ganacui Yanꞌanj ni xíꞌ asi̱j ná. Ni̱ guixiꞌnanj nico ni sij, guiꞌyaj Yanꞌanj ngaa guimán ni sij ne̱ꞌ Egipto. Hué daj síj, ni̱ guiri Yanꞌanj nga̱ si-fuerza sij ni tsínj daj Egipto. Daj si sé yoꞌój Egipto huin doꞌój ni sij mánj. 18 Sani̱ nun dagahuin sa̱ꞌ ni sij rian Yanꞌanj ngaa gachéj ni sij quij quiꞌyanj na̱co. Sani̱ ꞌngo̱ si hui̱j xia yoꞌ gaꞌninꞌ ruhua Yanꞌanj nga̱ si guiꞌyaj ni sij quij quiꞌyanj daj. 19 Ni̱ dagahuiꞌ Yanꞌanj ichij xiꞌninꞌ ni tsínj guimán yuꞌuj gu̱ꞌnaj Canaán sisi̱ ri̱qui sij yoꞌój daj na̱huin raꞌa ni xíꞌ. 20 Daꞌ síj ni̱ ꞌngo̱ si ga̱nꞌanj ciento táj yahuij xia chiꞌ yoꞌ guinicaj sun ni güesi̱ rian ni tsínj israelita, guiꞌyaj Yanꞌanj. Ni̱ hué daj gahuin daꞌ güi gane tsínj gu̱ꞌnaj Samuel huin síꞌ tsínj gaꞌmi si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj.
21 ’Hué dan ni̱ gachínj ni xíꞌ ꞌngo̱ rey gui̱nicaj sun rian ni sij. Ni̱ garun sun Yanꞌanj tsínj gu̱ꞌnaj Saúl. Ni̱ hui̱j xia yoꞌ gahuin síꞌ ꞌngo̱ rey. Ni̱ huin síꞌ daꞌníj tsínj gu̱ꞌnaj Cis. Ni̱ nicoꞌ síꞌ xiꞌninꞌ Benjamín. 22 Hué daj síj ni̱ gaꞌnej Yanꞌanj sun nicaj Saúl. Ni̱ garun sun sij David gahuin síꞌ rey. Ni̱ gataj sa̱ꞌ Yanꞌanj xiꞌí síꞌ: “Nariꞌīj David daꞌníj Isaí. Ni̱ hua nia̱ꞌ ruhuāj nga̱ sij. Ni̱ gui̱ꞌyaj sij daranꞌ si ga̱ranꞌ ruhuāj.” Daj gataj Yanꞌanj xiꞌí David.
23 ’Ni̱ hua gataj yya Yanꞌanj sisi̱ ga̱ꞌnga ꞌngo̱ daꞌni̱ siꞌni̱ David. Ni̱ hua yya gaꞌnga sij, guiꞌyaj Yanꞌanj. Ni̱ gaꞌníj Yanꞌanj si ga̱ꞌnaꞌ na̱caj síꞌ ni ngüi̱ israelita. Ni̱ gu̱ꞌnaj síꞌ Jesús. 24 Ni̱ ngaa achin ga̱ꞌnaꞌ Jesús, ni̱ gaꞌmi tsínj gu̱ꞌnaj Juan si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj rian daranꞌ ni ngüi̱ israelita. Ni̱ gataj síꞌ sisi̱ ga̱nani ruhua ni ngüi̱ daj xiꞌí si-ga̱quinꞌ ni sij. Ni̱ ga̱taꞌ nnee ni sij, gataj síꞌ. 25 Ni̱ ngaa huaj gahuin ni̱chrunꞌ ganahuij Juan nga̱ si-sun sij, ni̱ gataj sij: “Sé manꞌānj huin si ani ruhua ni é re̱ꞌ mánj. Ne̱ꞌ ru̱cūj, ni̱ ga̱ꞌnaꞌ ango tsínj. Ni̱ na̱ꞌaj riānj gui̱rīj nnij correa ꞌni̱j dacánj sij xiꞌí si ni̱nꞌ ruhua huin achij sij. Daj si huin achij ni̱nꞌ ruhua sij.” Daj gataj Juan gunun ni ngüi̱.
26 ’Jnánj néꞌ, huin a ni é re̱ꞌ daꞌni̱ siꞌni̱ xíꞌ Abraham. Ni̱ ma̱n ni tsínj ga cuidado rian Yanꞌanj scanij ni é re̱ꞌ nej. Ni̱ gaꞌníj Yanꞌanj nuguanꞌ sa̱ꞌ nan ꞌna̱ꞌ rian néꞌ. Ni̱ nuguanꞌ nan ataj da̱j nacaj Yanꞌanj néꞌ. 27 Daj si ni tsínj mán xumanꞌ Jerusalén nga̱ ni tsínj aꞌninꞌ rian ni sij, ni̱ nun na̱niꞌi ni sij Jesús mánj. Ni̱ nunun ni sij si-nu̱guanꞌ ni tsínj gaꞌmi si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj asi̱j ná. Ni̱ daranꞌ güi naránj ruhua néꞌ, ni̱ aya ni sij nuguanꞌ daj chruhua si-nuhui ni sij. Ngaa ni̱ ngaa gataj ni sij sisi̱ hua nia̱n ga̱huiꞌ Jesús, ngaa ni̱ guisíj gahuin yya da̱j rúnꞌ hua gataj ni tsínj gaꞌmi si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj, guiꞌyaj ni sij. 28 Ni̱ ngaa nitaj si xi̱ꞌi huin si ga̱huiꞌ Jesús, ni̱ gachínj jniꞌyaj ni sij rian Pilato sisi̱ ga̱huiꞌ síꞌ, gui̱ꞌyaj Pilato. 29 Ni̱ ngaa guisíj guiꞌyaj ni sij daranꞌ si gataj ni tsínj gaꞌmi si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj xiꞌí Jesús, ngaa ni̱ dinij ni sij síꞌ rian rugutsi̱. Ni̱ ganꞌanj ga̱chinꞌ ni sij síꞌ riqui ꞌngo̱ huej. 30 Sani̱ ganáꞌnij Jesús scanij ni níman, guiꞌyaj Yanꞌanj. 31 Ni̱ gaꞌi̱ güi narugüiꞌ Jesús rian ni tsínj guinicaj dugüiꞌ nga̱ sij ngaa ganꞌanj sij estado Galilea guisíj sij xumanꞌ Jerusalén. Yya̱j ni̱ hué ni tsínj daj huin ni tsínj aꞌmi xiꞌí Jesús rian ni ngüi̱.
32 ’Ni̱ nataꞌ ni únj nuguanꞌ sa̱ꞌ gunun a ni é re̱ꞌ sisi̱ hua gahuin yya da̱j rúnꞌ gataj yya Yanꞌanj rian ni xíꞌ huin ni tsínj guimán asíj ná. 33 Ni̱ hué daj hua guiꞌyaj Yanꞌanj rian daꞌníj ni síꞌ huin munꞌúnꞌ. Ni̱ guisíj gahuin yya nuguanꞌ daj ngaa ganáꞌnij Jesús, guiꞌyaj Yanꞌanj. Ni̱ hué daj hua ni̱ca rian libro Salmo hui̱j nej. Ni̱ ataj-áꞌ: “Hué re̱ꞌ huin daꞌnī. Yya̱j ni̱ gahuin chréj re̱ꞌ manꞌānj.” Daj ataj Salmo daj. 34 Ni̱ hua guiꞌyaj Yanꞌanj sisi̱ ga̱naꞌnij Jesús. Ni̱ si̱ guchru nnee̱ cúj sij ga̱ mánj. Ni̱ xiꞌí daj hua gaꞌmi Yanꞌanj nuguanꞌ nan: “Ri̱quīj rián re̱ꞌ nuguanꞌ sa̱ꞌ gataj yyāj rian David xiꞌí re̱ꞌ. Ni̱ hua xa̱ngaꞌ nuguanꞌ daj nej.” Gataj ru̱huaꞌ yún Yanꞌanj rian Jesús. 35 Ni̱ hué daj gataj rian ango Salmo nej: “Si̱ dunáj re̱ꞌ sisi̱ gu̱chru nnee̱ cúj tsínj hua sa̱ꞌ ni̱nꞌ rián re̱ꞌ.” Daj gataj David xiꞌí Jesús rian Salmo daj gunun Yanꞌanj. 36 Ni̱ guiꞌyaj David si garanꞌ ruhua Yanꞌanj xiꞌí ni dugüiꞌ sij ngaa hua ni̱ꞌnaꞌ sij chruhua xungüi̱. Ngaa ni̱ gahuiꞌ sij. Ni̱ gachinꞌ ni sij síꞌ rian ngaj ni xi síꞌ. Ni̱ guchru nnee̱ cúj síꞌ. 37 Sani̱ tsínj ganáꞌnij, guiꞌyaj Yanꞌanj, ni̱ nun gu̱chru nnee̱ cúj síꞌ mánj.
38 ’Jnánj neꞌ, xa̱caj á re̱ꞌ cuenta sisi̱ yya̱j, ni̱ nataꞌ ni únj nuguanꞌ rian án re̱ꞌ sisi̱ xiꞌí si guiꞌyaj Jesús, ni̱ ga̱ꞌue gui̱nicaj Yanꞌanj ꞌngo̱ niman nico rian si-ga̱quinꞌ néꞌ. 39 Ni̱ nun ga̱ꞌue guiꞌyaj yya si-ley Moisés xiꞌí si-ga̱quinꞌ néꞌ. Sani̱ xiꞌí Jesús, ni̱ ga̱ꞌue gui̱ꞌyaj yya Yanꞌanj nga̱ daranꞌ si-ga̱quinꞌ go̱ꞌngo tsínj xuman ruhua niꞌi manꞌan síꞌ. 40 Hué dan ni̱ ga̱ cuidado ni é re̱ꞌ sisi̱ si̱ gahuin nga̱ á re̱ꞌ da̱j rúnꞌ gataj ni tsínj gaꞌmi si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj asi̱j ná. Ni̱ gataj ni sij:
41 Ni̱ꞌyaj á re̱ꞌ huin ín re̱ꞌ ni tsínj aꞌmi quij xiꞌí Yanꞌanj.
Ga̱nꞌanj ruhua ni é re̱ꞌ.
Ni̱ ꞌngo̱ ga̱ niꞌya ni̱ganj ni é re̱ꞌ nej.
Daj si ni güi nne a ni é re̱ꞌ, ni̱ gui̱ꞌyā ꞌngo̱ rasu̱n nico.
Ni̱ sisi̱ hua ꞌngo̱ tsínj na̱taꞌ da̱j gui̱ꞌyā, sani̱ si̱ guxuman ruhua ni é re̱ꞌ si-nu̱guanꞌ síꞌ.
Daj gataj Yanꞌanj rian ni tsínj gane asi̱j ná. ―Daj gataj Pablo gunun ni tsínj nahuin yuꞌ nuhui daj.
42 Ni̱ ngaa gahui nu̱ngüej sij si-nuhui ni tsínj israelita, ngaa ni̱ gachínj ni tsínj ꞌna̱ꞌ anéj chrej sisi̱ hué daj ga̱ꞌmi ru̱huaꞌ yún ni sij xiꞌí nuguanꞌ daj ango tu̱nj güi ngaa naránj ruhua ni sij. 43 Ni̱ ngaa ganahuij nahuin yuꞌ ni sij chruhua nuhui, ngaa ni guinicoꞌ nico ni tsínj israelita Pablo nga̱ Bernabé. Ni̱ hué daj guinicoꞌ ango ni tsínj huaj guxuman ruhua niꞌi si-chrej ni tsínj israelita nej. Ni̱ gaꞌuiꞌ nu̱ngüej sij chrej rian ni síꞌ sisi̱ ꞌngo̱ ga̱huin ni̱ca ruhua ni síꞌ nga̱ si-chrej Yanꞌanj xiꞌí sinduj guiꞌyaj Yanꞌanj rian ni sij.
44 Ngaa ni̱ ango tu̱nj güi huin güi naránj ruhua ni sij, ni̱ nahuin yuꞌ ru̱huaꞌ yún ni sij. Ni̱ huaj gui̱sij daranꞌ ni ngüi̱ mán xumanꞌ daj gaꞌna̱ꞌ gu̱nun si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj. 45 Sani̱ ngaa guiniꞌi ni tsínj israelita sisi̱ nahuin yuꞌ nico ni ngüi̱, ngaa ni̱ gahuin xicoj ruhua ni sij. Hué dan ni̱ gaxi̱ꞌi gununꞌ ni sij nga̱ si-nu̱guanꞌ Pablo. Ni̱ gaꞌmi quij ni sij nej. 46 Sani̱ nun guxuꞌuiꞌ Pablo nga̱ Bernabé niꞌyaj nu̱ngüej sij ni tsínj israelita. Ni̱ gataj nu̱ngüej sij:
―Hua si-chrej únj gaꞌmi sini únj si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj rian ni é re̱ꞌ huin ín re̱ꞌ ni tsínj israelita. Sani̱ naꞌue na̱daꞌa ni é re̱ꞌ nuguanꞌ daj. Ni̱ naꞌuej ruhua ni é re̱ꞌ ga̱ne ni̱ganj ni é re̱ꞌ nga̱ Yanꞌanj nej. Ngaa ni̱ ga̱nꞌanj únj rian ni ngüi̱ ꞌna̱ꞌ anéj chrej. 47 Ni̱ hué daj gaꞌninꞌ Señor sun rian ni únj. Ni̱ gataj sij:
Gui̱ꞌyā sisi̱ ga̱huín re̱ꞌ ꞌngo̱ yanꞌa̱n gui̱xiguin rian ni ngüi̱ ꞌna̱ꞌ anéj chrej.
Ngaa ni̱ ga̱nacaj Yanꞌanj ni ngüi̱ mán da̱ꞌ xiꞌí xungüi̱, gui̱ꞌyáj re̱ꞌ.
Daj gataj Señor gunun únj. ―Gataj Pablo nga̱ Bernabé.
48 Ni̱ ngaa gunun ni ngüi̱ ꞌna̱ꞌ anéj chrej nuguanꞌ gataj Pablo, ngaa ni̱ gahuin nia̱ꞌ ruhua ni sij. Ni̱ gaꞌmi sa̱ꞌ ni sij xiꞌí si-nu̱guanꞌ Señor nej. Ni̱ daranꞌ ni ngüi̱ hua nacui Yanꞌanj sisi̱ ga̱ne ni̱ganj ni sij nga̱ Yanꞌanj, ni̱ guxuman ruhua ni sij ngaa gunun ni sij si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj anj. 49 Ngaa ni̱ gaxaꞌni̱ si-nu̱guanꞌ Señor ni̱nꞌ ga̱chraꞌ rian ngaj ni xumanꞌ daj. 50 Sani̱ garij ni tsínj israelita ꞌngo̱ nuguanꞌ yya̱ riqui ni ngüi̱ xa̱na huin achij hua cuidado rian Yanꞌanj, ni̱ riqui ni tsínj huin achij mán chruhua xumanꞌ daj. Ni̱ gaxi̱ꞌi ni síꞌ chranꞌ yunꞌunj ni síꞌ Pablo nga̱ Bernabé. Ni̱ guiri ni síꞌ xánj ni síꞌ nu̱ngüej sij. 51 Hué dan ni̱ nagunanꞌ nu̱ngüej sij yoꞌój yaj dacój nu̱ngüej sij. Hué-éꞌ huin ꞌngo̱ daꞌngaꞌ digyán nu̱ngüej sij rian ni síꞌ sisi̱ daꞌui ni síꞌ gaquinꞌ xiꞌí si nun gunun ni síꞌ si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj. Ngaa ni̱ ganꞌanj nu̱ngüej sij xumanꞌ Iconio. 52 Sani̱ ni̱nꞌ ruhua gahuin nia̱ꞌ ruhua ni tsínj xuman ruhua niꞌi Jesús mán xumanꞌ Antioquía. Ni̱ gaꞌna̱ꞌ nucuaj Espíritu Santo rian ni sij nej.