6
A Soe Vapenpen Va Pa Hikta Kiu Komön O Poen Apaapo
Matiu 12:1-8, me Mak 2:23-28
1 O pöh Poen Apaapo ne Ieesuꞌ me a ma vamomhë peꞌ to nönö nö ne topnin a rak vëh nee to nep voh a kon. Ee to kökök a ma voaꞌ kon, pare kakap, ko ëën ee.
2 Ivëhkëk, a ma Parësiꞌ to soe pan, “A ma tah varih to vapenpen non po Poen Apaapo pea, eöm nok vamanih suk ataeah?”
3 Ke Ieesuꞌ piun raoe, ko soe pan, “Eöm to ëh pöꞌ voh em po vahutët vëh ne Devit to nok voh pa ö neꞌ to maë voh me ra ma vamomhë peꞌ, ha?
4 E Devit to ho voh pa iuun vapenpen pe Sosoenën, pareꞌ kon a taëën to teꞌ non pa matan e Sosoenën. A taëën pamëh no a hikta teꞌ akuk se ëën. O teꞌ ësës heꞌ varoe to onöt ne a ëën. E Devit me a ma vamomhë peꞌ to ëën ee pa taëën pamëh.”
5 Ke Ieesuꞌ soe ken pa napan pan, “Eöꞌ koman e Koaꞌ Teꞌ Pa Napan Kurus to Sunön ke noꞌ po Poen Apaapo.”
E Ieesuꞌ To Vatoꞌ A Teꞌ Tënkun Korën Komön O Poen Apaapo
Matiu 12:9-14, me Mak 3:1-6
6 O meoh Poen Apaapo ne Ieesuꞌ to ho pa iuun hinhin soneꞌ, pareꞌ heꞌ a soe manih pa ma napan. A pah teꞌ to teꞌ non nën no a papmatö peꞌ to tëtënkun.
7 O teꞌ vavaasis to nat i ne o Vavaasis pe Mosës, me ro Parësiꞌ to ut ne e Ieesuꞌ se keh vavih hah a teꞌ tënkun koren pamëh po Poen Apaapo, keꞌ ahik. Ee to vaiu këh ne ta hanan nee se vateꞌ e Ieesuꞌ po vahutët.
8 Ivëhkëk, e Ieesuꞌ to nat e non po kokoman pee, ivëh, keꞌ soe ke a teꞌ vëh no a koreneah to mët ko tënkun, “Maꞌ ah ko sun manih” Ka teꞌ pamëh sun en.
9 Ke Ieesuꞌ soe ke raoe, “Eöꞌ to iu hi a noꞌ neöm a pah hi. Eꞌ to vih pöꞌ e non pea se vaꞌaus a meh teꞌ to haraꞌ non a mët po Poen Apaapo, keꞌ ea se koe ee pa vaꞌaus eah, keꞌ mët en?”
10 E Ieesuꞌ to vatvi a mataneah manih pa napan, pareꞌ soe ke a teꞌ pamëh pan, “Putot a koreomah.” Eꞌ to putot a koreneah, keꞌ totoopin, ko vih hah en.
11 Ivëh, ko teꞌ vavaasis to nat i ne o Vavaasis pe Mosës, me ro Parësiꞌ pah heve suntan e ne pe Ieesuꞌ. Ko vavasoe koman e ne pan, “Ea se nok rakah ataeah manih pe Ieesuꞌ?”
E Ieesuꞌ To Vateꞌ O Havun Teꞌ Me A Pöök
Matiu 10:1-4, me Mak 3:13-19
12 Vasuksuk po pöh poen ne Ieesuꞌ to peah manuh pa tope pa hin. Pa popoen pamëh ne Ieesuꞌ to hinhin non manih pe Sosoenën ka muhin takah en.
13 Pa pöstakah ne Ieesuꞌ to vaoe ununun en na pa ma vamomhë peꞌ. Ko vateꞌ en po havun teꞌ me a pöök ko vëhnan raoe o aposol peꞌ. Ivarih, a ma ëhnëëre,
14 a paeh e Saëmon, e Ieesuꞌ to vëhnan poan e Pitaꞌ, ke kea peꞌ Ëndruꞌ, ke Jëmis, pen Jon, ke Filip, ke Batromioꞌ.
15 Ke Matiu, ke Tömas, ke Jëmis e sunaiꞌ Apias, ke Saëmon a pah teꞌ va po vakum teꞌ varih nee to pokaꞌ ne ro Sërat.
16 Ke Jiutas e sunaiꞌ Jëmis, ke Jiutas Iskariot, to taneꞌ maꞌ Kariot, eꞌ a teꞌ vaꞌih to vikuh e Ieesuꞌ manuh pa koren a nap hat.
E Ieesuꞌ To Vatoꞌ A Ma Napan Peo
Matiu 4:24-25, me Mak 3:7-12
17 Ke Ieesuꞌ kunah en maꞌ pa moeh riun vaꞌpeh me a havun me a poa vamomhë peꞌ. A ma vamomhë peꞌ me a napan o pöh peo rakah, eꞌe va Jiutiaꞌ me Jerusalëm me manih sinten tahiꞌ pa poa vöön varih Taëaꞌ me Saëdon, ee me to teꞌ vaꞌpeh ne.
18 Ee to nö maꞌ pa pënton a soe me e Ieesuꞌ se vavatoꞌ raoe. A ma napan varih no oraꞌ hat to miröꞌ voh, ee me ne Ieesuꞌ to vatoꞌ hah raoe.
19 A ma napan peo to iu vaket ne e Ieesuꞌ, pan o kikis se taneꞌ maꞌ peꞌ ko vavatoꞌ a ma vu mët pee.
E Ieesuꞌ To Soe A Teꞌ Se Vaeö Me A Ö Neꞌ Se Ook
Matiu 5:1-12
20 Ke Ieesuꞌ kuteꞌ non a ma vamomhë peꞌ pareꞌ soe pan,
“Eöm a ma napan arus,
eöm se vaeö,
suk eöm a pap teꞌ poë varih se hop manih pa Matop Vih va pa Vöön va Kin.”
21 Eöm a napan varih to mamaë nem kuru,
eöm se vaeö.
Suk ataeah, e Sosoenën se makën vamhun en peöm pataeah ne eöm to iu nem.
Eöm a napan varih to inan a ma hat peöm ko okook vatamak nem,
eöm se vaeö.
Amot ne Sosoenën se tapui a napan to kokoman va ne nën.
22 Vaeö rakah peöm varih,
no o teꞌ se ep ka no neöm to vavatet a nem neoꞌ E Koaꞌ Teꞌ Pa Napan Kurus,
ee se heve e ne peöm,
pare veveo vah e ne peöm,
ko vateen a neöm pa ma soe hat,
ko vëhnan ekeok a neöm,
suk eöm to vavatet a nem neoꞌ.
23 Ivëhkëk, eöm se pah teꞌ vaeö rakah e nem,
suk o voen vih peöm to anoeh e non maꞌ peöm manuh pa vöön va kin.
Ee se nok a ma tah hat manih peöm,
ivëh köm se vaeö,
suk ee to nonok vavoh e ne manih po teꞌ vanënën soe moaan voh pe Sosoenën.
E Sosoenën se tapui a neöm vamanih pa ö neꞌ to tapui vavoh in a ma teꞌ vanënën soe peꞌ.”
24 “Ivëhkëk, varenan peöm o teꞌ to öt vapeo nem o moniꞌ,
eöm to kon voh em pa ma tah to heꞌ vaeö nee a komëneöm.
25 Varenan peöm o teꞌ varih to ënëën vamhun nem kuru,
amot eöm se maë.
Varenan peöm o teꞌ varih to onon nem kuru,
amot eöm se tamak paröm okook nem.
26 Varenan peöm o teꞌ varih no a ma napan to kë ne a ma ëhnëëneöm,
moaan voh a ma sipuineöm to nonok va voh e ne nën, manih pa ma teꞌ vanënën soe pikpiuk.”
A Taateꞌ Va Pa Iu A Teꞌ To Hat Ka Nom Oah
Matiu 5:38-48
27 “Ivëhkëk, eöꞌ to soe ka neöm, o teꞌ varih to pënton nem a soe peöꞌ. Eöm se iu nem a ma teꞌ varih to vakihat ka ne neöm, ko nonok vavih nem raoe, paröm kamöꞌ nem raoe.
28 Eöm se hinhin ke nem o teꞌ varih to heꞌ punis a ne neöm. Eöm se hinhin nem pan, e Sosoenën se tapui raoe ko nok vavih raoe.
29 Ta pah teꞌ se keh tapan a panömah, pah heꞌ a meh papan, keꞌ tapan. Ka teꞌ se keh kon o ohop vatonun pën, pah heꞌ me o siot pën, keꞌ kon.
30 Ka teꞌ se keh hin ta pah tah manih pën, eën se heꞌ eah. Ka teꞌ se keh varo a tah pën, eën se koe a hin vakis eah pan eꞌ se piun hah maꞌ.
31 A ma taateꞌ ne eöm to iu nem no a napan se nok manih peöm, eꞌ a ma taateꞌ poë varih nöm se nok manih pee.
32 Eöm se keh iu varoe nem o teꞌ varih to iu a ne neöm, eöm se kon a vih taeah nën? O teꞌ varih to teꞌ ne pa taateꞌ hat to iu me e ne pa napan se iu ne raoe.
33 Ke eöm se keh nonok nem a taateꞌ vih manih po teꞌ varih to nonok vavih a ne neöm, a vih taeah nöm se kon nën? O teꞌ varih to teꞌ ne pa taateꞌ hat to nonok va e ne nën.
34 Ke eöm se keh heꞌ ta pah tah manih po teꞌ paröm koman nem pan, ee se piun hah ka ne neöm, eöm se kon a vih taeah nën? O teꞌ varih to teꞌ ne pa taateꞌ hat to heꞌheꞌ me ne pa ma tah manih po teꞌ hat pan, eꞌe se kon hah a tah to vatoe me non a tah vëh nee to heꞌ.
35 Ivëhkëk eöm se iu rakah nem a ma teꞌ to vakihat ka ne neöm, paröm nonok vavih nem raoe. Eöm se keh heꞌ a tah manih pa meh teꞌ, koe a iu a ö seꞌ piun hah ka neöm. Eöm se keh nok va nën, amot neöm se kon o voen apuh, paröm tavus vamaman rakah em o pus koaꞌ pe Sosoenën a Kikis Vi. E Sosoenën to ururuan kurus e non pa napan varih to hikta sosoe vavihvih ke ne poë me a nap nonok vahat.
36 Eöm se ururuan nem o teꞌ vamanih pa ö ne Tamön to ururuan va non.
A Taateꞌ Va Pa Ep In A Hat Pa Meh Teꞌ Vamanih Pa Teꞌ Tökiiki Vahutët
Matiu 7:1-5
37 “Eöm se nat nem kiiki a ma taateꞌ hat pa meh teꞌ. Ke Sosoenën me se hikta kiiki a ma taateꞌ hat peöm. Eöm se nat nem vateen o upöm teꞌ pa hat, vamanih pa ö ne tökiiki vahutët to nonok va non, ivëh ke Sosoenën hikta se vateen a no neöm pa tah hat. Eöm se ihan anoe a ma hat po upöm teꞌ, ke Sosoenën me se ihan anoe a ma teꞌ hat peöm.
38 Eöm se heꞌ akuk a tah peöm manih po upöm teꞌ, ke Sosoenën se piun oah rakah ken peöm. A ma tah varih nöm to heꞌheꞌ akuk nem sih o upöm teꞌ, eꞌ a ma tah poë varih ne Sosoenën se piun hah ka neöm. Köm hikta onöt nem a öt.”
39 E Ieesuꞌ to heꞌ o soe vapipinoꞌ vamanih pan, “A teꞌ kehoꞌ to onöt pöꞌ e non pa vataare a meh teꞌ kehoꞌ a hanan? Ahik. Eꞌe pon se ru ee pa koveꞌ.
40 E koaꞌ va pa siku to hikta antoen non a teꞌ oah e tövavaasis peꞌ. Ahik. Eꞌ se siku pareꞌ kon o nat, ko pah vatoe me e tövavaasis peꞌ.
41 “Vahvanih kën kuteꞌ vaviꞌ nom a tapisik soneꞌ vëh to teꞌ non pa matan e kea pën, ivëhkëk, eën to hikta koman nom a tanaon apuh vëh to teꞌ non pa matömah?
42 Vahvanih kën se soe ke kea pën pan, ‘Kea, eöꞌ to iu kan këh nom oah pa tapisik vëh pa matömah,’ parën hikta ep momoaan voh pa tanaon apuh vëh to teꞌ non pa matömah? Eën a teꞌ mokoꞌ rivon, kon momoaan a tanaon apuh vëh to teꞌ non pa matömah. Ko vasuksuk poꞌ nën se ep vamaaka nom parën pah kan takin poꞌ a tapisik soneꞌ vëh to teꞌ non pa matan e kea pën. A pusun in a soe vaꞌih to soe va non manih pan, ‘Eën se ep momoaan voh pa hat pën, parën pah vatotoopin poꞌ e kea pën.’ ”
O Naon Me A Ma Voaꞌ Eneꞌ
Matiu 7:16-20; 12:33-35
43 O naon vih to hikta onöt non a voaꞌ a ma voaꞌ hat, keꞌ teꞌ pet va e non manih po naon hat to hikta onöt non a voaꞌ a ma voaꞌ vih.
44 O teꞌ to iniinan taneꞌ ne sih o naon vih keꞌ o naon hat manih po voaꞌ. O teꞌ to hikta nönö ne pa oes o voaꞌ vetan manih po uris toꞌtoꞌ. A napan to hikta osoes ne sih o voaꞌ pöpöꞌraꞌ manih po karuꞌ.
45 O teꞌ vihvih to teꞌ me ne a ma kokoman vih manih pa ma komëëre. Ivëh, nee to vavatvus suk ne sih a ma soe vih. Ivëhkëk, o teꞌ varih to teꞌ vatëh me ne a ma kokoman hat a taateꞌ hat to puh rakah non manih pa ma komëëre. Ivëh, nee to vavatvus suk ne sih a ma soe hat. Suk a rivon a teꞌ to vavatvus non sih a ma taneah to teꞌ non manih pa komaneah.
A Poa Ö Ekeok Iuun Ava
Matiu 7:24-27
46 “Eöm to popokaꞌ a no neoꞌ e Sunön peöm, suk ataeah köm hikta vavatet poꞌ nem a soe peöꞌ?
47 A pah teꞌ se këh nö maꞌ peöꞌ pareꞌ pënton a soe peöꞌ pareꞌ vatet, eöꞌ se vataare a neöm a ö neꞌ to teꞌ va non köm se nat nem.
48 A teꞌ pamëh to teꞌ va non manih pa pah teꞌ to kehkeh eok non a iuun. Vamomoaan neꞌ to een varu a koveꞌ, ko varu na o toon ko totoon po vös. Pareꞌ vasun en pa iuun keꞌ teꞌ eh rakah e non. Ka unat nö maꞌ pareꞌ een këh en pa iuun, ko hikta onöt non a hoep a iuun, suk a iuun to totoon vaeh rakah e non.
49 Ivëhkëk, a teꞌ to pënton en pa soe peöꞌ pareꞌ hikta vavatet non, eꞌ to teꞌ va non manih pa teꞌ to eok a iuun pareꞌ hikta varu o toon ko totoon po vös. Vasuksuk no a unat to een këh en pa iuun, ka iuun tahoep vëvëhöꞌ rakah en.”