12
God höjöpalɨb wop aku wit maga ödör nɨmɨmä
(Mak 2:23-28; Luk 6:1-5)
1 Juda God höjöpalɨb wop aku, Jisas nöbö nuŋ bla pɨsaŋ wit möriwö mibɨla du gɨrön, nöbö nuŋ bla kiö pɨlɨm, wit mag piaku bli pɨlɨl rɨ pön, uñ pal abön, nɨm gɨr dumɨdmä.
2 Akuyöbö almɨdmɨn, Perisi nöbö piaku nugwön, Jisas nugwo yadmä, “Lo mönö ana yad gɨ mɨda, nöbö mö God höjöpalɨb wop aku mabö rɨmɨdölöi. Makwam nöbö naŋ bla pödpöd rɨmɨn God höjöpalɨb wop mabö rölɨb kɨ, wit maga uñ pal abmɨdöi owa?” rɨmä.
3-4 Aliö rɨmɨdmɨn, Jisas ñɨgö yadöŋa, “Depid maduar ör nöbö nuŋ bla pɨsaŋ kiö pɨlmɨn, God höjöpalɨb ram aku uröpɨnön, bred God mämäg il rol yöra nɨgön, nöbö hör nɨmmɨdölöi, God ap höjöpal ur nölɨb nöbö piakwör nɨmmɨdöi bred aku, ñɨgö yad nugumɨn nugwo nölmɨn, nöbö nuŋ bla pɨsaŋ nɨmɨmä. Makwam kiö pɨlmɨn alim haiwo aku, God Mönö bö kai kɨtim aku ñɨŋ nugwölöi ä?
5 “Ñɨŋ Mosɨs God Mönö kai kɨtöŋ aku nugwölöiŋödö. Nuŋ kai kɨtön yadöŋa, ‘Nöbö God ap höjöpal ur nölɨb nöbö piaku, God höjöpalɨb wop aku, God höjöpalɨba ram möl yuadö du mɨdön, mabö röia. Makwam God ñɨgö mönö diba yadenɨŋö,’ röŋa.
6 Makwam nɨ ñɨgö yadmɨdla, God höjöpalɨb ram aku ap dib yöi; yörɨk nugumɨdöi kɨ döŋö ap dibɨm.
7 Makwam mönö i God Mönö kai kɨtim aku, nugw ri abölöiŋ ä? Mönö aku kai kɨtön yadmä, ‘Nöbö mö nɨ ap pal höjöpal ur nöiöñ aku, nɨ wä ren; nöbö mö mɨdö bla uliöxöñ aku, nɨ wä cönɨŋö,’ rɨmä. Mönö aku nugwön rölöi aku mɨ, nöbö nɨ bla mag wä rɨmɨdmɨn nugugɨrön, ñɨŋ nöbö nɨ pia yadyöxön yadöia.
8 ‘God höjöpalɨb wop! God höjöpalɨb wop!’ me röi aku, jɨ Nöbö Ha nuŋwa akwör God höjöpalɨb wop aku nugwidɨx mɨdö, rön, rɨb aku yöx nugwölöi.
Jisas nöbö imag po röŋ aku rɨmɨn, wä röŋa
(Mak 3:1-6; Luk 6:6-11)
9 Jisas mögörɨb aku röböxön, mögörɨb i duön, Juda mögum rɨb ram möla yuadö duöŋa.
10 Makwam ram möl yuadö aku nöbö imag po röŋ i mɨdöŋa. Nöbö mö hö mɨdim bla, Jisas mönö bli yadaŋ nugwo pön du mönö diba yajnɨŋö, rön, nugwo inakmönö hörön yadmä, “God höjöpalɨb wop kɨ, nöbö mö kömö nɨgɨb mönö wöhö?” rɨmä.
11 Aliö rɨmɨdmɨn, Jisas ñɨgö yadöŋa, “Hön sipsip ñɨŋ i God höjöpalɨb wop kɨ ulöm möla pɨn diön aku, pɨ aböñɨŋönö wöhö? Pa abɨb maga ra.
12 Makwam hön sipsip aku hör ap. Nöbö mö aku ap dib. God höjöpalɨb wop kɨ kömö nɨgaŋ, me rön cɨnɨŋ aku, mönö mɨdölö, cɨnɨŋö,” röŋa.
13 Jisas aliö rön, nöbö imag po röŋ aku nugwo yadöŋa, “Imaga mɨlkap abö!” röŋa. Aliö rɨmɨn, imaga mɨlkap aböŋa. Alöŋa nugwön imag po röŋ aku aŋadö wä rɨmɨn, imag adöi wä mɨdöŋ akuyöbö mɨdöŋa.
14 Almɨn nugwön, Perisi nöbö bla du mögum rön, nugwo alɨp alɨp duön pɨl pal nɨgnɨŋö, rön, mönö nɨg nugumɨdmä.
God yad nɨgöŋ Nöbö maku
15 Almɨdmɨn, Jisas nugwön, mögörɨb aku röböxön, möl i duba rön duöŋa. Dumɨn nugugɨrön, nöbö mö mɨg mɨŋa nugwo mai dumä. Almɨdmɨn, nöbö mö ap röŋ bla, nuŋ rɨmɨn magalɨg kömö nɨgmɨn nugugɨrön,
16 ñɨgö yadöŋa, “Nöbö aku al aliö rö, rön, yadmɨjeñɨŋö!” röŋa.
17 Jisas alöŋ aku, God mönö yadɨb nöbö Aisaia cönɨŋö, röŋ mag akwör röŋa. Nuŋ kai kɨtön yadöŋa,
18 “Nɨ aŋadö yad nɨgɨl nöbö kɨ, mabö na rɨ nöiöna.
Nɨ nugumön, nɨ mɨ wä rɨ nöbö aku maku.
Nɨ nuŋ madmag nɨgla.
Inöm na aku nugwo pɨsaxmɨn,
nöbö mö ñɨŋ agö magɨm rön römɨd ri abɨb mönö na aku,
nöbö mö magalɨg yad nöiöna.
19 Makwam nuŋ nöbö mö piaku nugwaŋ ölɨsö wölaŋ,
mönö i yaden.
Nöbö mö mɨdöi bla, nör nugwɨŋ, me rön,
aj halön yaden.
20 Nöbö mö nugwölöi bla
ñɨgö tar yad nöl ri aböna.
Hötɨkö wöröxɨb maga rɨm, wel röbö unön nɨgɨm yönmɨd mag akuyöbö ñɨgö yajöna.
Nuŋ aliö alɨp diön aku,
God rɨg yad adakwör mɨ aŋadö wöluaŋ,
ap kib mag gwogwo rɨb adaku mɨ aŋadö pɨn pal diöna.
21 Nöbö mö mögörɨb adadö bla algör,
nugwo rɨbyöx gɨba pöxmɨjöñɨŋö,” röŋa.
Jisas nuŋ Bielsebul ölɨsö pön ap rölɨbä mag cɨmala rɨmɨdö, rɨmä
(Mak 3:20-30; Luk 11:14-23; 12:10)
22 Ragwo kap nöbö i, mämäga we wölɨm, mönö pɨmɨdölöŋ nöbö aku pön, Jisas mɨdöŋ yöra pön hömä. Jisas ragwo ha aku yad abmɨn, mämäga ix nugwön, mönö pön röŋa.
23 Nöbö mö mɨdim bla, Jisas röŋ aku nugwön, aiö rön yadmä, “Nöbö kɨ nöso Depid Ha nuŋwa öim pöx mɨdmɨdöl akuyöbö röxgö,” rɨmä.
24 Makwam Perisi nöbö bla mönö aku nugwön, rɨb ñɨŋ bla akwör ix nugwön yadmä, “Nöbö aku God ölɨsö pön yad aböl; nuŋ ragwo ha bla nuö ñɨŋa Bielsebul ölɨsö pön yad abö,” rön rɨbyöx nugumä.
25-26 Makwam rɨbyöx nugumä aku, Jisas nuŋ keir nugwön, ñɨgö yadöŋa, “Seten öbɨlön, nöbö mö nuŋwa bli yad abön aku, pödpödiö nöbö diba mɨjön? Mögörɨb i, ñɨŋ keir nuö nuö yadön asɨx hörɨrör nɨgöñ aku, pɨn bɨcöña. Mögörɨb dib i mönö nöbö mö il paŋyöbö i, ñɨŋ keir nuö nuö yadön asɨx hörɨrör nɨgöñ aku, wä ren. Ñɨŋ mag akuyöbö yadmɨdöi aku, jɨ Seten nuŋ yam nuŋ keir akuyöbö ñɨŋ yad aben.
27 “Nɨ yadöia, ‘Ragwo ha bla nuö ñɨŋa Bielsebul ölɨsö pön yad ablaŋö,’ röi aku, jɨ ñɨŋ nɨ yadɨŋ nugunöm: nöbö ñɨŋ keir bla Bielsebul ölɨsö aku pön ragwo ha akuyöbö yad abmɨdöiŋönö owa? Ñɨŋ keir yajöña, ‘Nöbö mö i mag aliö akuyöbö alɨb maga mɨdölö,’ cöña.
28 “Makwam nɨ God Inöma ölɨsö pön, ragwo ha piaku yad abmɨdɨl aku, pödpöd rɨmɨn God nuŋ nöbö mö pön nugwidɨx mɨdɨb wop aku mödö hö mɨk, me rön, nɨ pölöiŋönö?
29 “Nöbö ölɨsö ödöriö i mɨdaŋ, ap nuŋ bla pɨba dueñɨm. Nuŋ mɨ aŋadö nag nɨg gö nɨgön, yoŋ duön ap nuŋ bla pöña.
30 “Nöbö mö nɨ pɨsaŋ mɨdöi bla, nöbö mö yölɨŋön nɨ pöl höña. Makwam nöbö mö nɨ yöi bla, nöbö mö nɨ höba rɨmɨdöi akuyöbö, rɨbɨx aböña.
31 Makwam, ñɨŋ nugw ri aböña. Nöbö mö bla ap kib mag gwogwo agap bɨlɨm rɨmɨjöñ aku, God nugwön röböxöna. Nöbö mö God mönö röd aböñ aku, algör God nugwön röböxöna. Makwam God Inöma mönö röd aböñ aku, God nugwön röböxen.
32 Nöbö Ha nuŋ aku nugwo mönö gwogwo yajöñ aku, God nugwön röböxöna. Jɨ Inöm Leia nugwo mönö gwogwo yajöñ aku, wopik aipam, mai piaku aipam, God nuŋ rɨbyöx nugu gör mɨdön röböxen.
Mönö ñɨŋ keir yadöi akwör höuöiliö ñɨgö mönö diba yajöna
(Luk 6:43-45)
33 “Ñɨŋ nɨ pödpöd rɨmɨn yadöi, ‘Bielsebul ölɨsö pön mabö wä aku rö,’ röi? Bɨ wä bla mag waiö yaxöna; bɨ gwogwo bla mag gwogwo yaxöna. Bɨ maga yaxön aku nugwön, bɨ aku bɨ waiö bɨ aku bɨ gwogwo, me cöña.
34 Ñɨŋ kas halöu ha mɨdön aliö yadmɨdöia. Ñɨŋ nöbö mö gwogwo makwam mɨ, pödpödiö mönö wä yajöñ? Nöbö mö mönö yadöi akuyöbö nugunɨŋ aku, höbwab rɨb madmag ñɨgö kwo pödiö mɨd aku nugunɨŋa.
35 Nöbö mö wä akuyöbö, höbwab rɨb madmag yuö ñɨŋ kwo ap wä mɨda nugwön ösös rɨ ri aböia; nöbö mö gwogwo akuyöbö, höbwab rɨb madmag ñɨŋ kwo ap gwogwo mɨda nugwön mag gwogwo röia.
36 Nugw ri aböña. Mai mönö diba yadɨb wop aku, God nöbö mö ñɨgö magalɨg, mönö amnör yadön, nöbö mö bli rɨ gwogwam rɨmä aku, pödpöd rɨmɨn aliö yadöiŋö, rön, ñɨgö yadyöxöna.
37 Makwam, ñɨŋ keir yajöñ mönö akwör God nugwön yadaŋ, kömö diöñɨŋönö ölɨŋ höb pöñɨŋö,” röŋa.
Ap rölɨbä akuyöbö raŋ nugunɨŋö, rɨmä
(Mak 8:11-12; Luk 11:29-32)
38 God lo mönö yad nölɨb nöbö bli nɨgön, Perisi nöbö bli nɨgön, hön Jisas nugwo yadmä, “Mönö yad nölɨb nöbö! Ap rölɨbä akuyöbö i raŋ, an nugunɨŋ aku, God nagö yad abmɨn hölaŋö cɨnɨŋö,” rɨmä.
39 Aliö rɨmɨdmɨn, Jisas yadöŋa, “Ñɨŋ nöbö mö ap kib mag gwogwo akwör rön, God mönö yadöŋ aku nugwölöi. Ap rölɨbä akuyöbö i raŋ nuguŋö, röi aku, jɨ ñɨgö ap i rɨmön nugweñ. God mönö yadɨb nöbö Jona nugwo röŋ mag akwör nɨ kwo algör raŋ nugwöña.
40 Maduar ör dölöm dib aku Jona nugwo pɨ alɨg höxnaŋ röbmɨn, höbwab yuö kwo wop mös paŋ mɨdön höuöil höŋa. Mag akuyöbö, nɨ Nöbö Ha nuŋwa, algör wop mös paŋ mögörɨb mibɨl piaku mɨdön höuöil höna.
41 Maduar Jona duön, taun dib Ninepa nöbö mö ñɨgö yadmɨn, ap kib mag gwogwo rim akuyöbö yadkap röböxön, God nugw pɨmä. Jona hör nöbö aku yadmɨn nugumä; ñɨŋ weik mɨd Nöbö Dib kɨ mönö yad aku pölöi. Makwam, mai mönö diba yadɨb wop aku, Ninepa nöbö ñɨŋ öbɨlön ñɨgö mönö diba yadɨŋ, ñɨŋ mönö diba yöxöña.
42 “Kwin dib, mögörɨb Siba yöbö aku, maduar röŋ mag akuyöbö nugwöia. Mögörɨb nuŋwa pad piaku mö aku, jɨ Juda kiŋ dib Solomon rɨb wä yöx nugw ri abɨb nöbö aku mönö nuguba höŋa. Solomon hör nöbö aku, jɨ nuŋ aliö alöŋa; jɨ pödpöd rɨmɨn Nöbö Dib weik mɨd kɨ mönö yad aku nugwölöi? Mai mönö diba yadɨb wop aku, Siba kwin öbɨlön ñɨgö mönö diba yadaŋ, ñɨŋ mönö diba yöxöña.
Ragwo ha bla yöra höuöil höb maga rö, röŋa
(Luk 11:24-26)
43 “Kɨjaki yam nuŋwa ragwo ha bla hö nöbö mö yuö wöl mɨdön, mai röpɨn duön, nöbö mö bli yuö wöinö, rön, nugw yön wöhö nugwön,
44 höbkal hön nugwaŋ, nöbö höd röböx diön aku mögedö wä mɨda mɨjöna.
45 Nuŋ nugwön, ragwo ha gwogwo nuŋ röxgɨb yöi wöhö, mɨ ragwo ha gwogwo ödöriö, akuyöbö mɨj sö yölɨŋön pön hön, nöbö aku yuö nuŋ kwo wöliöña. Akuyöbö alaŋ, höd mɨd gwogwo röxg mɨdöŋ mag akuyöbö yöi; mai mɨdɨb nuŋwa mɨ ödöriö gwogwo cöna. Ñɨŋ nöbö mö wopik mɨdöia ñɨŋ ap kib mag gwogwo höd rɨ mɨdmɨdöi akuyöbö yöi, mai mɨ ap kib mag gwogwo ödöriö rɨmɨjöñɨŋö,” röŋa.
Yönɨm Jisas pɨgnɨŋ nuöm nöbö mɨdöi?
(Mak 3:31-35; Luk 8:19-21)
46 Jisas nöbö mö akuyöbö ñɨgö mönö yadmɨn nugugɨrön, pɨgnɨŋ nuöm nöbö nuŋ bla rɨŋadö bö hön yadmä, “An Jisas nugwo mönö yadɨba hölɨŋö,” rɨmä.
47 Aliö rɨmɨdmɨn, nöbö i ram möl yuadö wöluön Jisas yadöŋa, “Nam pɨgnaŋ nöbö rɨgɨr hö mönö yadɨba rɨŋö bö mɨdöiŋö,” röŋa.
48 Aliö rɨmɨn, Jisas paiŋö yadöŋa, “Mam na, haul nöbö na yönɨmɨm?” röŋa.
49 Jisas aliö rön, iŋpɨlö mɨlkap abön nöbö nuŋ pia yabuön yadöŋa, “Mam na, haul nöbö na mɨdöi mɨk!
50 Nöbö mö, Acö na adöx yöd röul adö kau sö mɨd aku, mönö yad akuyöbö nugwön rɨg yad mag akwör röi nöbö mö akuyöbö, haul nöbö na, mölöu na, mam nöbö na mɨdöiŋö,” röŋa.