6
John 6:21-24
21b Kiyi ngawa-yuwuni Jesus amintiya ngarra-mamanta yartipili papi pirimi maringarruwu kapi awarra lake.
22-24 Tayikuwapi awuta arikutumunuwi puruwanjipa awungarruwu yinkitayi kapi awarra murrakupuni (place) kapi ngawa-yuwuni yikirimi awarra kiyija yinkiti ngini yingarti yima. Wuta awuta natinga wumunga (one night) pirimajirripi awungaji. Api karri japinari awuta arikutumunuwi pirimi, “Maka yimi awarra Jesus pili ngarra-mamanta waya juwa natinga kapala purruwuni (had) api ngarra karluwu yipawuriji yilaruwu kapi awinyirra kapala amintiya karri-kamini nyonga kapala awungarra.” Kiyi kularlaga pirimi ngawa-yuwuni api karluwu purruwunyayi ngarra.
Kiyi yingampa tiwi kangi yingarti kapala papi pirimi awungarruwu kapi awarra murrakupuni. Wuta punuwuriyi kangi yingarti kapala. Awuta tiwi japuja pirimi kapi awarra town Tiberias. Kiyi awuta tayikuwapi arikutumunuwi pirripawuriji yilaruwu kapi awinyirra kapala api purruwuriyi kapi awarra town Capernaum pili wuta purru-wutimarti ngini wiyi awungarruwu kularlaga pimatami ngawa-yuwuni.
Ngawa-yuwuni Jesus Yuwuntiyarra Awuta Tiwi, “Ngiya Awarra Yinkiti Ngini Warntirrana.”
John 6:25-46,51-59
25 Kiyi awuta tiwi karri papi pirimi awungarruwu kapi awarra town Capernaum api awungarruwu purruwunyayi ngawa-yuwuni kapi angi-wutawa awuta Jews kirijinga jurra (synagogue). Api pirimi kangatawa, “Awungarri jinu-wuriyi awungarra?”
26 Api awarra ngawa-yuwuni karluwu yuwuntiyarra awuta tiwi. Waya juwa yimi ngini, “Awarra naki ngirramini warntirrana ngini nuwa kularlaga ngintirimi ngiya pili ngiya ngirripakirayi nuwa awarra yinkiti api kiyi nuwa murlikinya ngintirimi. Waya juwa awarra nuwa kularlaga ngintirimi ngiya. Nuwa karluwu ngintiri-majawu (didn't understand) ngini ngawa-rringani yipakirayi ngiya ngini-ngatawa power ngini ngiya ngirikirimi awarra kiyija yinkiti ngini yingarti yima.” Ngarra awarra yipangiraga ngawa-yuwuni.
27 Kiyi ngawa-yuwuni yimi kapi awuta tiwi, “Wuta yingampa tiwi waya juwa wutimarti yinkiti ngini pimatapa. Nuwa ngajiti awungani ngimpajami pili awarra yinkiti ngarra yartipili punipani arima. Ngarra awarra yinkiti arnuka yinukuni yimata-muwu pupuni. Api kularlaga nyirrami awarra yinkiti ngini yinukuni arimuwu pupuni. Awarra yinkiti wiyi arikirimi nuwa ngini yiloti ngumpuru-muwu yimpanguwi. Ngiya wiyi ngipakirayi nuwa awarra yinkiti. Ngiya nuwa-yuwuni nuwa tayikuwapi tiwi. Ngawa-rringani yini-pangirri (sent) ngiya kapi nuwa api yuwutiyarra ngiya ngini ngipakirayi nuwa awarra yinkiti ngini wiyi arikirimi nuwa ngini wiyi yiloti ngumpuru-muwu.” Ngarra awarra yipangiraga ngawa-yuwuni kapi awuta tiwi.
28 Api pirimi awuta tiwi, “Ngawa ngawutimarti ngini yiloti ngamata-muwu api tajiyarra ngawa awarra waki ngini ngawa-rringani awutimarti ngawa ngini waki ngamatami ngini (for) ngarra.”
29 Api yimi ngawa-yuwuni, “Waya juwa ngawa-rringani awutimarti nuwa ngini kuwa nginti-matami ngiya pili ngiya awarra ngini ngarra yini-pangirri (sent) ngiya kapi nuwa arikutumunuwi,” yimi ngawa-yuwuni kapi awuta tiwi.
30 Kiyi awuta tiwi pirimi ngini, “Kamini awarra arikulani mirrikili (miracle) ngini nginja wiyi nimpirikirimi api karri ngawa wiyi ngapakuluwunyi awarra mirrikili api ngawa wiyi kuwa ngarimi awarra ngirramini ngini nginja jipangiraga ngini ngarra ngawa-rringani ngini kuriyuwu yini-pangirri (sent) nginja kapi ngawa arikutumunuwi? Kamini awarra mirrikili ngini nginja wiyi nimpirikirimi
31 nginingaji ngarra Moses yikirimi (did) parlingarri. Ngarra awarra Moses yipakirayi ngawa-maninguwi yingarti yinkiti awungarruwu kapi awarra murrakupuni kapi karri-kuwapi japuja pirimi. Wuta papaluwi pirikirimi (wrote) kapi ngawa-rringani ngini-ngatawa punkaringini (Old Testament) ngini ngarra Moses yipakirayi awuta ngawa-maninguwi awarra yinkiti ngini yini-papirraya kapi yakuluwuni api ngawa-maninguwi purruwapa awarra yinkiti. Awuta papaluwi awarra pirikirimi kapi awarra punkaringini,” pirimi awuta tiwi kapi ngawa-yuwuni.
32 Api yimi ngawa-yuwuni kapi awuta tiwi, “Nuwa karluwu ngimpiri-majawu (don't understand) awarra ngirramini ngini awuta papaluwi pirikirimi (wrote) kangi awarra punkaringini pili awarra Moses karluwu yipakirayi ngawa-maninguwi awarra yinkiti. Ngarra awarra ngawa-rringani ngini kuriyuwu yikirimi awarra yinkiti api yini-pangirri (sent) kapi yakuluwuni awarra yinkiti ngini awuta ngawa-maninguwi purruwapa. Api ngarra waya ningani awuni-pangirri (sends) kapi nuwa nyoni yinkiti ngini warntirrana.
33 Awarra yinkiti ngini awarra ngawa-rringani ngini kuriyuwu ningani awuni-pangirri kapi nuwa api awarra yinkiti wiyi arikirimi nuwa ngini yiloti ngumpuru-muwu yimpanguwi.” Ngarra awarra yipangiraga ngawa-yuwuni kapi awuta tiwi.
34 Api wuta pirimi ngini, “Waya ningani tayakirayi ngawa awarra nayi yinkiti ngini warntirrana.”
35 Kiyi ngawa-yuwuni yimi ngini, “Ngiya awarra yinkiti ngini (who) warntirrana. Ngiya yimpanguwi ngirikirimi nuwa arikutumunuwi. Awuta tiwi kapi kuwa wurimi ngiya api wuta awuta wiyi kukunari wurimi nginingaji awuta tiwi kapi wuni yingarti yinkiti amintiya kukuni. Wuta awuta wiyi yiloti kukunari wurimi.
36 Tani-waya (no matter) nuwa nginti-pakuluwunyi awarra mirrikili (miracle) ngini ngiya ngirikirimi api nuwa karluwu kuwa ngimpirimi ngiya nginingaji ngiya waya ngurru-wutiyarra nuwa.” Ngarra awarra yipangiraga ngawa-yuwuni kapi awuta tiwi.
37-38 Kiyi ngawa-yuwuni nyoni nginaki yimi ngini, “Awuta tiwi kapi wunuwuriyi kangilawa amintiya wupapunya angilawa jarrumoka api ngiya nimarra ngirimi kangi wutawa ngini, ‘Pupuni awarra ngini nuwa nguntunu-wuriyi kangilawa.’ Ngiya karluwu “Pirri,” ngimatami kangi wutawa pili ngiya-rringani awuni-pangirri (sends) awuta tiwi kapi ngiya amintiya ngiya waki ngirimi ngini (for) awarra ngiya-rringani. Ngiya pakinya japuja ngirimi kuriyuwu kapi ngawa-rringani japuja api ngiya ngini-papirraya kapi awungarra naki murrakupuni (to this earth) ngini waki ngimatami ngini (for) ngarra. Ngiya karluwu alawura ngiyalamiya.” Ngarra awarra yipangiraga ngawa-yuwuni.
39 Kiyi yimi ngini, “Ngarra awarra ngiya-rringani awutimarti ngiya ngini warntirrana ngimata-mangi tayikuwapi (all) awuta tiwi kapi ngarra awuni-pangirri (sends) kangilawa. Amintiya karri naki murrakupuni wiyi apapaya (the earth will finish) api ngiya-rringani awutimarti ngiya ngini wiyi awungarri ngimata-kirimi awuta tiwi ngini pimata-kularri api tuwanga yimpanguwi wurima awuta tiwi kapi pirripapunya angilawa jarrumoka karri wuta nanuwanga (still) yimpanguwi pirimi.” Ngarra awarra yipangiraga ngawa-yuwuni.
40 Kiyi yimi ngawa-yuwuni ngini, “Tayikuwapi (all) awuta tiwi kapi wuru-pungintayi (think about) ngini-ngilawa ngirramini api kiyi kuwa wurimi ngiya api ngiya wiyi ngirikirimi awuta ngini wupukularri api tuwanga yimpanguwi wurima karri ngiya wiyi judge ngirimi tayikuwapi (all) tiwi. Api ngarra awarra ngiya-rringani awutimarti awuta tiwi ngini yiloti pimata-muwu kangatawa.” Ngarra awarra yipangiraga ngawa-yuwuni.
41 Kiyi awuta tiwi jukuta pirimajirri (whispered) ngini (about) awarra naki ngirramini ngini ngarra ngawa-yuwuni yipangiraga ngini ngarra pakinya japuja yimi kuriyuwu kapi ngawa-rringani japuja amintiya ngini ngarra awarra yinkiti ngini yini-papirraya kapi. Wuta karluwu awuta tiwi kuwa pirimi awarra ngirramini ngini ngawa-yuwuni yipangiraga
42 api pirimajirri ngini, “Kama ngarra yimi ngini ngarra yinirimi kapi kuriyuwu pili ngarra-rringani Joseph awarra naki Jesus. Ngawa ngarimajawu awarra Joseph amintiya ngarra-naringa awarra naki Jesus,” pirimajirri awuta tiwi.
43 Kiyi yimi ngawa-yuwuni kapi awuta tiwi, “Ngajiti jukuta ngimpaja-majirri.”
44 Kiyi yimi ngini, “Karri-kuwapi ngini-wutawa punyipunyi (idea) ngini wupapunya angilawa jarrumoka. Yita ngiya-rringani apalamiya kangi wuta punyipunyi ngini pimata-punya angilawa jarrumoka. Api karri naki murrakupuni wiyi apapaya (the earth will finish) api awuta tiwi kapi waya pajuwani pirimi api ngiya wiyi awungarri ngirikirimi awuta tiwi ngini wupukularri api tuwanga yimpanguwi wurima awuta tiwi kapi pirripapunya angilawa jarrumoka karri wuta nanuwanga (still) yimpanguwi pirimi.” Ngarra awarra yipangiraga ngawa-yuwuni.
45 Kiyi yimi ngawa-yuwuni ngini, “Yati prophet ngini parlingarri yimuwu api ngarra awarra yikirimi (wrote) kapi ngawa-rringani ngini-ngatawa punkaringini (Old Testament) ngini awarra ngawa-rringani wiyi awunu-wani (help) tayikuwapi arikutumunuwi ngini wurimajawu (understand) ngini-ngatawa ngirramini,” yimi ngawa-yuwuni. Kiyi yimi ngini, “Awuta arikutumunuwi kapi wurimajawu awarra ngini-ngatawa ngawa-rringani ngirramini api kiyi kuwa wurimi awarra ngirramini api awuta arikutumunuwi wiyi wunuwuriyi kangilawa,” yimi ngawa-yuwuni.
46 Kiyi nyoni nginaki ngirramini yipangiraga awarra ngawa-yuwuni, “Karri-kuwapi wupakuluwunyi ngawa-rringani ngini kuriyuwu. Ngiya wangata ngirripakuluwunyi ngarra pili ngiya pakinya japuja ngirimi awungarruwu kuriyuwu kapi ngarra ngawa-rringani.” Ngarra awarra yipangiraga ngawa-yuwuni.
51 Kiyi yimi ngawa-yuwuni ngini, “Ngiya waya ngurru-wutiyarra nuwa ngini ngiya pakinya japuja ngirimi kapi kuriyuwu amintiya ngini ngiya ngini-papirraya kapi naki murrakupuni (to the earth). Ngiya awarra yinkiti ngini arikirimi arikutumunuwi warntirrana yimpanguwi wurima. Awuta tiwi kapi wuwapa awarra yinkiti api wiyi yiloti wurumuwu kapi ngiya-rringani. Awarra yinkiti api ngiya ngini-ngilawa purnikapa awarra api ngiya wiyi ngipakirayi awarra ngini-ngilawa purnikapa kapi nuwa tayikuwapi arikutumunuwi pili-ngini nuwa wiyi yiloti ngumpuru-muwu.” Ngarra awarra yipangiraga ngawa-yuwuni.
52 Kiyi awuta tiwi karri piri-pitingaya (heard) awarra ngirramini ngini ngawa-yuwuni yipangiraga api wuta yingampa jurrumumi jiyimi angi-wutawa yiminga (became angry) api piriwayatipi kangi yingampa awuta tiwi, pirimi ngini, “Awungana yirrijama (how can he) ngini ngarra apakirayi ngawa ngini-ngatawa purnikapa ngini ngamatapa?” pirimi.
53 Kiyi yimi ngawa-yuwuni, “Ngiya nuwa-yuwuni nuwa tayikuwapi arikutumunuwi. Ngini nuwa karluwu ngimpapa ngini-ngilawa purnikapa amintiya ngini karluwu ngimpiri-mangapa ngini-ngilawa majipani api ngarra ngawa-rringani wiyi karluwu yimata-muwu kangi nuwula ruwuti. Ngarra awarra ngirramini warntirrana,” yimi ngawa-yuwuni.
54-55 Kiyi yimi ngini, “Awarra ngini-ngilawa purnikapa api warntirrana awarra yinkiti amintiya ngini-ngilawa majipani api warntirrana awarra ngini nuwa ngimpiri-mangapa api awuta kapi wuwapa ngini-ngilawa purnikapa amintiya wurimangapa ngini-ngilawa majipani api wuta wiyi awuta yiloti wurumuwu. Wuta awuta tiwi ngini wuta waya pajuwani karri naki murrakupuni wiyi apapaya (the earth will finish) api ngiya wiyi ngirikirimi awuta ngini wupukularri api tuwanga yimpanguwi wurima,” yimi ngawa-yuwuni.
56 Kiyi yimi ngini, “Awuta tiwi kapi wuwapa ngini-ngilawa purnikapa amintiya wurimangapa ngini-ngilawa majipani api wuta wiyi yiloti wurumuwu kangilawa amintiya ngiya wiyi awanuwanga ngurumuwu yiloti kangi wutawa.” Ngarra awarra yipangiraga ngawa-yuwuni.
57 Kiyi ngawa-yuwuni nyoni ngirramini yipangiraga, “Ngiya waya ngurru-wutiyarra nuwa ngini ngiya-rringani yini-pangirri (sent) ngiya kapi nuwa arikutumunuwi. Awarra ngiya-rringani yiloti arimuwu yimpangini amintiya ngarra awanuwanga arikirimi ngiya ngini yimpangini ngirimi. Api ngiyatuwu awanuwanga ngirikirimi yimpanguwi awuta tiwi kapi wuwapa ngini-ngilawa purnikapa.” Ngarra awarra yimi ngawa-yuwuni.
58 Kiyi yimi ngawa-yuwuni ngini, “Ngiya waya ngurru-wutiyarra nuwa ngini ngiya awarra yinkiti ngini ngawa-rringani ngini kuriyuwu yini-pangirri (sent) ngiya kapi nuwa arikutumunuwi. Ngiya karluwu nginingaji awarra yinkiti ngini nuwa-maninguwi parlingarri purruwapa karri wuta pirripapunya awarra Moses awungarruwu kapi awarra murrakupuni kapi karri-kuwapi japuja pirimi. Awuta nuwa-maninguwi kapi purruwapa awarra yinkiti api wiyi parlinginari (later) pajuwani pirimi karri wuta wulimawi. Api awuta tiwi kapi wuwapa awarra yinkiti ngini ngiya ngipakirayi wuta api wuta awuta wiyi wurumuwu yiloti. Awarra yinkiti api ngiya ngini-ngilawa purnikapa awarra,” yimi ngawa-yuwuni.
59 Awarra ngirramini ngini ngarra ngawa-yuwuni yuwuntiyarra awuta tiwi awungarruwu kapi angi-wutawa Jews jurra kapi awarra town Capernaum.
Tayikuwapi Ngawa-yuwuni Jesus Ngarra-mamanta Purrupumwari Angatawa Jarrumoka.
John 6:60-71
60 Karri ngarra ngawa-yuwuni yipapaya ngini nimarra yimi api tayikuwapi awuta tiwi kapi pirripapunya awarra ngawa-yuwuni amintiya piri-pitingaya (heard) ngini-ngatawa ngirramini api awuta yingampa jukuta pirimajirri (whispered), “Ngawa karluwu kuwa ngamatami (can't believe) awarra ngirramini ngini-ngatawa. Ngawa karluwu ngarimajawu (don't understand) awarra ngirramini.” Wuta awarra jukuta pirimajirri awuta tiwi.
61 Api ngawa-yuwuni yimajawu ngini wuta jukuta pirimajirri api yimi kangi wutawa, “Arramukuta nuwa karluwu pupuni ngumpuru-muwu ngini-ngilawa ngirramini. Arrami nuwa waya karluwu ngimpitimarti ngini nginti-mata-punya angilawa jarrumoka,” yimi ngawa-yuwuni.
62 Kiyi yimi ngini, “Ngiya nuwa-yuwuni nuwa tayikuwapi (all) tiwi. Karri ngiya wiyi ngipapurti kuriyuwu kapi ngiya pakinya japuja ngurumuwu ngawiyati ngiya-rringani api ngini nuwa ngimpakuluwunyi ngiya karri ngiya ngipapurti api arrami nuwa wiyi awungarri kuwa ngimpirimi ngini ngiya pakinya japuja ngirimi kuriyuwu kapi ngawa-rringani,” yimi ngawa-yuwuni.
63 Kiyi yimi ngawa-yuwuni ngini, “Nuwa karluwu nginti-mata-kirimi (can't make) nuwulamiya ngini yiloti ngumpuru-muwu kapi ngawa-rringani ngarra japuja. Ngarra wangata ngawa-rringani ngini-ngatawa pukwiyi (Holy Spirit) arikirimi nuwa ngini wiyi ngumpuru-muwu yiloti kapi ngawa-rringani. Awarra ngirramini ngini ngiya ngurru-wutiyarra nuwa api ngini nuwa kuwa ngimpirimi awarra ngirramini api awarra pukwiyi wiyi apawuriji yilaruwu kangi nuwa ruwuti. Amintiya awarra ngirramini wiyi arikirimi nuwa ngini yiloti ngumpuru-muwu yimpanguwi kapi ngawa-rringani kapi kuriyuwu.
64 Api nuwatuwu yingampa karluwu kuwa ngimpirimi ngini-ngilawa ngirramini,” yimi ngawa-yuwuni. Ngarra waya yimajawu awuta tiwi kapi wuta wiyi karluwu kuwa pimatami ngini-ngatawa ngirramini amintiya awanuwanga yimajawu awarra tini ngini ngarra wiyi traitor arimi kangatawa.
65 Kiyi ngawa-yuwuni yimi kangi awuta tiwi, “Ngiya ngurru-wutiyarra nuwa ngini wuta wangata wunuwuriyi kangilawa awuta tiwi kapi ngarra ngawa-rringani apalamiya kangi wuta punyipunyi ngini wuta pini-matu-wariyi kangilawa. Awuta tiwi kapi ngawa-rringani awunu-wani (helps) awuta ngini wunuwuriyi kangilawa api wuta wangata wupapunya angilawa jarrumoka. Ngiya awarra ngurru-wutiyarra nuwa pili yingampa tiwi karluwu kuwa wurimi ngini-ngilawa ngirramini.” Ngarra awarra yipangiraga ngawa-yuwuni kapi awuta tiwi.
66 Kiyi tayikuwapi tiwi kapi pirripapunya ngawa-yuwuni api karri piri-pitingaya (heard) awarra ngirramini ngini ngarra yipangiraga api wuta awungarri purrupumwari ngawa-yuwuni. Wuta karluwu tuwanga pirripapunya awarra ngawa-yuwuni.
67 Kiyi ngawa-yuwuni nimarra yimi kapi awuta wamurrara yuwurrara (12) ngarra-mamanta api nanginta yimi wutawa, “Marri nuwa? Arrami nuwa wiyarri wiyi ngumpumwari ngiya,” yimi ngawa-yuwuni kapi awuta wamurrara yuwurrara ngarra-mamanta.
68 Api Simon Peter yimi kangi ngawa-yuwuni, “Karluwu pili nginja ngawa-alawura nginja api ngawa karluwu ngamata-punya (shouldn't follow) nyoni tini pili nginja yati nimputiyarra ngawa pupuni ngirramini api ngini ngawa kuwa ngarimi awarra ngirramini ngini-nginjila api ngawa wiyi yiloti ngarimuwu.
69 Nginja warntirrana pupuni amintiya ngawa waya ngarimajawu ngini ngawa-rringani yini-pangirri (sent) nginja kapi awungarra naki murrakupuni pili-ngini waki nimpirimi ngini (for) ngarra. Ngawa waya ningani kuwa ngarimi awarra ngirramini.” Ngarra awarra yipangiraga awarra Simon Peter kapi ngawa-yuwuni.
70 Kiyi yimi ngawa-yuwuni kapi ngarra-mamanta, “Tani-waya (no matter) ngiya ngurru-wunga (picked) nuwa wamurrara yuwurrara (12) wawurruwi ngini waki nginti-matami ngini (for) ngiya api yati kapi nuwa ngarra maputiti.” Ngarra awarra yipangiraga ngawa-yuwuni.
71 Ngarra nimarra yimi ngini (about) Judas. Awarra Judas api ngarra-rringani Simon Iscariot. Ngarra awarra Judas api ngarra awarra yati kapi awuta wamurrara yuwurrara (12) wawurruwi api ngarra wiyi (later on) traitor yimi kangi ngawa-yuwuni.