7
स्तिफनयि भाषन
1 तेहि घोबा पुजारियि टिसोङ, “च्हि धि ताम थारका हिनाइ?”
2 ख्युइ नाइसोङ, “आज्यो भाइ राङ तेबा, ङ्योन। छे धेयापयि कजसुबे ङि आके अब्राहामला हति हरानला त्योएयापले ताङला मेसोपोटामियाला होतितुइना दर्शन पिन्सोङ।”
3 “राङ खोला नाइसोङ, ‘ख्योए रेँ देश राङ रेँ रुइबाने थोन्दे, काङ देश ङा खेला तोनज्याइ, हतिया क्यु।’
4 तेहि हतिबा कल्दियि देशने थोन्दे हरानला लेप्ते त्येसोङ, राङ हति आके स्यि छारते च्येला कजसुबे हतिला हति साने धि साला सारि क्याइसोङ, काँहा थाल्ला खे तोकिन।”
5 खोला धि साला होएता पोरो समप्ति पोरो क्यु, कोबा भोरसि सा याङ मापिन्सोङ। हिन्नाङ हतिला छिमा मापिना याङ हति होएते समप्ति पोरो कजसुबायि हति सन्तन पुजाबला पोपोरि सन्तन रेँ निजि सम्पत्तियि धोला तेरयापयि ना क्यालसोङ।
6 कजसुबायि धि च्वरा क्याइरे नाइसोङ, ख्युइ सन्तन स्यानयि मुलुला पुते त्योएङान ना, राङ हतिबे खेला यक्पुवा सोइरे लो स्यिप क्या दबाबला भोरङान ना।
7 कजसुबायि नाइसोङ, “हिन्नाङ हतिबा ‘काङ मितेबायि यक्पुवा च्युङदे त्योएङान ना हति मितेबे ल अल ङा भे ज्याइ। तेहि हति च्येला हतिबा थोन्दे लेप्ते हति साला राङ ङाहि आराधाना किङान ना।’ ”
8 “ख्युइ हति ङ्याबो पिजायि फा:ला होएते पाबु तुपयापयि वाचा क्याइसोङ, राङ अब्राहाम इसहाकयि आके च्युङदे ङिन क्येकि तुइना इसाहाकयि पिजायि फा:ला होएते पाबु तुपसोङ। इसहाक याकुबयि आके हिना, राङ याकुब कुल च्युनङियि आके च्युङसोङ।”
9 योसेफयि पिजा येशुला ठाधो क्याइरे हतिला मिश्रदेशला चाँसोङ। हिन्नाङ कजसुबा हतिबा ङ्याबो धु।
10 कजसुबे हतिबे तुका पोरोने थारतोन्दे मिश्रदेशयि क्यालबोला फारोयि धुनला हतिला ङिङच्येसोङ राङ रिक्पा पिन्सोङ, राङ फारोयि मिश्रदेश राङ ख्युइ खिम पोरोयि हाकिम सोइसोङ।
11 “हति च्येला मिश्रदेश राङ कनानला अनिकाल परि च्युङदे लेइराङ तुरि च्युङसोङ, राङ ङि ताङबुइ मिला साइ माखुसोङ।”
12 हिन्नाङ याकुबयि मिश्रदेशला साइ धु नाङान ताम थोइरे ङि ताङबुइ मिबाला लाम्मा ताङस्युवा हतिया चाँसोङ।
13 लाम्मा ङिबायि ठेयापतेला हति आज्यो भाइला रेँ ङोस्ये पिन्सोङ, राङ योसेफयि प्येरा याङ फारोयि तेहा पुइसोङ।
14 योसेफयि रेँ आके याकुब राङ रेँ मितेबा पोरोला, काङते खलसुम राङ च्याइङा तुढो होतो, हतिबे तेहा लोन कुरसोङ।
15 याकुब मिश्रदेशला पुइसोङ, राङ हतिया राङ खो स्यिसोङ, राङ ङि ताङबुइ मितेबा याङ हतिया राङ स्यिसोङ।
16 हति च्येला हतिबे स्यिस्यियायि रो शकेमला खेरसोङ, राङ अब्राहामयि शकेमला हमारयि पिजातेबाने आलाइ पिन्दे ङ्योङ्योइबि तुरसाला पोरसोङ।
17 “हिन्नाङ जब कजसुबायि अब्राहामला ना क्याक्यालि भेला पुरा होङयापयि भेला धुनला लेप्सोङ हतितुइना मिश्रदेशला हति मितेबा फेलाला छेलसोङ, राङ हतिबे टाँगा लेइराङ च्युङसोङ।”
18 तेहि मिश्रदेशला योसेफला ङोमिस्येङान स्यान क्यालबो झि लाँसोङ।
19 ख्युइ ङि मितेबा ङ्याबो बानि अल क्याइसोङ, तेहि ङि ताङबुइ मितेबाला हतिबे च्यिबा फिला भोरयापला कर क्याइसोङ राङ, हतिच्वरा क्याइरे, थाल्लाका क्येक्येबि च्यिबा पोरो स्यिसोङ।
20 “हति भेलाला राङ मोशा क्येसोङ। खो कजसुबायि मिला ल धु। खो धा: सुम थु ख्युइ आकि खुरि खिमला सोइसोङ।”
21 खो फिला टिम छारते फारोयि पोमुइ खोला तेक्ते खेरसोङ, राङ रेँ पिजा च्वरा क्याइरे सोइसोङ।
22 मोशाला मिश्रीतेबे पोरो छोइला योदान लाप्सोङ, राङ मोशा रेँ वचन राङ लाइला शक्तिशालि च्युङसोङ।
23 “जब तहि लो खलङियि च्युङसोङ, हतितुइना रेँ इस्राएलि आज्यो भाइबाला ठेयापयि धोप्पा ख्युइ समला लेप्सोङ।”
24 रेँ क्युइयि भाइयि नाङने चिकि थोला अन्य च्युच्युङा थोङदे, ख्युइ हतिला क्योपसोङ, राङ हति अन्य किङान मिश्रीतेला साते रेँ भाइयि थोला च्युच्युङि अत्याचारयि बदला खेरसोङ।
25 कजसुबायि ङाहि लाने हतिबाला मुक्ति हुन नाङान ङाहि भाइबे हा:कोहोङ नाङान ख्युइ विचार क्याइदु। हिन्नाङ हतिबे धि हा:माकोसोङ।
26 “ङाइटोतेला हतिबा राङ खोरे नाङला क्याइरे चिन ताताताला खो लेप्सोङ, राङ हतिबाला ढिक्तु झ्युयापयि कोशिश क्याइरे नाइसोङ, ‘मितेबा, खेता आज्यो भाइ ना, तेहि खे चिला चिकि चिला अन्य किन?’ ”
27 “हिन्नाङ रेँ खिमजेयि थोला अन्य किङानयि खोला जु नाइरे फुलसोङ ‘ङि थोला आङकिङान राङ ल अल भेङान कियापला खेला सुइ धामसुइ?’ ”
28 धाङ हति मिश्रीला स्यिस्यिया च्वरा ख्योए ङाल चिला सोएसोम किन?
29 धि च्वरा जवाक थोइरे मोशा टोइरे मिद्यान देशला पुते प्रवासी च्युङदेलो। हतिया हतिबे च्यिटा ङि क्येरेसोङ।
30 “लो खलङि पुइ छारते च्येला सिनै लायि च्याङ मेते साला छेरिमि भोटि छेकिन ताताता मेरतोयि ज्यावाला तेङलायि लोन खेरङान झि हतिबे तेहा थोङसोङ।”
31 “तेहि मोशायि धि थोङसोङ तेहि धि दर्शनयि हा:लाइसोङ, राङ हति तायापला धुनला ढुइतुइना कजसुबायि धि च्वरा ताम नाइसोङ।
32 ‘ङा खि ताङबुइ मितेबे कजसुबा ना अब्राहाम, इसाहाक राङ याकुबयि कजसुबा।’ मोशा धाराला छेलसोङ, राङ ख्युइ हत यहला तायापयि आट याङ माक्याइसोङ।”
33 “तेहि कजसुबायि हतिला नाइसोङ, ‘ख्युइ काङबि पोउलो फुइ, चिचालानाना काङ साला ख्योए लाँलाँबा होतो, हति पवित्र सा ना।’ ”
34 मिश्रला होएता ङाहि जनतायि दशा ङाहि थोथोङा होतो, राङ हतिबा ङुङुइबा याङ ङाहि थोथोइबा होतो। हतिबाला थारथोनयाप तेरतु ङा पुपते लेलेबा होतो। ता सअ, ङा खेला मिश्रदेशला चाँतोङ।
35 “धि मोशा राङ, सुला हतिबे ‘सुइ खेला आङकिङान राङ ल अल भेङान सोइसुइ’ नाइरे माना नानाइबा होतो, हतिला कजसुबायि तेङलायि लोन खेरङान छेरिमि भोटि मे छेकिन ताताति लाम्ला हाकिम राङ मुक्तिदाता सोइरे चाँसोङ।”
36 धि मि राङ मिश्रदेशला, मोरु छो छोम्मुवा राङ लो खलङि थु च्याङ मेते साला हा:लाइयापयि लाइ राङ शक्तियि लाइतेबा क्याइरे हतिबाला फिला ख्योसोङ।
37 “खो हति राङ मोशा ना, काङति इस्राएलितेबाला नानाइबा होतो, ‘कजसुबायि ङेला लालाङा च्वरा हतिबे आज्यो भाइबे नाङने खि चाला ङोन्सेखिलङान झि लाङसोङ।’ ”
38 धि हति मोशा राङ ना, काङते च्याङ मेते साला होएता समाजला तेङलायि लोन खेरङान ङ्याबो धु, काङ तेङलायि लोन खेरङानयि सिनै लाला राङ हुइ ताङबुइ मितेबा ङ्याबो ताम नानाइबा होतो, राङ हति राङ हुला तेरयापयि चाला सोम्बो ताम नानाइबातेबा खुँखुँबा होतो।
39 “हुइ ताङबुइ मितेबे ख्युइ आदेश ङ्यानयापला खाला माङ्याना। हतिबे खोला फुलदे मिश्रदेशला राङ लक्ते ढोयापयि सम क्याइसोङ।
40 हतिबे हरुनला जु नाइसोङ, ‘ङि ताङ ताङला ढोङान ला रेन ङि चाला सोइ, चिचालानाना ङेला मिश्रदेशने तोन्दे ख्योङान धि मोशाला च्हि च्युङ ङेला छ्या मेता।’
41 हति ङिनला हतिबे पिउ झिकि कु सोइसोङ, राङ हतिला भोल याङ क्यापते पुलसोङ, राङ रेँ लाक्पि लाइ ला कासोङ।
42 हिन्नाङ कजसुबायि हतिबाला ङिङच्येसोङ, राङ हतिबाला पान्नाङयि कारमातेबे आराधाना कियाप तोङदु च्युसोङ, च्हिरु ङोन्सेखिलङानबे किताबला टिटिबा धु, ‘इस्राएलयि मितेबा, च्हि लो खलङि थु च्याङ मेते साला ङाला तुढोयि भोल राङ भेटितेबा पुलदेइ?
43 हतिबे मोलोखयि कुर राङ रेफन लायि कारमा, राङ खि पुजा कियापला सोसोइबि कुतेबा तेक्ते खेरसोङ। ता ङा खेला बेबिलोनने फोइना बन्दि सोइरे खेर च्याइ।’ ”
44 “च्याङ मेते साला ङि ताङबुइ मितेबे साछियि मण्डप होतोलो। ‘मोशायि थोथोङायि फोटो च्वरा क्याइना कजसुबायि आदेश च्वरा क्याइरे धि सोसोइबा होतो।’
45 हुइ ताङबुइ मितेबे याङ हतिबे पालिला यहुदि मान्ते देश आङला ख्युइतुइना यहोशु ङ्याबो हति कुर ख्योसोङ। हतिबा याला ढोलेकेला कजसुबायि हतिबाला तेसोङ, दाउदयि पालि थु राङ हति हतियाराङ लुइसोङ।
46 हति कजसुबायि ङिङच्ये खुँसोङ, राङ याकुबयि कजसुबायि चाला त्योएसा झि सोयापयि आङ लाँसोङ।
47 हिन्नाङ ख्युइ चाला खिमते सोलोमनयि सोइसोङ।”
48 “हिन्नाङ लाक्पि सोसोइबि खिमतेबाला पोरोले हा:छेया कजसुबा मितोता, च्हिरु ङोन्सेखिलङानयि नाइदु,
49 ङाहि क्याल ठि तेङला ना, राङ पृथ्वी ङाहि काङबि तिङबा, खि ङाहि चाला च्हिरु खिम सोयाप ना? कजसुबा नेन्दु, ङाहि ङालसोसि सा काँहा ना?”
50 च्हि धि क्युतेबा पोरो ङाहि लाक्पि सोसोइबा मानाइ च्हि?
51 “हे राङढिया बा, सम क्योङबो होएता राङ नामज्यो मिथोइङानबा, खे बारतैला पवित्र आत्मायि विरोध किन्दु। खि ताङबुइ मियि च्हि क्याइ खे याङ हति च्वरा राङ किन्दु।
52 ङोन्सेखिलङानयि नाङने कातेला खि ताङबुइ मितेबे तुरि मापिना? हतिबे केवाकिङान मितेबे क्येयापले ताङला राङ थाकच्योए किङान पोरोला स्येसोङ। खोङला खि धोका पिन्सोङ, राङ खोला स्येसोङ। हतिबा पोरोला स्येसोङ, सुइ हति केवा किङान होङानयि लोन ताङलाने राङ स्यास्याता होतो। ता खे खोला राङ धोका तेरङान राङ मिपस्योए च्युच्युङा होतो।
53 तेङलायि लोन खेरङानति ठिम ख्योएला खुँसोङ, हिन्नाङ हति माङ्यानसोङ।”
स्तिफन ला ट्होउ क्हाक्हाबा
54 जब हतिबे धि ताम थोइरे हतितुइना स्येताङ लाँसोङ राङ स्येताङयि सो चियाला छेलसोङ।
55 हिन्नाङ ख्युइ पवित्र आत्मायि खाँरे तेङला यहला लाम्ला झि ताइसोङ, राङ कजसुबयि छे धेयाप राङ येशुला कजसुबायि याइ यहला लाँलाँ थोङसोङ।
56 ख्युइ नाइसोङ, “तोइ, तेङला पेपिया ङाहि थुइदु, राङ मि पिजाला कजसुबायि याइ यहला लाँलाँबा ङाहि थोङिन्दु।”
57 हिन्नाङ हतिबा क्ये छेया क्याइरे लाँसोङ, राङ राँ राँसि नामज्यो कापसोङ, राङ हतिबा लाम्मा झिला ख्युइ थोला फाल क्यापसोङ।
58 हतिबे खोला भजारयि फिला तोन्दे खेरसोङ, राङ हति थोला टोउ क्यापसोङ। राङ साछितेबे रेँ कोहिला शाउल मिन क्याक्याइबि स्यारा झिकि काङबाला पोरसोङ।
59 च्हिरु क्याइरे हतिबे स्तिफनसयि थोला टोउ क्याकिन त्येतु, ख्युइ मोनलाम क्यापसोङ, “हे प्रभु येशु, ङाहि आत्माला ग्रहण कि।”
60 ख्युइ पुइमु चुरे क्ये छेया किङगा नाइसोङ, “हे प्रभु येशु, धि तिक्पायि दोष धिबाला लाइ माके।” होचोम नाइरे हतिबे उ च्येसोङ।