4
Gu Jesuus na ba taandaꞌ gu suudaiꞌ gu ubii Samaaria kam
Baꞌ ba maat gu Jesuus nam puiꞌ ba tɇ kɇɇ guiꞌ nam pariseos jum tɨɨtɨꞌndaꞌ na amuub oirɨ, sap jup kaiꞌchdhaꞌ am gu jaꞌtkam: “Puiꞌp ba ja bopkon gu Jesuus gu jaꞌtkam, dai guiꞌ pɨx jam baꞌ mu jaꞌk ba kaichuꞌ bɨɨx, gu Juan miꞌ pɨx jaꞌp ji biꞌiim.” Ku guꞌ puiꞌ pɨx ɨlhiiꞌñ am ji na gu Jesuus ja bopkon gu jaꞌtkam, sia ku guꞌ tɨi gu noonbiꞌñ pɨx na ja chian. Baꞌ puiꞌ ma jii gu Jesuus miꞌ dhɨr Judea, sɨlh mummu jaꞌk bhɨi Galilea.
Miꞌ baꞌ moo buusnichuꞌ na paiꞌ Samaaria tɨ tɨɨꞌ. Baꞌ mummu ba ai na paiꞌr kikcham, Sikaar tɨ tɨɨgim, na Samaaria dɨbɨɨr bhaan bipioꞌ, miaꞌn nat paiꞌ iimchudak gu dɨbɨɨr gu Jakob gu maraaꞌn Josee, nat paiꞌ kolhbixdhak gu suudaiꞌ. Baꞌ gu Jesuus jimdat mi jaꞌp jim jɨɨp na paiꞌ kolhbixdhix gu suudaiꞌ na bax magoontuꞌ nat guꞌ mɨk ba jii, nat guꞌ puiꞌx dhaam ba ji dhuu nat baꞌ miꞌ ka bhɨi. Baꞌ miꞌ puiꞌ na kam jɨɨpiꞌñ gu Jesuus, miꞌ ba ji buus maaꞌn gu ubii nat muiꞌ ba baiꞌgam nar miꞌ kam Samaaria. Baꞌ gu Jesuus jup tɨtda:
―Noꞌ pich miꞌ dhɨr iam alhiꞌch bhañ baxbhi gu suudaiꞌñ jaduuñ na pich kapbhaiꞌ yaꞌ ba ai. Mooñ pɨk jaꞌp ba tonmoim ji kux baꞌ puiꞌ aa.
Guꞌ na guꞌ dɨɨlh miꞌp ka daa gu Jesuus na mɨt ka tu taanim gu koiꞌ guiꞌ nam kaichuꞌ mu gɇꞌ kiicham. Baꞌ nam guꞌ iam pɨx cham jum kɨkɨɨgalhiꞌñdhaꞌ gu Israel kam jaꞌtkam gio gu Samaaria kam, puiꞌ ku baꞌp kaiꞌch pɨx gu ubii na tɨi taan gu suudaiꞌ gu Jesuus:
―¿Jax jap baꞌm aagɨt bhaiꞌp bañ chaan gu suudaiꞌ nañ jum baxbhidhaꞌ? Nap guꞌ aap jir Israel kam, cham tuꞌr yaꞌ kam ap Samaaria. Nap guꞌx maat nam cham jum kɨkɨɨgalhiꞌñ bo gu Israel kam gio gu yaꞌ oiꞌñkam.
10 Baꞌ gu Jesuus jup tɨtda:
―Aap guꞌ moo cham jax ji kaiꞌchɨt alhiꞌch xiñ baxbhidhaꞌ jiñ jaduuñ, nap guꞌ cham maat nañ jir tuꞌp tuꞌm daꞌ aañ nañ yaꞌm taan gu suudaiꞌ, ni kup jix maat na tuꞌm makiaꞌ gu Dios noꞌp moo soiꞌm ɨlhdhai ba taandaꞌ gɨt. Pu kani noꞌ pich aap soiꞌm ɨlhdhak jiñ chaa gu suudaiꞌ, jix kɨɨꞌ ji nañ jum makiaꞌ na jax chuꞌm kɨꞌn jix bhaiꞌ ba tum jimdaꞌ noꞌ pich ba ii.
11 Baꞌ gio bhaiꞌ ji chu aꞌga gu ubii, jup kaiꞌch:
―¿Tuꞌp baꞌ kɨꞌn ɨlhiiꞌñ nap baxbhaꞌ, na guꞌr tuukab mɨjɨmmɨ na paiꞌ suuꞌn dhi suudaiꞌ? Tɇb jum aaꞌ gu tuꞌ nañ kɨꞌn giaꞌrgidhai mu baasaꞌ gu baiꞌñdhakar nañ baꞌ ba tu baiꞌgiaꞌ. Aap gi baꞌ nap cham uaꞌ na tuꞌ kɨꞌn, ni nap tuꞌ kaꞌm baxbhaꞌ. ¿Kaꞌ paap gi nɨidhat jup kaiꞌch ji gux kɨɨꞌ gu suudaiꞌ na puiꞌ kɨꞌn jix bhaiꞌ ba tuñ jimdaꞌ noꞌ ñich ba ii? 12 Jaꞌp moo nap pɨx jap kaiꞌch dho jia nap gɇꞌkam tɨi xim ɨlhiiꞌñ nap ɨlhdhat nañ moop bam kaayaꞌ, jaꞌp na jax guch boxii kat Jakob nach kaichgɨt, guiꞌ nat yaꞌch iimchudak dhi suudaiꞌ kolhbixdhak. Na guꞌ guiꞌ yaꞌ tu baꞌiiꞌndat ja bɨɨm gu maamraꞌn, gam gu sasoigaꞌn na yaꞌ tu iꞌchdat. ¿Kaꞌ giilhim gɇꞌkam tu tatdaꞌ aa panaas?
13 Baꞌp tɨtda gu Jesuus:
―Aa guꞌ matgam dhi suudaiꞌ nap aaꞌ aap, cham tuꞌm aꞌga ji, na guꞌ dhiꞌ cham tuꞌ am tu juꞌngiꞌñ, na guꞌ jaꞌxpɨx giop bax chanoom kaꞌ gu jaroiꞌ sia kut tɨi xi ii. 14 Guꞌ gu suudaiꞌ nañ aañ jax chuꞌm tu maak, cham tuꞌ ka tanoom kaꞌ ji gu jaroiꞌ noꞌt ba ii, na guꞌ gammɨjɨ pu bhaan ba baꞌpundaꞌ, na guꞌ bhaan ba tɨ nɨidhidhaꞌ guñ Gɨꞌkoraꞌ na baꞌ cham tuꞌ ka tulhiiñchudaꞌ, dai na ba baidhikaꞌx dhaam jaꞌk.
15 Baꞌp kaiꞌch gu ubii:
―Eap alhiꞌch jiñ maak ku gi gu suudaiꞌ gu pu chuꞌm nap puiꞌ tu maak nañ kɨꞌn cham jɨꞌxdhaꞌ ka tanoom kaꞌ, kat jañ chi iam cham bhaiꞌ ka jimmɨdaꞌ nañ bha tu baꞌiiꞌndaꞌ yaꞌ.
16 Baꞌp tɨtda ɨp gio gu Jesuus:
―Dho eap baiꞌñmɨr guiꞌ nap bɨɨmaꞌn daañ jaduuñ. Xib jañ yaꞌ jam nɨɨra bɨɨx gook.
17 Baꞌp kaiꞌch gu ubii:
―Jax dhui nañ aañ cham tɨ bɨɨnaꞌ. ¿Paañ gi dhɨr bhaiꞌp baidhaꞌ?
Baꞌ gu Jesuus jup tɨtda:
―Jir puiꞌ dho nap jax kaiꞌch jiñ jaduuñ nap puiꞌ cham tɨ bɨɨnaꞌ. 18 Na pich guꞌx chamaamim maiꞌ ba ja iabu, jumaip pɨx jix bhaiꞌp ba tɨɨdaꞌ gu maaꞌnkam gio jumai. Guꞌ baꞌ dhiꞌ nap xib oiꞌñ, cham tuꞌ dhor jum bɨɨnaꞌ. Jir sɨlhkam dho nap jax kaiꞌch.
19 Baꞌp kaiꞌch ɨp gio gu ubii:
―¿Jax jap duukat jix bhaiꞌx maat jiñ jaduuñ? Aap ji bak bhaankamuꞌn jup ba tu aꞌga jia guch Gɨꞌkoraꞌ jaꞌp na jax saak gu bɨjɨk dɨr kam nam bhaankamuꞌn tu aꞌgimɨk. 20 Guꞌp bak bax aaꞌ nach bhammɨ jaꞌk tu daandaꞌ Jerusaleen na paiꞌ saak aagix na pim jax ba kaiꞌchdhaꞌ aapiꞌm na pim jɨꞌk jir Israel kam. Guꞌ ji na guꞌ aach miꞌ puiꞌ tu daaꞌñchuꞌ nam jax tu jimdat guch bopxikat nam bhaꞌñi dhɨr tu daandaꞌ guꞌñi oidhaꞌ daam nach paiꞌ dhɨr tu daan aach xib.
21 Baꞌp tɨtda gu Jesuus:
―Ea nap jix bhaiꞌ xiñ kaayaꞌ bɨɨx jum jur kɨꞌn jiñ jaduuñ nañ jɨꞌk jax jum tɨɨdaꞌ. Kam aajim na paiꞌ dhuuk cham kam aaꞌndaꞌ na pim dai bhaiꞌ dhɨr dhi oidhaꞌ daam mu daandaꞌ guñ Gɨꞌkoraꞌ, ni bhammɨ dɨr jaꞌk Jerusaleen. 22 Aapiꞌm guꞌ jaꞌp jum aaꞌ nar am na pim jax tu daan. Chaam tuꞌr puiꞌ ji matgam, na pim guꞌ cham maat noꞌ moop jir diꞌ guñ Gɨꞌkoraꞌ na pim daan. Guꞌ aach matgam jix maat ji, gam na puꞌñi bhaiꞌ dhɨr buusniaꞌ ja bui gu Israel kam jaꞌtkam guiꞌ na uanaꞌ gu ja uaꞌtulhdharaꞌ bɨɨx na jɨꞌk jaꞌtkam. 23 Baꞌ xib yaꞌ bam ai nam paiꞌ dhuuk ampɨx machiaꞌ gu jaꞌtkam nam jax jaꞌk bɨɨx ja jujur kɨꞌn ba tu daandaꞌ buiñor guñ Gɨꞌkoraꞌ, na guꞌ ka ja tajaañdhaꞌ gux Dhuuduꞌ kam jix Uañ Iiꞌmdaꞌ na ja guguuxdhatgɨdaꞌ nam gammɨjɨ tu daandaꞌ jix dhaam na paiꞌp tuꞌiiꞌ. 24 Gu Dios pu cham maax jia, na guꞌ giilhim jir jix uañ. Baꞌ bɨɨpɨꞌm aaꞌ nam buiñor tɨ jɨɨꞌñdhaꞌ gu jaꞌtkam bɨɨx ja jujur kɨꞌn na baꞌ bhaiꞌ ji ja mattudaꞌ gux Dhuuduꞌ kam jix Uañ Iiꞌmdaꞌ nam jax jaꞌk tu daandaꞌ.
25 Baꞌ gio bhaiꞌp ji ñio gu ubii, jup kaiꞌch:
―Dho guꞌ aach yaꞌ pɨx tɨi nɨɨra ji guch Xoiꞌkam na saak bha jimdaꞌ na baꞌ yaꞌ tuch aꞌgidhaꞌ na jax jaꞌk jix bhaiꞌ nach tuiꞌñgɨdaꞌ.
26 Baꞌ gu Jesuus jup tɨtda:
―Aañiꞌ dhor diꞌ nañ yaꞌ tum aꞌgiꞌñ.
27 Baꞌ moo miꞌp ba ai mɨt guiꞌ nam kaichuꞌ na mɨt jaꞌk ba suulh mu dɨr jaꞌk na mɨt tu taanpuk gu koiꞌ. Baꞌ miꞌ puiꞌ pup tuꞌiiꞌ am na mɨt ba tɨɨ gu Jesuus na gu ubii bɨɨmaꞌn tu aꞌgichuꞌ, ku guꞌ cham maadɨt jum guguux ji na moo xi chɨkkaꞌ gɨt nam tuꞌ tu aꞌga, na jax tɨɨdaꞌ gɨt: “¿Tuꞌp baꞌ tɨkkaꞌn dhi ubii?” Piam na jax tɨɨdaꞌ gɨt: “¿Tuꞌ pim baꞌ tu aꞌga?” 28 Baꞌ pu cham ji chu baiꞌgɨk gu ubii puiꞌ mi jaꞌp xi dhaasak gu baiꞌñdhakaruꞌn pu jii mummu na paiꞌr kikcham nat ja aaꞌñdham gu jaꞌtkam na jɨꞌk jax tɨtda gu Jesuus, jup ja tɨtdaim:
29 ―Muni dhaa maaꞌn gu maaꞌnkam na paiꞌ tum baꞌiiꞌ na giilhim bɨɨx jix bhaiꞌx maat nañ jax jiñ buaꞌt oirɨdaꞌ. ¿Cham aa chir diꞌ guch Xoiꞌkam guiꞌ na saak bha jimdaꞌ? Pu ka gor maik jach tɨɨꞌmpuꞌ.
30 Baꞌ gu jaꞌtkam miꞌ oiꞌñkam pɨx chuꞌp jum duu mɨt na mɨt ba tɨɨgim noꞌ moor sɨlhkam na jax ja tɨtda gu ubii. 31 Guꞌ baꞌ guiꞌ nam kaichuꞌ gu Jesuus, mu jaꞌk tɨi tu aagiꞌñ am gu koiꞌ soiꞌ tɨtdat jup tɨtda am:
―Yaꞌ jaiꞌ bi chu juꞌñ jaduuñ. ¿Cham bax bhioꞌ ap?
32 Guꞌ ji na guꞌ gu Jesuus jup ja tɨtda pɨx:
―Aañ matgam biaꞌ ji nañ tuꞌ jugiaꞌ na pim aapiꞌm cham maat jiñ jaaduñ.
33 Baꞌ miꞌ pu cham bhaaiꞌ nam jax ka tɨɨdaꞌ guiꞌ nam kaichuꞌ. Tɨim tɨ tɨkkaꞌ am dɨɨlh, jup kaiꞌch am:
―¿Jaroo baꞌ yaꞌ tu aichulh chi gu koiꞌ dhich jaduuñ ku baꞌ puiꞌ biaꞌ na tuꞌ jugiaꞌ?
34 Guꞌ ji na guꞌx bhaiꞌ xi ja aagiꞌñ gu Jesuus, jup ja tɨtda:
―Matgam cham ji na tu bhioꞌmodaꞌ noꞌñ moo tuꞌ sɨlhkam soiꞌñ ɨlhiiꞌñ jaꞌp na jax aañ xib, nañ guꞌ cham paiꞌ iam pɨx am jix bhioꞌ, na guꞌ dai nañ tɨix jotma nañ ba tɨɨmoꞌ gɨt nat jax jiñ chɨɨdak bhañ joot guñ Gɨꞌkoraꞌ. 35 Guꞌp kaiꞌchdhaꞌ am gu jaꞌtkam na maakob masaaꞌn kɨꞌn jir oꞌrabhak kaꞌ, guꞌ jaꞌpji pu xiib ji na yaꞌ bar bhaan, nat guꞌ dhiꞌx bhaiꞌ ba kabka. Gu jaꞌtkam jañ dho ja aagat jup kaiꞌch na bɨɨx ja aꞌm bam aaꞌ nam kaayaꞌ gu ñioꞌkiꞌñ gu Dios, cham tuꞌ gu tuꞌ na ya jaꞌp tɨm ɨs. 36 Na baꞌ guꞌ nam paiꞌ dhuuk ba tɨ jɨɨꞌñdhaꞌ aañ jiñ bui, noꞌ jaroiꞌ mu jaꞌp paiꞌ ba tu ja aꞌgidhim gu ñioꞌkiꞌñ guñ Gɨꞌkoraꞌ jiñ aꞌmkam, jix bhaiꞌ bhaiꞌ jim ɨlhdhaꞌ am, nam guꞌ bhaiꞌ ji machiaꞌ na ja aꞌm ba tɨ nɨidhidhaꞌ guñ Gɨꞌkoraꞌ na baꞌ miꞌ dhɨr cham tuꞌ ka ja tulhiiñchudaꞌ, dai na ba ja baidhikaꞌx dhaam jaꞌk. Gio gu jaroiꞌ na tu ja aꞌgiꞌñdhaꞌ, puiꞌx bhaiꞌp jum taat kaꞌ ja bɨɨm. Baꞌ dhiꞌ iam pɨx jaꞌp ji buusan na jax gu jaroiꞌ noꞌt gɇꞌ tɨ ɨi nax bhaiꞌm taat kaꞌ, gio jaiꞌ dhɨt noꞌm nɨiꞌñ nax bhaiꞌ tu kaibhaim, puiꞌx bhaiꞌp jum taat kaꞌ am, nam guꞌ jaiꞌ miꞌ ba tu bagiataꞌ. 37 Puiꞌ nam jax ba kaiꞌchdhaꞌ ɨp yaꞌ gu jaꞌtkam, na saak sia kut dɨɨlh miꞌ paiꞌ tɨ ɨi maadɨt, jaꞌp ji buusniaꞌ nam muiꞌ jaꞌtkam jup jum duñiaꞌ na paiꞌ dhuuk bhaiꞌ ji chu oraaꞌ. 38 Baꞌ aañ xib jam guguuxiꞌñ jiñ jaaduñ na pim naiꞌ xi jimiaꞌ na pim tu ja aꞌgiꞌñpuꞌ gu jaꞌtkam mu jaꞌp nam paiꞌ tu ja aꞌgidhimɨk gu jaiꞌ bɨjɨk. Na guꞌm aaꞌ nam jaiꞌ naiꞌp xi jimiaꞌ nam ja guguuxdhaꞌ nam baꞌ pɨk moo ba tɨ jɨɨꞌñdhaꞌ aañ jiñ bui jɨꞌk nam jix aaꞌndaꞌ, na pim baꞌ puiꞌ ji bubuakiaꞌ na gu bagiatdam.
39 Baꞌ jaiꞌ dhɨt gu jaꞌtkam mummu pu tɨ jɨɨꞌñ jamɨt buiñor gu Jesuus gu miꞌ oiꞌñkam Samaaria na ba ja aagiꞌñ gu ubii, nap ja tɨtda: “Giilhim bɨɨx jix bhaiꞌx maat nañ jɨꞌk jax jiñ buaꞌt oirɨdaꞌ.” 40 Baꞌ jaꞌxpɨx miꞌ ba ai mɨt na paiꞌp tuꞌiiꞌ gu Jesuus guiꞌ na mɨt mu tɨɨgim, baꞌp tɨtda am na sap miꞌ xi juruuñdhai ja bui. Gu Jesuus baꞌ miꞌp xi juruuñdhak gook tanoolh. 41 Jix ioꞌm muiꞌ ba tɨ jɨɨꞌñ jamɨt dho gi ji baꞌ buiñor nat bhaiꞌ ji chu ja aꞌgi, sia gu jaiꞌ bɨɨx ba tɨ jɨɨꞌñ jamɨt guiꞌ nam cham jɨɨgiꞌñdhat gu ubii na tɨi ja aagiꞌñ bɨɨpɨꞌ dɨr na jax tɨtda gu Jesuus. 42 Baꞌp tɨtda am gu ubii:
―Xib jach dho gi ba tɨ jɨɨgiꞌñ ji nar dhiꞌ guch Xoiꞌkam na yaꞌ uañchudaꞌ guch uaꞌtulhdharaꞌ. Ku guꞌ cham tuꞌ ji na moo dai aap nap jup jich chɨtda na puiꞌx bhaiꞌx maat nap jax jum buadaꞌ, jaꞌpji na chich dɨɨlh ba kai na giilhim joidham xi bua na xi chu aꞌga.
Gu Jesuus na ba duaꞌñdhaꞌ gu maraaꞌn gu nobiiꞌñ gu gɇꞌkam
43 Miꞌ dhɨr baꞌ nat miꞌ xi juruuñdhak Samaaria gu Jesuus gook tanoolh, giop ba jii mu jaꞌk Galilea nat pa jaꞌk ba jii, 44 sia ku tɨix maat nam cham pɨk kɨɨgalhiꞌñ na jax ba kaiꞌch, nam saak cham jɨɨgiꞌñdhaꞌ gu jaroiꞌ noꞌm jir maap jum oiꞌdhagɨm, sia kux ja joiꞌndat tɨi ja aagiꞌñ gu ñioꞌkiꞌñ guch Gɨꞌkoraꞌ. 45 Ku baꞌ guꞌ nat paiꞌ dhuuk mu ai Galilea, siamri pɨx jaꞌx jup ji chɨ jɨɨꞌn jamɨt ji gu miꞌ oiꞌñkam, cham tuꞌ na moo pu ni jɨꞌx, nam guꞌ bɨɨpɨꞌ dɨr pu ba nɨiꞌñ nam bhammɨ oipimɨk Jerusaleen nat jix bhaiꞌm duukam jup tu duu, na guꞌ ampɨk bɨɨx bhammɨp oilhimɨk gu Jesuus na bhaiꞌr piasta kat gu bhaan Paaskua taꞌm.
46 Miꞌ dhɨr baꞌ moo naiꞌ jaꞌp bhɨi nammɨ jaꞌk Kanaa tɨ tɨɨgim na paiꞌ maaꞌn na jax Galilea bhaan bipioꞌ, nat paiꞌ bɨɨpɨꞌ dɨr biiñ jup duu gu suudaiꞌ. Baꞌx ioꞌm jaꞌpni jaꞌk mɨk na paiꞌ Kapernaum tɨ tɨɨꞌ, miꞌx kaꞌook gu maraaꞌn gu nobiiꞌñ gu gɇꞌkam. 47 Baꞌ puiꞌ ba tɨ kai gu nobiiꞌñ gu gɇꞌkam na gio miꞌp ba oirɨ gu Jesuus Galilea jaꞌk gɨɨsɨk mu dɨr jaꞌk Judea na xi oilhimɨk. Baꞌ muiꞌ ma jii nat gaagam miꞌ na paiꞌ oirɨ, miꞌ ji buusnɨk soiꞌ ba tɨtdaim na sap iam duaꞌñdharaꞌ gu maraaꞌn na ba muukim nax ioꞌm jix kaꞌook. 48 Baꞌp tɨtda gu Jesuus:
―Jax dhui na pim cham jɨꞌxkat tɨ jɨɨꞌñdhaꞌ aañ jiñ bui noꞌñ cham jam nɨiꞌñchudat jup tu bua gu tuꞌ nar jix bhaiꞌm duukam.
49 Baꞌ gu nobiiꞌñ gu gɇꞌkam jup tɨtda gu Jesuus na puiꞌ ka kaiꞌch:
―Gi noꞌ pich moom guguux jiñ jaduuñ nach muiꞌ xi jimɨi muñ kiꞌaam na cham ba mukiaꞌ guñ alhii chuk, na guꞌx ioꞌm ba xi bhɨichuꞌ.
50 Baꞌ gu Jesuus jup tɨtda:
―Bax kɨɨꞌ ji matgam gum alhii chuk jiñ jaduuñ. Jaꞌk jap ba gɨxiaꞌ cham jax jim aagɨt.
Baꞌ guiꞌ pu jii ɨp nat jax pu tɨɨꞌn gu Jesuus, na guꞌx maat na sɨlhkam jup tɨtda, cham tuꞌ na pɨx jap kaiꞌch. 51 Baꞌ buimgidhak na nammɨ ba jimchuꞌ na iam pɨx ba aajim mu kiaꞌmiꞌñ, miꞌ ba nam jamɨt gu dɨɨlh tujuandam tugiꞌñ, baꞌ miꞌ ba aagiꞌñ am nat ba dua gu maraaꞌn, jup tɨtda am:
―Bax kɨɨꞌ gum alhii chuk jiñ jaduuñ.
52 Baꞌ guiꞌ xi ja tɨkka na paiꞌ dhuuk dɨr bax kɨɨꞌ, jup ja tɨtda:
―¿Paa duuk dɨr bax kɨɨꞌ?
Baꞌ guiꞌp tɨtda am:
―Takaab dho mia duuk dɨr cham ka jɨbaamuk.
53 Baꞌ xi chɨ tɨꞌñcho gu taataꞌn gu alhii, jir bhaiꞌ jaꞌp duuk na paiꞌ dhuuk jup tɨtda gu Jesuus: “Bax kɨɨꞌ ji matgam gum alhii chuk jiñ jaduuñ.” Baꞌ dai nat ba tɨ jɨɨꞌñ bɨɨx juraaꞌn kɨꞌn buiñor, gio gu jajaaꞌnniꞌñ dappaam jamɨt pu tɨ jɨɨꞌñ ɨp.
54 Baꞌ dhiꞌ nat puiꞌ jɨꞌ tu duu gu Jesuus nat jaꞌk gɨɨsɨk miꞌ ba ai Galilea mu dɨr jaꞌk Judea na xi oilhimɨk, dhiꞌ kɨꞌn baꞌ bar gookim nat jix bhaiꞌm duukam jup tu duu.