13
Sinugu' ne Gispiritu Santu si Barnabas bu' si Saulo
Ri sek simbaan seg Antiyuk, duuni ngak propeta bu' ngang menintulu'. Gilan si Barnabas, si Simeon ne giningelanan ne si Miitem, si Lucio nek taga Cirene, si Manaen neng miksibagel riin sek penimalay ni Herodes* bu' si Saulo. Saanay miksimba ilan ri se Ginu'u bu' mikpu'asa, miktalu' su Gispiritu Santu ri senilan, “Pain niyu para senaan si Barnabas bu' si Saulo tendeng ay duunik pebaal'u ri senilan.”
Aas mikpu'asa ilan bu' migampu' bu' dinepenan nilan si Barnabas bu' si Saulo bu' rayun pilaang ilan.
Si Barnabas bu' si Saulo ritu sek Cyprus
Sek peksugu' ne Gispiritu Santu ri ni Barnabas bu' ni Saulo, tinumegbeng ilan pagaw sek Siliyusiya. Buwat ritu, sinumakay ilan pagaw tu sek timuwalag nek Cyprus. Sek peddateng nilan se dlunsud nek Salamis, minintulu' ilan sek talu' ned Diwata ritu se ngak pektiguman nu nga getaw Judeo. Si Juan sementaun rema nilan arun sek pegabang ri sek terbahu nilan.
Se dlinaang nilan suk tibuuk nek timuwalag, mirepet ilan tu sek Pafos. Ritu, duuning mi'ita' nilan neng madyikiru ne giningelanan neg Bar-Jesus. Judeo giin bu' inangkenen nek propeta giin. Sambat giin ni Sergio Paulo ne gobernador sek timuwalag ketu. Si Sergio Paulo metau ne getaw. Pitawagen si Barnabas bu' si Saulo tendeng ay liyagaan menginengeg ri sek talu' ned Diwata. Ma'ad binelebagan ilan nung madyikiru ne si Elimas (giin nini su ngalanen ri se Griego). Pinemalaan gaid ne liyaun su gobernador buwat sek pektu'u ri se Ginu'u. Ma'ad si Saulo, ne giningelanan rema nek Pablo pige'eman ne Gispiritu Santu, tinentengen sung madyikiru 10 bu' miktalu', “Bata'a neng Menulay! Kuntraa se dlaun neng melengas! Mipenu'a se dlaun neng mikeleseles ne kelaatan bu' nek penlimbung. Iniles mu su kemetuuran metendeng ri se Ginu'u arun mbaal neg balus. 11 Nandaw silutan'a ne Ginu'u. Mpayatpayat suk pekebuta mu bu' ndi'a mekiita' sed delaag ne gendaw.”
Bu' rayun binatik ni Elimas ned duuning maa' ne gabun neng mitampeng ri seng mataan, bu' mikpengekap ra run giin sek pekpenengaw neng megagak ri seniin. 12 Sek pekiita' ne gobernador run sung mihitabu' riin ni Elimas, miktu'u giin bu' mitingala gaid giin sek tintulu'an metendeng ri se Ginu'u.
Gilan ni Pablo ritu seg Antiyuk nek sakup sek Pisidia
13 Pegawa' nilan ni Pablo sek Pafos, sinumakay ilan pagaw sek Perga, suk siyudad ri sek probinsiya nek Pamfilia. Peddateng nilan ritu, bineleng ilan ni Juan Marcos bu' mipuli' giin seg Jerusalem. 14 Buwat sek Perga, gilan ni Pablo linumegbas tu seg Antiyuk nek sakup sek probinsiya nek Pisidia. Peddateng se Gendaw nek Pengulali, sinumeled ilan tu sek pektiguman bu' migingkud ritu. 15 Bu' peketubus sek pegbasa se Kesugu'an ni Moses bu' se ngak sinulat ne ngak propeta, miksugu' su nga gupisyal ne getaw sek pektalu' ri senilan ni Pablo, “Nga kepeteran, bu' duuning metalu' niyu neng mekepeddasig ri se nga getaw, asuy niyu.” 16 Aas migindeg si Pablo bu' sininyasanen su nga getaw, bu' migatad giin sek pektalu:
“Nga kepeteran'u ne nga getaw Israel bu' gamu neng miksimba ri sed Diwata, penginengegay niyau. 17  Sud Diwata ne nga getaw Israel, giining mimili' ri se nga gepu'an ta bu' pidlaunen ilan saanay sek panahun neng mikengel ilan tu seg Ehipto gisip tuwa'. Bu' pebiyan ri se ga'emen, pigawas ilan ned Diwata ritu seg Ehipto. 18  Seled se gepaat pulu' taun, saanay ritu ilan se kemingawan, migagwanta sud Diwata riin senilan. 19  Peketubus daagay nud Diwata suk pitu buuk neng nasud se dlupa' se Cana'an bu' binegain su dlupa' ketu se nga gepu'an ta gisip gempenunud nilan. 20  Dlaunen keni mihitabu' seled se gepaat gatus bu' lima pulu' taun.”
“Peketubus ini binegayaan ilan ne ngang mengengukum arun medlegeseg ri senilan tampan sek timpu ni Samuel, nek propeta. 21  Bu' seng minengi ilan ne gari', binegay ned Diwata si Saulo neg bata' ni Kis buwat sek tribu ni Benjamin arun medlegari' ri senilan seled se gepaat pulu' taun. 22  Sek pipe'awa' na ned Diwata si Saulo ne gari', si David na pelunik pinili'en neng medlegari' ri senilan. Giin nini suk tinalu' ned Diwata, ‘Mi'ita'u ne si David neg bata' ni Jesse sala neng mekepedleliyag ri senaan bu' megbaal se dlaun nek pebaal'u ri seniin.’ ”
23 “Sud Diwata miksaad ned duunik sala neg buwat se gesalan ni David neng mateng sek pedluwas se nga getaw Israel, bu' su getaw ketu si Jesus. 24  Se genda' pa pegatad si Jesus sek terbahuun, migwali na si Juan tu se nga getaw Israel arun meddiksu' ilan buwat ri se ngak sala' nilan bu' mekpebendyag. 25  Na, seng megaud na metubus ni Juan suk terbahuun, miktalu' giin tu se nga getaw, ‘Ta'u ma ne getaw sek pegena'ena' niyu? Gena' gaku' suk pirateng niyu. Ma'ad duuning meksunud ri senaan neng merini, bu' ndi'u mbaya' isan sek pegesu' sek sandalyas ri se geksuren.’ ”
26 “Nga kepeteran, gamu nga gesalan ni Abraham bu' gamu ngang minsimba rema ri sed Diwata, gita suk pinewitan ned Diwata seng minsahi se keluwasan. 27 Ma'ad su ngag Judeo neng mikengel seg Jerusalem bu' su ngak pengulu nilan nda' pegilala riin ni Jesus ne giining Menleluwas. Nda' ilan rema mekesabut se ginasuy ne ngak propeta metendeng ri seniin nek pigbasa nilan kada Gendaw nek Pengulali. Tumu' pituman nilan suk pingatuk ne ngak propeta ri sek pegukum nilan riin ni Jesus. 28  Isan genda'iruning meligen ne keterengan nilan arun petain si Jesus, pinengi gaid nilan riin ni Pilato nek petain giin. 29  Rayun su dlaun neng misulat riin se Kesulatan metendeng riin seniin mituman na. Bu' seng minatay na si Jesus, inawa' giin ritu se krus bu' binetang riin se dlebengan. 30 Ma'ad pitubu' giin puli' ned Diwata buwat ri se kemetain. 31  Bu' seled seng melaun ne nga gendaw, mikpe'ita' giin ri se nga getaw neng middunut ri seniin buwat se Galilea tampan seg Jerusalem. Nga getaw ketu, gilan nemuun sung mikpemetuud para seniin ritu se nga getaw Israel. 32  Bu' keni ami nandaw arun esuyan amu ri seng Melengas ne Gesuyen nek sinaad ned Diwata ri se nga gepu'an ta, 33  nek tinuman nemuun ri senita nu nga gesalan nilan. Binaalen nini pebiyan ri sek pekpetubu' riin ni Jesus. Giin nini sung misulat ri se keruwa' nek Salmo,
‘Dya'a sug Bata'u;
Nandaw gaku' mibaal ne Gama' mu.’
34  “Bu' giin nini suk tinalu' ned Diwata metendeng sek pekpetubu'en ri seniin buwat se kemetain, su dlawasen ndi' melasak riin se dlebeng,
‘Begay'u ri seni'a sug bala'an ne ngak pengumpiya
nek sinaad'u riin ni David.’
35  “Aas tinalu'en pa gaid ri se dlain nek Salmo,
‘Ndi' mu tugut ne sung melituuren mu nek sesugu'en melasak ri se dlebeng.’
36 “Ay ri se dlain neg bahin, minibeli si David se ketuyu'an ned Diwata ri sek panahunen, bu' rayun minatay giin, bu' linebeng ritu se dlinebengan nu nga gepu'aan, bu' su dlawasen milasak ri se dlebengan. 37 Ma'ad ri se dlain neg bahin, suk pitubu' puli' ned Diwata buwat ri se kemetain nda' gaid melasak tu se dlebengan. 38-39 Aas kina'enlan mesuunan niyu ne nga kepeteran, neng mekepasaylu se ngak sala' si Jesus. Su Kesugu'an ni Moses ndi' mekepegawas ri seniyu buwat ri se ngak sala' niyu. Ma'ad suk salasala neng mektu'u riin ni Jesus duuni keguwasan buwat ri sek sala'. 40 Aas pengandam amu arun ndi' mehitabu' ri seniyu§ suk tinalu' ne ngak propeta:
41  ‘Enlengay niyu, gamu ngang meddega'rega',
metingala amu bu' mematay amu!
Ay duunig baalen'u ri sek panahun niyu,
ngag betang ne ndi' amu gaid meketu'u,
isan duun paing mekpesabut run seniyu.’ ”
42 Sek pedlegawas na ni Pablo bu' ni Barnabas sek pektiguman, tinelu'an ilan nu nga getaw ne mpuli' sek sunud ne Gendaw nek Pengulali arun me'esuyan ilan pa parun metendeng ri se ngag betang keni. 43 Dluwat sek tipung ketu, melaun ne ngag Judeo bu' gena' Judeo suk sinumakup ri seg rilihiyun se nga getaw Judeo neng middunut riin ni Pablo bu' ni Barnabas. Tinelu'an nilan su nga getaw keni bu' inulikseg ilan neng mekpeddayun sek pedleketubu' ri se kepiya ned Diwata.
44 Na, sek pekesunud ne Gendaw nek Pengulali, migela'gela' mektipung su dlaun ne nga getaw ri se dlunsud arun menginengeg ri sek talu' ne Ginu'u. 45 Sek pekiita' ne ngag Judeo neng melauni nga getaw neng minditu, misinaku ilan gaid; bu' sinupak nilan su nga ginasuy ni Pablo bu' pingumpiid nilan giin. 46 Ma'ad miksamet pa su kebelu' ni Pablo bu' ni Barnabas. Laung nilan, “Kina'enlan gaid neng metintulu' reli' rini seniyu suk talu' ned Diwata. Ma'ad tendeng ay bineleng niyu giin bu' migukum amu ri se gegulingen niyu ne gena' gembaya' ri se ketubu' ne genda'ik tamanen, belengen amu nami bu' meritu ami se nga gena' Judeo. 47  Tendeng ay giin nini suk sinugu' ri senami ne Ginu'u:
‘Binaal'u dya'a ned delaag ri se nga gena' Judeo,
arun pebiyan ri seni'a su keluwasan medlelaup ri sek tibuuk neg benwa.’ ”
48 Sek pekerengeg run nini ne nga gena' Judeo, pidleliyag ilan bu' sinaya' nilan sung minsahi ne Ginu'u. Bu' su dlaun ne ngang mipili' para se ketubu' ne genda'i gekteben mibaal neng mektetu'u.
49 Bu' midlelaup suk talu' ne Ginu'u sek tibuuk ne dlugar ketu. 50 Ma'ad pig'ulug'ulugan nu ngag Judeo su nga dlibun neg rilihiyusu bu' inila, bu' su nga geseg sek siyudad. Aas linutus nilan si Pablo bu' si Barnabas bu' pipe'awa' nilan se dlugar ketu. 51  Tinektak ni Pablo bu' ni Barnabas sug bembun ri se nga geksud nilan gisip gilelaan kuntra ri senilan bu' miritu ilan seg Ikonio. 52 Ritu seg Antiyuk, pidleliyag gaid su ngak tinu'unan ni Jesus bu' pige'eman ilan ne Gispiritu Santu.
* 13:1 13.1 Herodes: Keni si Herodes Antipas, su gobernador ri se Galilea (Enlengay niyu suk San Lucas 3.1). 13:17 13.17: a Exodo 1.7. Exodo 12.51. 13:18 13.18: Ngang Numero 14.34; Deuteronomio 1.31. 13:18 13.18 migagwanta sud Diwata: Ri sed duma ne kesulatan duuning misulat ‘midlekata sud Diwata.’ 13:19 13.19: a Deuteronomio 7.1. Jos 14.1. 13:20 13.20: a Nga Gukum 2.16. 1 Samuel 3.20. 13:20 13.20 Dlaunan keni mihitabu' seled se 450 taun. Peketubus ini; awas miniyan reli' su 450 taun. 13:21 13.21: a 1 Samuel 8.5. 1 Samuel 10.21. 13:22 13.22: a 1 Samuel 13.14. 1 Samuel 16.12; Ngak Salmo 89.20. 13:24 13.24: San Marcos 1.4; San Lucas 3.3. 13:25 13.25: a San Juan 1.20. San Mateo 3.11; San Marcos 1.7; San Lucas 3.16; San Juan 1.27. 13:28 13.28: San Mateo 27.22-23; San Marcos 15.13-14; San Lucas 23.21-23; San Juan 19.15. 13:29 13.29: San Mateo 27.57-61; San Marcos 15.42-47; San Lucas 23.50-56; San Juan 19.38-42. 13:31 13.31: Su Ngak Pimbaal 1.3. 13:32 13.33: Ngak Salmo 2.7. 13:33 13.33: Ngak Salmo 2.7. 13:34 13.34: Isaias 55.3 (LXX). 13:35 13.35: Ngak Salmo 16.10. § 13:40 13.40 Ri se dlain ne nga kesulatan nda'irunik ‘seniyu.’ 13:41 13.41: Habakuk 1.5 (LXX). 13:47 13.47: Isaias 42.6; 49.6. 13:51 13.51: San Mateo 10.14; San Marcos 6.11; San Lucas 9.5; 10.11.