5
Jofoo wuu l'à ɲwɔ yɛ?
(Luka 6.20-23)
1 Ɲyɛ Yesu à kuru supyikuruŋke ɲya ke, maa dùg'a tɛ̀ɛn ɲaŋke kà na. Ka u cyelempyiibii si file u na.
2 Ka u u jwumpe lwɔ́ maa sùpyire kâlali na:
3 «Mpii pi à pi fànhaɲcyɛrɛre cè Kile kàmpanŋke na ke, pire wuun'à ɲwɔ,
ɲaha na yɛ Kile Saanre ɲyɛ pire woro.
4 Mpii pi ɲyɛ na myahii súu ke, pire wuun'à ɲwɔ,
ɲaha na yɛ Kile sí n‑pa pi fɔ̀ɔnŋɔ.
5 Mpii pi ɲyɛ ɲùmpiŋɛfee ke, pire wuun'à ɲwɔ,
ɲaha na yɛ ɲìŋke ɲwɔmɛɛni Kile à lwɔ́ ke, kuru sí n‑kan pi á kɔɔgɔ.
6 Ntìiŋi lage ɲyɛ mpiimu na bà ɲjyìŋi ná lwɔhe lage maha mpyi wà na mɛ, pire wuun'à ɲwɔ,
ɲaha na yɛ pi sí n‑pa n‑tìn.
7 Mpii pi ɲyɛ na ɲùɲaara taa sùpyire sannte na ke, pire wuun'à ɲwɔ,
ɲaha na yɛ Kile sí n‑pa ɲùɲaara ta pi na.
8 Mpii pi ɲyɛ ná zòvyinre e ke, pire wuun'à ɲwɔ,
ɲaha na yɛ pi sí n‑pa Kile ɲya.
9 Mpii pi ɲyɛ na sìsure leni sùpyire shwɔhɔl'e ke, pire wuun'à ɲwɔ,
ɲaha na yɛ Kile sí n‑pa raa pi yiri uru pyìibii.
10 Mpii sùpyire ɲyɛ na ŋkyérege pi Kile ɲwɔmɛɛcuni kurugo ke, pire wuun'à ɲwɔ,
ɲaha na yɛ Kile Saanre ɲyɛ pire woro.
11 Sùpyire na yii mpiimu cyere, marii yii kyérege,
marii kafinare ná jwumpimpe shiŋi puni yu yii na,
mii mɛge kurugo ke,
yii wuun'à ɲwɔ.
12 Lire ká mpyi, yii a yógore, yii i mpyi funntange e,
ɲaha na yɛ Kile à sàra nimbwo bégel'a yaha yii mɛɛ na nìɲyiŋi na.
Kile tùnntunmpii pi à tòro yii yyaha na ke,
amuni pi à pire kyérege.
Yesu wuubii ɲyɛ suumɔ ná bɛ̀ɛnmɛ fiige
(Marika 9.50; Luka 14.34-35)
13 Yii pi ɲyɛ diɲyɛŋi suumpe. Ɲyɛ suumpe tìpoompe ká fworo p'e, ɲaha ku sí n‑jà pu pyi pu táan sahaŋki yɛ? Pu saha sì n‑jà yafyin ɲwɔ mɛ, pu sí n‑wà cyíinŋi na, sùpyire s'a pu tánhani.
14 Yii pi ɲyɛ diɲyɛŋi bɛ̀ɛnmpe. Kànhe k'à tɛ̀ɛn ɲaŋa ɲuŋ'i ke, kuru sì n‑jà ŋwɔhɔ mɛ.
15 Wà ɲyɛ na fùkina mîni si u le ɲcyígile cere ɲwɔh'i mɛ. Ŋka u maha dùrugo yaage kà ɲuŋ'i, bà u bɛ̀ɛnmpe si mpyi s'a nɔni bage shiinbii puni na mɛ.
16 Lire pyiŋkanni na, yii bɛ̀ɛnmp'à yaa p'a ɲî sùpyire puni ɲyii na, pi raa yii kacɛnŋkii ɲaa, s'a yii Tuŋi nìɲyi wuŋi pêre.
Yesu à jwo Musa Saliyaŋi kyaa na
17 Yii àha raa sɔ̂nŋi na mii à pa mpa Kile tùnntunŋiMusaSaliyaŋi ná Kile tùnntunmpii sanmpii jwumpe fyìinnɛ mɛ. Mii ɲyɛ a pa mpa pu fyìinnɛ mɛ, ŋka mii à pa mpa pu fûnŋɔ.
18 Sèeŋi na mii sí yi jwo yii á, fo mà sà nìɲyiŋi ná ɲìŋke kwɔ̀, Saliyaŋi sémɛŋi gyanrampe pà, lire ɲyɛ mɛ u sémɛbilini là sì n‑sìi n‑pînni mɛ, fo mà sà nɔ karigii puni tɛgɛni na.
19 Lire e ke shin maha shin ká ŋge Saliyaŋi tabilere niŋkin kɛ̀ɛgɛ, maa sùpyire sannte leni lire kumpiini i ke, urufoo u sí n‑pyi Kile Saanre shiinbii puni nimbileni. Ŋka shinŋi u ɲyɛ na uru Saliyaŋi kurigii ɲaare marii sùpyire sannte taanni u na ke, urufoo sí n‑pyi shinbwo Kile Saanre e.
20 Mii sí yi jwo yii á, yii aha mpyi yii ɲyɛ na Kile Saliyaŋi kurigii ɲaare mà tòro Kile Saliyaŋi cyelentiibii ná Farizhɛɛnbii na mɛ, yii sì n‑jà n‑jyè Kile Saanre e mɛ.
Yesu à pi sɔ̂nŋɔ lùyirini kyaa na
21 Yii à yi lógo na y'à jwo yii tulyey'á na “Ma hà sùpya bò mɛ. Shin maha shin u à sùpya bò ke, urufoo sí n‑yíbe lire na.”
22 Mii wi ke, mii sí yi jwo yii á, shin maha shin u à u lùu yîrige u shinɲɛɛ taan ke, urufoo sí n‑yíbe lire na. Ŋgemu ká u shinɲɛɛ pyi “Sìɲcoŋɔ!” ke, yukyaala kuruŋke sí urufoo yíbe. Ŋgemu ká u shinɲɛɛŋi pyi “Sìcyerefoo!” ke, urufol'à yaa u wà nafugombaage e.
23 Lire e ke mu aha a si sáraga wwû Kile á, ka li i ntîge mu funŋ'i na mu shinɲɛɛŋi wà à mu la wwû,
24 tíl'a sárage yaayi yaha sárayi tawwuge taan ma a núr'a sà jwo a bɛ̂ ná urufol'e, ma a nta a pa ma sárage wwû.
25 Wà ha mu yyere fànhe e, ka yii i wá na ŋkɛ̀ɛge wani, mu à yaa mu u jwumabeŋɛ cya fwɔfwɔ ná urufol'e kuni na, bà u si mpyi u àha ma le yukyaaŋi cye e, uru si ma le u báarapyiŋi cye e, pi i ma le kàsuŋi i mɛ.
26 Sèeŋi na mii sí yi jwo mu á, mu aha mpyi mu ɲyɛ a lire pyi mɛ, mu sì n‑sìi n‑fworo wani ná mu ɲyɛ a urufoo fwooni tò feefee mà yɛ!
Yesu à jwo jacwɔɔre ná cíyahani kyaa na
27 Yii à yi lógo na y'à jwo “Ma hà zínni ná wabɛrɛ cwo e mɛ.”
28 Mii wi ke, mii sí yi jwo yii á, shin maha shin u à ceewe wíi fo ká tasinnage wuuni si sà ntîge urufoo funŋ'i ke, urufol'à jacwɔrɔ pyi a kwɔ̀ ná u e u zòmbilini na.
29 Mu kàniŋɛ ɲyibilini ká a si mu pyi mu u kapii pyi, li wwûl'a wà tatɔɔnge e. Ɲaha na yɛ mu u mpɔ̂ɔn ma cyeere cyage kà niŋkin i, lire sí n‑pwɔ́rɔ mu á pi mu cyeere puni wà nafugombaage e.
30 Mu kàniŋɛ cyɛge ká a si mu pyi mu u kapii pyi, ku kwɔ̀n a wà tatɔɔnge e. Ɲaha na yɛ mu u mpɔ̂ɔn ma cyeere cyage kà niŋkin i, lire sí n‑pwɔ́rɔ, mu cyeere puni ti ŋkwɔ̀ a sà jyè nafugombaage e.
31 Y'à jwo mú na “Ŋgemu ká u cwoŋi nàmbage kwɔ̀ ke, urufol'à yaa u cíyaha sémɛ kan u á.”
32 Ŋka mii sí yi jwo yii á, shin maha shin u à u cwoŋi nàmbage kwɔ̀, mà li ta jacwɔrɔ ɲùŋɔ taan bà u à ku kwɔ̀ mɛ, li maha mpyi mu à jwo urufol'à kuni kan u á, u a jacwɔɔre pyi. Shin maha shin u à ciyahawa lèŋɛ ke, urufoo mú à jacwɔrɔ pyi.
Yesu à pi sɔ̂nŋɔ kàage kyaa na
33 Yii mú à yi lógo na y'à jwo yii tulyey'á na “Ma hà raa ŋkâre tawage e mɛ, ŋka mu aha ɲwɔfaaga fáa Kafooŋi Kile á, mu à yaa mu u ku wwû.”
34 Ŋka mii sí yi jwo yii á, yii ɲyɛ a yaa yii a ŋkâre punɔ punɔ mɛ. Yii àha raa ŋkâre nìɲyiŋi na mɛ, ɲaha na yɛ uru u ɲyɛ Kile fànhe tatɛɛnge.
35 Yii àha raa ŋkâre ɲìŋke na mú mɛ, ɲaha na yɛ kuru ku ɲyɛ u tooyi tatahage. Yii àha ŋkwɔ̀ ŋkâa Zheruzalɛmu kànhe na mɛ, ɲaha na yɛ kuru ku ɲyɛ “Saanbwɔhe kànhe.”
36 Yii àha raa ŋkâre yii ɲùɲyi na mɛ, ɲaha na yɛ yii wà sì n‑jà u ɲùɲjuŋke kà niŋkin kɛ̂ɛnŋɛ mpyi nivyinge, lire ɲyɛ mɛ niŋgwɔhɔ mɛ.
37 Kani ndemu ká mpyi “Ɔɔn” kyaa ke, yii jwo “Ɔɔn” ndemu sí ká mpyi “Ɔnhɔ” wuu ke, yii jwo “Ɔnhɔ” kàaga baa. Mpemu ká ntaha puru na ke, pur'à fworo Sitaanniŋi i.
Yesu à jwo na wuu àha raa ŋkooŋgwuure pyi mɛ
(Luka 6.29-30)
38 Yii à yi lógo na y'à jwo “Wà ha wà ɲyii jya, urufoo wuuni mú à yaa li jya, wà ha wà ŋkyàan wwû, urufoo wuuni mú à yaa li wwû.”
39 Ŋka mii sí yi jwo yii á, wà ha kawaa pyi yii na, yii àha li ŋkooŋi wwû u na mɛ. Wà ha kantawaa bwɔ̀n mu mùmpɛnge k'e, ku sanŋke kɛ̂ɛnŋɛ urufol'á.
40 Wà la ká mpyi si mu yyere fànhe yyére si mu vàanntinmbileni shwɔ mu na, ma vàanntinmbwɔhe kan u á mú.
41 Wà ha tuguro kárama a tɛ̀gɛ mu ɲuŋ'i mà sà yaha culumɛtiri niŋkin na, ti tugo mà sà yaha culumɛtirii shuunni na, ná urufol'e.
42 Wà ha mu ɲáare, urufoo kan. Wà ha mu cyeyaaga ɲáare si là pyi ná k'e si núru mpa ku kan mu á, ma hà ɲcyé mɛ.
Yesu à jwo na wuu wuu zàmpɛɛnbii kyaa táan wuy'á
(Luka 6.27-28, 32-36)
43 Yii à yi lógo na y'à jwo “Mu kyal'à táan ŋgemu á ke, na ma uru kyaa táan may'á, mu kyal'à pɛn ŋgemu á ke, maa uru kyaa pɛn may'á.”
44 Ŋka mii sí yi jwo yii á, yii yii zàmpɛɛnbii kyaa táan yiy'á, yii raa Kile ɲáare yii kyéregefeebil'á.
45 Lire e yii sí n‑pyi yii Tuŋi nìɲyi wuŋi pyìi. Ɲaha na yɛ uru u maha canŋaɲyiini pyi li i fwore shinpiibii ná shincɛnmpil'á, maa zànhe kaan shintiibii ná shintiimbaabil'á.
46 Yii kyal'à táan mpiimu á ke, yii aha pire kanni kyaa táan yiy'á, sàraŋi ŋgire yii sí n‑ta lire e Kile yyére yɛ? Múnalwɔɔre shwofeebii mú ɲyɛ na lire pyi mà?
47 Yii aha a yii cìnmpyiibii kanni shɛ́ɛre, lire ɲyɛ kakyanhala kyaa la? Kilecembaabii mú ɲyɛ na lire pyi mà?
48 Lire e ke yii pyi tìgire cyaga baa, yii Tuŋi nìɲyi wuŋi fiige.