22
Zhudasi à bégele si Yesu le cye e
(Macwo 26.1-5, 14-16; Marika 14.1-2, 10-11; Yuhana 11.45-53)
1 Ɲyɛ Yahutuubii mpyi maha kataanni là pyi, pi mpyi maha lire mɛge pyi bilereŋkwoŋi kataanni, lire ɲyɛ mɛ bwúuruŋi niɲjirigembaaŋi kataanni. Lire kataann'à pa byanhara ke,
2 ka Kile sáragawwuubii ɲùŋufeebii ná Kile Saliyaŋi cyelentiibii si wá na pyiŋkanna caa si Yesu ŋwɔhɔ mbò, ɲaha na yɛ pi mpyi na fyáge sùpyire na.
3 Ɲyɛ Zhudasi pi maha mpyi: «Isikariyoti» ke, Sitaanniŋi mpyi a sɔ̀nŋɔpeere tà tîrige uru funŋ'i. Yesu tùnntunmpii kɛ ná shuunniŋi wà u mpyi u wi.
4 Ɲyɛ ka u u yîr'a kàr'a sà jwo a ɲwɔ ná Kile sáragawwuubii ɲùŋufeebii ná Kileɲaarebage saɲcwɔnsigibii ɲùŋufeebil'e, bà u si mpyi si pyiŋkanna ta si Yesu le cye e mɛ.
5 Ka lire si ntáan pi e sèl'e, ka pi i wyɛ́rɛ ɲwɔ jya u á.
6 Ɲyɛ ka u u ɲɛɛ, maa li ɲwɔ cû na pyiŋkanna caa si Yesu le pi cye e, sùpyire pàama.
Kataanni ɲjyìŋi karigii ɲcwɔɔnrɔŋi kani
(Macwo 26.17-25; Marika 14.12-21; Yuhana 13.21-30)
7 Ɲyɛ bwúuruŋi niɲjirigembaaŋi kataanni tooy'e, canŋke Yahutuubii mpyi a yaa pi yatɔɔre tà pyi sáraga pi bilereŋkwoŋi kurugo ke,
8 ka Yesu si Pyɛri ná Yuhana tun maa yi jwo pi á: «Yii a sì, yii sà kataanni ɲjyìŋi karigii cwɔɔnrɔ.»
9 Ka pi i Yesu yíbe: «Taa mu la ɲyɛ wuu u sà li karigii cwɔɔnrɔ ke?»
10 Ka u u pi pyi: «Yii aha sà nɔ kànhe tajyiɲwɔge na, yii sí n‑bɛ̂ ná nàŋi w'e, u à lwɔhɔ kucwoo tugo. Yii i ntaha u fye e fo u aha sà jyè pyɛnge ŋkemu i ke.
11 Yii aha sà nɔ wani, yii i yi jwo pyɛngefooŋ'á, na yii cyelentuŋ'à jwo yii sà u yíbe, na bage ŋkire e uru ná u cyelempyiibii sí kataanni ɲjyìŋi lyî yɛ.
12 Yii aha kuru yibige pyi, uru nàŋi sí batɔɔnge nìɲyibabilini là cyêe yii na, l'à bégel'a ɲwɔ sèl'e. Kuru bage e, yii sí kataanni ɲjyìŋi karigii cwɔɔnrɔ.»
13 Ɲyɛ ka Pyɛri ná Yuhana si ŋkàr'a sà yi ta Yesu jwuŋkanni na. Ka pi i kataanni ɲjyìŋi karigii cwɔɔnrɔ wani.
Wwoɲɛɛge ɲjyìŋi
(Macwo 26.26-30; Marika 14.22-26; 1 Kɔrɛnti Shiinbii 11.23-25)
14 Ɲyɛ tèelyiin'à nɔ ke, ka Yesu ná u tùnntunmpii kɛ ná shuunniŋi si ɲjyìŋi kwûulo na lyî.
15 Ka u u yi jwo pi á: «Mii à sàa li lwɔ́ naye funŋ'i fo tèemɔni i si zìi nde kataanni ɲjyìŋi lyî ná yii e, si nta ŋkyaala.
16 Mii sí yi jwo yii á, mii saha sì n‑sìi ŋge ɲjyìŋi fiige lyî mɛ, fo canŋke Kile sí u kalyiini ɲùŋke pyi ku fûnŋɔ u Saanre e ke.»
17 Lire kàntugo ka u u fùnɲcwokwuu lwɔ́ ná ɛrɛzɛn sinm'e, maa fwù kan Kile á pu kyaa na, maa jwo cyelempyiibil'á: «Yii ɛrɛzɛn sinmɛ shwɔ a táa yiye na, yii bya.
18 Mii sí yi jwo yii á, mà láha niɲjaa na, mii saha sì ɛrɛzɛn sinmɛ bya mɛ, fo Kile Saanre tèni ká nɔ.»
19 Lire kàntugo ka Yesu si bwúuruŋi lwɔ́, maa fwù kan Kile á u kyaa na, maa u kwɔ̀n kwɔ̀n a kan u cyelempyiibil'á, maa jwo: «Ŋge bwúuruŋi u ɲyɛ mii cyeere, t'à kan yii kurugo ke. Yii a nde pyi, yii raa yiye funŋɔ cwo na na.»
20 Ɲyɛ pi à kwɔ̀ ɲjyìŋi na ke, ka Yesu si fùnɲcwokwuuni lwɔ́, ɛrɛzɛn sinmɛ mpyi l'e, maa jwo cyelempyiibil'á: «Nde fùnɲcwokwuuni li ɲyɛ Kile tunmbyaare nivɔnnte, t'à le ná yii e mii sìshange niŋguŋke cye kurugo ke.
21 Ŋka lire ná li wuuni mú i, yii li cè, ŋgemu u sí n‑pa mii le cye e ke, urufoo cyɛge na naha ná mii woge e ɲjyìŋi yaage e.
22 Sèeŋi na, Kile à li lwɔ́ Supyaŋi Jyaŋi u bò. Ŋka ŋgemu u sí n‑pa u le cye e ke, urufoo wuun'à kɛ̀ɛge!»
23 Ɲyɛ Yesu cyelempyiibil'à yire lógo ke, ka pi i wá na piye yíbili na jofoo u ɲyɛ pire shwɔhɔl'e, ŋgemu u sí ɲɛɛ n‑pa lire kapiini shiŋi pyi yɛ.
Jwuɲyahama à yîri cyelempyiibii shwɔhɔl'e na jofoo u ɲyɛ pire shwɔhɔl'e ɲùŋufooŋi yɛ
24 Lire kàntugo ka jwuɲyahama si mpa yîri cyelempyiibii shwɔhɔl'e. Puru jwuɲyahampe ɲùŋke ku mpyi na jofoo u ɲyɛ pire shwɔhɔl'e ɲùŋufooŋi yɛ.
25 Ka Yesu si pi pyi: «Yii li cè, naha ɲìŋke na, saanbii maha fànhe pyi kìni sùpyire ɲuŋ'i. Mpii ɲuŋ'i pi sí ɲyɛ na kuru fànhe pyi ke, pi la maha mpyi pire s'a pi kêre s'a ŋko na pi na ɲyɛ sèeshiin.
26 Ŋka yii wuuni ɲyɛ a yaa li pyi amuni mɛ, yii puni yyaha yyére shinŋ'à yaa u pyi yii puni kàntugo yyére shinŋi. Ŋgemu la ku ɲyɛ si mpyi yii puni ɲùŋufooŋi ke, urufol'à yaa u uye pyi yii puni báarapyi.
27 Báarapyiŋi u maha ɲjyìŋi sore u ɲùŋufooŋ'a sì ntɛ̀ɛn maa lyî kanna ke, pire shiin shuunniŋi i, ŋgire u ɲyɛ yyaha yyére shinŋi yɛ? Tá ŋge u à tɛ̀ɛn marii lyî kanna ke, uru bà mɛ? Ŋka mii wi ke, mii ɲyɛ báarapyi yii shwɔhɔl'e.
28 Yii pi ke, yii à kwôro ná mii i na yyefuge tèrigil'e.
29 Lire kurugo bà mii Tuŋi à mii tìŋ'a pyi saanwa mɛ, amuni mii mú sí yii tìŋɛ n‑pyi saanlii.
30 Lire e yii sí n‑pa lyî si bya ná mii i, mii Saanre e. Yii sí n‑pa n‑tɛ̀ɛn saanre tatɛɛnyi y'e, s'a Izirayɛli tùluyi kɛ ná shuunniŋi shiinbii kɛ̂ɛnŋi.»
Yesu à jwo na Pyɛri sí n‑pa jwo na u ɲyɛ a uru cè mɛ
(Macwo 26.31-35; Marika 14.27-31; Yuhana 13.36-38)
31 Lire kàntugo ka Yesu si jwo Simɔ Pyɛri á: «Simɔ! Simɔ! Sitaanniŋi à li cya si yii ɲyàha ŋgùrugo, bà sùmapyaŋi maha ɲyàha a wùrugo tafwɔge e ntanh'e mɛ.
32 Ŋka mii à Kile ɲáare mu kurugo, bà mu si mpyi si ŋkwôro Kile kuni i mɛ. Mu aha maye cɛ̂ɛge ma kapyiini na, si núru raa ma mii yyére tèni ndemu i ke, ma a màban le ma cìnmpyiibii dánafeebil'e.»
33 Ka Simɔ Pyɛri si Yesu pyi: «Kafooŋi, l'à pyi kàsujyire yo, l'à pyi kwù yo, mii à bégele cyire puni mɛɛ na ná mu i.»
34 Ka Yesu si u pyi: «Pyɛri, mii sí yi jwo mu á, niɲjaa ŋkùpecyiini sí mu ta mu à jwo a nɔ tooyo taanre na na mu ɲyɛ a mii cè mɛ.»
35 Lire kàntugo ka Yesu si u cyelempyiibii pyi: «Tèni i mii à yii tun, maa yii pyi na yii àha wyɛ́rɛ ná boro ná tanhaɲyi yabɛrɛ lwɔ́ mbâra yii tooyi wuyi na mɛ, tá yaaga kul'à yii ta bɛ?» Ka pi i u pyi: «Yaaga kuu ɲyɛ a wuu ta mɛ.»
36 Ka Yesu si jwo: «Numɛ, wyɛ́rɛ na ɲyɛ yii ŋgemu á ke, urufoo u u lwɔ́, yii ŋgemu u ɲyɛ ná bor'e ke, urufoo u li lwɔ́, ŋgemu u ɲyɛ kàshikwɔnŋwɔɔ baa ke, urufoo u u vàanntinŋke pɛ́r'a tɛ̀g'a là shwɔ.
37 Ɲaha kurugo yɛ mii sí yi jwo yii á, Kile tùnntunmpil'à jwumpe mpemu sémɛ mii kyaa na ke, puru tèefunŋɔn'à byanhara. Y'à sémɛ na “Pi à u cû kapimpyiŋɛ fiige.” Nde l'à sémɛ mii kyaa na ke, lire tèepyiin'à byanhara.»
38 Ka cyelempyiibii si jwo: «Kafooŋi, kàshikwɔnŋwɔhii shuunni cyi ɲcyii.» Ka Yesu si pi pyi: «Yi à ta.»
Yesu à Kile ɲáare Zhetisemani cikɔɔge e
(Macwo 26.36-46; Marika 14.32-42)
39 Ɲyɛ lire kàntugo, ka Yesu si yîri wani mà kàre Olivye cire ɲaŋke na, bà u mpyi maha ntêe na li pyi mɛ. Ka u cyelempyiibii si ŋkàre u fye e.
40 Pi à sà nɔ kuru cyage e ke, ka Yesu si pi pyi: «Yii a Kile ɲáare bà yii si mpyi si fànha ta Sitaanniŋi na, u àha ŋkwɔ̀ yii sɔ̀n ŋgà kapii na mɛ.»
41 Yesu à puru jwo ke, maa yîri cyelempyiibii taan, maa laaga nimbilere le u ná pi shwɔhɔl'e, maa niŋkure sín, maa Kile ɲáare.
42 U Kileɲarege e, u à jwo: «Tufooŋi, kampyi mu sí ɲɛɛ, na shwɔ ŋke kyaage lwɔhe mbyaŋi na. Ŋka ma hà na ɲyii wuuni pyi mɛ, ma ɲyii wuuni pyi.» [
43 Ɲyɛ lire tèni i, ka Kile mɛ̀lɛkɛŋi wà si yîri nìɲyiŋi na, maa màban le u e.
44 Yesu yákiliŋi mpyi a wùrugo sèl'e, ka u u núr'a là bâra Kileɲarege na, fo u fùnmp'à kɛ̂ɛnŋ'a pyi sìshan na ɲcwo ɲìŋke na.]
45 U à kwɔ̀ Kileɲarege na ke, maa yîr'a kàre u cyelempyiibii cyage e, mà sà pi nàvunŋɔ wuubii ta pi à ŋɔ́ɔ.
46 Maa pi ɲɛ̀, maa jwo: «Di k'à ta a jwo, ka yii i ŋɔ́ɔ yɛ? Yii yîri, yii i Kile ɲáare, bà li si mpyi Sitaanniŋi kà ŋkwɔ̀ yii sɔ̀n ŋgà kapii na mɛ.»
Yesu ɲcùŋi kani
(Macwo 26.47-56; Marika 14.43-50; Yuhana 18.3-11)
47 Ɲyɛ mà Yesu yaha puru jwumpe na, ka pi i wíl'a supyikuruŋɔ ɲya ku u ma. Zhudasi u mpyi Yesu cyelempyiibii kɛ ná shuunniŋi wà ke, uru u mpyi a ku yyaha cû. Pi à pa nɔ Yesu na ke, ka Zhudasi si file u na, maa u pûr'a cû, maa u shɛ́ɛre.
48 Ka Yesu si jwo: «Zhudasi, uru fwùŋi mu à pyi si Supyaŋi Jyaŋi le cye e kɛ!»
49 Ɲyɛ Yesu cyelempyiibil'à pa li ɲya ná Yesu tacuŋke e pi à pa ke, ka pi i Yesu yíbe: «Kafooŋi, wuu kàshikwɔnŋwɔhigii lwɔ́ pi mɛɛ na la?»
50 Ka pi wà niŋkin si ntíl'a u kàshikwɔnŋwɔɔge tɛ̀g'a Kile sáragawwuubii ɲùŋufembwɔhe báarapyiŋi kàniŋɛ niŋgeŋke kwɔ̀n a cyán.
51 Ka Yesu si jwo: «Yii kakyaare ɲwɔ yaha!» U à yire jwo ke, maa nàŋi niŋgeŋke lwɔ́ a sogo.
52 Lire kàntugo Kile sáragawwuubii ɲùŋufeebii ná Kileɲaarebage saɲcwɔnsigibii ɲùŋufeebii ná Yahutuubii kacwɔnribii pi mpyi a pa Yesu tacuŋke e ke, ka u u yi jwo pi á: «Yii à pa mii fye e ná kàshikwɔnŋwɔɔyi ná kàbiiyi i, si mpa ɲcû mu à jwo kakuumpyi u ɲyɛ mii,
53 mà li ta, tèni i mii mpyi maha mpyi ná yii e canŋa maha canŋa Kileɲaarebage e ke, yii ɲyɛ a yaaga pyi mii na mɛ. Ŋka nde tèni na ɲyɛ yii ná numpinifoo wuu.»
Pyɛri à jwo na uru ɲyɛ a Yesu cè mɛ
(Macwo 26.57-58, 69-75; Marika 14.53-54, 66-72; Yuhana 18.12-18, 25-27)
54 Ɲyɛ ka pi i Yesu cû a kàre Kile sáragawwuubii ɲùŋufembwɔhe pyɛnge e. Mà pi niŋkaribii yaha, ka Pyɛri si ntɛ̀ɛn laage e, marii sì pi fye e, fo mà sà jyè pyɛnge e.
55 Pi mpyi a na le, na ware ntàani niŋke e, ka Pyɛri si mpa ntɛ̀ɛn pi shwɔhɔl'e.
56 Ɲyɛ báarapyicwoŋi wà à pa Pyɛri nintɛɛnŋi ɲya nage taan ke, maa u yal'a wíi, maa jwo: «Ŋge nàŋi na ɲyɛ Yesu fyèɲwɔhɔshiinbil'e.»
57 Ka Pyɛri si yi kyáala: «Ceewe, mii ɲyɛ a u cè mɛ.»
58 Lire kàntugo ka nàŋi wà si Pyɛri wíi maa jwo: «Mu mú na ɲyɛ Yesu fyèɲwɔhɔshinŋi wà.» Ka Pyɛri si jwo: «Sèe bà mɛ!»
59 Ɲyɛ tèr'à pyi ke, ka wabɛrɛ si núr'a yi jwo a waha na: «Nàkaana baa, ŋge nàŋi na mpyi ná Yesu i, ɲaha na yɛ Galile kùluni shin u ɲyɛ u wi.»
60 Ka Pyɛri si u pyi: «Mii nàha a mu jwumpe yyeshage cè mà dɛ!»
Ɲyɛ mà Pyɛri yaha puru na, ka ŋkùpooŋi si ntíl'a mɛɛ sú.
61 Ka Kafooŋi Yesu si yyaha kɛ̂ɛnŋɛ maa Pyɛri wíi. Ka u funŋke si ɲcwo Kafooŋi jwumpe niɲjwumpe na na: «Mà jwo ŋkùpecyiini li mɛɛ sú niɲjaa ke, lire sí mu ta mu à jwo a nɔ tooyo taanre na na mu ɲyɛ a mii cè mɛ.»
62 Ɲyɛ ka Pyɛri si fworo pyɛnge e, maa sà mɛɛ sú sèe sèl'e.
Pi à kàre ná Yesu i Yahutuubii Kile kuni yyaha yyére shiinbii yyére
(Macwo 26.59-68; Marika 14.55-65; Yuhana 18.19-24)
63 Ɲyɛ mpii pi mpyi na Yesu kàanmucaa ke, ka pire si wá na u fwɔ́hɔre, maa u bwùun.
64 Maa u yyahe pwɔ, maa u yíbe: «Mu ɲyɛ a jwo na mu na ɲyɛ Kile tùnntunŋɔ mà? Ŋge u à mu bwɔ̀n ke, uru mɛge yyere wuu á!»
65 Maa jwuɲjwumbaampe pabɛrɛ niɲyahama jwo u na.
66 Ɲyɛ ɲyɛ̀g'à pa múgo ke, ka Yahutuubii kacwɔnribii ná Kile sáragawwuubii ɲùŋufeebii ná Kile Saliyaŋi cyelentiibii si piye bínni, maa ŋkàre ná Yesu i pi yukyaala kuruŋke yyére.
67 Maa u yíbe: «Kile Niɲcwɔnrɔŋi u ɲyɛ mu la? Yi yyaha jwo wuu á.» Ka u u pi pyi: «Mii mɛ́ɛ ká yi jwo yii á, yii sì n‑dá yi na mɛ.
68 Mii sí ká yii yíbe, yii sì ɲɛɛ mii ɲwɔ shwɔ mɛ.
69 Ŋka mà lwɔ́ numɛ na Supyaŋi Jyaŋi sí n‑sà n‑tɛ̀ɛn Kile Siŋifoo kàniŋɛ cyɛge na.»
70 Ɲyɛ Yesu à yire jwo ke, ka pi puni si u pyi: «Lire sanni i ke, Kile Jyaŋi u ɲyɛ mu la?» Ka u u pi pyi: «Ɲje yii à jwo ke, yire yi ɲyɛ yi yi.»
71 Ka pi i jwo: «Wuu saha ɲyɛ a tîge wà ɲwɔjwumɔ kurugo mɛ, ɲaha na yɛ wuu yabilimpil'à lógo u ɲwɔ na mà kwɔ̀.»