11
Yesu à u cyelempyiibii taanna Kileɲarege pyiŋkanni na
(Macwo 6.9-13; 7.7-11)
1 Canŋka Yesu mpyi na Kile ɲáare cyage k'e. U à kwɔ̀ Kileɲarege na ke, ka u cyelempyaŋi wà si u pyi: «Kafooŋi, wuu taanna Kileɲarege pyiŋkanni na, bà Yuhana a u cyelempyiibii taanna ku na mɛ.»
2 Ka Yesu si u pyi: «Yii aha a si raa Kile ɲáare, yii jwo:
“Tufooŋi,
mu mɛge ku táan.
Ma pyi saanwa sùpyire puni ɲùŋɔ na.
3 Wuu canŋa maha canŋa ɲjyìŋi kan wuu á.
4 Wuu kapegigii yàfa wuu na,
ɲaha na yɛ wuu maha wuu shinɲɛɛbii wogigii puni yàfani pi na.
Ma hà yaaga yaha ku wuu yyaha kɛ̂ɛnŋɛ kapegigil'á mɛ.”»
5 Ɲyɛ maa núr'a pi pyi: «L'aha mpyi mu à jwo cevoo na ɲyɛ yii wà á, ka urufoo si yîr'a kàre ɲìɲiŋke na uru cevooŋi yyére, maa sà u bage kúu mà jwo “Na cevoo, bwúuru ɲùɲyi taanre kan na á,
6 ɲaha na yɛ mii à nàmpɔnŋɔ ta, yalyire sí naha mii u kan u á mɛ.”
7 Yii na sɔ̂nŋi na uru cevooŋi sí n‑tɛ̀ɛn bage funŋke e si jwo “Ma hà zìi mpa na yyaha fwɔ́hɔrɔ mɛ. Mii à bage tò a kwɔ̀, mii ná na pyìibii naha a sínn'a kwɔ̀, mii saha naha na sì n-jà n-yîri bwúuru kan mu á mɛ” la?
8 Mii sí yi jwo yii á, u mɛ́ɛ ká mpyi u ɲyɛ a yîr'a bwúuruŋi kan mu á yii cempe kurugo mɛ, u mɛkɛgere yyaha na, yaaga maha yaaga mu ɲyɛ na ɲcaa ke, u sí n‑yîri kuru kan mu á.
9 Mii sí yi jwo yii á, yii a Kile ɲáare, u sí yii kan, yii a ɲcaa, yii sí n‑ta, yii a bàrage kúuli, ku sí múgo yii á.
10 Ɲaha kurugo yɛ shin maha shin u ɲyɛ na Kile ɲáare ke, Kile sí urufoo kan.
Ŋgemu u ɲyɛ na ɲcaa ke, urufoo sí n-ta.
Ŋgemu ká a bàrage kúuli ke, ku sí múgo urufol'á.
11 Jofoo u ɲyɛ yii shwɔhɔl'e, ŋgemu u sí ɲɛɛ wwò kan u pyàŋ'á mà li ta fya u à ɲáare u á yɛ?
12 Lire ɲyɛ mɛ, mà nɔ́ŋgyaa lwɔ́ a kan u á, mà li ta ŋkùcere u à ɲáare yɛ?
13 Ɲyɛ yii sùpyiibii pi à pi ke, cyage e yii maha jà a yacɛnɲyɛ kan yii pyìibil'á ke, yii ɲyɛ a cè a jwo na yii Tuŋi u ɲyɛ nìɲyiŋi na ke, na ur'à bégel'a tòro yii taan si u Munaani le u ɲáarafeebil'e mà?»
Pyiŋkanni na Yesu maha jínabii kɔ̀re ke
(Macwo 12.22-30; Marika 3.22-27)
14 Canŋka Yesu mpyi na jínaŋi wà kɔ̀re na yige nàŋi w'e, uru jínaŋi mpyi a nàŋi pyi búbu. Tèni i jínaŋ'à pa fworo u e ke, ka uru nàŋi si li ɲwɔ cû na yu. Sùpyire ti mpyi wani ke, ka li i pi puni kàkyanhala.
15 Ŋka pìl'à jwo sùpyire shwɔhɔl'e, na jínabii ɲùŋufooŋi Bɛlizebuli u à síŋi kan Yesu á, u u jínabii kɔ̀re na yige pifeebil'e.
16 Pìi la na mpyi si Yesu pɛrɛ ɲcû, maa jwo na u kani là pyi ndemu li sí li cyêe pire na na u à fworo Kile e ke.
17 Ŋka Yesu mpyi a pi funzɔnŋɔre cè maa yi jwo pi á: «Kìre maha kìre li ɲyɛ na liye tùnni ke, lire maha mpa jya. Pyɛngɛ maha pyɛngɛ shiin ká yîri piye kurugo ke, kuru maha mpa jya mú.
18 Ná yii na sɔ̂nŋi na jínabii ɲùŋufooŋi Bɛlizebuli fànhe cye kurugo mii ɲyɛ na jínabii kɔ̀re na yige sùpyire e, ɲyɛ Sitaanniŋi báarapyiibii ká ntáa maa piye tùnni, pi saanre sì n‑kwɔ̀ mà?
19 Yii aha jwo na mii na jínabii kɔ̀re na yige pifeebil'e ná Bɛlizebuli fànhe e, lire sanni i ke, yii shiinbii pi ɲyɛ na pi kɔ̀re ke, ná jofoo u fànhe e pire maha pi kɔ̀re yɛ? Yii shiinbii yabilimpii pi sí jwumpe pyi pu cwo yii ɲuŋ'i.
20 Ŋka mii aha a jínabii kɔ̀re na yige pifeebil'e ná Kile fànhe e, lir'à li cyêe na Kile Saanre à nɔ yii na mà kwɔ̀.
21 Yii li cè na fànhaɲyahagafoo ká kàshikwɔnyaaya lwɔ́ a tɛ̀ɛn u pyɛnge ɲwɔge na marii ku saɲcwɔnŋi sigili, sùpya sì n‑jà u yaage kà lwɔ́ mɛ.
22 Ŋka wabɛrɛ ká mpa ɲcwo pyɛngefoo na, ŋgemu u à fànha tò u na, maa jà u na ke, pyɛngefoo cyɛge mpyi a taha kàshikwɔnyaayi ɲjemu na ke, urufoo sí yire shwɔ u na, si u cyeyaayi cyán zhwɔ u na, si ntáa.
23 Shinŋi u ɲyɛ u ɲyɛ ná mii i mɛ, urufoo ɲyɛ mii zàmpɛn, ŋgemu u ɲyɛ u ɲyɛ na mii tɛ̀re na sùpyire wàa tiye na mɛ, urufoo na ti ɲùŋɔ kyánge.
(Macwo 12.43-45)
24 Jína ká fworo sùpya e, u maha sà ɲaara síwage yyaha kurugo, maa tatɛɛngɛ cya. U aha mpyi u ɲyɛ a kà ta mɛ, u maha jwo “Mii sí núru raa wà na tayirige e.”
25 Ɲyɛ u aha núr'a pa urufoo ta baga fiige ŋkemu k'à pwɔ́ maa ku funŋke bégel'a ɲwɔ ke,
26 u maha núr'a kàr'a sà jínahii baashuunni lwɔ́ a bâra uye na, mpii pi à pi mà tòro u yabiliŋi na ke, maha mpa jyè urufol'e. Lire ká mpyi, urufoo pyiŋkanni nivɔnn'a sì nâara a pi mà tòro niɲjyeeni na.»
Shinŋi wuuni l'à ɲwɔ ke
27 Ɲyɛ mà Yesu yaha puru jwumpe na, ka ceeŋi wà si jwumpe lwɔ́ sùpyire shwɔhɔl'e maa jwo u á: «Ceeŋi u à mu si maa mu byé ke, uru wuun'à ɲwɔ dɛ!»
28 Ka Yesu si ceeŋi pyi: «Ŋgemu u ɲyɛ na Kile jwumpe núru, marii pu kurigii ɲaare ke, urufoo wuun'à sàa ɲwɔ.»
Yesu tayyéreg'à fànha tò Zhonasi woge na, ŋka sùpyire ɲyɛ a u ɲwɔmɛɛni cû mɛ
(Macwo 12.38-42)
29 Sùpyir'à pa bínni mà Yesu kwûulo ke, ka u u jwo: «Nte sùpyir'à pi. Ti la na ɲyɛ mii u kakyanhala kani là pyi si ɲcyêe ti na ndemu l'à li cyêe na mii à fworo Kile e ke. Ŋka nde l'à pyi Kile tùnntunŋi Zhonasi na ke, lire baare e kakyanhala kyaa saha sì n‑pyi n‑cyêe ti na mɛ.
30 Nde l'à pyi Zhonasi na ke, lir'à li cyêe Ninive kànhe shiinbii na na Kile u mpyi a u tun. Lire pyiŋkanni na, nde li sí n‑pa Supyaŋi Jyaŋi ta ke, lire li sí li cyêe nte sùpyire na na Kile u à u tun.
31 Canŋke Kile sí sùpyire puni sâra si ntàanna ná ti kapyiiŋkil'e ke, saancwoŋi u mpyi Sheba kìni ɲùŋɔ na ke, uru sí n‑pa n‑yîri n‑yyére, si nte sùpyire cɛ̂ɛgɛ, ɲaha na yɛ uru saancwoŋi mpyi a yîri diɲyɛŋi ɲùŋke kà na, mà sà saanŋi Solomani yákilifente jwumpe lógo. Mà li ta wà na ɲyɛ naha, ŋgemu u yákili u à pêe Solomani wuŋi na ke, ti sí ɲyɛ a ɲɛn'a lógo uru ɲwɔ na mɛ.
32 Kuru canŋke, Ninive shiinbii mú sí n‑pa n‑yîri n‑yyére, si nte sùpyire cɛ̂ɛgɛ, ɲaha na yɛ Zhonasi mpyi a sà Kile jwumpe jwo Ninive shiinbil'á ke, pi à pi toroŋkanni kɛ̂ɛnŋɛ. Mà li ta wà na ɲyɛ naha, ŋgemu u tayyérege k'à fànha tò Zhonasi woge na ke, nte sùpyire sí ɲyɛ a ɲɛn'a ti toroŋkanni kɛ̂ɛnŋɛ mɛ.»
Bɛ̀ɛnmpe sèe wumpe kani
(Macwo 5.15; 6.22-23)
33 Ka Yesu si núr'a jwo: «Wà ɲyɛ na fùkina mîni si u le ɲcyígile cere ɲwɔh'i mɛ. Ŋka u maha dùrugo yaage kà ɲuŋ'i, bà u si mpyi s'a bɛ̀ɛnmpe yige bage jyifeebil'á mɛ.
34 Sùpyaŋi ɲyiigii cyi ɲyɛ u bɛ̀ɛnmpe. Ŋgemu u ɲyii cyi à ɲwɔ ke, urufoo puni maha mpyi bɛ̀ɛnmpe e mú. Ŋgemu wogigii sí cyi à kɛ̀ɛge ke, urufoo puni mú maha mpyi numpini i.
35 Lire e ke yii yiye kàanmucya a wíi, yii bɛ̀ɛnmpe kà bú ŋkwɔ̀ nta numpire mɛ.
36 Yii ɲyiigii ká ɲwɔ sèe sèl'e, làmpaŋi bɛ̀ɛnmpe sí yii pyi yii a ɲaa yii a ɲcwúu kuni i.»
Yesu à Farizhɛɛnbii ná Saliyaŋi cyelentiibii cɛ̂ɛgɛ
(Macwo 23.1-36; Marika 12.38-40)
37 Mà Yesu yaha puru jwumpe na, ka Farizhɛnŋi wà si sà u yyere na u pa lyî uru yyére, ka u u ɲɛɛ. Tèni i pi à ɲjyìŋi kwûulo si raa lyî ke,
38 ka li i Farizhɛnŋi kàkyanhala, ɲaha na yɛ u à li kàanmucya mà li ɲya na Yesu ɲyɛ a u cyeyi jyè mà tàanna ná Yahutuubii làdaabil'e, maa nta na lyî mɛ.
39 Kafooŋi Yesu à li ɲya l'à Farizhɛnŋi kàkyanhala ke, maa pi pyi: «Yii Farizhɛɛnbii pi ke, yii maha yii yajigiyi kàntuyi jyíi na fíniŋi, mà li ta yii funɲy'à ɲî nàŋkaage ná pege karigii na.
40 Yii na ɲyɛ sìɲconyɔ! Kileŋi u à yaage kàntuge yaa ke, uru mú bà u à ku funŋke yaa mà?
41 Yii nàŋkaage ná pege yaha, yii raa yii cyeyaayi kaan fòŋɔfeebil'á. Lire ká mpyi, yii sí n‑pyi fyìnmɛ sùpyii.
42 Yii Farizhɛɛnbii pi ke, yii wuun'à kɛ̀ɛge! Ɲaha na yɛ yii maha yii nànayeŋi ná kaɲyɛyi yafwɔhɔfwɔhɔre sannte puni yáhaŋi wwû, yii sí ɲyɛ na katiigii pyi, maa Kile kyaa táan yiy'á mɛ. Mà li ta lire l'à yaa li pyi yii kapyiini niɲcyiini, yii i nta a cyi sanŋkii bâra lire na.
43 Yii Farizhɛɛnbii pi ke, yii wuun'à kɛ̀ɛge! Ɲaha na yɛ yii aha ŋkàre Kile Jwumpe kàlambayi i, bwompe tatɛɛnyi yii maha ɲcaa. Sùpyire tabinniyi i yii la maha mpyi sùpyire s'a yii pêre s'a yii shɛ́ɛre.
44 Yii wuun'à kɛ̀ɛge! Yii na ɲyɛ mu à jwo fanɲjyeye, sùpyire maha ɲaare na ntùuli ɲjemu ɲuŋ'i piye pàama ke.»
45 Mà Yesu yaha puru jwumpe na, ka Kile Saliyaŋi cyelentuŋi wà si jwo: «Cyelentuŋi, mpe jwumpe saha ɲyɛ Farizhɛɛnbii kanni wumɔ mà dɛ! Mu na wuu cyere mú dɛ!»
46 Ka Yesu si u pyi: «Yii Kile Saliyaŋi cyelentiibii wuun'à kɛ̀ɛge mú, ɲaha na yɛ yii à Kile Saliyaŋi pyi tuguro sùpyire ɲuŋ'i, pi sì n‑jà ntemu lwɔ́ mɛ. Yii yabilimpii mú sí ɲyɛ na ɲɛɛg'a pi tɛ̀gɛ ti ɲjwòŋi na, ali nimbilere mɛ.
47 Yii wuun'à kɛ̀ɛge! Ɲaha na yɛ yii tulyey'à Kile tùnntunmpii mpiimu bò tèecyiini i ke, yii à pire kwɔ̀nhigii yaa na faanre.
48 Lire l'à li cyêe na kapegigii yii tulyey'à pyi ke, na cyir'à bɛ̂ yii á, ɲaha na yɛ pir'à Kile tùnntunmpii bò. Ŋka yii pi ke, yii na pi kwɔ̀nhigii faanre.
49 Kile à tɛ̀ɛn u yákilifente e maa jwo “Mii sí raa na tùnntunmpii pìi tunni pi á, pi sí pìi bò si pi sanmpii kyérege.”
50 Lire kurugo Kile tùnntunmpii pi à bò mà lwɔ́ fo tèecyiini i ke, Kile sí n‑pa yii ná yii tulyeyi cɛ̂ɛgɛ pire kyaa na,
51 mà lwɔ́ Abɛli mbòŋi na, fo mà sà nɔ Kile tùnntunŋi Zakari mbòŋi na, Zakari pi à bò Kileɲaarebage sèecyage ná sárayi tawwuge shwɔhɔl'e ke. Sèeŋi na mii sí yi jwo yii á, Kile sí yii ná yii tulyeyi cɛ̂ɛgɛ tire boore puni kurugo.
52 Yii Kile Saliyaŋi cyelentiibii, yii wuun'à kɛ̀ɛge! Ɲaha kurugo yɛ kuni li maha sùpyire pyi t'à Kile jwumpe cè ke, yii à para pi yaha lire kuni i. Yii yabilimpii ɲyɛ na lire kuni ɲaare mɛ, mpii la ku ɲyɛ s'a li ɲaare ke, maa pire tɛgɛlɛ kwɔ̀n.»
53 Ɲyɛ puru jwumpe puni kàntugo, ka Yesu si fworo uru Farizhɛnŋi bage e na ŋkɛ̀ɛge. Ka Saliyaŋi cyelentiibii ná Farizhɛɛnbii lùyiri wuubii si yibiyi shiŋi puni taha u na.
54 Pi mpyi na lire pyi si nta u pɛrɛ ɲcû u ɲwɔshwɔɔre cye kurugo.