8
Ɓeticaa taamsee na Yéesuɗa
1 Lëehíꞌta, Yéesu yaa kaꞌ ga dëk-teerucaa na dëk-kawcaa, yaa jangat ee yaa yéegaloh Hewhewaa winéwíꞌwaa Nguuraa Kooh. Tëelíbéecaagari ɓidaaŋkaah na ɓanakɓaa taamsee nari,
2 na ɓiɓeti, ɓaa wëkɗusee ga raɓ na ɗúukool ciliis: enee Mërí ee ɓaysi Mërí Makdalaa, yaa raɓ ɓiyitnaɓanak meƴdohsee gariɗa;
3 Saan, ɓeti Húusas tuukkoh-alalaa buuꞌ Eroot; Súsaan na ɓeti ɓiyewin ɓiliis ɓaa dímalsee Yéesu na tëelíbéecaagari ga iñaa ɓa laakɗa.
Liiwukaa woꞌ ga loo sokohaaɗa
(Mëccëe 13: 1-9; Marka 4: 1-9)
4 Mbooloo wiyaak hídírukohha ee ga dëk-teeraa en ɓéeɓ ɓuwaa ɓaa meyoh ga kihay ga Yéesu, ya woꞌꞌa liiwukii wii:
5 - Enee línoh, ya kaꞌta kisoknee tesohtaagari. Ga daa ya en na kisokɗa laakka tesohtaa keen ga ɗook waasaa, kotcaa togisohhata, selcaa ñammbata.
6 Laakka tesohtaa keen ga ɗekataa yewinin atoh, ta taa paal, ta súɓpa ndaga ta laakéeríi tooylaat.
7 Laakka tesoh tiliis taa keen ga ɗook ƴówée-lúp, ta paaldohha na lúpcaa, lúpcaa onndata.
8 Ee laakka tesohtaa keen ga kakayfaa laakin dooli, ta paalla, ta yakka, ta meƴdohha boŋ. Bogaa en ɓéeɓ towu titéeméeꞌ.
Waa ya lëehíꞌta kiliiwuk fodaama, ya woꞌꞌa ga ɗook an:
- Ɓaa fu laakin nof kikelohaa, súkúruka!
Iñii tah Yéesu liiwuki ɓuwaa henɗa
(Mëccëe 13: 10-17; Marka 4: 10-12)
9 Tëelíbéecaa Yéesu meekissari iñaa liiwukaama waaꞌ kiwoꞌɗa.
10 Ya taassaɓa an:
- Ɗú ɓërí eꞌsee kiꞌínoh kúmpacaa Nguuraa Kooh. Wayee ɓuwii tesɗa ɓa kelohan ga liiwuk na liiwuk, doonaa «ɓa mín kimalak ee ɓa hotoo dara, ɓa mín kikeloh ee ɓa ínohoo dara.»
Yéesu ɓéestíꞌta iñaa liiwukaa waaꞌ kiwoꞌɗa.
(Mëccëe 13: 18-23; Marka 4: 13-20)
11 Yéesu woꞌꞌaɓa an:
- Iñii yii yërí liiwukii waaꞌ kiwoꞌ: pesohpaa përí en woꞌeenaa Kooh.
12 Ɓuwii ɓíinoo madu na ɗookgaanaa waasaa tesohtaa keenohɗa. Ɓa kelohin woꞌeenii Kooh, wayee Seytaani hayinaa, nísiwa ga keeñcaagaɓa doo ɓa gëmoo bi ɓa mín kimúc.
13 Ɓíinoo madu na ɗekataa yewinin atohɗa, ɓërí en ɓuwaa, binaa ɓa keloh woꞌeenaa Koohaa, ɓa safaꞌ gawa kiteꞌ, wayee ɓa íisoo woꞌeenaa yíp níil ga keeñcaagaɓa; ngëmaagaɓa maañoo, ee Seytaani jéematukiɓanaa, ɓa tagohi nawa.
14 Tesohtaa keen ga ƴówée-lúpcaaɗa, teewoh ɓuwaa kelohsin woꞌeenaa Kooh, wayee halaat na alal na neɓlaat ëldúna abuɓa ga kipesɓa; iñcaama on woꞌeenaa Kooh bi ɓa mínoo kimat fodii pohoopaa ɓay bogaa lúudin.
15 Tesohtaa keen ga kakayfaa laakin dooliɗa, teewoh ɓuwaa keloh woꞌeenaa Kooh ee ɓa amwa na keeñ wijófíꞌ, wijúwíꞌ ee ɓa yëgís ga bi ɓa tumi fodaa pohoopaa ɓay boŋ wijófíꞌ.
Liiwukaa Yéesu woꞌ ga loo lampuɗa
(Marka 4: 21-25)
16 Yéesu woꞌꞌa an:
- Ken taaloo lampu, líꞌ kanu ga, wala tofwa ga fíldoo fayaaŋ, wayee fu líkanwa hen doonaa ɓuwaa aas túuyaaɗa, hot leeꞌlaataa.
17 Iñaa ɗaakuk ɓéeɓ hay kihotuk ee iñaa apoh kúmpa ɓéeɓ hay kiꞌínohu ee hay kimeƴdohu faŋ.
18 Malaksukohat book ga dum ɗú súkúrukiɗa, ndaga ɓaa laakin hay kiɓaatɗu; wayee ɓaa laakoo, iñaa ya fooŋ an ya laakinɗa sah hay kiteꞌu gari.
Eew Yéesu na ɓikëmëeŋkí Yéesu
(Mëccëe 12: 46-50; Marka 3: 31-35)
19 Eew Yéesu na ɓikëmëeŋkí Yéesu hayussari kimalaknee. Wayee ɓa mínndii kileꞌ bi gari ndaga mbooloomaa.
20 Laakka ɓaa yéegal Yéesu an:
- Eefu na ɓikëmëeŋkífu ɓaa day, ga fooh, ɓa waaꞌtaa kihot.
21 Wayee Yéesu taassaɓa ɓéeɓɓa an:
- Eewwoo na ɓikëmëeŋkíroo ɓërí en ɓuwaa súkúruki woꞌeenii Kooh ee ɓa taabukiwa ga tumeencaagaɓa.
Yéesu tuukiꞌta uuris wiyaak
(Mëccëe 8: 23-27; Marka 4: 35-41)
22 Laakka bes Yéesu aassa na tëelíbéecaagari ga gaal-looci, ya woꞌꞌaɓa an:
- Ɗu paafat giiyii ɓakaa hanoh gaaɗa.
Ɓa ɓaa ƴah.
23 Yéesu neehha lak ɓa ɓaa ƴah ga ɗuuƴ giiyaa. Uuris wiyaak dalla kiyíp ga giiyaa, músúmaa maa soruk ga loocaa bi waa waaꞌ kilíif ee tumuuntaagaɓa taa waaꞌ ga kiꞌeem.
24 Ɓa deeƴca ga Yéesu, ɓa yúunndari an:
- Jëgírohii, Jëgírohii, kikaankii kii hayyuu!
Yéesu yúudukka, gëtta uurisaa na dúuscaa, ca seemmba, ɗekataa ennda cel.
25 Lëehíꞌta Yéesu woꞌꞌa tëelíbéecaagari an:
- Ngëmumgarúu narooɗa wada?
Wayee ɓa tíitta, ɓa waaruꞌꞌa lool, ɓa ɓaa woꞌ ga díkaantiɓa an:
- Moo, ɓii yii ya ɓa? Ya ebili sah uurisii na músúmii ee ca kelohɗiri!
Yéesu wëkíꞌta haꞌ-raɓ ga Gerasaa
(Mëccëe 8: 28-34; Marka 5: 1-20)
26 Yéesu na tëelíbéecaagari teerussa ga gohaa Gerasaa ëewrukoh na gohaa Gëlíléeɗa.
27 Yéesu yaa yoosuk ga gaal-loocaa, laak ɓoꞌ yaa dëk-teeraa, yaa gúꞌɗukohhi. Ɓaama enee haꞌ-raɓ. Iñaa ya gëƴ kiꞌekuk kúltí maañin lool ee ya dëkéeríi ga kaan, ya dëkee ga loycaa.
28 Daa ya hotee Yéesu hen, ya fiippa, ya jafukka ga kotcaa Yéesu, ya woꞌꞌa didóolíꞌ an:
- Fu naroo ya, Yéesu, fu Kowukii Kooh yii ga ɗookaa-ɗookɗa? Mi kíimmbaa hen, kaa tummboo iñaa meskin.
29 Iñaama, ɓaa woꞌeeri ndaga Yéesu ebilee rawaa kimeyoh gari. Rawaama yewneerari kiɓúuki, en ɗanaa ɓuwaa tëhdohiri, yahcaa poku na ceen, ɓa jëengí kotcaa. Wayee ya gúꞌ ceencaa, ya weel jéeŋcaa ee rawaa ëewdohiri ëgíraa.
30 Yéesu meekissari an:
- Fu teeku na?
Ya taassa an:
- Mi teeku coogeel.
Ya woꞌee iñaama ndaga raɓ ɓiyewin ɓërí abeeri.
31 Raɓcaa ɓaa kíim Yéesu an ya hanatɓa kiyeꞌ ga ɓu-baam.
32 Lakanaa laakin yop-mbaam-parki wiyaak waa en na kiníiru daama ga jaŋjagaa. Raɓcaa kíimussa Yéesu ya onɓa kiꞌaas ga mbaamcaama. Ya onndaɓa iñaama.
33 Raɓcaa meyussa ga ɓaa, aasussa ga mbaamcaa. Yop-mbaamaa írkísukohha jaŋjagaa, keennda ga giiyaa, wa muuꞌta.
34 Daa níirohcaa hotee iñaa laak yaama, ɓa núppa, ɓaa ɓéestíꞌ iñaa hewɗa ga teeraa na dëk-kawcaa.
35 Ɓuwaa karussa kimalaknee iñaa hewɗa. Ɓa kaꞌta bi ga Yéesu, ɓa laak ɓaa raɓcaa meyoh gariɗa yugin kakay ga kotcaa Yéesu, ekukin kúltí, taabin na sagaagari. Ɓa dalla kiniik.
36 Ɓuwaa hotee iñaa laakɗa ɓaa ɓéestíꞌɓa ga daa haꞌ-rawaa wëkɗuseeɗa.
37 Waa ennda ɗa ɓéeɓ ɓuwaa en ga gohaa Gerasaaɗa kíimussa Yéesu ya úsaayɓa ndaga lak ɓa tíitin lool. Yéesu aasissa ga gaal-loocaa kiƴah.
38 Ɓaa raɓcaa meyohee gariɗa kíimmba Yéesu kiꞌíissi ya taam nari. Wayee Yéesu onndiirika, ya woꞌꞌari an:
- Ɓoƴkaa kaanfu ee fu ɓéestíꞌ tóoh iñaa Kooh tumiꞌtaaɗa.
39 Ɓaa kaꞌta ga ɗuuƴ teeraa tóoh kiyéegalohnee iñaa Yéesu tumiꞌtiɗa.
Yéesu wëkíꞌta ɓeti, mílísíꞌta kowukaa Yayros
(Mëccëe 9: 18-26; Marka 5: 21-43)
40 Yéesu ɓoyukka tewisaa wíinoo, mbooloomaa tëebílukkari, ndaga ɓéeɓ sekeeri.
41 Daama, laakka ɓaa hay gari. Ya teeku Yayros ee kuliyukee ga jaangu-yaawúuꞌcaa. Ya ƴíꞌꞌa ga kotcaa Yéesu, ya kíimmba Yéesu ya hay kaanci,
42 ndaga kowukaagari kiɓetikaa ka kíinoo doŋ ya laakɗa kaa ƴah kilëehɗuk. Ka jom kilaak tíkíis tidaaŋkaah na tanak.
Ga daa Yéesu enee na kiƴahɗa, ɓuwaa ɓaa ñuupuk gari bi ya yaa ƴah kipaꞌ.
43 Laakeera daama ɓetifaa meƴdohee ñíf iñaa leꞌin tíkíis tidaaŋkaah na tanak. Iñaa ya laakeeɗa tóoh leehha ga payohcaa ee yíinoo gaɓa mínndiiri kiwëkíꞌ.
44 Ya koorohha fenoo, leꞌꞌa ga pawaa kúltífaa Yéesu: Ga saasi ñífaa aamki gariɗa gúꞌta.
45 Daama Yéesu meekisohha an:
- Ɓii leꞌ garoo ɓa?
Waa ɓaa en ɓéeɓ yaa taasuk, Peeꞌ woꞌꞌari an:
- Jëgírohii, man ɓuwii wíiluununndaa ee ɓii ñuupuk garaa!
46 Wayee Yéesu tíkka ga an:
- Ɓoꞌ leꞌin garoo kay, ndaga mi yéegin an laakin doolaa meyohee garoo.
47 Ga waa ɓetifaa ínohha an ya mínsiséeríi kiɗaakuk, ya yaa saak, yaa hay. Ya jafukneera ga kotcaa Yéesu. Ya ɓéestíꞌta ga fíkíi ɓuwaa ɓéeɓɓa iñaa tahee bi ya leꞌꞌa ga kúltífaa Yéesuɗa na daa ya wak ga saasiɗa.
48 Yéesu woꞌꞌari an:
- Jowu, ngëmumgaraa músalinndaa. Karaa na jam.
49 Lak Yéesu yaa lís kiwoꞌ fodaama, laakka ɓaa meyoh kaanfaa Yayros, woꞌꞌa yaama an:
- Kowukaagaraa kiɓetikaa kaanin, calissiiraa kisonlukohis Jëgírohii ga.
50 Wayee Yéesu, daa ya kelohee iñaama, woꞌꞌa Yayros an:
- Kaa niik dara, gëmaa hen rek ee ka hay kipes.
51 Ga waa Yéesu leꞌꞌa kaanfaa, enndii Peeꞌ, Saŋ, Saak, eew kuꞌoomaakaa na paamunaanaa, ya tookkii ɓoꞌ yiliis aas nari.
52 Ɓuwaa ɓéeɓɓa ɓaa looyoh, ɓaa fiipoh didóolíꞌ ndaga kuꞌoomaakaa. Yéesu nak woꞌꞌaɓa an:
- Íisat kodukeenii, oomaanii kaanndii wayee ya en na kineeh.
53 Daama ɓuwaa ɓaa ciiɓsukki ndaga ɓa ínoheera an oomaanaa kaanin.
54 Wayee Yéesu ammbari ga yahaa, lëehíꞌta ya woꞌꞌa didóolíꞌ an:
- Oomaanii, koluka!
55 Fodaama fítaa kuꞌoomaakaa íkukka ga, ya kolukka ga saasi. Lëehíꞌta, Yéesu nakohha oomaanaa eru ñamah.
56 Paam kuꞌoomaakaa na eeci waaruꞌussa lool, wayee Yéesu ɗíŋngaɓa an ken hanat ɓoꞌ kiwoꞌ iñaa laakee yaama.