11
Yéesu yëedírohha kikíim Kooh
(Mëccëe 6: 9-13; 7: 7-11)
1 Laakka bes, Yéesu enee na kikíim Kooh ga ɗekat. Ga waa ya lëehíꞌta, yíinoo ga tëelíbéecaagari woꞌꞌari an:
- Haꞌmudii, yëedíraaríi kikíim Kooh fodaa Saŋ yëedíreeka tëelíbéecaagariɗa.
2 Yéesu woꞌꞌaɓa an:
- Binaa ɗú en na kikíimaa, woꞌat anee:
«Buba, ɓéeɓ ínohat kiselaꞌkii teekiigaraa;
Nguuriigaraa leꞌat dii.
3 Onaaríi besaa en ɓéeɓ iñaa ɗí jom kiñamɗa.
4 Bayalaaríi baakaaꞌciigaríi,
ndaga ɗí, ga kihaffíi, ɗí bayalin ɓuwaa tooñnjíiɗa.
Ee kaa íissíi ɗí keen ga fíꞌ Seytaani.»
5 Yéesu woꞌissaɓa an:
- Enee an yíinoo garúu laak fiiliimun, ya kaꞌ gari ga leeloo wek kiwoꞌꞌi an: «Fiilii, lúudaaroo mbúurú kaahay.
6 Laak fiiliiroo yíinoo yaa hay kiɓaaɓ ga kaanndoo ee mi laakoo dara iñaa mi eranndi.»
7 Ee yaama taassi ga ɗuuƴ túuyaagari an: «Kaa tangalloo! Diima deŋ ɗí tëckin ee mi na ɓu-kaanndoo ɗí faanukin. Mi mínissii kikoluk kiꞌeꞌtaa mbúurú.»
8 Mi woꞌꞌúu man, luu enee an ya kolukkii eꞌti mbúurú ndaga daa ɓa en ɓifíiliimunɗa, ennaa ya hay kikoluk eꞌti iñaa ya soolukɗa tóoh ndaga daa yaama ɗuucuk ga kikíimkaaɗa.
9 Mi nak, mi woꞌꞌúu an: kíimat, Kooh hayyúu kiꞌon. Heelat, ɗú hay kihot. Fëekírat, ɗú hay kilëgísɗu.
10 En kiꞌenaa, ɓaa kíim ɓéeɓ, onu; ɓaa heel ɓéeɓ, hot; ee ɓaa fëekíꞌ ɓéeɓ, hay kilëgísɗu.
11 Paamudii yiida garúu eran kowuci goŋ binaa ka kíimmbi jënaa?
12 Wala ya eꞌka dagal binaa ka kíimmbi wakaa?
13 Kon ga dii ɗú hín kibonɗa, en lak ɗú ɓërí mín kiꞌon towutaagarúu enaama cijófíraa, wëñaa ga Paamudii ga ɗookɗa. Ɓuwaa kíimmbi Helaa yiselaꞌíꞌyaaɗa, ya onooɓayane?
Yéesu yabussa kitaam na Seytaani
(Mëccëe 12: 22-30; Marka 3: 22-27)
14 Laakka bes, Yéesu enee na kimeƴdoh ga ɓoꞌ rawaa luuɓlukohhi. Daa rawaa meyee, luuwaa aawwa kiwoꞌ ee ɓuwaa waaruꞌussa.
15 Wayee laakka gaɓa ɓuwaa woꞌ an:
- Belsebul, buurii raɓcii, yërí onndi dooli kikaal raɓcii ga ɓuwii.
16 Laakka ɓoꞌ ɓiliis ɓaa waareeri kimalaksukoh. Ɓa meekissari ya tumiꞌɓa kíntaanaa teewoh an ya meyoh ga Kooh.
17 Wayee Yéesu ínohha halaatcaagaɓa ya woꞌꞌaɓa an:
- Kúlkaa hëgískoh ga ɗuuƴka ɓéeɓ, aaw ga kifaay. Túuƴcaa ɓúꞌsukoh waa en ɓéeɓ ga ɗook mooroomci.
18 Kon binaa Seytaani hëgískoh ga ɗuuƴcinaa, nguuraagari tuman na bi wa lísi kituuk? Ndaga ɗú woꞌ an Belsebul yërí onndoo dooli kikaal raɓ ga ɓuwii.
19 En lak an mi, Belsebul yërí onndoo dooli kikaal rawaa, haa ɓii on ɓuwiigarúu dooli kikaal raɓ ɓa? Kon ɓuwumgarúu, ga kihafɓa, ɓërí attiꞌanndúu.
20 En kiꞌenaa, en an mi kaali raɓcii na doolii Koohaa, kon Nguurii Kooh leꞌin bi garúu.
21 Binaa ɓaa laakin dooli ee ɓayin ganaay watuk kaancinaa, lak alalaagari ɓéeɓ lewin.
22 Wayee ɓaa wëñnji kilaak dooli hayaa, sooŋngi, mínndi, teꞌ ganaaycaa ya yaakaaꞌlukeeɗa tóoh, waroh iñcaa ya ɓewoh gariɗa.
23 Ɓaa faꞌtii naroonaa, heñoh naroo; ee ɓaa nëgírohhii naroonaa, yii tasarsoh.
Raɓ mín kiɓoyukis ga daa ya kaalohseeɗa
(Mëccëe 12: 43-45)
24 - Binaa raɓ meyoh ga ɓoꞌaa, ya túuti ga ëgíraa, ya heeli daa ya íikarukan, wayee waa ya hottii daa ya aasan, ya woꞌ ga helci an: «Mi naman kiɓoyuk kaanfaagoo mi meyoheeɗa.»
25 Binaa ya leꞌ danaa nak ya laak kaanfaa paruunun bi setin, hëwíruunun bi jekin.
26 Fodaama ya ƴee kikooꞌnee raɓ ɓiyitnaɓanak ɓiliis ɓaa wëñnji kisoot; ɓa aas ga kaanfaa, ɓa dëk ga. Faf ɓaa yaama, ga daa ya madee kuɗewaaɗa, wëñisɗa kiyiis.
Iñaa wëñ kineɓ ga kipesɗa
27 Laak Yéesu yaa woꞌ fodaama, laakka ga ɗuuƴ mbooloomaa ɓetifaa woꞌ ga ɗook an:
- Ɓetifaa ɓayeeraa ga lookaagari, ɓëpíꞌtaraa ga ɓíiɓcaagariɗa yewinin múuꞌ!
28 Wayee Yéesu taassari an:
- Woꞌaa kay an ɓuwaa súkúruki woꞌeenaa Kooh ee ɓa taabukiwaɗa, ɓërí yewin múuꞌ!
Ɓuwaa waaꞌ kihotu kíntaan
(Mëccëe 12: 38-42)
29 Lak ɓoꞌ ɓiyewin nëgírukohuunun ga yahaa Yéesu, ya aawwa kiwoꞌ an:
- Ɓuwii jamaanii wati, ɓiɓoꞌ ɓibóníꞌ. Ɓa waaꞌ kihot kíntaan, wayee kíntaan wíinoo tookɗusanndiiɓa, enndii waa Sonaasaa.
30 Ndaga fodaa daa Sonaas enee mandarga ga ɓu-Nínífɗa, fodaama ɓan Kowukii ɓii ƴah mandarga ga ɓuwii wati.
31 Besaa attiꞌohsanɗa leꞌ bëríinaa, buuraa yiɓetiyaa kúlkoh iñaa hanoh meyaaꞌ-noh ñaamɗa hay kituuk ga fíkíi ɓuwii jamaanii wati, ya ɓúlɓa. Ndaga ya meyohee gohcaa ëldúna wëñ kiꞌúsaayɗa kisúkúruknee woꞌeencaa buuꞌ Salomon líif na hamhamɗa. Ee malkat, laakin dii ɓaa wëñ Salomon!
32 Besaa attiꞌohsanɗa leꞌ bëríinaa, ɓu-teeraa Níníf hay kituuku ga fíkíi ɓuwii jamaanii wati, ɓa ɓúlɓa ndaga ɓu-Níníf súpítseera kipeskaagaɓa ga waa ɓa keloh jangataa Sonaasɗa; ee malkat laakin dii ɓaa wëñ Sonaas.
Liiwukaa Yéesu woꞌ ga loo lampu na kuhasɗa
(Mëccëe 5: 15; 6: 22-23)
33 Yéesu liiwukka anee:
- Ken taaloo lampu, faanwa ga daa ɗaakukin, [wala líꞌ kanu ga ɗookgaa], wayee fu líkanwa ga ɗook doonaa ɓuwaa aasɗa hotu leeꞌlaataa.
34 Kuhaskiigaraa kërí en lampii faanfiigaraa. Binaa dara enndii na kuhasfunaa, faanfaagaraa tóohfa eni ga leeꞌlaat. Wayee binaa kuhasfu wakkiinaa, faanfaagaraa eni ga ñúus ɓan.
35 Kon watukaa leeꞌlaatum en ga ɗuuƴfuɗa, wa ñúusíꞌ.
36 Kon binaa faanfu tóohfa en ga leeꞌlaat ee laakkii ɓak wíinoo waa en ga ñúusaa, ɓéeɓfa ƴah kiꞌen ga leeꞌlaat, man na fodaa daa lampu léeꞌɗíraa lañɗa.
Yéesu hassa Fërísiyeeŋcaa na jëgíroh-waascaa
(Mëccëe 23: 1-36; Marka 12: 38-40)
37 Ga waa Yéesu woꞌꞌa bi lëehíꞌta, laakka Fërísiyeegaa ɓayyi kicuunohuk ga kaanci. Yéesu aassa, yuŋnga kiñam.
38 Fërísiyeegaa waaruꞌꞌa ga waa ya hot Yéesu yuŋnga kiñam ee tísukkii paaƴɗa.
39 Wayee Yéesu Haꞌmudii woꞌꞌari an:
- Ɗú, Fërísiyeeŋcii, ɗú man anee, ɗú tísi bi ga bíiŋcaa kaascii na tanutii, wayee ɗuuƴcúu líif na halaat kilok na halaat cibóníꞌ.
40 Ɗú ɓërí lohoƴ hel! Kooh yaa hëwíꞌ iñaa hanoh foohɗa, enndii ya hëwíꞌ iñaa hanoh ɗuuƴɗa ɓane?
41 Sarahohat iñaa en ga keeñnjúuɗa, en ɗanaa iñaa en ɓéeɓ hay garúu kiset.
42 Massa ɗú, Fërísiyeeŋcii! Ɗú tumi sah sarah fodii ɓakaa wudaaŋkaahwaa ga naana na nduuꞌ, ee ɓan ga iñcii tóoh línsi ga dëꞌɗa, wayee ɗu saganohin kijúɓ na kiwaaꞌ Kooh: iñiima yërí ɗú jomee kitum ee iñcaa cíinoo hanat kisaganohu.
43 Massa ɗú, Fërísiyeeŋcii! Ndaga ɗú waari kiyuŋ ga fíkíi ga ɗuuƴ jaangu-yaawúuꞌcaa ee ɗú waari kikëñɗu yah kanak ga paancaa.
44 Massa ɗú! Ndaga ɗú man na loyaa ken tummbii mandarga ga, ɓuwaa tíinsi ga ɗook gaa, ee ínohsoo gaka bi tahɓa kilíiɓ ga fíkíi Kooh!
45 Laakka jëgíroh-waas yíinoo yaa woꞌꞌi an:
- Jëgírohii, binaa fu woꞌ ɗanaa, fu ɓassíi ɓan!
46 Yéesu loffari an:
- Massa ɗú, jëgíroh-waascii! Ɗú ɓan, ɗú koori ɓuwii ɗofcaa ɓa hatinoo, ee ɗú tookoo jokonndúu jíinoo leꞌ ga.
47 Massa ɗú! Ɗú hayaa ɗú móꞌɗi loycii sëldíiga-Koohcii, ee ɓipaammbúu apeeɓa.
48 Fodaama ɗú teewohin an ɗú taabin ga iñcaa ɓicaasammbúu tumeeɗa, ndaga ɓa apin sëldíiga-Koohcaa, ee ɗú ɓii móríꞌ loyciigaɓa!
49 Kërí tah Kooh ga hamhamaagari, woꞌꞌa an: «Mi hay gaɓa kiwosoh ɓisëldíiga-Kooh na ɓiyéegaloh; ɓa hay kiꞌap ɓíinoo, ɓa hatal ɓíinooɓaa ga kipesɓa.»
50 Iñaama yërí tahan bi ñífaa sëldíiga-Koohcaa ɓéeɓ aamsee ga waa ëldúna saku bi watiɗa hay kikípuk ga hafcii ɓuwii wati,
51 aboh ga ñífaa Abeel bi ga ñífaa Sakarí yaa apsee ga díkaanti daa sarahcaa tëkíꞌsiɗa na ɗekataa wiselaꞌíꞌwaa. Ee mi yërí woꞌꞌúuka, iñaa laakee yaama hay kikípuk ga hafcii ɓuwii wati!
52 Massa ɗú, jëgíroh-waascii, ɗú nísin kucëwíikaa lëgísi halaa tahi ɓoꞌ kiꞌínohɗa: ɗú, ga kihaffúu, ɗú aasoo ee ɓaa waaꞌ kiꞌaas ɓéeɓ ɗú kokohhi.
53 Ga waa Yéesu meyoh daamaɗa, jëgíroh-waascaa na Fërísiyeeŋcaa ɓaa tamoh ga ɗookci ee ɓa ɓaa meekissi iñaa en tóoh:
54 ɓa ɓaa heelli kifíꞌ doonaa ya ëldoh bi ɓa balaɓ yen ga woꞌeenaagari.