12
Yesu maga baga tʋŋtʋnna badɔmɔŋ namaga
Matiwu 21.33-46; Luka 20.9-19
Yesu bɩl maga namaga a tɩya ba a baa, “Baal kɩdɩgɩ rɛ biŋ baga a pɔ kɩna aa kaŋ nɔŋkyɩga anɩɩ kyʋkyɔyɩ, ba kɩ yɩrɩ girepisi. Ʋ gyɩ lɩga baga hʋ buloŋ nɛ gol baŋ. A hul bʋwa baga hʋ tɩyaŋ dɩ ba kyaga tɩɩnɔnɔ hʋ nɩɩ kɩ we [beewɩya ba kpaa tɩɩnɔnɔ no kɩ kyɔ sɩŋ nɛ,] a saa dɩɩbiye mɛ ba aa sɩ wuwo hɔŋ ʋ sal nyuu tɩyaŋ kɩ pɔ baga hʋ. Ɛɛ hal tɩyaŋ nɛ ʋ paa nala a we baga hʋ tɩyaŋ dɩ ba kɩ tʋma, aŋka ʋ sii kpa mʋ tɔɔ kɩdɩgɩ. Tɩɩnɔnɔ hʋ tɔrɩɩ gyɩ aa ko pele, ʋ tɩŋ ʋ dɩya tʋŋtʋnna hʋ kɩdɩgɩ dɩ ʋ mʋ baga tʋŋtʋnna hʋ lee a laa ʋ tɩɩnɔnɔ tol ko. Ʋ sii kpa mʋ. Baga tʋŋtʋnna hʋ sii kana ʋ a ŋmaa ʋ, aŋ leŋ ʋ kaŋ nohɩlɩya mɩɩgɩ mʋ baga hʋ tɩɩna lee. Ʋ bɩl mɩɩgɩ tɩŋ dɩya tʋŋtʋnna hʋ kɩdɩgɩ. Ʋ mɛ bɩl kpa mʋ. Ba kana ʋ mɛ, a ŋmaa ʋ, a yaga ʋ nyuu luri, a yaa ʋ gyarɩgɩɩ weliŋ. Ʋ bɩl tɩŋ nitoo tɩɩna, ʋ mɛ bɩl mʋ. Ba paalɩ kpʋ ʋ kɛ. Nɩgyamaa hʋ buloŋ ʋ aa tɩma, gɛɛ tɩɩ rɛ ba yaa ba buloŋ. Ba ŋmaa badɔmɔŋ nɛ aŋ kpʋ badɔmɔŋ mɛ. Ba kateŋse tɩyaŋ, ʋ biibaal dʋŋ nɛ ko mʋ ka. Ɛɛ rɛ ʋ sii tɩma ʋ aŋ baa, “Dɩ ŋ biye tɩɩ kɛ rɛ mʋwa, ba sɩ tɩya ʋ gyɩrɩma.” Ʋ mɛ bɩl kpa mʋ. Tʋŋtʋnna hʋ aa naa biye hʋ, ba basɩ tɩya dɔmɔŋ a baa, “Dɩ baga hʋ tɩɩna rɛ ko sʋba, biye no rɛ sɩ di ʋ kyaŋ. Ma leŋ dɩ á kpʋ ʋ. Dɩ ámaa rɛ kpʋ ʋ, baga hʋ bee ʋ kɩna buloŋ aa bɩrɩmɩ á kɩna rɛ. Ba kaŋ biye hʋ, a ŋmaa ʋ kpʋ, a kpa ʋ yuwo ta ɔhɔ tɩyaŋ.”
Ɛɛ rɛ Yesu pɩyɛsɩ ba a baa, “Ba aa maga nyɛ, ɛɛ rɛ baga hʋ tɩɩna sɩ yaa? Ʋ sɩ ko leŋ dɩ ba kpʋ haŋ tʋŋtʋnna hʋ buloŋ, aŋ ka dɩ ʋ kpa baga hʋ tɩya nɩdʋŋsɩ.” 10 Ɛɛ rɛ Yesu pɩyɛsɩ nala hʋ aa nɩɩ namaga hʋ a baa, “Ma bɩ karɩmɩ Wɩɩsɩ teŋ lee hʋ ba aa basɩ nyɛ?”
‘Bʋyɩ hʋ dɩɩsaala hʋ a vɩya ta, ʋ rɛ mɩɩgɩ ko yaa bʋduwo baa aa kpaa biŋ dɩya hʋ gyememii ʋ kaŋ dɩya hʋ sɩgɩ.
11 Á Tɩɩna Wɩɩsɩ tʋma rɛ gɛɛ. Ʋ yaa ma wɩkperii rɛ?” ’
12 Yesu aa basɩ gɛɛ, Gyuuma nɩhɩyasɩ hʋ gyɩ kɩ kyɛ dɩ ba kana ʋ tɔ dɩyaŋ, beewɩya ba gyɩma anɩɩ ba aa rɛ ʋ maga namaga hʋ kɩ daga. Amɛ ba gyɩ aa fá nala hʋ aa we doŋ nɛ. Ɛɛ rɛ tɩŋ ba lem-ʋ aŋ mʋ.
Ba pɩyɛsɩ Yesu lampoo tunii wɩya
Matiwu 22.15-22; Luka 20.20-26
13 Ɛɛ hal tɩyaŋ nɛ ba mʋ tɩŋ Farasiima abee Hɛrɔtɩ hatɩnna badɔmɔŋ dɩ ba bɩl mʋ Yesu lee a magɩsɩ ʋ, a bara kana ʋ. 14 Ba kpa ko ʋ lee a basɩ tɩya ʋ a baa, “Á nɩhɩyawʋ, á gyɩma anɩɩ ɩ kaŋ wɩtɩɩ rɛ. Ɩ sɩya tuwo nal tɩyaŋ. Ɩ bee fá nɩbal buloŋ sɩɩ. Ɩ aa daga Wɩɩsɩ ŋmanɩɩ tɩɩ rɛ. Yaŋ daga tɩya ma, ʋ yaa ŋmanɩɩ rɛ dɩ á tuŋ lampoo kɩ tɩya Roma paalʋʋ kuworibal hʋ ba aa yɩrɩ Siiza? Ʋ maga dɩ á tuŋ kɩ tɩya ʋ rɛ koo á ta tuŋ kɩ tɩya ʋ?” 15 Amɛ Yesu gyɩ gyɩma anɩɩ ba paala rɛ a basɩ. Ɛɛ rɛ ʋ pɩyɛsɩ ba a baa, “Bee rɛ tɩŋ ma kɩ magɩsɩ ŋ nyɛ? Ma kaŋ molbinʋʋ hʋ kɩdɩgɩ ko dɩ ŋ na.” 16 Ba kpa kɩdɩgɩ tɩya ʋ. Ɛɛ rɛ ʋ pɩyɛsɩ ba a baa, “Aŋnɛ nyuu bee ʋ feŋ nɛ ba kpaa biŋ molbii hʋ tɩyaŋ nyɛ?” Ɛɛ rɛ ba baa dɩ Roma paalʋʋ kuworibal hʋ nyuu abee ʋ feŋ nɛ. 17 Ʋ yaŋ basɩ tɩya ba baa, “Ɛɛ kɛ, kɩŋ hʋ aa yaa Roma paalʋʋ kuworibal hʋ kɩŋ, ma kpa tɩya ʋ, kɩŋ mɛ aa yaa Wɩɩsɩ kɩŋ, ma kpa tɩya Wɩɩsɩ.” Yesu aa basɩ nyɛ, ba yaa kyʋra. Doŋ nɛ ba lem-ʋ aŋ mʋ.
Ba pɩyɛsɩ Yesu sʋʋnɩ mɩɩgɩ siiyi wɩya
Matiwu 22.23-33; Luka 20.27-40
18 Ɛɛ rɛ nala hʋ badɔmɔŋ ba aa yɩrɩ Sadusiima mɛ ko Yesu lee. Sadusiima fa bɩ laa di anɩɩ dɩ nal lɛ sʋba, ʋ sɩ bɩl sii sʋʋ tɩyaŋ. Ɛɛ rɛ ba pɩyɛsɩ Yesu a baa, 19 “Á Tɩɩna, Moosi saba Wɩɩsɩ Teŋ tɩyaŋ anɩɩ dɩ baal lɛ kpaa haaŋ, dɩ ʋ bee haaŋ hʋ bɩ lʋl biye ka dɩ baal hʋ sʋba, dɩ ʋ maga dɩ ʋ naabiye kpa haaŋ hʋ rɛ, a lʋl biisi tɩya ʋ maana hʋ. 20 Nɩmmabalɩya bapɛ rɛ gyɩ we doŋ. Ba buloŋ gyɩ yaa baala rɛ, a fa yaa hadɩgɩ bee badɩgɩ balɩya. Ba nɩhɩyawʋ tɩɩna kpaa haaŋ. Ʋ bee haaŋ hʋ bɩ lʋl biye ka ʋ sʋba. 21 Ʋ katɩyal kpa haaŋ hʋ. Ʋ beel-ʋ mɛ bɩ lʋl biye, ka ʋ mɛ sʋba. Too hʋ tɩɩna mɛ kpa haaŋ hʋ. Ʋ mɛ gɛɛ tɩɩtɩɩ puu ʋ. 22 Nɩmmabalɩya hʋ bapɛ buloŋ nɛ kpaa haaŋ hʋ, ka ʋ bee ba kɩdɩgɩ buloŋ bɩ lʋla. Ɛɛ hal tɩyaŋ nɛ haaŋ hʋ mɛ sʋba. 23 Tɔɔ, kyɛɛ hʋ nala aa sɩ sii sʋʋ tɩyaŋ, baala no bapɛ tɩyaŋ, ba kɩbee rɛ sɩ tɩŋ haaŋ hʋ? Beewɩya ba bapɛ hʋ buloŋ nɛ ʋ yala?”
24 Ɛɛ rɛ Yesu basɩ tɩya ba a baa, “Ma bɩ gyɩŋ Wɩɩsɩ teŋ, a bɩl bɩ gyɩŋ Wɩɩsɩ dee mɛ. Ɛɛ rɛ tɩŋ ma nyʋgɩsɩ nyɛ. 25 Kyɛɛ hʋ nala aa sɩ sii sʋʋ tɩyaŋ, baala bɩl bɩ sɩ paa haana, haana mɛ bɩl bɩ sɩ yal balama. Ba buloŋ sɩ kɩɩ gɛɛ nɩɩ malɩkasɩ aa we wɩɩsɩbee tɩyaŋ.” 26 Ɛɛ rɛ Yesu basɩ tɩya ba a baa, “Na ma aa pɩyɛsɩ ŋ nala aa sɩ sii sʋʋ tɩyaŋ wɩya rɛ. Ma bɩ karɩma wɩya hʋ Moosi aa saba Wɩɩsɩ teŋ tɩyaŋ, lee hʋ ʋ fa aa basa tɩɩpuso hʋ aa di diŋ hʋ wɩya? Wɩɩsɩ basɩ tɩya ʋ rɛ a baa dɩ ʋ rɛ yaa Wɩɩsɩ hʋ Abɩraham abee Azɩkɩ abee Gyeekɔbɩ gyɩ aa tɩŋa. 27 Wɩɩ no ʋ aa basa, ʋ memii rɛ yaŋ yaa bee? Ʋ daga anɩɩ Abɩraham abee Azɩkɩ abee Gyeekɔbɩ ha we ba mɩɩbol tɩyaŋ nɛ Wɩɩsɩ kɛ lee. Wɩɩsɩ bɩ yaa sʋʋnɩ Wɩɩsɩ. Ʋ yaa niweye Wɩɩsɩ rɛ. Ma bɩ gyɩŋ wɩɩ buloŋ.”
Yesu daga Wɩɩsɩ mɩrɩsɩ hʋ tɩyaŋ wɩbal
Matiwu 22.34-40; Luka 10.25-28
28 Wɩɩsɩ Teŋ dɩdagɩl kɩdɩgɩ aa nɩɩ dɩ ba kaŋ wɩɩ hʋ kɩ ŋmaa nyʋʋtaaduwo gɛɛ, ʋ mɛ kpa ko ba lee. Ʋ aa naa dɩ Yesu lɩɩ wɩɩ hʋ sɩɩ weliŋ gɛɛ, ʋ pɩyɛsɩ ʋ a baa, “Wɩɩsɩ mɩrɩsɩ hʋ ʋ aa biŋ tɩya nala dɩ ba kɩ tɩŋa, ba tɩyaŋ kɩbee rɛ yaa wɩbal?” 29 Yesu basɩ tɩya ʋ a baa, “Ba basɩ tɩya Iziral nala rɛ a baa,
‘Iziral nala, ma gyegile nɩɩ ŋ taal. Á Tɩɩna Wɩɩsɩ dʋŋ nɛ we doŋ.
30 Kyo ɩ Tɩɩna Wɩɩsɩ abee ɩ bembii buloŋ, abee ɩ tɩya buloŋ, abee ɩ dee buloŋ, abee ɩ tɩbɩɩna buloŋ.’
Wɩɩ no rɛ yaa ba buloŋ tɩyaŋ wɩbal.
31 Wɩlɩya tɩɩna mɛ rɛ nyɛ,
‘Kyo ɩ dɔŋtɩɩna anɩɩ ɩ aa kyo ɩ tɩɩ gɛɛ.’
Wɩɩsɩ mɩrɩsɩ hʋ buloŋ lɩɩ wɩya no balɩya tɩyaŋ nɛ.”
32 Ɛɛ rɛ Wɩɩsɩ Teŋ dɩdagɩl hʋ basɩ tɩya ʋ a baa, “Á Tɩɩna, wɩtɩɩ rɛ ɩ basɩ. Wɩɩsɩ dʋŋ nɛ we doŋ, kɩŋ buloŋ bɩl tuwo, see Wɩɩsɩ dʋŋ. 33 Ɩ aa sɩ kaŋ ɩ bembii buloŋ, abee ɩ tɩbɩɩna buloŋ, abee ɩ wɩɩ wɩɩ buloŋ a kyo Wɩɩsɩ, a kyo ɩ dɔŋtɩɩna mɛ anɩɩ ɩ aa kyo ɩ tɩɩ gɛɛ, ʋ rɛ kpɩya ɩ aa sɩ kaŋ pʋsɩ kpʋ a fisi ba buloŋ tɩya Wɩɩsɩ, koo ɩ aa kpaa kɩna a lɩɩ wɩɩsʋlɩɩ tɩya Wɩɩsɩ.” 34 Yesu aa naa dɩ baal hʋ lɩɩ wɩɩ hʋ sii abee wɩgyʋŋ gɛɛ, ʋ basɩ tɩya ʋ a baa, “Ɩ bee Wɩɩsɩ koro hʋ bɩ boliye.” Ʋ aa basɩ gɛɛ ko teŋ, nal buloŋ bɩl bɩ kaŋ nyʋwa ʋ aa sɩ pɩyɛsɩ ʋ wɩɩ buloŋ.
Yesu daga nala Krisita hʋ wɩya
Matiwu 22.41-46; Luka 20.41-44
35 Ɛɛ rɛ Yesu bɩl kɩ daga nala Wɩɩkyʋwaldɩɩbal hʋ tɩyaŋ a pɩyɛsɩ ba a baa, “Bee rɛ tɩŋ Wɩɩsɩ Teŋ dɩdagɩla hʋ baa dɩ Krisita hʋ, laataal hʋ Wɩɩsɩ aa lɩya, sɩ yaa Deviti nihii? 36 Wiyesi Welii hʋ rɛ fa daga Deviti dɩ ʋ basɩ Krisita hʋ wɩya a baa,
“Ŋ Tɩɩna Wɩɩsɩ basɩ tɩya ŋ Tɩɩna rɛ, ‘hɔŋ ŋ noduu logiŋ, a mʋ pele saŋa hʋ ŋ aa sɩ kpa ɩ dɔmɔ we ɩ nosi tɩyaŋ.’
37 Deviti tɩɩ yɩrɩ nal no ʋ Tɩɩna rɛ. Ɛɛ rɛ ʋ yaŋ sɩ yaa a yaa ʋ nihii dʋŋ?” Nɩgyamaa rɛ gyɩ gyegile a nɩɩ Yesu wɩbasɩɩ hʋ, ba tenni fɩyɛlɩ.
Yesu daga nala dɩ ba pɔ ba tɩɩma weliŋ abee Wɩɩsɩ Teŋ dɩdagɩla hʋ wɩya
Matiwu 23.1-36; Luka 20.45-47
38 Yesu bɩl daga ba a baa, “Ma pɔ ma tɩɩ weliŋ abee Wɩɩsɩ Teŋ dɩdagɩla hʋ. Ba aa gɔllɩ we gyamaa tɩyaŋ nɛ abee ba gadoliye, a kɩ kyɛ dɩ nala kɩ tɩya ba gyɩrɩma aŋ kɩ kyʋwalɩ ba. 39 Ba aa kɩ kyɛ nɩbala lɩhɔnɩya rɛ wɩɩkyʋwaldɩɩsɩ tɩyaŋ. Dɩ ba aa rɛ yɩrɩ ba laŋŋʋʋ tɩyaŋ buloŋ, ba aa kyo dɩ ba hɔŋ nɩbala lɩhɔnɩɩ rɛ. 40 Ba aa fugo kyʋwalɩ Wɩɩsɩ kɩ pɩɩsɩ rɛ, aŋ kaŋ lohaana kɩna kɩ fasɩ. Saŋa hʋ tɩyaŋ Wɩɩsɩ aa sɩ di dʋnɩya sarɩya, ba aa rɛ sɩ na dɔgɩsɩɩ a te ba dɔŋtɩŋsɩ buloŋ.”
Lohaaŋ hʋ aa kpaa ʋ molbiye buloŋ a sʋla Wɩɩsɩ
Luka 21.1-4
41 Yesu gyɩ mʋʋ Wɩɩkyʋwaldɩɩbal hʋ rɛ, a mʋ hɔŋ kpaga lee hʋ nala aa kpa ba wɩɩsʋlɩɩ molbiye kɩ we, a kɩ deŋ gɛɛ hʋ ba aa we. Kɩna tɩmma hʋ ko kɩ we molbiye yʋga yʋga. 42 Ɛɛ rɛ lohanyaabʋ kɩdɩgɩ mɛ ko, a mʋ kpa aniiniima balɩya a we, kobo rɛ gɛɛ. 43 Ɛɛ rɛ Yesu yɩrɩ ʋ hatɩnna hʋ a basɩ tɩya ba a baa, “Wɩtɩɩ rɛ ŋ basɩ kɩ tɩya ma, lohaaŋ no rɛ we molbii a te nal kɩdɩgɩ buloŋ daha, beewɩya 44 nala hʋ buloŋ aa kpaa molbiye a sʋla Wɩɩsɩ, ba lɩya aŋ ka rɛ. Amɛ ʋ kɛ dɩya bee ʋ bee buloŋ nɛ ʋ kaŋ mʋ we gɛɛ.”