YOZWE
Enshokolezi
Ecitabu ca Yozwè, ecitabu c’Abacîranuzi, ebya Samweli n’eby’Abâmi, Abakristu babiderha «Bitabu bya Maganîro ga Israheli», bulya bishambâla ebiyêrekîre Olubaga lwishogwa kurhenga amango lwajàga omu cihugo c’Amalaganyo kuhika amango lwalulizibagwa luhêkwa bujà e Babiloni. Ebyo bitabu birhashongêzizi emyanzi aka abalenga ba zino nsiku z’ene. Birhuyêreka kurhi Nnâmahanga acimanyîsagya kuli Israheli, kurhi Nnâmahanga ahabûlaga olubaga lwa Israheli muli ngasi byoshi byàbîre omu kalamo kâbo. Lukogo lwàrhumire Nyamuzinda acîshoga Israheli omu gandi mashanja goshi mpu lubè lubaga lwage. Alulaganya mpu aluhà Ecihugo lwayîmamwo, casinga lushimbe amarhegeko gâge (Lola omu citabu c’Olushika).
Ebyo byo rhunayumwa omu bitabu bya ngasi lubero: Ecitabu ca Yozwe cishambîre kurhi Nnâmahanga ayûkirizagya amalaganyo gage erhi ahà Israheli ecihugo amulaganyagya.
Ecitabu c’Abacîranuzi cishambîre kurhi Israheli akàg’igomera Nnâmahanga liguma liguma. Lero Nnâmahanga abahana. Okubundi Bene Israheli bashub’ikâgaluka omu bwîra bwa Nnâmahanga. Erhi Bene Israheli babà bamadêkerera omu cihugo balaganyibagwa, bahûna mpu babè n’omwâmi ak’agandi mashanja gàbali eburhambi. Burhanzi barhàlonzagya mwâmi abarhegeke, bakâg’iderha oku Nnâmahanga yêne ye na mwâmi wâbo. Cikwône erhi bacihûna mwâmi, Nnâmahanga ayêmêra, abahà Saulu, na buzinda acîshoga Daudi nka ntumwa yâge. Eyo myanzi eshambîrwe yoshi omu bitabu bya Samweli.
Ebitabu by’Abâmi birhuhugûlîre oku abâmi haguma n’olubaga lwoshi bagomîre Nnâmahanga kulusha. Okugomera Nnâmahanga kwarhondêraga oku ngoma ya Salomoni. Bâmi basungunu bone bagalusire omu bwîra bwa Nnâmahanga. Buzindazinda alîkira olubaga lwa Israheli omu maboko g’abashombanyi bâlwo, baluhêka omu bujà e Babiloni. Ebyo bitabu ziri mpiriri z’amaganîro g’abakula-mbere gàsingagwa na bantu banji b’amango ga ngasi lubero. Birhuyigîrizize nîrhu kurhi:
1) Nnâmahanga arhurheganyîze okucunguka. Omucunguzi àyish’iburhwa omu lubaga lwîshogwa Iw’Endagâno ya Mîra. Olwo lubaga co cisiki c’olubaga lwîshogwa lw’Endagâno Mphyâhya.
2) Birhuyigîrizize oku Nnâmahanga yêne ohabûla ebyahira n’ebyahirûka bya hano igulu.
I. Okuhika omu Cihugo c’Amalaganyo
1
Balalikwa okujà ebwa Cihugo c’Amalaganyo
1 Erhi Mûsa, murhumisi wa Nyakasane àyûsifà, Nyakasane anacibwîra Yozwè, mugala wa Nuni na murhumisi wa Mûsa, erhi:
2 «Mûsa murhumisi wâni anafirage; oyimukage buno! oyikire Yordani, we n’olu lubaga, mugendija muli cirya cihugo nahà bene Israheli.
3 “Ngasi ah’okugulu kwinyu kwankanalabarha hoshi nanamuhà ho nk’oku nanalaganyagya Mûsa”.
4 “Kurhenga okw’irungu na kurhenga e Libano, kuhika oku lwîshi lunene, kuhika oku lwîshi lwa Efrata, co cirigi cihugo c’Abanyahititi coshi, kuhika oku nyanja nene, kujà ebuzûka-zûba olwo lunda loshi co câbà cihugo cinyu”.
5 “Ntâye wankahagaza embere zâwe omu nsiku z’akalamo kâwe zoshi; nk’oku nayôrhaga na Mûsa kwo nayôrha nâwe; ntakujandikè, ntanakulekerere”».
Nyamuzinda ârhabâla erhi bankakenga amarhegeko gâge
6 «“Ozibuhe onarhwâlihe, bulya we wagendihira olu lubaga muli cirya cihugo nalaganyagya b’îshe nti nabahà co”.
7 “Kuguma kône, ozibuhe onarhwâlihe, okazikola omu kushimba oburhegesi boshi nka kulya Mwambali wâni Mûsa anakurhegekaga. Omanye wankadungukira oli eburhambi bw’ekulyo oli ebwa kumosho, lyo ohashibêrwa na ngasi aha wankajà hoshi”.
8 “Ecîra citabu c’oburhegesi cirhakurhengaga omu kanwa; okazicigerereza kwo mûshi na budufu, ly’ohashijira bwinjà nk’oku binayandisirwe; na ntyo wanabà n’iragi, onabêrwe omu majira gâwe goshi”.
9 “K’orhayumvirhi oku nkurhegesire: nti ozibuhe onarhwâlihe? Orhabâga na boba buci orhabâga na ntemu nci, bulya Nyakasane Nyamuzinda wâwe, ali haguma nâwe ngasi hoshi wankanaja”».
Oburhabâle bw’amashanja g’ishiriza lya Yordani
10 Yozwè anacihâna eri irhegeko oku bagula b’olubaga, erhi:
11 «Mugere omu cihando coshi, muhè olubaga eri irhegeko, erhi: Murheganye ebi mwacîyikira omu njira, ebwa kubà enyuma lya nsiku isharhu mwajiyikira Yordani mugendiyûbaka cirya cihugo Nyakasane Nyamuzinda winyu, amuhîre mpu muciyûbake».
12 Na kuli bene Rubeni, kuli bene Gadi na kuli cirya cihimbi ca bene Menashè, Yozwè anacibabwîra ntya, erhi:
13 «Mukengêre birya Mûsa, omurhumisi wa Nyakasane amurhegekaga galya mango ababwîraga erhi: Nyakasane Nyamuzinda winyu, abahire okuluhûka, anabahîre eci cihugo.
14 Bakinywi, abâna binyu barhôrhô, n’ebishwêkwa binyu, ebyo byoshi byâbêra omûla cihugo Mûsa amuhîre olu lundi lunda lwa Yordani. Ci konene moyo, muyikire n’emirasano yinyu, mugende oku matabâro, mushokolere bene winyu, mweshi, ntwâli; mujibarhabala.
15 Kuhika Nyakasane ahè abo bene winyu nabo okuluhûka nk’oku anabahà kwo, na kuhika nabo bayûbake bwinjà cirya cihugo abahà Nyamubâho, Nyamuzinda winyu. Enyuma z’aho mwanabaga lyo mugaluka mushubire muli cirya cihugo cinyu munaciyûbake, cirya cihugo. Mûsa, omurhumisi wa Nyakasane amuhâga olunda lw’erindi ishiriza lya Yordani, e buzûka-zûba».
16 Banacishuza Yozwè muli ebi binwa, mpu: «Okwo orhurhegesire koshi rhwakujira na ngasi aha wankarhurhuma hoshi rhwahaja».
17 Nk’oku rhwanakazâgirhumikira Mûsa muli byoshi, ntyo kwo nâwe rhwanakurhumikira. Lyo Nyakasane, Nyakasane Nyamuzinda wâwe, ayôrha nâwe nk’oku anayôrhaga na Mûsa.
18 Owankabà mugoma omu marhegeko gâwe, alahire kushimba oku omurhegesire, oyo anafè. Ntyo ozibuhe onarhwâlihe.