19
Nabayo ya ugali ni Zaqueo
1 Nilumatêng hilan Apo Jesus ha balayan Jerico, ta bayro hilan nipadann ha balayan.
2 Main lalaki bayro ya nag langan Zaqueo. Hi Zaqueo ay ampamaala kanlan mangwan buwih, kabay mabandi ya.
3 Labay na dayin mahêlêk hi Apo Jesus, ta êmên na ya mapuliah, noa, a na ya mahêlêk, gawan kal-atan, ta pandak yan kit.
4 Kabay ya dinyag na, ay nuwayu ya ha unaan lan Apo Jesus, ta nunik ya ha kayon sikomoro, ta êmên na ya mahêlêk.
5 Nahên niabot hilan Apo Jesus ha nag kayo, ay tsiningla na ya, ta wana, “Zaqueo, galingên mon tumaoy, ta maniraw ako ha bali mo amêhên.”
6 Kabay ginaling nan tinumaoy, ta mahigla yan nanagyat kanlan Apo Jesus ha bali na.
7 Hilay kal-atan ya atsi bayro ay nanotol, ya wanla, “Awta bay maniraw hi Apo Jesus ha balin makasalanan!”
8 Kaban ampikno hila ha bali lan Zaqueo ay nirêng ya hi Zaqueo, ta wana kan Apo Jesus, “Panginoon, ya kagitna hên pibandian ko ay idin ko kanlan ampangailangan. Ha balang miha ya pinirayit ko, ay iorong ko hên kaapat ya napirayit ko kanla.”
9 Nahên nagilam ni Apo Jesus ya hinabi na, ay wana, “Amêhên ay nailigtas ya hata pamilya, ta hi Zaqueo ay ampaniwala kan Apo Namalyari hên nanad ha paniwala hên ninuno yo hi apo Abraham.
10 Gawan hiko ya Taga-Langit, ya In-anak Tawo, ay atsi ko di ha luta ta êmên ko hila tapolên haka iligtas ha kaparusaan ya hilay nitama.”
Hilay ampaghuyo ha Panginoon ay dapat gamitên ya impatsiwala kanla ha ikakangêd
(Mateo 25:14-30)
11 Kaban anggilamên lay habi ni Apo Jesus, ay in-istorya na ya hata alimbawa, gawan marani yay nan lumatêng ha balayan Jerusalem. Haka gawan êndat la no tampol mipairêng bayro ya pamanlokop ni Apo Namalyari, haka bayron mikno hi Apo Jesus hên mamaala kanla ha bansan Israel.
12 Kabay impamwang ni Apo Jesus kanla no ay-êmên ya dapat mag-in pamimiyay la, kaban an-êngganan lay pag-orong na, ta wana, “Main mihay nag tungkulan, ya mita ha marayoy bansa, ta tanggapên nay karapatan nan mag-ari, bayo mag-orong yay na ta êmên ya mamaala ha kabansa na.
13 Bayo ya nammita ay binaêg nay mapo kanlan ipoh na, ta binalagan na hila hên tsi-tsi mihan pera ya ginto, ta wana kanla, ‘Pakal-atên yoy hata pera, ta êmên ya lum-at kaban ayn ako pon di.’
14 Amêhên, gawan angkahêmêkan la yan kabansa na, ay ha pammita na, ay main hilan in-utoh ha nag tungkulan bayro ha marayoy bansa, ta wanla, ‘A naên labay ya habaytsi hên mag-in ari naên.’
15 “Êmbayro man, hiya ay nag-in ari, bayo nag-orong yay na. Nahên nilumatêng ya ha bali na, ay impabaêg nay ipoh na, ta êmên na mamwangan no ungnoy tubo la ha imbalag nay pera kanla.
16 Dinumani kana ya una, ta hinabi na, ya wana, ‘Apo, ya pera moy ginto ay tinumubo hên mapoy peran ginto.’
17 “ ‘Magaling,’ wanan ari, ‘Hika ay mihay mangêd ya ipoh. Gawan mapaypaniwal-an ka ha pêrad, ay manalan ka hên mapo ya balayan.’
18 “Nilumatêng ya ikalwan ipoh, ta wana, ‘Apo, ya pera moy ginto ay tinumubo yan limay pera ya ginto.’
19 “Kabay hinabi nan ari kana, ya wana, ‘Hika ay manalan hên limay balayan.’
20 “Amêhên, nilumatêng yay na êt ya mihay ipoh, ta wana, ‘Apo, atsi di ya pera moy ginto, ya impunggoh ko ha panyo ko, bayo ko ya inhinêp.
21 Dinyag koy habayto ta malimo ko kamo. Muwang ko ya hadyay igpit mo. Ampangwa ka hên alwa mon pinaghayngêtan, bayo ampamutsi kan alwa mon intanêm.’
22 “Kabay hinabi nan ari kana, ya wana, ‘Hika ay mihay narawak ya ipoh. Gawan ha habi mo, ay hatolan ka hên parusaan. Muwang mo awud ya maigpit ako. Ampangwa kon alwa kon pinaghayngêtan, bayo ampamutsi ko hên alwa kon intanêm.
23 No êmbayro awud, awta a mo indin ya pera ko ha bangko, ta êmên mo dayin maiorong kangko ya habayto hên kalamoy tubo ha bangko?’
24 Bayo wana kanlan atsi bayro, ‘Kowên yoy peray ginto, ya atsi kana, ta idin yo ha main mapo.’
25 Noa, hinabi la kana, ‘Apo, main yay nan mapo!’
26 Kabay hinabi nan ari, ‘Anhabiên ko kamoyu, hilay tapat ha pamanggamit hên indin kanla, ay dyanan ko pon êt. Noa, hilay alwan tapat ha pamanggamit hên indin kanla, ay alihên êt kanla ya pêrad ya atsi kanla.
27 Amêhên, gêtan yo di kangko hilay kapatsi ko, ya a nabay hên hiko ay mag-in ari la, ta patsên yo hila ha arapan ko.’ ”
Mal-at ya ampagpuri kan Apo Jesus hên ampandaraho yay na ha balayan Jerusalem
(Mateo 21:1-11; Marcos 11:1-11; Juan 12:12-19)
28 Ubat nan hinabi ya habayto ni Apo Jesus, ay inhundo lay pammita la ha Jerusalem. Hi Apo Jesus ay ampammita ha arapan lan kalamo na.
29 Nahên andumani hilay na ha baryon Betfage, haka baryon Betania ha Tawgtug Olibo, ay impauna ni Apo Jesus ya lowa kanlan tagahonol na, ta wana kanla,
30 “Muna kaw ha humonoy baryo. Panhumwên yo bayro, ay mahêlêk yoy mihay biseron asno, ya nakah-êl, ya a pon nahakyan. Okalên yoy habayto, ta gêtan yo di.
31 No main mangotáng kamoyu no awta an-okalên yoy habayto, ay habiên yo, ‘Kailangan yan Panginoon.’ ”
32 Kabay nammita hilay nay loway in-utoh na. Haka natapol la etaman ya biseron asno ya nanad hinabi ni Apo Jesus kanla.
33 Kaban an-okalên la ya, ay hinabi lan nag asno, ya wanla, “Pata an-okalên yoy habain ya bisero?”
34 Hinabi lan in-utoh ni Apo Jesus, ya wanla, “Kailangan yan Panginoon.” Kabay pinaulayan hila etaman.
35 In-akay lay bisero kan Apo Jesus, haka la inamakan pangkêbêl la, bayo himmakay hi Apo Jesus.
36 Inhundo lan Apo Jesus ya pammita lan palakon Jerusalem. Ha pandanan lan Apo Jesus, ay nami-amak hilay atsi bayro hên pangkêbêl la, gawan ha panggalang la kana.
37 Nahên andumani hilay na ha palohan ha Tawgtug Olibo, ay nagkanta hila hên bapan higla, hilay kal-atan ya antoroan na ya anhumonol kana, ta ampuriên la hi Apo Namalyari, gawan ha nahêlêk lay kapapaêpapah ya dinyag ni Apo Jesus.
38 Ya pamagpuri la ay êmên di, “Puriên ya ampamaala ya in-utoh ni Apo Namalyari! Nakapakiúmang kitamo kan Apo Namalyari! Puriên hi Apo Namalyari!”
39 Amêhên, bayro ha kal-atan ya anhumonol kan Apo Jesus, ay main ungnoy Pariseo ya naghabi kana, ya wanla, “Mánoro, bawalên moy tagahonol mo hên magpuri kamo.”
40 Kabay wani Apo Jesus, “Anhabiên ko kamoyu, no a la kon puriên hên habaytsi ya tagahonol ko, ay hilay bato tana ya magpuri kangko.”
Hi Apo Jesus ay nanangih gawan ha kakdêyan nakêm lan taga-Jerusalem
41 Nahên narani hilan Apo Jesus ha balayan Jerusalem, hên nahêlêk nay balayan, ay tsinangihan nay taga-Jerusalem,
42 ta wana, “No muwang yo dayi amêhên no hino ya mam-in kapatêkbêkan nakêm yo, ay alwa kaw dayin kapaingalo! Noa, a yo muwang.
43 Lumatêng lano ya allo ay libotên la kaw hên kapatsi yo êmên a kaw makaalíh. Bayo hipitên la kaw angga ha mamalibot.
44 Hiraên lay balayan yo angga ha mag-in patag ya ubatan bali yo. Patsên lay hinoman ya atsi bayro, gawan a yo dinambi hi Apo Namalyari hên nilumatêng ya hên mamiligtas kamoyu.”
Namitaboy hi Apo Jesus hên ampipagtinda ha Templo
(Mateo 21:12-17; Marcos 11:15-19; Juan 2:13-22)
45 Amêhên, ay hinumwên ya hi Apo Jesus ha Templo, ta intaboy na hilay ampipagtinda hên ayop ya gamitên ha átang.
46 Hinabi na kanla, ya wana, “Nakahulat ha habi ni Apo Namalyari, ya wanan hulat, ‘Ya bali ko ay ambaêgên balin panalanginan.’ Noa, dinyag yo yan logal ya panlokoan yon kapareho yo!”
47 Allo-allo ay nanoro ya hi Apo Jesus ha Templo. Noa, labay la yan patsên lan mánoron Kautuhan ni apo Moises. Labay la yan patsên hên toa ya nag tungkulan ha bansa. Haka labay la ya êt hên patsên lan ampamaala kanlan pari.
48 Noa, a la ya mapatsi, ta mal-at ya labay-labay hên manggilam habi na.