8
Sulaymaana na amaanaa sundukoo jisi Irkoy hugoo ra
(Taarikey 2to 5.2—6.2)
1 Alwaatoo woo ra, kokoyoo Sulaymaana na Izirayel boro beerey marga nga do Žerizalem kaŋ ti alkabiilawey boŋkoyney, nda Izirayel borey hugu boŋey i ma kaa ka Abadantaa amaanaa sundukoo zaa ka hun Dawda koyraa ra kaŋ ti Siyoŋ ka koy hala Irkoy hugoo ra.
2 Izirayel arey kul kaa ka marga kokoyoo Sulaymaana do, handoo kaŋ se i ga nee Etanim ra, jingaroo se, nga ti handu iyyantoo.
3 Izirayel boro beerey kul kaa, sargari juwalkey na sundukoo jere.
4 I na Abadantaa sundukoo zaa ka koy, nda cere kubayyan hukkumoo, nda jinay henanantey kul kaŋ goo hukkumoo ra. Sargari juwalkey nda Lewi borey kʼi zaa ka koy Irkoy hugoo ra.
5 Kokoyoo Sulaymaana nda Izirayel jamaa kul kaŋ goo a jere, i kul goo sundukoo jine a bande, i ga alman buuna nda ibeeri kaa sargari, ngi booboyanoo se boro si hin kʼi kabu ka ngi hinnaa bay.
6 Sargari juwalkey koy nda Abadantaa amaanaa sundukoo kʼa jisi nga dogoo ra, Irkoy hugoo kuneheroo ra, nongu henanantey ihenanantaa ra, almalaykey kaŋ se i ga nee šeribey fatawey cire,
7 zama šeribey nka ngi fatawey daaru sundukoo jisidogoo boŋ. Ngi fatawey ga sundukoo nda bundey kaŋ gʼa zaa kul daabu.
8 Bundey ga kuu, boro si dii ey nda manʼti boŋey hinne, nda boro goo kunehere hugoo miɲoo ga, nongu henanantaa ra, amma boro si hin ka bara taray ka dii ey. I cindi no din hala hõ.
9 Haya kul sii sundukoo ra nda manʼti tondi walha hinkaa hinne kaŋ Musa nʼi jisi a ra Horeb tondi hondoo boŋ waatoo kaŋ Abadantaa na amaana daŋ nga nda Izirayel borey game, waatoo kaŋ i fatta Misira gandaa ra.
10 Waatoo kaŋ sargari juwalkey ga fatta nongu henanantaa ra, duulaa na Abadantaa hugoo too met.
11 Sargari juwalkey mana hin ka goy koyne duulaa sabbu se, zama Abadantaa daržaa na nga hugoo too met.
12 Waatoo din Sulaymaana nee: «Abadantaa, ni ka nee kaŋ nʼsi goro kala kubay bibi tik ra.
13 Ay na hugu henna alhakiika cin ma ne kaŋ ga tee ni gorodogoo, nʼga goro a ra hala abada.»
Sulaymaana šenney Irkoy hugoo ga
(Taarikey 2to 6.3–11)
14 Kokoyoo bere Izirayel margaroo here ka gaara i kul se. Izirayel margaroo kul goo ma kay.
15 A nee: «Ay ga albarka daŋ Abadantaa, Izirayel Koyoo se kaŋ šelaŋ nda nga miɲoo ay baabaa Dawda se, nga kaboo na hayaa tee kaŋ a nʼa har ka nee:
16 ‹Za hanoo kaŋ ay nʼay jamaa Izirayel fattandi Misira, ay mana koyra suuba Izirayel alkabiila kul koyra ra kaŋ ma hugu cin hala ay maaɲoo ma bara a ga, amma ay na Dawda suuba hala a ma tee ay jamaa Izirayel se jinehun.›
17 A goo ay baabaa Dawda binoo ra nga ma hugoo cin Abadantaa, Izirayel Koyoo maaɲoo ga.
18 Amma Abadantaa nee ay baabaa Dawda se: ‹Zama a goo ni binoo ra ma hugu cin ay maaɲoo ga, haya henna no kaŋ goo ni binoo ra.
19 Amma manʼti ni no ma hugoo cin. Ni izʼaroo, woo kaŋ hun ni hamoo ra, nga no ma hugoo cin ay maaɲoo ga.›»
20 Sulaymaana yee koyne ka nee: «Abadantaa na hayaa tee kaŋ a nʼa har. Ay huru ay baabaa Dawda dogoo ra ka goro kokoytaraa ra Izirayel jamaa boŋ sanda takaa kaŋ nda Abadantaa nʼa har. Ay na hugoo cin Abadantaa, Izirayel Koyoo maaɲoo ga.
21 Waatoo kaŋ Abadantaa gʼir baabey fattandi Misira, amaanaa kaŋ a nʼa daŋ nga nda ir baabey game, sundukoo kaŋ ra amaanaa šenney goo, ay na sundukoo din jisidogoo tee hugoo ra.»
Sulaymaana Irkoy ŋaarayroo
(Taarikey 2to 6.12–40)
22 Sulaymaana kay Abadantaa sargari tonadogoo jine ka Izirayel margaroo kul tenje. A na nga kabey jer beenaa here,
23 a nee: «Ya Abadantaa, Izirayel Koyoo, koy kul sii no sanda ni cine beenaa ra beene wala laboo ga ganda. Ni tamey kaŋ ga ni fondaa gana nda ngi binoo kul, nʼga amaanaa too kaŋ goo ni nda ey game ka borohennataray tee i se.
24 Woo kaŋ nʼnʼa har ni tamoo ay baabaa Dawda se, woo kaŋ ni hunday miɲoo nʼa har, ni hunday kaboo nʼa tee hõ.
25 Sohõ Abadantaa, Izirayel Koyoo, hayaa tee kaŋ nʼnʼa har ni tamoo, ay baabaa Dawda se ka nee: ‹Nʼsi jaŋ ni hayroo ra boro kaŋ ga goro Izirayel borey kokoy gorodogoo ra ay jine, nda de ni izʼarey na lakkal daŋ ngi dira takaa kaŋ i gʼa gana se, ka dira ay jine sanda takaa kaŋ nda ni dira ay jine.›
26 Sohõ Izirayel Koyoo, ay gʼa wiri ni ga, šennoo kaŋ nʼnʼa har ni tamoo, ay baabaa Dawda se ma tabati.
27 Amma nda cimi, Irkoy ga kaa ka goro laboo ga wala? Beenawey nda ngi beeriyanoo kul si hin ka ni zaa, soko hugoo woo kaŋ ay nʼa cin.
28 Woo kul, Abadantaa, ay Koyoo, haŋajer ni tamoo ŋaarayroo nda suurandiyanoo se, ma maa wurroo nda ŋaarayroo kaŋ agay, ni tamoo gʼa tee ma ne hõ.
29 Yala ni moɲey ma bara hugoo woo ga cijin nda zaari kʼa hawgay, nongoo ga kaŋ ni nee: ‹Ay maaɲoo goo nongoo woo ga.› Haŋajer ni tamoo ŋaarayroo se kaŋ a gʼa tee ne ra.
30 Haŋajer ni tamoo suurandiyanoo se nda ni jamaa Izirayel suurandiyanoo se waati kaŋ i bere nongoo woo here ka ni ŋaaray. Haŋajer ir se beenaa ra kaŋ ti ni gorodogoo, haŋajer ir se, ma yaafa ir se.
31 Boro kaŋ duu nga cinaa ga zunubu, de i nee kaŋ boraa ma žee, nda a kaa ni sargari tonadogoo jere žeeyanoo se hugoo woo ra,
32 ma haŋajer i se beenaa ra ka misoo woo guna, ma goy ka ni tamey ciiti ka tooɲekaa zukandi ka nga goy futaa kaŋandi a boŋ, ka šerrantaa henanandi ka sawa nda nga šerreyanoo.
33 Waati kaŋ iberiyaŋ na Izirayel ni jamaa kar, zama Izirayel na zunubu tee ni ga, nda i yee kate ni ga ka ni maaɲoo beerandi, ka ni ŋaaray ka ni suurandi hugoo woo ra,
34 ma haŋajer i se beenaa ra, ma ni jamaa Izirayel zunuboo yaafa. Mʼi willi kate gandaa ra kaŋ nʼnʼa noo ngi baabey se.
35 Nda beenaa daaba, de ncirɲi si kaŋ, zama i na zunubu tee ma ne, nda i bere nongoo woo here ka ni ŋaaray, ka ni maaɲoo beerandi, ka ngi zunuboo naŋ ka kaa ni ga, zama nʼnʼi taabandi,
36 ma haŋajer i se beenaa ra, ma ni tamey nda ni jamaa kaŋ ti Izirayel zunuboo yaafa. Ma fondo hennaa cebe i se kaŋ i ga hima kʼa gana, ni gandaa kaŋ nʼnʼa noo ni jamaa se sanda tubu noo ncirɲi.
37 Nda heray kaa gandaa ra, wala sorfa, wala kogay, wala ka dumari-izey funbandi, wala ndoo, wala ndoo-ize, wala nda iberi kaa ka ni jamaa wanga kʼa daŋ game kʼa dii nga gandaa koyrawey ra, nda dori dumi kul kaŋ no, wala wirci dumi kul kaŋ no,
38 nda ni jamaa Izirayel boro foo wala ni jamaa kul binoo hanse ka maray, nda a na ni ŋaaray ka ni suurandi, nda a na nga kabey jer hugoo woo here ka ni ŋaaray,
39 ma haŋajer a se beenaa ra kaŋ ti ni gorodogoo. Ma yaafa, goy ka boro foo kul bana ka sawa nda nga teegoyoo, zama nʼga bine bay, nda cimi, ni hinne no ma adamize kul binoo bay.
40 Nda woo teendi, i ga hunbur ni jirbey kul kaŋ i gʼi tee gandaa ra kaŋ nʼnʼa noo ir baabey se.
41 Taka follokaa no yawoo se kaŋ manʼti ni jamaa Izirayel boro. Nda a kaa ka hun nongu mooro ra ni maaɲoo sabbu se,
42 zama i ga kaa ka maa ni maa beeroo, nda ni kabe gaabantaa hinoo, nda a bere hugoo woo here ka ni ŋaaray,
43 ma haŋajer a se beenaa ra kaŋ ti ni gorodogoo. Haya kul kaŋ nda a na ni ŋaaray, mʼa tee a se hala laboo kul jamawey ma ni maaɲoo bay, ka hunbur ni sanda takaa kaŋ nda ni jamaa Izirayel ga hunbur ni, i ma bay mo kaŋ hugoo woo kaŋ ay nʼa cin, ni maaɲoo no ma ciyandi a ga.
44 Waati kaŋ ni jamaa fatta ka koy nga iberoo wongu, a ma tee nongu kul kaŋ ra nʼnʼi sanba, nda i bere koyraa here kaŋ nʼnʼa suuba nda hugoo here kaŋ ay nʼa cin ni maaɲoo ga, nda i na ni, Abadantaa ŋaaray,
45 beenaa ra, haŋajer ngi ŋaarayroo nda ngi suurandiyanoo se ka ngi almuraadoo hanse.
46 Nda i na zunubu tee ma ne, zama boro sii no kaŋ si zunubu tee, nda ni futu i ga kʼi daŋ ngi iberey kabey ra kaŋ hin ey, ka koy nda ey ngi gandaa ra kʼi daŋ tamtaray, a ma tee iberi ganda mooro wala imaana,
47 i diyandi ka koy nda ey gandaa kaŋ no ra, nda no din ra i na lakkal barmay, nda i tuubi ka ni suurandi borey kaŋ nʼi daŋ tamtaray gandaa ra, ka nee: ‹Ir na zunubu tee, ir na laybu tee, ir na goy futu tee›,
48 gandaa kaŋ ra i goo kaŋ ra ngi iberey koy nda ey, nda i tuubi ka kaa ni ga nda ngi binoo kul, nda ngi hundoo kul, ka bere gandaa here, gandaa kaŋ nʼnʼa noo ngi baabey se, de mo i bere koyraa here, koyraa kaŋ nʼnʼa suuba, ka bere hugoo here kaŋ ay nʼa cin ma ne, ka ni ŋaaray,
49 beenaa ra kaŋ ti ni gorodogoo, haŋajer ngi ŋaarayroo nda ngi suurandiyanoo se ka ngi almuraadoo hanse.
50 Yaafa ni jamaa se kaŋ na zunubu tee ma ne, goy futu kul kaŋ i nʼa tee, mʼa kul yaafa i se, ma naŋ borey kaŋ nʼi tee tam ma hinna i se,
51 zama ni jamaa no, ni tuboo no kaŋ nʼnʼi fattandi Misira kaŋ tee war se ma nee guusu kaŋ ra guuru ga mennandi.
52 Suuri ka lakkal daŋ ni tamoo suurandiyanoo se nda ni jamaa Izirayel suurandiyanoo se, waati kul kaŋ i na ni maaɲoo cee, ma haŋajer ir se,
53 zama ni ti ir Koyoo, Abadantaa, ni no kʼir suuba kʼir kaa aduɲɲa jama cindey kul ra kʼir tee ni wane, takaa kaŋ nda nʼnʼa har nda ni tamoo Musa waatoo kaŋ nʼnʼir baabey fattandi Misira.»
Sulaymaana gaara jamaa se
54 Waatoo kaŋ Sulaymaana na ŋaarayroo nda suurandiyanoo woo kul tee Abadantaa se ka ben, a tun ka hun Abadantaa sargari tonadogoo jine kaŋ ra a cindi ka sonbu ka kabey jer beene ka Irkoy ŋaaray.
55 Woo banda ga, a tun ka kay, a na jinde jer ka gaara Izirayel jamaa kul se ka nee:
56 «Albarka ma bara Abadantaa se kaŋ na nga jamaa Izirayel noo hunanzamay sanda takaa kaŋ nda a nʼa har! Šenni henney kul kaŋ a nʼi har nda nga tamoo Musa, haya kul mana cindi i ra kaŋ mana tee.
57 Yala Abadantaa, ir Koyoo ma cindi ir bande sanda takaa kaŋ nda a cindi ir baabey bande, a masʼir naŋ, a masʼir fur.
58 A mʼir biney ka koy nga here hala ir ma nga fondawey kul gana, ir ma nga yaamarey, nda nga hantumey, nda nga hantumey kaŋ kayandi dii kaŋ nda a nʼir baabey yaamar.
59 Šenney wey kul kaŋ ay nʼi har Abadantaa jine kaŋ ti suurandiyaney, i ma cindi Abadantaa, ir Koyoo jine cijin nda zaari, a ma nga tamoo nda nga jamaa Izirayel faaba, haya kul kaŋ ga i ga too, waati kul a mʼa hanse i se.
60 Nda woo teendi, dumey kul kaŋ goo laboo ga, ga bay kaŋ Abadantaa ti Irkoy, nga dumaa ga koy tana sii no.
61 Woo se, war ma hawa Abadantaa, ir Koyoo ga nda war biney kul, ka hanga nga hantumey, ka nga yaamarey dii, sanda takaa kaŋ war goo mʼa tee hõ.»
Sargarey kaŋyaŋ kaandi Abadantaa se
(Taarikey 2to 7.4–10)
62 Kokoyoo Sulaymaana nda Izirayel kul na sargari kaa Abadantaa se.
63 Alaafiya teendi sargarey kaŋ Sulaymaana nʼi kaa Abadantaa se manʼti kala haw kobsi zenber waranka cindi hinka (22.000), feejey nda hanciney cere ra mana tee kala alman boŋ zenber zangu nda zenber waranka (120.000). Takaa woo no kokoyoo nda Izirayel borey kul nʼa tee ka Abadantaa hugoo goyoo feeriyanoo tee.
64 Han follokaa din da, kokoyoo na batumaa gamoo kaŋ goo Abadantaa hugoo jine daŋ jere ga Abadantaa se, a na sargari kukurantey, nda taasu sargarey, nda alaafiya teendi sargarey maaney kaa no din, zama alhan sargari tonadogoo kaŋ goo Irkoy hugoo jine kacca sargari kukurantey, nda taasu sargarey, nda alaafiya teendi sargarey maaney se.
65 Alwaatoo din, Sulaymaana na Tendewey jingaroo tee, nda Izirayel kul. Kʼa dii za Hamat koyraa miɲoo ga hala Misira gooroo do, alžama beeri kaa ka margari tee Abadantaa, ir Koyoo jine. I na margaroo tee jirbi iyye, nga banda ga, i yee ka jirbi iyye tana tee, woo ti cere ra jirbi woy cindi taaci (14).
66 Jirbiiyye hinkantoo woo subaa ra, Sulaymaana na jamaa sallama. I gaara kokoyoo se jina i koy ngi do. I ga ɲaali, biney ga kan nda haya henney kul kaŋ Abadantaa nʼi tee nga tamoo Dawda nda nga jamaa Izirayel se.