5
Allicta cushiculcay
Lc 6.20-23
Jesus caynu achca nunacuna atishanta licalmi uluncascaman ishpila. Chayćhu täcuyaptinmi llapa yaćhapacünincuna aśhuycälila muyülïninman. Chayćhümi yaćhachiyta allaycula cay nil:
“Cushiculcächun śhun'unćhu waccha cäcunaca. Paycunapämi Diospa lluy cänin unanchäśha cayan.
Cushiculcächun wa'acücunaca. Diosmi paycunacta cunsuylan'a.
Cushiculcächun allin śhun'uyücuna. Jinantin pachätam ćhasquiycun'a.
Cushiculcächun mayanpis micanäśhanu yacunäśhanu Diospa munaśhanta lulay munäcuna. Paycunactam Dios maćhaycachin'a.
Cushiculcächun nuna-masinta llaquipaycücunaca. Paycunactam Dios llaquipaycun'a.
Cushiculcächun chuya śhun'uyücunaca. Paycunam quiquin Dioswan tincun'a.
Cushiculcächun jawca cawsayta talichïcunaca. Paycuná ‘Diospa chulin’ nipäcuśham can'a.
10 Cushiculcächun allincäta lulaśhan-laycu ñacäcunaca. Paycunapämi Diospa gubirnun.
11 Cushiculcay ya'a-laycu palapäcuśhuptiqui, aticaćhapäcuśhuptiqui, imaymana artiwan ruydupapäcuśhuptiquipis. 12 Chaynütacmi unaypis Diospa unay willacünincunacta lulapäcula. Chayurá allicta cushiculcay. Paycunanüpis amcuna janay pachäćhu sumä jatun primiuctam ćhasquipäcunqui.
Jesusmi caćhiman acchiman tincuchin
Mc 9.50; Lc 14.34-35
13 “Ñatac caćhinuymi capäcunqui cay pachäćhu. Chay caćhica amyäśha cayal'a, ¿imanuypatá caśhan allin caćhiman muyunman? Caynu amyälul'a manañamá imapäpis bälinñachu. Jinaptinmi waśhaman wicapäluptin, jalutacüśha can'a.
14 “Ñatac amcuna capäcunqui juc acchinümi cay pachäpä. Má, nimay, ulup jananćhu cä malca ¿imanuypatan pacäśha canman? 15 Ñatac manamá juc acchicta walaycachinchic mancawan pacaycunapächu. Aśhwanpa altu ćhulacunmanmi ćhulcunchic lluyta acchimunanpä. 16 Chaynütac-ari amcunapis acchinuy capäcuy nunacunäpä, cay allin lulayniquita lical janay pachäćhu Diosninchicta altuman julapäcunanpä.
Jesusmi camachicuycunäpïta yaćhachin
17 “Ama nipämaychu ‘Pay'a Moisespa camachicuynintawan Diospa unay willacünincuna nishanta chincächïćha śhamula’ nil. Chaypächu manam śhamulá, aśhwanpa chaycunacta lluy ishpilpachinäpämi. 18 Rasunpa, sïluca allpaca caśhancamá, camachicuycäpi manam juc litrallapis, nï uchuc unanchaycuśhallapis chincachishachu can'a aśhta lluyta lulaycunäcama. 19 Mayanpis cay camachicuyta mana cäsucuycul juccunätapis mana cäsucuyta yaćhachïcätá, Diospa gubirnunćhümi mana cäpa licaśha can'a. Ñatac mayanpis cäsucul, juccunactapis yaćhachïcunätam ichá Diospa gubirnunćhu altuman juluycuśha can'a.
Jesusmi camachicuycunäta tantialpachin
20 “Rasunpa, chay fariseocunäpïtawan, camachicuyta yaćhachicücunäpïta, mas allinninpälämi Tayta Dios licaycuśhunayqui cayan. Chaynu mana cayal'a paypa gubirnunman manam imaypis yaycapäcunquichu.
Wañuchiypi
Lc 12.57-59
21 “Uyalipäculanquim unay awilunchiccunacta ‘Amam nunacta wañuchinquichu; pipis wañuchïcá cäraycuśham can'a’ nishanta. 22 Ya'añatacmi ichá niycälic, pipis nuna-masinpä piñacücäpis, cäraycuśhatacmá can'a. Mayanpis nuna-masinta ‘mana bälï’ nïcätapis Cunsïjup Awturidänincunam cäraycun'a. Ñatac nuna-masinta paläcätapis wiñay simpri nina waläcämi alcayan.
23 “Chayurá Diospa ima unayquitapis apayäśhayquićhu nuna-masiquita jucnüpa licaśhayquita yalpälul'a, masqui quiquin uycunayquićhülä cayalpis, 24 chayllaćhu caćhaycul pampachaśhunayquipä mañacü cutiy. Jinalcul-lämi cutimunqui Diosman uycunayquipä.
25 “Chayurá ćhïnishüniquiwanpis pampachachicuy manaläpis mismishancama masqui fisman liyalcalpis. Chayman ćhächishuptiquim ichá fisca wardiacunap maquinman ćhulaycul carsilman jitaycachishunqui. 26 Rasunpa chaypi manamá imaypis yalamunquichu mänu cayniquita limpiu pägamunayquicama.
Mansibacuypi
27 “Uyalipäculanquitacmi ‘Amam mansibaculcanquichu’ nishanta. 28 Ya'añatacmi ichá niycälic, mayanpis walmicta licälul ‘Wicwan puñuycüman’ nishallanwanpis ñam śhun'unćhu mansibacülunña. 29 Chayurá allï ñawiqui juchaman jitaycuy munaśhuptiqui'a, jululcul wicapäluy. Mas allinmi canman churchu cawsaypis, nina waläcäman jinantin cuirpuyquita jitaycuśhunayquipïtá. 30 Ñatac allï maquiqui juchaman jitaycuy munaśhuptiqui'a, cuchulcul wicapäluy. Mas allinmi canman cutu maqui cawsaypis, nina waläcäman jinantin cuirpuyquita jitaycachicuśhayquipïtá.
Laquinacuypi
Mt 19.9; Mc 10.11-12; Lc 16.18
31 “Chaynütacmi uyalipäculanqui: ‘Mayanpis walminpi laquicuyta munäca, laquicuchun papilta lulanacuycul camachicuy mañaśhanmannuy’ nishanta. 32 Ya'añatacmi ichá niycälic, walmin mana mansibacuyaptin yan'alpi laquicücá, jinaśhanwan mansibädumanñam walminta muyüchin. Chaynütacmi chay walmiwan cuscäcäpis mansibädumanña muyun.
Limalicuypi
33-36 “Chaynütacmi uyalipäculanqui awilunchiccunacta: ‘Diosninchicpa śhutinta tistigupä śhaycaycachil limalicuśhallanchictam lulananchic prisïsan’* nishanta. [¿Icha juccunacta ćhulaycul Diospa śhutinta manachun tistigupä ćhulayanqui, imatá?] Janay pachäta śhaycaycachilpis manamá ayinquichu Tayta Dios chayćhu cayaptin'a. Cay pachällacta śhaycaycachiptiquipis cayćhüpis Dios ćhaquinta ćhulaycunanmi. Jerusalenllacta ćhulaycuptiquipis chaypis malcantacmá. Masqui quiquiquip umallayquita tistigupänu śhaycaycachiptiquipis [ima munayniyümi canqui imallactapis tacyalpachinayquipä]; manamá ächallayquita yuläman nï yanaman muyuchinallayquipäpis munayniqui canchu. [Tayta Diosllamari imactapis atipäcá.] Chayurá ima nicuptiquipis Tayta Diosmi tistigu cayan. Chayurá manam imallactapis limalicuyniquićhu tistigupä śhaycaycachiyta ashinquimanchu. 37 Aśhwanpa juc pasä limälla capäcunquiman ‘aw’ ütac ‘manam’ nillal. Limalicuyniquiman masta yapacuycá achatupïmi śhamun.
Cutichicuypi
38 “Amcuna unay uyalipäculanquim: ‘Imactapis lulamäśhanman tincüta cutiycachisha cachun: ñawipis licalcuśhanmannuy, quilupis quichquilcuśhanmannuy’ nïta. 39 Ya'añatacmi ichá niycälic: mana allinta lulaśhüniquicunacta ama cutichicuychu. Aśhwanpa cäraćhu lapyaśhuptiqui, juc-lädu cärayquitapis camaycuy. 40 Mayanpis quijalcul camisayquitapis waycayta munaśhuptiqui'a, uycüluy punchuyquitapis apacunanpälä. 41 Mayanpis juc kilumitrucama, alafirsa carganta apachipäcuśhuptiqui'a, apapuy ishcay kilumitrucamalä. 42 Mayanpis pishipacü ‘uycamay’ nishuptiqui'a uycuytac. Mayanpis mañaculcäśhuptiqui'a amatac mićha caychu.
Ćhïnicücäta cuyaypi
Lc 6.27-28,32-36
43 “Unay uyalipäculanquitacmi: ‘Nuna-masiquita cuyacuywan licaycuy. Ćhïnishüniquitañatac ćhïniy’ nishanta. 44 Ya'añatacmi ichá niycälic: Cuyapäcuy ćhïnishüniquicunäta. Amcunapi mana allin limäcunäpäpis ‘Allinca anwan caycuchun’ niycäliy. Ćhïnicüniquicunapäpis allinta lulaycälipuy. Tumpäniquicunapäpis wañuchishunayquipä aticaćhäniquicunapäpis mañaculcay-ari. 45 Chayta lulalmi janay pacha Diospa chulincuna caśhayquita camalächipäcunqui. Paymi intïta tamyäta allin mana allin nunapäpis uycamanchic. 46 Sïchuśh sintinaculcäśhallayquiwan cuyanaculcaptiqui'a ¿ima allintatan lulaycuyanqui? Piyurnin jucha-sapacunäpis lulawshï-masincunacta cuyanmi. 47 Apanaculcäśhallayquiwan limaycanacul ‘mas allinninlämi cayá’ ¿niyanquichun imatá? Chaynüllá lulapäcunmi Diosta mana lisïcunäpis. 48 Tayta Diosniqui tucuy śhun'unwan cuyaycuśhannuy amcunapis caycäliy.
5:21 Ex 20.13; Dt 5.17 5:27 Ex 20.14; Dt 5.18 5:31 Dt 24.1-4 * 5:33-36 Lv 19.12; Nm 30.2; Dt 23.22. Chay fariseocunaca Diosta tistigupä ćhulaycul limalicuśhancunallactam lulananpä prisïsala. 5:38 Ex 21.24; Lv 24.20; Dt 19.21 5:43 Licaycuy Lv 19.18-ta. 5:44 Ex 23.4-5; Pr 25.21