6
Jesús da de comer a cinco mil hombres
1 Néesetécáwa, Jesús yàacawa abéemàalé Galilea icalìsaniná íicha, áibaalí íipidenéeri Tiberias. Wía yéewáidacaléca wàacawa yáapicha.
2 Manùbéeyéi wenàiwica nàacawa Jesús yáamiwáise àta alénácaalí yàawa, naicácáináté imànica madécaná yái càmíirica wenàiwica idé imànica ichùnìacaténá cáuláiquéeyéi.
3 Néese Jesús yàacawa dúli íinatalé, yá yáawinacawa wáapicha wía yéewáidacaléca.
4 Mawiénicaté Pascua yàasu èeri judíonái imànicatáicaté yàasu cultowa máiníiri iwàwacutácawa nalí íipidenéeri Pascua.
5 Néese Jesús iicáidaca nalí níái manùbéeyéi wenàiwicaca yèeyéicawa yàatalépiná. Iná Jesús íimaca Felipe irí:
—¿Alénásica yéewa wawènìaca nayáapiná níái manùbéeyéi wenàiwicaca? —íimaca yái Jesúsca.
6 Jesús isutáca yéemìawani yáalimáidacaténá iicáwa Felipe, yáalíacaténáwa càinácaalí Felipe íináidáanáwa, Jesúscáiná yáalíacatéwa càinácaalí imàníinápináté wàacaténá wenàiwica iyáapiná.
7 Néese Felipe íimaca:
—Càmita wáalimá wàaca nayáapiná. Ewita wadènìacaalí doscientos denario imanùbacatá, yái doscientos èeri iwènicatái, càicáaníta caná yéewanáwa wawènìaca pan cayába yáaliméeripiná wàaca nayáatá, ibatàa púubanamáanápinátá —íimaca.
8 Néese abéeri wéená, wía yéewáidacaléca, íipidenéeri Andrés, yái Simón Pedro iméeréerica, íimaca Jesús irí:
9 —Iyaca chái abéeri sùmài idènièri cinco namanùbaca cebadéeri panca, pucháiba cubái imìdecaná nacái, quéwa càmita náalimá níái manùbéeyéi wenàiwicaca —íimaca yái Andrésca.
10 Néese Jesús íimaca walí:
—Pichùulìacué náawinacawa canánama —íimaca yái Jesúsca. Iyacatái madécaná masicái, yá náawinacawa. Nàyaca cawàwanáta cinco mil namanùbaca asìanái. Càmita waputàa càisimalénácaalí inanái, sùmanái nacái.
11 Néese Jesús yeedáca níái panca icáapi irìculéwa, yá yàaca Dios irí cayábéeri. Néese isubèriadaca nía, yàaca walíni, wía yéewáidacaléca, yéewacaténá wawacùaca wenàiwicanái iríni, níái yáawinéeyéicawa néeni. Càita nacái Jesús imànica cubái imìdecaná yáapicha, yá wawacùaca nalíni, càinácaalíté imanuíca nawàwa nayáaca.
12 Idécanáami nayáaca cadénama, yá Jesús íimaca walí, wía yéewáidacaléca:
—Pìacué peedá yéenáimi imàaquéericawa, ipíchaná yúucacawa —íimaca yái Jesúsca.
13 Iná wàaca weedáca pan yéenáimi imàaquéericawa, yá wapuníadaca doce namanùbaca mapíiri pan yéenáimi iyú, yái imàaquéericawa cinco namanùbaca cebadéeri pan íicha.
14 Níái wenàiwicaca naicácáiná Jesús imànica yái càmíirica áiba wenàiwica idé imànica, íná náimaca nalíwáaca:
—Báisíta yácata yái profeta icàlidéerica tàacáisi Dios inùmalìcuíse, yái wacuèrinápiná càide iyúwaté profeta Moisés itànàanáté tàacáisi ìwali yàanèeripinácaté aléi èeri irìculé —náimaca.
15 Quéwa Jesús yáalíacawa nawàwáaná náibàacani cachàiníiri iyú namàacacaténá Jesús iyúwa nàasu rey icùanápiná nía, íná Jesús yàacawa náicha dúli íinatalé ìyacaténá abéerita.
Jesús camina sobre el agua
16 Táicacaalíté yàacawa, néese wía yéewáidacaléca walicùa wàacawa Galilea icalìsaniná néré.
17 Néese wawàlùacawa barca irìculé, yá wadàbaca wachàbaca wàacawa abéemàalé calìsa íicha wàanàacaténá Capernaum ìyacàlená nérépiná. Idé catáca wàwali quéwa Jesús càmíiritàacá yàanàa wàatalé.
18 Néese manuíri màladàca imichàacawa cáulicáiná ipùa wía cachàini.
19 Néese máadáiní watenácaté cawàwanáta cinco kilómetro, seis kilómetro idècuni cawàwanáta, yá waicáca Jesús yèepuníiriwa úni inànìacubàa, mawiénita yàacawa wàasu barca irí. Yá cáaluca wía báawanama, càmicáiná wáalía waicácani.
20 Quéwa Jesús íimaca walí:
—¡Núaquéi, picácué cáalu pía! —íimaca walí.
21 Néese casíimáiri iyú weedáca Jesús barca irìculé, yáta barca yàanàaca wawàwacataléca wàacawa.
La gente busca a Jesús
22 Mapisáita àniwa níái manùbéeyéi wenàiwicaca wamàaquéeyéicaté abéemàalé Galilea icalìsaniná íicha nawàwacaté nacutáca Jesús. Náalíacawa càmitaté Jesús yàawa wáapicha, wía yéewáidacaléca táicalémi watécaalíté yái abéeri barcaca ìyéericaté néeni.
23 Quéwa abénaméeyéi wenàiwica Tiberias ìyacàlená néeséeyéi nàanàaca barca irìcu mawiénita cáli irí yái cálica wenàiwica iyáacatáicaté pan idécanáamité Wáiwacali yàaca Dios irí cayábéeri.
24 Néese wenàiwicanái càmicáináté nàanàa Jesús, càmicáiná nacái nàanàa wía, wía Jesús yéewáidacaléca, ínáté nawàlùacawa madécaná barca irìculé nachàbacaténá calìsa nàanàanápiná Capernaum ìyacàlená néré nacutácaténáni, yái Jesúsca. Yá nachàbaca calìsa.
Jesús, el pan de la vida
25 Idécanáamité nàanàaca abéemàalé calìsa íicha, yá nàanàaca Jesús. Náimaca irí:
—Pía, yéewáidéerica wía, ¿càicaalínáté pìanàa aléi? —náimaca.
26 Quéwa Jesús íimaca nalí:
—Péemìacué cayába, càmitàacáwa píalía péemìaca càinácaalí íimáaná yái numàníirica càmíirita áiba wenàiwica idé imànica. Píalíacáitacuéwa piyáacaté piyáacaléwa cadénama meedá, íná picutácuéca núa yàacàsi ìwalinápiná meedá.
27 Picácué máiní cáinináca piicáca piyáacaléwa chái èeri irìcu imáalàapinácáináwa meedá caquialéta yái yàacàsica. Néese, iwàwacutácué cawèníirica piicáca yái yàacàsica yèerica picáuca càmíiri imáalàawa, yái Dios yúuleca nuèripinácuéca pirí, núa asìali Dios néeséerica. Yácáiná Núaniri Dios idéca imàacaca nudènìaca nuchàiniwa nùacaténácué picáuca càmíiri imáalàawa —íimaca yái Jesúsca.
28 Néese náimaca Jesús irí:
—¿Càinásica iwàwacutá wamànica wamànicaténá càide iyúwa Dios iwàwáaná? —náimaca.
29 Jesús íimaca nalí:
—Dios iwàwacué peebáidaca nutàacái, núa wenàiwica Dios ibànuèrica —íimaca yái Jesúsca.
30 Néese nasutáca néemìawani:
—¿Càiríiná wawàsi áiba wenàiwica càmíiri idé imànica pimàníiripiná waicá yéewanápiná weebáidaca pitàacái? ¿Càinásica píalimá pimànica?
31 Wàawirináimi nayáacaté pan nacáiri èeri imanùbaca íipidenéericaté maná nèepunícaalítéwa manacúali yùucubàa càináwàiri, càide iyúwaté profeta itànàaná Dios itàacái Salmos irìcu: ‘Imàacacaté pan nacáiri yúuwàacawa chènuníise èeri imanùbaca nayáapiná’, cài profeta itànàacaté Moisés iináwaná ìwali —náimaca.
32 Jesús íimaca nalí:
—Péemìacué cayába, Moisés càmitaté yàa nayáapiná pan chènuníiséeri. Yácata Núaniri Dios yèericaté nalíni, èeri imanùbaca, quéwa siùcáisede yàacué pirí yái báisíiri yàacàsi chènuníiséerica.
33 Núacata yái Dios yúule cáurica Dios yèericuéca pirí, núa iricuèricawa chènuníise, yá nùaca nacáuca càmíiri imáalàawa níái èeri mìnanáica —íimaca yái Jesúsca.
34 Néese nasutácani:
—Uwé, pìa wayáa yái yàacàsica mamáalàacata —náimaca.
35 Jesús íimaca nalí:
—Núacata yái yàacàsica yèerica wenàiwicanái icáuca càmíiri imáalàawa. Ewita piyáacáanítacué piyáacaléwa èeri irìcuíri yàacàsi, càicáaníta máapitacué pía àniwa, macàlacué nacái piwàwa àniwa. Quéwacué peebáidacaalí nulí, pimànicaalícué nacái càide iyúwa nuwàwáaná, yásí matuíbanáicuéca piwàwa Dios yáapicha càiripináta, càide iyúwa casíimáiná wenàiwica càmíiyéica máapi, càmíiyéi nacái macàla iwàwa.
36 Quéwa nudéca nucàlidacuéca piríni, éwitacué piicácáaníta yái numàníirica, càicáanítacué càmita peebáida nutàacái mamáalàacata.
37 Cawinácaalí Núaniri Dios imàaquéeyéica nùasunáipiná, níata yeebáidapiná nutàacái. Néese macáita yeebáidéeyéica nutàacái, canácatáita núuca nuíchawa nía.
38 Càmita nùanàa chènuníise numànicaténá meedá iyúwa nuwàwáaná. Néese nudéca nùanàaca numànicaténá càide iyúwa Núaniri Dios iwàwáaná, yái ibànuèrica núa.
39 Núaniri Dios yái ibànuèrica núa càmita iwàwa yúucacawa nuícha abéeri nùasu wenàiwicanái yéená, Dios imàaquéeyéica yeebáidaca nutàacái. Néese Dios iwàwa numichàidaca nía yéetácáisi íicha èeri imáalàacaalípináwa.
40 Yácáiná Núaniri Dios iwàwa nadènìaca nacáucawa càmíiri imáalàawa Dios yáapicha macáita wenàiwica yeebáidéeyéica Dios Iirica núa, yeebáidéeyéi nacái nutàacái. Néese numichàidapiná níawa yéetácáisi íicha èeri imáalàacaalípináwa —íimaca yái Jesúsca.
41 Néese níái judío íiwacanánáica nadàbaca natàaníca báawéeri iyú Jesús ìwali íimacáináté: “Núacata yái Dios yúuleca chènuníiséeri Dios yèericuéca pirí, nùacaténácué picáuca càmíiri imáalàawa”, íimaca.
42 Yá náimaca nalíwáaca:
—¡Yácata Jesús meedá, yái José ìirimica! Wáalíaca waicáca isèenái, yáanirimi, yáatúa nacái. ¡Ichìwaca meedá yái icàlidacáiná iricùacasawa chènuníise! —náimaca.
43 Néese Jesús íimaca nalí:
—Picácué cài pitàaní piríwáaca.
44 Abéerita Núaniri Dios imàaquéeri wenàiwica neebáidaca nutàacái, yéewanápiná nùasu wenàiwicaca nía. Yá numichàidapiná níawa yéetácáisi íicha èeri imáalàacaalípináwa.
45 Profeta Isaías itànàacaté tàacáisi Dios inùmalìcuíse. Càité íimaca: ‘Dios yéewáidapiná macái wenàiwica’, cài itànàaca. Iná yéewa macáita yéemièyéica Núaniri Dios itàacái, yéewáidéeyéi nacáiwa ìwali, neebáidapiná nutàacáiwa.
46 “Canácatàacá áiba nuícha iiquéeri Núaniri Dios. Abéerita núa, yái Dios ibànuèrica chènuníise, nudéca nuicácani.
47 Péemìacué cayába, cawinácaalí yeebáidéerica nutàacái idènìaca siùcáisede icáucawa càmíiri imáalàawa.
48 Núacata yái yàacàsica yèerica wenàiwica icáuca càmíiri imáalàawa.
49 Pìawirináimicué nayáacaté nayáacaléwa èeri imanùbaca, yái pan nacáirica íipidenéericaté maná Dios ibànuèricaté nalí chènuníise idècunitàacá nèepunícawa manacúali yùucubàa càináwàiri. Nayáacaté maná èeri imanùbaca, quéwa béeyéicaalíté nía, yáté néetácawa càide iyúwa macái èeri mìnanái yéetáanáwa.
50 Quéwa nucàlidacué pirí nùwaliwa, núacata yái yàacàsica iricuèricawa chènuníise: Cawinácaalí wenàiwica iyéerica yái yàacàsica, ìyapiná càiripináta Dios yáapicha.
51 Núacata yái yàacàsi cáurica iricuèricawa chènuníise: Cawinácaalí iyéerica yái yàacàsi cáurica, idènìapiná icáucawa càmíiri imáalàawa Dios yáapicha. Yái yàacàsi nuèripináca nalí, yácata nuiná yái. Yá numàacapiná nuináwa nuétácaténáwa yéewanápiná èeri mìnanái nadènìaca nacáucawa càmíiri imáalàawa Dios yáapicha —íimaca yái Jesúsca yéewáidacaténá nía imàacáanápináté icáucawa.
52 Néese níái judío íiwacanánáica nadàbaca natàaníca nalíwáaca chàinisíiri iyú. Yá néemíanícawa, náimaca nalíwáaca:
—¡Canáca yéewaná yàaca wayáa iináwa yái asìalica! —náimaca.
53 Jesús íimaca nalí:
—Péemìacué cayábani, càmicaalícué piyáa nuiná, núa asìali Dios néeséerica, càmicaalícué nacái pìira nuíraná, càmitacué pidènìapiná picáucawa càmíiri imáalàawa.
54 Cawinácaalí iyéerica nuiná, ìiréeri nacái nuíraná, idènìaca siùcáisede icáucawa càmíiri imáalàawa; néese numichàidapinácani yéetácáisi íicha èeri imáalàacaalípináwa.
55 Cayábéeri yàacàsi yái nuináca. Cayábéeri nacái nuíraná wenàiwica ìirapiná.
56 Cawinácaalí iyéeri nuiná, ìiréeri nacái nuíraná, ìyaca abédanamata núapicha, núa nacái nùyaca abédanamata yáapicha.
57 Núaniri Dios yái ibànuèrica núa ìyaca càiripináta. Núa nacái nùyaca càiripináta Núaniricáiná yàaca nucáuca. Càita nacái cawinácaalí iyéerica nuiná, yá nùaca nacái icáuca càmíiri imáalàawa.
58 Nucàlidacué pirí nùwaliwa yái yàacàsica iricuèricawa chènuníise. Yái yàacàsica càmíiricata càide iyúwa maná yái pan nacáirica pìawirináimi iyéericatécué, quéwaté béeyéicaalí nía, yá néetácatéwa càmicáiná yéewa maná yàaca nacáuca càmíiri imáalàawa. Quéwa cawinácaalí iyéerica yái yàacàsica nuèripináca irí, idènìapiná icáucawa càmíiri imáalàawa —cài Jesús icàlidaca nalí comparación, yéewáidacaténá nía iwàwacutáanápináté imàacaca icáucawa yéewacaténá yàasu wenàiwica nadènìaca nacáucawa càmíiri imáalàawa.
59 Càité Jesús yéewáidaca judíonái nàwacáidáyacacaalítéwa néewáidacàalu irìcuwa Capernaum ìyacàlená néeni.
Palabras de vida eterna
60 Néeseté manùbéeyéi néená níái yèepuníiyéicatéwa Jesús yáapicha quéechatécáwa, idécanáamité néemìaca Jesús itàacái yéewáidéerica iyú nía, yá náimaca nalíwáaca:
—Máiní càulenáca weebáidaca yái tàacáisi icàlidéerica walí. ¡Càmita wawàwa weebáidaca itàacái! —náimaca.
61 Quéwa Jesús yáalíacawa natàaníca báawéeri iyú itàacái ìwali. Yá íimaca nalí:
—¿Cánácué báawa péemìacani, yái nucàlidéericuéca pirí?
62 Néese, ¿càinásicué píináidacawa piicácaalícué núa, asìali Dios néeséerica, numichàacawa chènuniré àniwa, aléera nùyacataléca bàaluité?
63 Abéerita Espíritu Santo yèeri wenàiwica icáuca càmíiri imáalàawa. Canácaalí Espíritu Santotá, yásí canéerica iwèni meedá yái nuinácatá. Yái comparación nucàlidéericuéca pirí yàacàsi ìwali íimáanáca Espíritu Santo yàacuéca picáuca càmíiri imáalàawa peebáidacaalícué nutàacái báisíiri iyú. Càmita íimáaná iwàwacutácué piyáaca nuinásíwa.
64 Quéwa nàyaca abénaméeyéi pèewi càmíiyéipiná idènìa icáucawa càmíiri imáalàawa càmicáiná neebáida nutàacái —íimaca yái Jesúsca. Cài Jesús íimaca yácáiná idàbacatáiseté imáidaca yéewáidacalénáiwa quéechatécáwa, yáté yáalíacawa cawinácaalí nía càmíiyéipinácaté yeebáida itàacái, yáalía nacáiwa chánácaalí wéená itéeripinácaté Jesús yùuwidenái náibàacaténáni.
65 Néese Jesús íimaca nalí nacái:
—Iná nudéca nucàlidacuéca piríni canácata yáaliméeri nùasu wenàiwicapiná càmicaalícáwa Núaniri Dios imàaca yeebáidaca nutàacái —íimaca yái Jesúsca.
66 Néese madécaná néená níái yèepuníiyéicatéwa quéechatécáwa Jesús yáapicha nèepùacawa íicha. Càmita quirínama nàacawa yáapicha.
67 Néese Jesús isutáca yéemìawa wía, wía yéewáidacaléca, doce wamanùbaca. Yá íimaca walí:
—¿Néenicué nacái pía yèeyéipináta nacáiwa? —íimaca yái Jesúsca.
68 Quéwa Simón Pedro íimaca irí:
—Wáiwacali, canácata áiba yéewáidéeri wía. Abéerita pía icàlidéeri walí càinácaalí iwàwacutáaná wamànica wadènìacaténá wacáucawa càmíiri imáalàawa.
69 Weebáidaca pitàacái. Wáalíaca nacái mabáyawanéeri Mesíasca pía, yái wacuèrináca, yái cáuri Dios Iirica —íimaca yái Pedroca.
70 Jesús íimaca walí:
—Nudéca nuedácuéca pía, píacué docéeyéica imanùbaca. Quéwa abéeri péenácué Satanás yàasu —íimaca yái Jesúsca.
71 Càité Jesús icàlidaca Judas ìwali, yái Simón Iscariote ìirimi. Ewita abéeri wéenácáanítani, wía yéewáidacaléca doce wamanùbaca, càicáaníta Judas itéenápinácaté Jesús yùuwidenái náibàacaténáni.