16
Timoteo acompaña a Pablo y a Silas
1 Néeseté Pablo, Silas nacái nàanàacaté pucháiba yàcalé néré íipidenéeyéica Derbe, Listra nacái. Nérété nàanàaca áiba ùuculìiri yeebáidéeri Jesús itàacái íipidenéeri Timoteo. Yáatúa judíosàatúa, yeebáidéechúa Jesús itàacái. Yáanirimi quéwa griegosàiri, càmíirica judío.
2 Listra ìyacàlená mìnanái yeebáidéeyéi Jesús itàacái, Iconio ìyacàlená mìnanái nacái nacàlidacaté Timoteo iináwaná ìwali, cayábéerica íiwitáise.
3 Yáté Pablo iwàwaca Timoteo yàacawa náapicha. Yá itéca Timoteo namànicaténá irí circuncisión báawacáicha judíonái iicáca Timoteo, níái judíoca ìyéeyéica yàcalé irìcu Pablo iwàwéeyéica ipáchiaca, macái judíocáiná náalíacatéwa Timoteo yáanirimi ìwali griegosàirimicani, càmíiri judío.
4 Néese Pablonái ipáchiaca yèepunícawa yàcalé imanùbaca. Ata alénácaalí nàacawa nacàlidaca cuyàluta irìcuíri tàacáisi nalí níái yeebáidéeyéica Jesús itàacái, yái tàacáisi apóstolnái, ancianonái nacái Jerusalén mìnanáica natànèericaté cuyàluta irìcu, nàalàacaténáté càmíiyéi judío.
5 Iná yéewa níái yeebáidéeyéica Jesús itàacái ìwacáidáyaquéeyéicawa yàcalé imanùbaca, néemìaca Pablonái yàalàaná nía, yá neebáidaca cachàiníwanái. Yá èeri imanùbaca áibanái mamáalàacata nawènúadaca náiwitáisewa neebáidáanápiná Jesús itàacái.
La visión que Pablo tuvo de un hombre de Macedonia
6 Néeseté Espíritu Santo càmita ibatàa Pablonái icàlidaca Dios itàacái Asia yàasu cáli néré. Iná nachàbacawa Frigia yàasu cáli íinatalé, Galacia yàasu cáli nacái.
7 Néese nàyacaalíté mawiénita Misia yàasu cáli irí, yá náináidacatéwa nawàlùanápináwa Bitinia yàasu cáli íinatalépiná quéwa Espíritu Santo Jesús ibànuèrica càmitaté imàaca nàacawa néré.
8 Néese nachàbacatéwa Misia yàasu cáli íinatalé. Yá nalicùacawa Troas íidalutalená néré.
9 Yá táiyápi Pablo iicácaté yéenáiwanási nacáiri, Dios néeséeri. Yá iicáca asìali Macedonia yàasu cáli néeséeri. Yái asìali ibàlùacawa isutáca Pablo íicha wawàsi manuísíwata. Yá íimaca Pablo irí: “Aquialé Macedonia yàasu cáli íinatalé, piyúudàa wía”, íimaca.
10 Néese Pablo iicácáináté yái yéenáiwanási nacáirica, ínáté wachùnìaca wàasuwa àyapu piná caquialéta wàacaténáwa Macedonia yàasu cáli néré, wáalíacáináwa báisíiri iyú Dios imáidacaté wía wacàlidáanápiná nalí cayábéeri tàacáisi Jesús iináwaná ìwali.
Pablo y Silas en Filipos
11 Néeseté Pablo, Silas nacái, núa nacái náapicha, núa Lucas, wawàlùacatéwa nave irìculé, ìyéerica Troas íidalutalená néré. Yá wàacawa machacànita manuíri úni yáacubàa iwàwata néré íipidenéechúa Samotracia. Yá mapisáita àniwa wàacawa wàanàaca Neápolis ìyacàlená néré ìyéerica iwàwata íinata.
12 Wàacawa cáli íinatabàa Neápolis ìyacàlená íicha àta wàanàacataléta Filipos ìyacàlená irìculé, nàyacataléca níái manùbéeyéi romanosíwa. Yái yàcaléca máiníiri cachàinica Macedonia yàasu cáli yéená íinata. Wàyaca néeni cawàwanáta máisiba èeri.
13 Aiba sábado judíonái iyamáidacatáicawa, Pablo, Silas nacái, núa nacái náapicha, wamusúacawa yàcalé íicha. Yá wàacawa inanábalé wéemìacáináté judíonái iináwaná ìwali nasutáca níawawa Dios íicha néré. Abénaméeyéi inanái nàyaca néré nàwacáidáyacacawa nasutácaténá níawawa Dios íicha. Yá wáawinacawa néré, wacàlidaca nalí Dios itàacái.
14 Abéechúa néená íipidenéechúa Lidia, Tiatira ìyacàlená mìnalu. Uái Lidia iwéndéechúa cawèníiri wáluma cúulíiri capìraléwaca iicácanáwa. Uái inanái, yèechúa Dios icàaluíniná, uémìaca wacàlidáaná nalíni. Yá Wáiwacali imàacaca uebáidaca yái tàacáisi cayábéerica Pablo icàlidéerica nalí.
15 Yá ubautizácawa, áibanái nacái ucapèe irìcuíyéica. Néese úumaca walí:
—Píináidacaalícuéwa nuebáidaca Wáiwacali itàacái báisíiri iyú, yásí aquialécué piyamáacuéwa nuénánái yáapicha —cài úumaca walí mamáalàacata àta wàacatalétatéwa wayamáacawa nacapèerìcu.
16 Néesetécáwa áiba èeri àniwa, wàacawa inanába nérépiná wasutácaténá wíawawa Dios íicha, yá wàanàaca áiba mànacàu demonio idacuèchúaca íiwitáise, íná yéewa uwicùlidaca demonio íiwitáise iyú. Wenàiwicanái ipáyaidaca uwicùlidacaténá. Uíwacanánái needácaté nalíwa manùba plata ùwalíise úái iwicùlidéechúaca, nàasu wenàiwicacáiná úa.
17 Uái mànacàuca udàbaca ùacawa wáamiwáise, wía Pablonáica. Yá uémíaníca ùacawa:
—Níái asìanáica, náibaidaca chènuníiséeri Dios irípiná. Nàanàaca nacàlidacaténácué piríni Dios iwàwaca iwasàacuéca pía yàasu yùuwichàacáisi íichawa —úumaca wàwali, wía Pabloca.
18 Uémíanícawa ucàlidacani madécaná èeri àta maséecataléta Pablo yéemìaca usàna. Yá Pablo iwènúacawa, yá íimaca demonio irí idacuèrica uíwitáise:
—Jesucristo inùmalìcuíse nuchùulìa pìacawa uícha —íimaca yái Pabloca. Yáta yàacawa uícha caquialéta yái demonioca.
19 Néese mànacàu íiwacanánái náalíacawa canácata quirínama needápináté nalíwa plata ùwalíise, íná náibàaca Pablo, Silas nacái, yá natéca nía yàcalé íiwacanánái yàatalé, yàcalé mìnanái nàwacáidacàalu.
20 Yá nacháawàaca Pablonái iináwaná ìwali jueznái irí. Yá náimaca Pablonái ìwali:
—Níái asìanáica judíonái meedá. Calúaca namànica wàyacàle mìnanái.
21 Néewáidaca wía wèepuníinápináwa càide iyúwa áiba íiwitáisesi íimáaná méetàuculéerica wáiwitáise íicha. Càmita cayába weebáidani, romanocáiná wía, íná canáca yéewaná weebáidacani —náimaca.
22 Iná yàcalé mìnanái canánama nadàbaca néemíanícawa báawéeri iyú Pablonái ìwali, yá jueznái nachùulìaca needáca Pablonái ibàle. Yá nanúadáidaca Pablonái àicu iyú manùba yàawiría àta náiraná imusúacatalétawa nàwalíise.
23 Idécanáami nanúadáidaca nía báawanama, yá náucaca Pablonái presoíyéi ibànalìculé. Yá nachùulìaca yái icuèricaté presoíyéi ibàna icùanápiná nía cayába.
24 Yeebáca yái nachùulìanácani, íná yái icuèrica presoíyéi ibàna itéca iwàlùadawa Pablo, Silas nacái presoíyéi ibànaná irìculé alé imáalàanácawa. Yá icàbadàaca nacàwa pucháiba tabla imiéyéi iwéré ipíchaná namusúacawa.
25 Quéwa bamuchúami catá Pablo, Silas nacái nasutáca níawawa Dios íicha, nacántàaca nacái Dios irí, yá áibanái presoíyéi yéemìaca natàacái.
26 Néese yáta cáli icusúacawa cachàiníiri iyú, íná yái presoíyéi ibànaca icusúacawa macáita cachàiníiri iyú. Yá presoíyéi ibàna inùma imanùbaca nàacùacawa macáita, cadena nacái nadacùanáca nía nacaláacawa náicha macáita níái presoíyéica ìyéeyéica presoíyéi ibànalìcu.
27 Néeseté, yái asìali icuèrica presoíyéi ibàna icawàacawa. Yá iicáca presoíyéi ibàna inùma canánama yàacùacanéerica, yá imusúadaca yàasu espada machete nacáiriwa, inúacaténá yáawawa, iyúunáidacáiná nachúuliacatéwa íicha, níái presoíyéica.
28 Quéwa Pablo imáidaca irí:
—¡Picá pinúa píawawa! ¡Wàyaca macáita! —íimaca yái Pabloca.
29 Néese yái icuèrica presoíyéi ibàna ichùulìaca yàasu wenàiwicawa itéenápiná irí quichái lámpara nacáiri, yá ipìa iwàlùacawa Pablonái yàatalé itatácawa yàacawa icalùniwa. Yá ibàlùacawa yùuluì ipùata iyúwa Pablonái irí.
30 Yá imusúadaca nía presoíyéi ibàna irìcuíse, níái Pablonáica. Yá isutáca yéemìawa nía:
—Píacué asìanáica, ¿càinásica iwàwacutá numànica yéewanápiná Dios iwasàaca núa yàasu yùuwichàacáisi íichawa? —íimaca nalí.
31 Yá náimaca irí:
—Peebáidacaalí Wáiwacali Jesús itàacái, yásí Dios iwasàaca pía yàasu yùuwichàacáisi íichawa, nía nacái picapèe irìcuíyéica —náimaca irí.
32 Néese nacàlidaca irí Wáiwacali itàacái, nalí nacái ìyéeyéica icapèe irìcu, yái icuèrica presoíyéi ibàna.
33 Yá néese, yáté horaca, bamuchúami catá, yái icuèrica presoíyéi ibàna íibaca Pablonái icháuná, nanúadáidacatabàaca nía àicu iyú. Yá ibautizácawa, yéenánái canánama nacái nabautizácawa.
34 Néese yái icuèrica presoíyéi ibàna itéca nía icapèe irìculéwa. Yá yàaca nayáapiná. Yá cayábaca iwàwa, yéenánái nacái, neebáidacáiná Dios itàacái.
35 Amalácaté yàacawa nawicáu, yá jueznái nabànùaca úwinái presoíyéi ibàna néré nachùulìacaténá nawasàaca Pablonái.
36 Yái icuèrica presoíyéi ibàna íimaca Pablo irí:
—Níara juezca nachùulìaca nuwasàacuéca pía, íná pimusúacuéwa matuíbanáita —íimaca Pablonái irí.
37 Quéwa Pablo íimaca úwinái irí:
—Nadéca nanúadáidaca wía àicu iyú, wía romanosíwaca wenàiwicanái yàacuésemi. Càmitaté namàaca wacàlidaca waináwaná ìwaliwa. Canácaté nacái nàanèeri wàwali wabáyawaná nàuwichàidéeripiná wía ìwalíise. Yá nadéca náucaca wía presoíyéi ibànalìculé. Siùcade nawàwa nawasàaca wía ibàacanéeri iyú. Quéwa càmita wawàwa wamàni cài. Pìacué picàlidaca nalí níani juezca níacaténáta iwasàa wía —íimaca yái Pabloca.
38 Néese úwinái nacàlidaca jueznái iríni. Iná cáaluca jueznái néemìaca naináwaná ìwali romanonáicáiná níái Pablonáica.
39 Néese níái juezca nàacawa presoíyéi ibàna néré. Yá nasutáca Pablonái íicha wawàsi namàacáanápiná nawàwawa íicha yái báawéerica jueznái imàníiricaté nalí. Yá jueznái iwasàaca nía presoíyéi ibàna íicha. Néese nasutáca Pablonái íicha wawàsi manuísíwata nèepùanápináwa yàcalé íicha.
40 Pablonái namusúacawa presoíyéi ibàna íicha, yá napáchiaca Lidia néré. Idécanáami nàwacáidaca wenàiwica yeebáidéeyéica Jesús itàacái, yá Pablonái nachàiniadaca nawàwa Dios itàacái iyú. Néese Pablonái nèepùacawa náicha.