LOS HECHOS
1
La promesa del Espíritu Santo
1 Nubànùa pirí cuyàluta, Teófilo, nùacawéeriná máiníiri cáimiétacanáca. Bàaluité nutànàaca pirí yáara idàbáanéericaté cuyàlutaca nucàlidacaténá pirí macáita Jesús imàníináté, yéewáidáanáté nacái quéechatécáwa.
2 Nucàlidacaté piríni nùasu idàbáanéerité cuyàluta irìcu càinácaalíté Jesús imànica yèepunícaalítéwa chái èeri irìcu àta imichàacatalétatéwa chènuniré. Ipíchawáiseté yàacawa èeri íicha, yá imáidaca yàataléwa yàasu apóstolnáiwa, íibaidéeyéipináté irí yáamirìcubàa. Néese Espíritu Santo íiwitáise iyú, Jesús yàalàaca nía náalíacaténáwa càinácaalípináté iwàwacutáaná namànica.
3 Jesús yéetácadénáamitéwa, néese imichàacatéwa yéetácáisi íicha. Yá imàacaca yáawawa apóstolnái iicácani. Cuarenta èeri imàacacaté yàacawa yáawawa naicácani náalíacaténátéwa báisíiri iyú cáucani. Yéewáidaca nía nacái neebáidáanápiná Dios itàacái namànicaténá càide iyúwa Dios iwàwáaná.
4 Idècunitàacá ìyaca yàasu apóstolnái yáapichawa, yáté Jesús yàalàaca nía ipíchanáté namusúacawa Jerusalén ìyacàlená íicha. Iimacaté nalí:
—Picùacué Espíritu Santo yàanàaca, yái Núaniri Dios íiméericaté ìwali ibànùanápinácué piríwani, càitade iyúwa núumáanácuéca pirí.
5 Báisíta Juan el Bautista ibautizácaté wenàiwicanái úni yáaculé. Quéwa mesúnamáita Dios ibànùacué piríwa Espíritu Santo, yái yàacawéeridéeripinácuéca píawa, ibautizácaténácué píiwitáise Espíritu Santo ichàini iyú —íimaca yái Jesúsca.
Jesús asciende al cielo
6 Néeseté idècunitàacá nàwacáidáyacacawa Jesús yáapicha, yá apóstolnái náimaca nasutáca néemìawani:
—Wáiwacali, ¿siùcatasica piwasàa wía romanonái íicha, wía judíoca, yéewacaténá píata icùaca wàasu cáli néeséeyéi? —náimaca.
7 Néese Jesús íimaca nalí:
—Càmitacué iwàwacutá píalíacawa càiná èeri irìcucaalí Núaniri Dios imànipinácué pirí wawàsi. Abéerita Núaniri Dios yáaliéricawa. Càmita icàlida áibanái iríni càiná èeri irìcucaalípináni. Càmitacué iwàwacutá píalíacawa.
8 Quéwa Espíritu Santo iwàlùapinácué piwàwalìculéwa, yái yèeripinácuéca pichàiniwa chènuníiséericawa, yéewanápinácué pìa picàlidaca nuináwaná ìwali, ipíchanácué cáaluca piicáca wenàiwicanái. Càitacué nacái picàlidapiná nuináwaná ìwali Jerusalén ìyacàlená irìcu, Judea yàasu cáli néenibàa nacáiwa, Samaria yàasu cáli néenibàa nacái, nía nacái yàcalé déecubàanaméeyéica, chái èeri irìcu —íimaca nalí yái Jesúsca.
9 Idécanáamité cài íimaca, idècunitàacá naicáidaca irí, yá imichàacatéwa náicha chènuniré. Yá iwàlùacawa acalèe yèewiré, càmita quirínama nadé naicácani.
10 Idècunitàacá Jesús imichàacawa, yá naicáidaca yáamíisewa chènuniré. Yá pucháiba asìanái cabalèenaméeyéi ibàle namàacacaté níawawa apóstolnái iicáca nía.
11 Yá náimaca apóstolnái irí:
—Píacué Galilea yàasu cáli néeséeyéica, ¿cánácué pibàlùa piicáidaca chènuniré? Yái Jesús siùquéerica tàacáwa imichàacawa chènuniré pèewíisecué, yàanàapiná àniwa acalèe yèewíise càide iyúwa pidéenácué piicácáwa imichàacawa —náimaca níái ángelca.
Se escoge a Matías para reemplazar a Judas
12 Néeseté apóstolnái yèepùacawa dúli íinatáise, íipidenéechúa Olivos, olivo inàlimanáca. Yá nàacawa Jerusalén ìyacàlená néré. Uái dúli yáawinéechúacawa mawiénita Jerusalén ìyacàlená íicha, batéwa abéeri kilómetro idècuni, càiride iyúwaté judíonái íiwitáise imàacáaná nèepunícawa sábado irìcu nayamáidacatáicawa.
13 Nàanàacaté yàcalé néré, yá macáita nayamáacawa abéeri capìi imàdáaná irìcu ìyéerica chènunibàa cáli inàni íicha. Once namanùbaca níái asìanáica iwàluèyéicawa néré: Pedro, Juan nacái, Santiago nacái, Andrés nacái, Felipe nacái, Tomás nacái, Bartolomé nacái, Mateo nacái, Santiago nacái yái Alfeo ìirica, Simón nacái, áibaalí íipidenéeri Celote, Judas nacái, yái Santiago yéenásàirica.
14 Abédanamata náiwitáise náapichawáaca canánama nàwacáidáyacacawa nasutácaténá níawawa Dios íicha mamáalàacata, náapicha nacái abénaméeyéi inanáica, María nacái, Jesús yáatúaca, Jesús yéenánái nacái.
15 Néenialíté Pedro imichàa ibàlùacawa nàacuésemi, níái yeebáidéeyéica Jesús itàacái, ciento veinte namanùbaca ìwacáidáyaquéeyéicawa néré. Yá íimaca nalí:
16 “Píacué nuénánáica, idéca ichàbacawa macáita càide iyúwa rey David itànàanáté Dios itàacái, Espíritu Santo inùmalìcuíse. Bàaluitécáiná David itànàaca tàacáisi Judas Iscariotemi iináwaná ìwali, yái yèericatéwa náiwitápu níái úwinái íibèeyéicaté Jesús presocaténáté namànicani.
17 Yèepunícáinátéwa wáapicha, yái Judasmica. Iibaidacaté nacái Dios irí wáapicha”, íimaca yái Pedroca.
18 Sacerdote íiwacanánái iwènìacaté abéeri cáli Judas yàasu plata iyú yái nèericaté irí platamica imàníiricaté ìwalíise ibáyawanáwa. Imulacàacatéwa yái Judas ichéecamica, yá yúuwàacawa isubèriacawa ìwalìabàawa balánamái, ìyapicúami imusúacawa íicha canánama.
19 Néese, Jerusalén ìyacàlená mìnanái yéemìacaalíté Judasmi ìyáaná, yá nàaca íipidená yái cálica Acéldama, íimáanáca natàacái iyú: “Irái yàalu”.
20 Pedro itàaníca nalí àniwa níái yeebáidéeyéica Jesús itàacái. Pedro íimaca nalí: “Càité rey David itànàacaté tàacáisi Judas Iscariotemi ìwali cuyàluta Salmos irìcu. David íimacaté:
‘Máisapináca icapèemica, canácata ìyéeripiná icapèemi irìcu’,
càité David itànàaca. Itànàacaté àniwa:
‘Aiba wenàiwica àniwa íibaidapiná yáamirìcubàami’,
càité David itànàaca Salmos irìcu”, íimaca yái Pedroca.
21 Pedro idécanáamité icàlidaca nalíni Judasmi iináwaná ìwali, yá íimaca nalí àniwa: “Iyéeyéica wèewi níái asìanáica yèepuníiyéicatéwa wáapicha èeri imanùbaca idècunitàacá Wáiwacali Jesús ìyaca wáapicha.
22 Yèepuníiyéicawa wáapicha Juan ibautizácatáiseté Jesús àta Wáiwacali imichàacatalétatéwa wáicha chènuniré. Càide iyúwaté rey David itànàanáté tàacáisi íiméerica: ‘Aiba wenàiwica àniwa íibaidapiná yáamirìcubàami’, càita nacái iwàwacutá abéeri íibaidaca Dios irípiná wáapicha Judas yáamirìcubàami icàlidacaténá Jesús iináwaná ìwali idéca imichàacawa yéetácáisi íicha”, íimaca yái Pedroca.
23 Iná macáita Jesús yéewáidacaléca manùbéeyéi needáca nèewíisewa pucháiba asìanái. Abéeri íipidená José, áibaalí íipidená Barsabás, áibaalí íipidená nacái Justo, máisibaca íipidená. Yá nacái yàacawéerináca íipidená Matías.
24-25 Yá macáita nasutáca níawawa Dios íicha macáita namanùbaca iyúwa. Náimaca: “Wáiwacali, píacata yái yáaliérica macái wenàiwica íiwitáise. Píasáida walí càiríinácaalí néená níái pucháiba asìanáica piwàwéeri íibaidaca pirí iyúwa apóstol Judas yáamirìcubàami, yái Judas íibaidacalémica Judas yúuquéericaté íichawa ibáyawaná ìwalíisewa, yàacaténátéwa yùuwichàacatalépinácawa, yái infiernoca”, náimaca nasutáca Dios.
26 Néese, iyúwaté judío íiwitáise ìyáaná, náucaca náichawa suerte púubanaméeyéi íba, náalíacaténátéwa càiríinácaalí néená Dios yeedéericaté íibaidéeripináté Dios irí náapicha níái apóstolca. Yá needáca náicha Matías, íibaidéeripiná Dios irí náapicha. Yácata doce apóstol yéenáca, yái Matíasca.