8
ꞌRa ya ꞌbe̱hñö mi fa̱xa ar Hesu
1 Mi tho gathoyu̱, ar Hesu bi ñꞌo mi tso̱nga ya döhni ne ya tꞌu̱lo hnini, mi zohna ya jöꞌi, ne mi xipabiꞌu̱ ar hoga mhö no̱nga ár tsꞌu̱tꞌwi Jö. Ne mi ñꞌowi nuꞌu̱ ꞌre̱tꞌamayoho yá ma̱xte.
2 Mi te̱nga ꞌra ya ꞌbe̱hñö nꞌehe, nuya xki o̱thebi yá hñeni, ne nuya xki ꞌye̱mba ya tsꞌondöhi. Nꞌa már thuhu ar Maria mi tꞌembabi me Magdala, nöꞌö xki tꞌe̱mbabi yoto ya tsꞌondöhi.
3 Mi te̱ñꞌu̱ ar Huana, nöꞌö már ꞌbe̱hñö nꞌar ñꞌo̱ho̱ már thuhu ar Txusa, mar ndöngi mi pe̱pa ar ndö Erode. Mi te̱ñꞌu̱ nꞌehe ar Txana, ne maꞌra ya ꞌbe̱hñö nuꞌu̱ mi fa̱xa ar Hesu, mi unga yá ñho mi pe̱tsꞌi.
Ár ꞌbede ar motꞌi
(Mt. 13:1‑15, 18‑23; Mr. 4:1‑20)
4 Mi mhuntsꞌa nze̱ye̱ ya jöꞌi, ne maꞌra mi ꞌyo mi po̱nga ha yá hnini mi e mi kꞌötsꞌi, ar Hesu bi metwa nꞌar ꞌbede, ne bi ꞌñembabiꞌu̱:
5 —Nꞌar pa nꞌar motꞌi bi ma nda mpotꞌa hár hwöhi. Núꞌmu̱ mi mpontꞌe̱i, ꞌra bi zo har ꞌñu. Mi tho ya jöꞌi bi netsꞌi, ne ba e ya tsꞌintsꞌu̱ bi go bi za.
6 Ha nu maꞌra bi zo ha ya do habu̱ himi köxa nze̱ ar ha̱i. Nu mi kꞌontsꞌi, bi ꞌyotꞌatho, ngetho bi kꞌatꞌa ár xa ar ha̱i.
7 Nu maꞌra bi zo habu̱ mi ja ya ꞌmini. Nu mi kꞌontsꞌi bi tewi mahye̱gi, bi xuhña ne bi otꞌi.
8 Ha nu maꞌra bi zo habu̱ mar ñho ar ha̱i, ne nu mi hoꞌyaꞌu̱, xa bi unga nꞌar hoga sofo, bi unga nꞌanthebe nꞌa ngu nꞌa ar ꞌba̱i.
Nu mi wadi bi mönga njapꞌu̱, bi zo ntsꞌe̱di ya jöꞌi, ne bi ꞌñembabi:
—Nuꞌu̱ togo tu yá gu, dá ꞌyo̱xa nöꞌö te di mö.
9 Yá ma̱xte bi ꞌya̱mba ar Hesu ne bi ꞌñembabi:
—Teme di bo̱nga nunar ꞌbedenu̱.
10 Ha nöꞌö bi dödi ne bi ꞌñembabiꞌu̱:
—Nuꞌahu̱ xi utꞌahu̱ Jö nöꞌö hinxki fö mamꞌe̱tꞌo tengu ár tsꞌu̱tꞌwiꞌö. Ha nu maꞌra ya jöꞌi, di zofo mꞌede. Da hyandi ne hinda bödi teme̱ꞌö, ne da ꞌyo̱de ne hinda zo yá mfeni tema di bo̱ni.
11 Nunar ꞌbedenu̱ xka jwadi xka ꞌyo̱hu̱, di bo̱ni da ꞌñenö: Nöꞌö te ꞌbotꞌi, gehnu̱ ár mhö Jö.
12 Ha nuya bi zo har ꞌñu, jangu nuꞌu̱ xi ꞌyo̱ ár mhö Jö. Ne xta ꞌñepꞌu̱ ar tsꞌondöhi da hñömba ar mhö xki zohmö ár mu̱i, njapꞌu̱ hinda ñꞌemu̱i ne hinda mpo̱ho̱.
13 Ha nu maꞌra bi zo ha ya do, ñhe̱hwi nuꞌu̱ xi ꞌyo̱ ár mhö Jö, ne johya höni, po̱ntho hinxi nu̱nga yá ꞌyu̱. Jamfi ꞌra ya tsi pa, ne xta epꞌu̱ ya tsꞌothogi da ꞌwege.
14 Nuya bi zo ha ya ꞌmini, di hñöxa nuꞌu̱ togo xi ꞌyo̱ ár mhö Jö, ne tupár mu̱i gatho nöꞌö te jawa har ximha̱i, ne ñhe̱gi da ka ar bojö, ne umba gatho te ne ár te. Njapꞌu̱ ꞌramtxꞌu̱ da ꞌbe̱di gatho nöꞌö te xi ꞌyo̱de, po̱ntho hinte unga ar sofo.
15 Ha nuꞌu̱ bi zo habu̱ mar ñho ar ha̱i, njangu nuꞌu̱ togo e̱ntꞌa yá mu̱i da ꞌyo̱twa ár mhö Jö, ne da kwata xiñho nöꞌö xi ꞌyo̱de, to̱ꞌmi da unga ar hoga sofo.
Gatho nöꞌö tꞌo̱tꞌa ñꞌöntho, nꞌar pa ma da födi
(Mr. 4:21‑25)
16 Ar Hesu bi ꞌñenö nꞌehe:
—Hinto tso̱ nꞌar ñotꞌi ne da goꞌma ha nꞌar tsꞌo̱i, wa da ꞌñö ha nꞌar fidi ne hinda yotꞌi. Nöꞌö da me̱fi, da ꞌñexa har mfoxꞌyo, ne njapꞌu̱ gatho nuꞌu̱ da yu̱tꞌi da tsa̱ da hyandi.
17 Njapꞌu̱tho nꞌehe gatho nöꞌö tꞌo̱tꞌa ñꞌöntho, nꞌar pa ma da födi, ne ma da bo̱xa gatho nöꞌö xi joꞌmi, ne da födi xiñho.
18 Jange hyanthu̱ xiñho tema gi o̱hu̱, ngetho nuꞌmu̱ gi kwathu̱ xiñho nöꞌö nsiꞌahu̱, ma da thusꞌahu̱ ár nze̱ye̱. Ha nöꞌö togo hingi kwati, da thömba nöꞌö mi beni mi pe̱ꞌshmö.
Ár nönö ne yá jödö ar Hesu
(Mt. 12:46‑50; Mr. 3:31‑35)
19 Nꞌagi mi uta ya jöꞌi, nꞌa mbi zo̱ta ár nönö ne yá jödö, ha himbi za̱ bi yu̱tꞌa habu̱ mi ꞌbu̱ꞌö, ngetho xa xki watꞌa nze̱ye̱ ya jöꞌi.
20 Ne bi tꞌembabi ar Hesu:
—Bi zo̱ ri nönö ne ri jödö, to̱pꞌa nthi gi ñöwi ꞌnö.
21 Ar Hesu bi dödi ne bi ꞌñenö:
—Nuꞌu̱ togo xi ꞌyo̱ ár mhö Jö ne da ꞌyo̱tꞌe, go gehyu̱ ma nönö ne ma jödö.
Ar Hesu bi japa ar ꞌyomndöhi bi ntsa̱ya̱
(Mt. 8:23‑27; Mr. 4:35‑41)
22 Nꞌar pa ar Hesu bi bo̱xa ha nꞌar motsa bi me̱wi yá ma̱xte, ne bi ꞌñembabiꞌu̱:
—Möhö ꞌrandi ar dehe.
Ne bi maꞌu̱.
23 Nu mi pa har dehe, ar Hesu bi ñꞌöhö. Ne mi da̱ñꞌu̱ bi ñꞌo nꞌar ꞌyomndöhi, ne yá mfe̱tsꞌi ar dehe mi hexta ar motsa, ꞌbu̱tho nda yu̱i.
24 Nuꞌmú̱ nuyá ma̱xte dama ba a̱ ar Hesu, ne bi ꞌñembabi:
—Ma tsi Utateꞌihe, ꞌbu̱tho ga jöthu̱.
Ar Hesu bi nankꞌmu̱ bi zu̱ ar ꞌyomndöhi ne ar ñho̱nthe. Nuꞌmú̱ dama bi ntsa̱ya̱ gatho, xa bi ñhetho.
25 Nepꞌu̱ ar Hesu bi ꞌñembabi yá ma̱xte:
—Te bi ja ri jamfihu̱.
Ha nuꞌu̱ xa bi ntsu, mi ꞌyo̱tho nöꞌö bi ꞌyo̱tꞌa ar Hesu, ne mi eñꞌu̱ nꞌa ngu nꞌa:
—Togonu̱ ꞌmu̱. Ar ꞌyomndöhi ne ar dehe o̱te nöꞌö ꞌbe̱pabi.
Nꞌar ñꞌo̱ho̱ me Gadara xki nthe̱xkwi ya tsꞌondöhi
(Mt. 8:28‑34; Mr. 5:1‑20)
26 Nu mi ꞌranga ar dehe, ne bi zo̱nga har ha̱i Gadara, mi ꞌbu̱ hár ñöni ar ñho̱nthe, mi ñhandwitho ar ha̱i Ngalilea.
27 Ha nu mi gö ar Hesu har motsa, nꞌa mba epꞌu̱tho bi zu̱ nꞌar ñꞌo̱ho̱ mar mengunu̱. Mi pe̱ꞌsa nze̱ye̱ ya pa xki nthe̱xkwi ya tsꞌondöhi, hinte mi he ar dutu, himi ꞌbu̱ hár ngu, mi haxa ha ya tꞌa̱gi.
28 Ne nu mi hyanda ar Hesu, ba e bi nda̱ndihmö hár wa, ne bi hye̱xa nꞌar mhafi bi ꞌñenö:
—Te gi hongwa, Hesu ár Tꞌu̱ꞌi Jö bi ꞌbu̱ mhetsꞌi. Xa di a̱ꞌaꞌi, yo ma gi ꞌraka ar mfe̱i.
29 Bi mönga njapꞌu̱ ngetho ar Hesu mi ꞌbe̱pa ar tsꞌondöhi nda bo̱ni. Mi pe̱ꞌsa nze̱ye̱ ya pa xki nthe̱xkwi nunar ñꞌo̱ho̱nu̱, ne xa te gatho mi japi. Nuya jöꞌi nda gu̱ ne nda dötꞌa ya nthöhibo̱jö, ha mi xe̱ktho. Ha nöꞌö ar tsꞌondöhi mi japi nda bo̱ni nda ma ha ya otꞌatꞌo̱ho̱.
30 Ar Hesu bi ꞌya̱mbabi ne bi ꞌñenö:
—Temár huꞌi.
Nöꞌö bi dödi ne bi ꞌñenö:
—Nꞌa mutꞌi.
Bi mönga njapꞌu̱, ngetho xa xki yu̱tꞌa nze̱ye̱ ya tsꞌondöhi har ñꞌo̱ho̱ꞌö.
31 Ha nuꞌu̱ ya tsꞌondöhi xa bi ꞌya̱pa ar Hesu hinge nda me̱hna har ꞌbe̱xui.
32 Xa mi ꞌyonu̱ nze̱ye̱ ya tsꞌu̱di, mi ñunga har ngwani. Jange ya tsꞌondöhi xa bi ꞌya̱pa ar Hesu nda umba ar se̱ki nda yu̱tꞌa ha ya tsꞌu̱diyu̱. Ne nöꞌö bi umba ar se̱ki.
33 Jange ya tsꞌondöhi dama bi hye̱ ar ñꞌo̱ho̱, bi ma ba ku̱tꞌa ha ya tsꞌu̱di. Nuya tsꞌu̱diyu̱ bi nixtꞌi ma ba ñho̱ har maꞌye, ba tso har dehe habu̱ ba jötꞌa xo̱ge.
34 Ne nuꞌu̱ togo mi su ya tsꞌu̱di, mi hyandi xa bi ntsu, bi hye̱ ar nhixtꞌi ma ba ꞌyonga ar ꞌbede har hnini ne gatho ár nthetꞌi.
35 Gatho ya jöꞌi bi ma ba handase̱ nöꞌö xki nsipabi. Ne mi zo̱ñꞌu̱ habu̱ mi ꞌbu̱ ar Hesu, ka bi zu̱hnu̱ nöꞌö ar ñꞌo̱ho̱ xki tꞌe̱mbabi ya tsꞌondöhi, mi huhnu̱ hár wa, xki hye ár dutu, ne mi ja ár mfeni. Ne xa bi zuꞌu̱.
36 Nepꞌu̱ nuꞌu̱ mi ꞌbu̱hnu̱ ne xki hyanda nöꞌö xki thogi, mi xipabiꞌu̱ hanja xki mengi xki mꞌu̱i xiñho nöꞌö ar ñꞌo̱ho̱ꞌö.
37 Nuꞌmú̱ gatho ya me Gadara bi ꞌya̱pa ar möte ar Hesu nda bo̱ni nda zokwabinu̱ yá ha̱i, ngetho xa mi ntsuꞌu̱. Jange ar Hesu bi bo̱xa har motsa, ne bi mengi bi ma.
38 Ha nöꞌö ar ñꞌo̱ho̱ xki tꞌe̱mba ya tsꞌondöhi, xa mi a̱pa ar Hesu nda umba ar se̱ki nda de̱ni. Nöꞌö bi xipabi nda gohi, ne bi ꞌñembabi:
39 —Di ma ri ngu, ne gi xipabi gatho ya jöꞌi nuꞌu̱ ya döta ntꞌudi xi hwëkꞌa Jö.
Jange bi mengi, ne bi ndu̱i bi xipabi gatho ya jöꞌi tengu ar döta ya ntꞌudi xki hwëkwa ar Hesu.
Ár tꞌinxu ar Hairo, ne ar ꞌbe̱hñö bi da̱mba ár pa̱tꞌi ar Hesu
(Mt. 9:18‑26; Mr. 5:21‑43)
40 Núꞌmu̱ mba penga ar Hesu ꞌrandi ar dehe, ya jöꞌi xa bi njohya mi hyandi, ngetho mi to̱ꞌmtho nda pengi.
41 Nꞌa mba epꞌu̱tho nꞌar ñꞌo̱ho̱ már thuhu ar Hairo, mar ndö hár nijö ya xodyonu̱. Bi nda̱ndihmö hár wa ar Hesu, ne bi ꞌya̱pa ar möte nda me̱wi hár ngu.
42 Ngetho ár tꞌinxu mi ntsa̱wi ar ndöte. Ho̱nse̱ ár tꞌinxunu̱ mi ꞌñehe, ne mi pe̱ꞌsa ꞌre̱tꞌa ma yonje̱ye̱. Jange ar Hesu bi me̱wi. Ne nu mi ma, ra nze̱ ya jöꞌi bi de̱ni, xa mi tsꞌitsꞌi.
43 Núnu̱ hár mhuntsꞌi ya jöꞌi, ka mi panu̱ nꞌar ꞌbe̱hñö xki tho ꞌre̱tꞌa ma yonje̱ye̱ xki xotꞌwa ya ji. Ne xa xki de gatho nöꞌö mi pe̱tsꞌi mi honi nda ñꞌo̱thehmö, ne hinxki za̱ nda ditsꞌi.
44 Nunar ꞌbe̱hñönu̱ bi watꞌa hár xu̱tha ar Hesu, bi da̱mba ár ñöni ár pa̱tꞌi. Ne dama bi ditsꞌi, ne bi ntsa̱ya̱ nöꞌö mi xotꞌwa ya ji.
45 Nuꞌmú̱ ar Hesu bi ñꞌa̱ni ne bi ꞌñenö:
—Togo xi da̱ngagi.
Gatho ya jöꞌi bi nko̱ni. Ha nu ar Pedro ne nu maꞌra mi ñꞌowi, bi ꞌñembabi ar Hesu:
—Ma tsi Utateꞌihe, gi nuse̱ nze̱ye̱ ya jöꞌi xa tsꞌisꞌi, ne ꞌbu̱tho da ꞌyentꞌaꞌi. Yoꞌö gi ñꞌa̱ni togo xi da̱ñꞌaꞌi.
46 Ha nu ar Hesu bi ꞌñenö:
—Di pödi xi ntha̱ngagi, ngetho da tsa̱ bi bo̱nga ar tsꞌe̱di ha ma ndoꞌyo.
47 Nu mi hyanda ar ꞌbe̱hñö xki böta ar Hesu xki tha̱mba ár pa̱tꞌi, ba e bi nda̱ndihmö hár wa, ne xa mi nhwötꞌi. Madeda ya jöꞌi bi da̱majöni yoꞌö xki da̱ñꞌö, ne bi mö, núꞌmu̱ mi da̱mba ár ñöni ár pa̱tꞌi, dama bi ntsa̱ya̱ ar hñeni mi thogi.
48 Nuꞌmú̱ ar Hesu bi ꞌñembabi:
—Ma tsi tꞌinxuꞌi, nuna ri jamfi xi ma̱xꞌi xi dixꞌi. Di ma ter entho.
49 Mi ñöda ar Hesu, nꞌa mbi zo̱ta nꞌar ñꞌo̱ho̱ xki ꞌñe hár ngu ar Hairo már ndö har nijö, ne bi ꞌñembabi:
—Yo gi hökwa ár ꞌbe̱fi ar Utate, ngetho xi du ri tꞌinxu.
50 Ha nu mi ꞌyo̱ njapꞌu̱ ar Hesu, bi ꞌñembabi ar Hairo:
—Yo gi tu ri mu̱i, ho̱nse̱ gi jamfi ne ri tꞌinxu da kꞌontꞌi.
51 Nu mi zo̱nga hár ngu ar Hairo, ar Hesu hinto maꞌra bi hye̱gi bi yu̱tꞌi, ho̱nse̱ ar Pedro, ar Hakobo, ar Xuwa, ár dada ne ár nönö ar nxutsi.
52 Nze̱ye̱ ya jöꞌi xki mhuntsꞌa nthi, xa mi zontꞌi ne mi mafi. Ar Hesu bi ꞌñembabiꞌu̱:
—Yo gi zoñhu̱, ngetho nunar nxutsi hinxi du, ötho.
53 Ha nuꞌu̱ bi dentho, ngetho mi pöꞌu̱ xiñho xki du.
54 Nepꞌu̱ ar Hesu bi mipa ár ꞌye̱ ar nxutsi, ne bi matꞌi ntsꞌe̱di:
—Nangi nxutsi.
55 Ar nxutsi bi menga ár pa, ne dama bi nangi. Nepꞌu̱ ar Hesu bi mö nda tꞌumba te nda zi.
56 Ha nu ár dada ne ár nönö xa mi ꞌyo̱tho. Ne nu ar Hesu bi hñuꞌmba yá mu̱i hinto nda xipabi nöꞌö xki thogi.