20
Ra̱ Jesús bi t'änni̱ to bi u̱nna̱ nt'ɛ̱di̱'a̱ te øt'e.
1 N'na ra̱ pa ya, nu̱na̱ ra̱ Jesús bi xännba̱ ra̱ hya̱ yø ja̱'i̱ p'ʉ ja ra̱ ni̱ja̱, xihyø ja̱'i̱ ra̱ hoga̱ 'da'yo hya̱. Bi zøhyø hmu̱ yø mmäcja̱ p'ʉya, 'nɛ̱hyø xännba̱te ngue ra̱ ley, bá̱ 'yohʉ'ʉ di̱ ma̱nda p'ʉ ja ra̱ ni̱ja̱.
2 Bi 'yɛ̱mbra̱ Jesús:
―Ague n'yø, ¿hanja'a̱ te guí øt'e? To bi 'da'i ra̱ nt'ɛ̱di̱'a̱ te guí øt'e? ―bi 'yɛ̱mbi̱.
3 Mi̱ da̱hra̱ Jesús, bi 'yɛ̱mbi̱:
―Nu̱gä xquet'a̱ ga̱ øt'a̱hʉ n'na ra̱ nt'änni̱ ya. Pɛ da̱mi̱ xicjʉ hanja'a̱ ra̱ hya̱ ga̱ än'na̱hʉ.
4 ¿Te'o bi u̱nna̱ nt'ɛ̱di̱ ra̱ Xuua bi xixya̱bi̱ yø ja̱'i̱? ¿Ua Oja̱ bi u̱nna̱ nt'ɛ̱di̱, uague yø ja̱'i̱tho rá̱ nt'ɛ̱di̱'a̱ te bi 'yøt'e?
5 Yø ja̱'i̱ p'ʉya, di̱ n'yänni̱ te di da̱di̱. Di̱ n'yɛ̱mbi̱:
―¿Teni̱ 'bɛ'a̱ ga̱ xihmʉ ya 'mø? Nu̱'mø ga̱ xihmʉ ngue Oja̱ bi u̱nna̱ nt'ɛ̱di̱ te bi 'yøtra̱ Xuua, da̱ 'yɛ̱njʉ p'ʉya: “Xina̱ ra̱ hya̱ bi̱ ma̱nna̱ Xuua conná̱ ngueque, ¿hanja ngue hi̱ngá̱ 'yɛ̱c'ɛ̱i̱hʉ 'mø?”, da̱ 'yɛ̱njʉ p'ʉya.
6 A nu̱'mø ga̱ xihmʉ ngue yø ja̱'i̱tho bi u̱nna̱ nt'ɛ̱di̱ te bi 'yøtra̱ Xuua, di hyojthoga̱hʉ yø ja̱'i̱ ngue da̱ mʉndoga̱hʉ. Porque gä ɛ̱c'ɛ̱i̱ yø ja̱'i̱ ngue rá̱ pønga̱hya̱ Oja̱ na̱ ra̱ Xuua.
7 Mi̱ da̱hyø ja̱'i̱ p'ʉya, bi 'yɛ̱mbra̱ Jesús:
―Hi̱ndí̱ pa̱cähe to bi u̱nna̱ nt'ɛ̱di̱'a̱ te bi 'yøtra̱ Xuua.
8 Mi̱ da̱hra̱ Jesús, bi 'yɛ̱mbyø ja̱'i̱:
―Ya hi̱ngá̱ xicjʉ na̱ ra̱ hya̱ dí än'na̱hʉ, ni̱ xi̱nga̱ guecä ga̱ xi'a̱hʉ to di 'dacra̱ nt'ɛ̱di̱ te dí øt'e.
Ra̱ Jesús bi hyɛjpa̱ ra̱ hya̱ n'na ra̱ hua̱hi̱ ngue ra̱ jomhmi̱.
9 Nu̱na̱ ra̱ Jesús, bi hyoni̱ te gui hyɛjpa̱ yø hya̱ bi̱ xihyø ja̱'i̱. Bi 'yɛ̱mbi̱:
―Mi̱ 'bʉ'a̱ n'na ra̱ n'yohʉ ngue bi 'yøt'a̱ n'na rá̱ nua̱'uva. M'mɛfa p'ʉya, bi hyoni̱ to da̱ gonhui rá̱ hua̱hi̱, n'namhma̱ ngue nu̱'mø bi̱ nja yø uva, di̱ t'u̱nna̱ mmɛ̱hui̱'a̱ te di tocabi. Bi̱ ma p'ʉya, ya'atho yø pa i̱ ma.
10 Mi̱ zønna̱ pa da̱ thu̱cyø uva p'ʉya, nu̱na̱ ra̱ mmɛ̱hui̱ bi̱ mɛnhna̱ n'na rá̱ hmi̱qui̱ ngue da̱ tu̱ yø uva di tocabi. Pɛ nu̱'ʉ yø mɛfi ma̱mbi̱ 'bʉp'ʉ ja rá̱ hua̱hi̱, bi ʉnna̱ hmi̱qui̱, bá̱ ɛrbʉya. Pɛ hi̱nte bi u̱nni̱.
11 Ra̱ mmɛ̱hui̱ p'ʉya, ma̱hømbi̱ mɛnhma̱n'na rá̱ hmi̱qui̱ p'ʉ bí ja rá̱ hua̱hi̱. Pɛ xquet'a̱ ngu̱t'a̱tho bá̱ ts'ʉi. Bi̱ ma ma̱'ʉni̱, hi̱nte bi t'u̱nni̱.
12 Ra̱ mmɛ̱hui̱ p'ʉya, ma̱hømbi̱ mɛnhma̱n'na rá̱ hmi̱qui̱. Yø mɛfi p'ʉya, ma̱hømbi̱ ʉntho, bá̱ ɛt'i.
13 M'mɛfa p'ʉya, ɛ̱nna̱ mmɛ̱hui̱: “¿Teni̱ 'bɛ'a̱ ga̱ øt'ä 'mø? Nu̱na̱ ma̱ ts'ʉnt'ʉ da̱di̱ ma̱di̱, ma ga̱ pɛnnbi̱. Xa̱mhma̱tho da̱ nu̱ ma̱nsu̱ 'mø bi̱ nu̱na̱”, bi 'yɛ̱na̱.
14 Pɛ nu̱'mø mi̱ zømp'ʉ 'bʉhyø mɛfi na̱ rá̱ ts'ʉnt'ʉ ra̱ mmɛ̱hui̱, di̱ n'yɛ̱mbyø mɛfi: “Nu̱na̱ ya, guehna̱ ra̱ ts'ʉnt'ʉ ja ngue da̱ gohmi̱ ra̱ hua̱hi̱ na̱ya. Ma ga̱ hohʉ ya, n'namhma̱ ngue ya ma̱ mmɛtihʉ ra̱ hua̱hi̱”, di̱ n'yɛ̱mbi̱.
15 Bi bɛnnba̱bi̱ rá̱ ts'ʉnt'ʉ ra̱ mmɛ̱hui̱ p'ʉya, bi gʉjma̱xøts'e ra̱ hua̱hi̱, ja bá̱ hop'ʉ.
Ra̱ Jesús bi 'yänyø ja̱'i̱ p'ʉya, bi 'yɛ̱mbi̱:
―Xi'mø ya gä bi̱ nja ya yø hya̱ dí xi'a̱hʉ ya, ¿teni̱ 'bɛ'a̱ da̱ 'yøtra̱ mmɛ̱hui̱?
16 Siempre da̱ ma ra̱ mmɛ̱hui̱, da̱ ho yø mɛfi conhui rá̱ hua̱hi̱. N'nan'yo mi̱'da yø ja̱'i̱ di fätrá̱ hua̱hi̱ p'ʉya.
Nu̱'mø mi̱ 'yøhyø ja̱'i̱ na̱ ra̱ hya̱ na̱ p'ʉya, di̱ n'yɛ̱mbi̱:
―'Yo da̱ ne Oja̱ ngue da̱ ngu̱'a̱ di̱ nja ―di̱ n'yɛ̱mbi̱.
17 Pɛ ra̱ Jesús bi hyɛ̱tyø ja̱'i̱, bi 'yɛ̱mbi̱:
―Te 'bɛ'a̱ ga̱ mbøn'a̱ ra̱ hya̱ nt'ot'i p'ʉ ja ra̱ Ma̱ca̱ Libro ngue ɛ̱na̱: “Nu̱na̱ ra̱ do hi̱mbi̱ nu̱ ma̱nho yø hyønni̱gu̱, guehna̱ ra̱ do brá̱ 'bɛbo p'ʉ brá̱ fʉhra̱ ja̱do na̱”, i ɛ̱na̱.
18 Nu̱'mø da̱ zoxra̱ ja̱'i̱ ma̱xøts'e ra̱ do, da̱ føhra̱ ja̱'i̱. A nu̱'mø da̱ dähra̱ do ngue da̱ zoxra̱ ja̱'i̱, da̱ xɛni̱.
19 Nu̱'ʉ yø hmu̱ yø mmäcja̱ 'nɛ̱'ʉ yø xännba̱te ngue ra̱ ley, bi̱ ne xti bɛntra̱ Jesús ngue xta̱ ngot'i. Porque pa̱hyø ja̱'i̱ ngue go xihya yø hya̱ bi hyɛcra̱ Jesús. Pɛ hi̱mbi̱ zä xti bɛnt'i̱, porque su̱pi̱ di̱ mbøcuɛ mi̱'da yø ja̱'i̱.
I̱ nnepyø nsʉiui ra̱ Jesús ngue da̱ 'yɛ̱mbi̱ hi̱ngui̱ ja ts'ɛdi di̱ nju̱tra̱ mɛ̱nyu̱ njʉi.
20 Yø fariseo p'ʉya, bi̱ mɛ̱nhni̱ to da̱ jʉjpa̱tho häi te ga̱ ya̱ ra̱ Jesús. Nu̱ya bi 'bɛnhni̱ xøgue ya̱ ma̱nhotho, tengu̱tho 'mø ngue nma̱jua̱ni̱ yø hoja̱'i̱. I̱ nnepe ngue di̱ nja tema̱ hya̱ da̱ di̱nnba̱ ra̱ Jesús ngue hi̱nda̱ gue'a̱ da̱ ma̱, para ngue da̱ zäp'ʉ di ya̱pa̱ m'mɛfa.
21 Ja̱na̱ngue bi t'ørpa̱ ra̱ nt'änni̱ na̱ ra̱ hya̱ ja ua, bi t'ɛ̱mbi̱:
―Ague grá̱ xännba̱te, dí pa̱cähe ngue gä xa̱nho te guí̱ mma̱, 'nɛ̱ gä gue'a̱ ra̱ hya̱ njua̱ntho guí xännba̱te. 'Nɛ̱ hi̱ngui̱ su̱'a̱ te mbɛ̱n'na̱'i̱ yø ja̱'i̱. Sinoque ma̱jua̱ni̱ guí xännba̱te'a̱ ra̱ hya̱ nne Oja̱ ngue gdá̱ n'yohʉ.
22 Da̱mi̱ xicje ya, ¿ua xa̱nho ngue di̱ nju̱tra̱ mɛ̱nyu̱ ähra̱ da̱st'abi, uague hi̱n'na̱? ―bi 'yɛ̱mbi̱.
23 Pɛ ra̱ Jesús, ya pa̱di̱ te mbɛ̱nnba̱bi̱ yø ja̱'i̱ ngue'a̱ ra̱ nt'änni̱ ørpe, bi 'yɛ̱mbʉya:
―¿Hanja ngue guí sämhya̱ga̱hʉ?
24 Da̱mi̱ 'yu̱rca̱hʉ ra̱ mɛ̱nyu̱ ―bi 'yɛ̱mbi̱―. ¿To rá̱ hmi̱ na̱ n'youi ra̱ mɛ̱nyu̱ ja ua ya? ¿To rá̱ thu̱hu̱ na̱ ra̱ thu̱hu̱ n'youi na̱ ra̱ mɛ̱nyu̱? ―bi 'yɛ̱mbi̱.
Mi̱ da̱hya ya̱ui ra̱ Jesús, bi 'yɛ̱mbi̱:
―Guehna̱ ra̱ da̱st'abi na̱ya ―bi 'yɛ̱mbi̱.
25 Ra̱ Jesús bi 'yɛ̱mbyø ja̱'i̱ ya̱ui:
―Nu̱'a̱ ja ngue gui 'yøthʉ ya, da̱mi̱ u̱nhnʉ ra̱ mɛ̱nyu̱ di tocabi ra̱ da̱st'abi. Da̱ gue Oja̱ p'ʉya, da̱mi̱ u̱nhnʉ'a̱ te di tocabi ―bi 'yɛ̱mbi̱.
26 Ya hi̱mbi̱ zä xta̱ ndi̱ni̱ ha xti gʉjpa̱ häi'a̱ ra̱ hya̱ ännbʉya. Hante gue di 'yøtho'a̱ ra̱ hya̱ i da̱hra̱ Jesús. Ya hi̱nte ma̱mbi̱ ma̱ntho.
Bi̱ ma̱nna̱ Jesús ngue di bɛ̱nna̱te yø ánima.
27 M'mɛfa p'ʉya, bi̱ ma 'da yø saduceo, nu̱ya ɛ̱mbi̱ ngue hi̱ndi̱ bɛ̱nna̱te yø ánima. Bi 'yɛ̱mbra̱ Jesús:
28 ―Ague grá̱ xännba̱te, nu̱p'ʉ ja ra̱ ley bi 'yotra̱ Moisés, nt'ot'i p'ʉ ra̱ hya̱ ngue ɛ̱na̱: nu̱'mø bi du̱ n'na ra̱ n'yohʉ, 'nɛ̱ hi̱ndi̱ m'mʉhyø ba̱si̱, nu̱ rá̱ xisu ra̱ ánima da̱ zogui, nu̱'a̱ rá̱ n'yohʉ ra̱ ánima gue'a̱ di̱ ntha̱tui ra̱ 'danxu̱'a̱, n'namhma̱ ngue di̱ m'mʉhyø ba̱si̱ tengu̱tho 'mø xti̱ m'mʉhyø ba̱si̱ ra̱ ánima.
29 A nu̱yá, xi'mø di 'bʉ'i yoto ma̱'yohʉ ngue ɛda̱di̱ ncu̱ ya. Nu̱'a̱ ra̱ n'yohʉ ma̱ da̱, di̱ ntha̱ti̱. Pɛ da̱ 'yɛ̱hra̱ pa da̱ du̱, 'nɛ̱ hi̱ndi̱ m'mʉhyø ba̱si̱.
30 Ja̱na̱ngue nu̱'a̱ rá̱ n'yohʉ ra̱ ánima m'mɛfa bi̱ m'mʉi, go di̱ ntha̱tui ra̱ 'danxu̱'a̱. Pɛ xquet'a̱ da̱ du̱ ra̱ n'yohʉ, 'nɛ̱ hi̱ndi̱ m'mʉhyø ba̱si̱.
31 Nu̱'a̱ rá̱ hyu̱ rá̱ n'yohʉ p'ʉya, høndi̱ ntha̱tui ra̱ 'danxu̱ 'mø bi du̱ rá̱ n'yohʉ. Di siguetho di̱ ntha̱tra̱ xisu 'mø bi du̱ rá̱ ndø, asta̱ gue'mø bi du̱ gä yoto ma̱'yohʉ. Gä di̱ ntha̱tui ra̱ xisu, 'nɛ̱ gä bi du̱ yø n'yohʉ. Pɛ hi̱mbi̱ m'mʉhyø ba̱si̱.
32 Rá̱ nzɛgui p'ʉya, bi du̱ ra̱ xisu.
33 A nu̱yá, xi'mø ra̱ pa da̱ni̱ bɛ̱nna̱te yø ánima ya, ¿ndana̱ gue'a̱ ya yoto ma̱'yohʉ rá̱ mmɛti ra̱ xisu? Porque gä bi̱ m'mʉhmi̱.
34 Mi̱ da̱hra̱ Jesús, bi 'yɛ̱mbi̱:
―Nu̱ua ja ra̱ xi̱mhäi, di̱ ntha̱tui yø xisu yø n'yohʉ.
35 Pɛ nu̱ to di tocabi ra̱ mmɛ̱nthi̱ ngue di̱ ma ma̱hɛ̱ts'i̱ 'mø bi bɛ̱nna̱te yø ánima, ya hi̱n da̱ni̱ ntha̱ti̱.
36 Porque ya hi̱njonda̱ du̱, da̱ gohi tengu̱tho yø anxɛ. Ya yø ba̱si̱ Oja̱, porque da̱ 'yøt'Oja̱ ngue ma̱'da'yo høndi̱ m'mʉi.
37 Nu̱p'ʉ ja ra̱ hya̱ bi 'yotra̱ Moisés, ja di̱ nɛ̱qui̱ p'ʉ ngue di bɛ̱nna̱te yø ánima. Porque nt'ot'i p'ʉ ra̱ hya̱ bi̱ ma̱n'Oja̱ 'mø mi̱ nya̱ p'ʉ bi̱ nzø ra̱ ndʉt'o, ngue bi 'yɛ̱na̱: “Guecä drá̱ Oja̱gä ngue ra̱ Abraham. Drá̱ Oja̱gä ngue ra̱ Isaac. Drá̱ Oja̱gä ngue ra̱ Jacob”, bi 'yɛ̱n'Oja̱.
38 Ja di̱ nɛ̱qui̱ p'ʉya ngue nu̱p'ʉ 'bʉ Oja̱, hi̱ngui̱ tu̱ yø te yø ánima. Nu̱p'ʉ 'bʉ Oja̱, hi̱njongui̱ tu̱.
39 Bi 'yɛ̱n'i'da yø xännba̱te ngue ra̱ ley p'ʉya:
―Ma̱jua̱ni̱'a̱ guí̱ mma̱, grá̱ xännba̱te ―bi 'yɛ̱mbi̱.
40 Pɛ ya bi zu̱ xti sigue xta̱ 'yørpa̱ mi̱'da yø nt'änni̱ p'ʉya.
Ra̱ Jesús bi xihyø ja̱'i̱ ngue ra̱ Cristo hi̱ngra̱ ja̱'i̱tho.
41 Mi̱ nya̱ ra̱ Jesús, bi 'yɛ̱mbyø ja̱'i̱:
―Nu̱'a̱ ra̱ Cristo bá̱ ɛ̱x Oja̱ ngue di̱ nda̱st'abi, i̱ mma̱nyø ja̱'i̱ ngue da̱ gue'a̱ n'na'ʉ yø mbom'mɛto ra̱ David. Nu̱gä ga̱ xi'a̱hʉ hanja ya, ma̱da̱gue'a̱ ngue rá̱ mbom'mɛto ra̱ David, pɛ nu̱na̱ ra̱ Cristo hi̱ngra̱ ja̱'i̱tho na̱.
42 Porque ra̱ David, ɛ̱nna̱ hya̱ bi 'yorpʉ ja ra̱ Salmo: “Nu̱na̱ Oja̱, nu̱'mø mi̱ zojba̱gui̱ ma̱ Hmu̱, ngu̱na̱ ra̱ hya̱ bi xifi, bi 'yɛ̱mbi̱: Da̱mi̱ mi̱cua ja ma̱ n'yɛigä ya,
43 asta̱ gue'mø ga̱ øt'e ngue guí̱ ma̱nda gätho'ʉ ni̱ nsʉiui”, bi 'yɛ̱mbi̱.
44 Ja di̱ nɛ̱qui̱ p'ʉya, ngue ra̱ David, nu̱'mø nnønna̱ Cristo, ni̱ hu̱ti̱ ngue rá̱ Hmu̱. Ja̱na̱ngue ra̱ Cristo di̱ nɛ̱qui̱ ngue hi̱ngra̱ ja̱'i̱tho, ma̱da̱gue'a̱ ngue rá̱ mbom'mɛto ra̱ David.
Bi xihyø ja̱'i̱ ra̱ Jesús ngue di̱ mfädi xa̱nho, hi̱nda̱ hyätyø xännba̱te ngue ra̱ ley.
45 Gä bi 'yøhyø ja̱'i̱ ra̱ hya̱ bi̱ ma̱nna̱ Jesús ngue ɛ̱mbyø xädi:
46 ―Da̱mi̱ mfähmʉ xa̱nho ya, 'yo di hä'a̱hʉ yø xännba̱te ngue ra̱ ley. 'Yo guí øthʉ tengu̱tho ga̱ 'yo'ʉ. Nu̱ya yø n'yohʉ ya, di ho ngue søt'a̱ häi yø he. Di ho ngue di respeta yø ja̱'i̱ ha gui zɛngua p'ʉ ja ra̱ täi. Nu̱p'ʉ ja yø ni̱ja̱ p'ʉya, huantho yø nthu̱ts'i̱ ta̱te xa̱nho ngue ja hu̱p'ʉ. Nu̱p'ʉ øt'a̱ ngo yø ja̱'i̱ p'ʉya, xquet'a̱ nne ngue ta̱te xta̱nho p'ʉ da̱ mi̱.
47 'Nɛ̱ tu̱nnba̱ yø ngu̱ yø 'danxu̱, i häti, ɛ̱mbi̱ ngue di xa̱nnbi̱ te pɛts'i. Nu̱na̱ ra̱ hya̱ ga̱ ngorpa̱ yø dä yø ja̱'i̱ p'ʉya, nu̱'mø mmat'Oja̱, ndø ya'atho mmat'Oja̱. I̱ nne da̱ 'yɛ̱mbyø ja̱'i̱ ngue yø ndøhoga̱ n'yohʉ. Pɛ nu̱yá, guehya ma̱thoguitho ra̱ castigo da̱ thohya ngue gätho mi̱'da yø ja̱'i̱.