12
Ɨkɨfwanikɨsyo ɨkya balɨmi ababiibi
(Matai 21:33-46; Lʉʉka 20:9-19)
Po paapo Jesu alɨnkwanda ʉkʉjoba na balongosi bala mfifwanikɨsyo alɨnkʉtɨ, “Aaliko ʉmundʉ jʉmo ʉjʉ aalɨ nʉ ngʉnda. Aabyele amaafiilʉ, aasyʉngʉʉsiisye ʉlʉpaso, aakʉmbile ʉbwina ʉbwa kʉkamɨlamo ɨseke sya maafiilʉ, kangɨ aajengile ɨkɨsonge ɨkya kwɨmapo abalɨndɨlɨli. Alɨnkʉbabɨɨkamo abalɨmi abaa kʉkeetelela ɨmipiki gya maafiilʉ gɨla, ʉkʉtɨ ɨseke bo sibɨfwifwe, biise bajabane. Po alɨnkwenda ɨnjɨla jaa pabʉtali. Akabalɨlo kaa kʉtʉngʉla ɨseke bo kafikile, alɨnkʉntʉma jʉmo mbabombeli baake kʉ balɨmi bala ʉkʉtɨ bampeko ɨkɨjabo kyake. Looli abalɨmi bala balɨnkʉnkola, balɨnkʉnkoma nʉ kʉnkaga kɨsita kʉmpapo nafimo. Po ʉmwene ngʉnda jʉla alɨnkʉntʉma kangɨ ʉmbombeli ʉjʉngɨ, joope balɨnkʉmfulasya ʉntʉ nʉ kʉmmbombela ɨngosya soni. Po alɨnkʉntʉma kangɨ ʉjʉngɨ, jo balɨnkʉnngoga. Alɨnkʉbatʉma na bangɨ baa bingi, po bamo balɨnkʉbakoma, abangɨ balɨnkʉbagoga. Aasyele ʉmundʉ jʉmojwene itolo ʉgwa kʉntʉma, jo mwanaake jʉmojwene ntɨga ʉndʉmyana, kangɨ ʉnkʉndwe. Po kʉmmalɨɨkɨsyo joope alɨnkʉntʉma kʉ ngʉnda, alɨnkʉtɨ, ‘Ʉmwanangʉ jo bikwakʉmmwɨmɨkaga.’ Looli abalɨmi balɨnkʉjobesania balɨnkʉtɨ, ‘Ʉjʉ jo mwene kɨlɨngo. Isaga tʉnngoge, ʉkʉtɨ ɨkɨlɨngo kɨjege kyɨtʉ.’ Balɨnkʉnkola, balɨnkʉnngoga, balɨnkʉnsoosyamo mu ngʉnda.”
Po Jesu alɨnkʉbalaalʉʉsya alɨnkʉtɨ, “Po ʉmwene ngʉnda jʉla ikwakʉbomba ɨfiki? Ikwisa kʉbagoga abalɨmi bala, nʉ ngʉnda gʉla ikʉbapapo abangɨ. 10 Bʉle, mukabalamo Kalata ʉMwikemo? Apa sisimbiigwe ʉkʉtɨ,
‘Ɨliibwe ɨlɨ abajenga nyumba baalɨkaanile,*
lyo lɨjile ibwe ikʉlʉmba pa lwalo, pa nguto.
11 ɄNtwa Kyala jo ʉjʉ asipelile ɨsyo,
sya kɨswigo fiijo kʉmyɨtʉ ʉkʉsibona ɨsyo.’ ”
12 Abalongosi baa Bajuuta balɨnkʉlonda ʉkʉnkola, paapo baasyageenie ʉkʉtɨ, ɨkɨfwanikɨsyo ɨkɨ aabajobaga abeene. Looli balɨnkʉkɨtiila ɨkɨlʉndɨlo kya bandʉ, po balɨnkʉnndeka, balɨnkʉsookapo.
Ʉkʉsonga ɨsongo kʉ malafyale gwa Balooma
(Matai 22:15-22; Lʉʉka 20:20-26)
13 Po paapo abalongosi baa Bajuuta balɨnkʉbatʉma kwa Jesu aBafalisai bamo, na babombeli abaa Heloti, ʉkʉtɨ bankolele mmasyʉ gaake. 14 Bo bafikile kwa Jesu balɨnkʉtɨ, “Gwe Mmanyisi, tʉmeenye ʉkʉtɨ ʉgwe ʉlɨ ngolofu, kangɨ ʉtikʉpaasya ɨsi bikwinogona abandʉ. Kʉmanyisya ɨsya Kyala kʉ bwanalooli, kɨsita kʉpaasya ʉbʉsisya bwa bandʉ. Bʉle, ɨndagɨlo sya Moose sikʉtwitɨkɨsya ʉkʉsonga ɨsongo kʉ malafyale gwa Balooma, pamo mma? 15 Tʉsongege pamo tʉlɨngasongaga?” Leelo bo abʉbwene ʉbʉsyobi bwabo alɨnkʉtɨ, “Fiki mukʉʉngela? Namundwalɨle ʉlʉtalama lʉmo ʉlwa ndenali, ngeete.” 16 Po paapo balɨnkʉntwalɨla. Ʉmwene Jesu alɨnkʉbalaalʉʉsya alɨnkʉtɨ, “Ɨkɨfwani ɨkɨ kyani, nɨ ngamu ɨjɨ jaani?” Balɨnkʉmmwamula balɨnkʉtɨ, “Fya malafyale gwa Balooma.” 17 Po Jesu alɨnkʉbabʉʉla alɨnkʉtɨ, “Po ɨfya malafyale gwa Balooma mumpege ʉmalafyale gwa Balooma, nɨ fya Kyala mumpege Kyala.” Po abeene balɨnkʉswiga muno aalyamuliile na mahala.
Ɨsya kʉsyʉka ʉkʉfuma mbafwe
(Matai 22:23-33; Lʉʉka 20:27-40)
18 Po aBasatukai balɨnkʉbʉʉka kwa Jesu. Abeene baamanyisyaga ʉkʉtɨ abandʉ bakabagɨla ʉkʉsyʉka ʉkʉfuma mbafwe. Po balɨnkʉnndaalʉʉsya balɨnkʉtɨ, 19 “Gwe Mmanyisi, Moose aatʉsimbiile mu ndagɨlo, ʉkʉtɨ, ‘Lɨnga ʉmundʉ ikʉfwa kɨsita kʉpaapa ʉmwana najʉmo, ʉgwamyabo ammwingɨlengepo ɨkɨlɨngo ʉnkiikʉlʉ ʉmfwɨle jʉla, ʉkʉtɨ ampaapɨle abaana ʉjʉ afwile.’§ 20 Po baaliko abanyamundʉ bahaano na babɨlɨ. Ʉgwa kwanda alɨnkwega ʉnkiikʉlʉ, alɨnkʉfwa kɨsita kʉpaapa ʉmwana najʉmo. 21 Ʉgwa bʉbɨlɨ, alɨnkwenda nʉ kʉmmwingɨlapo ʉnkiikʉlʉ jʉla, alɨnkʉfwa kɨsita kʉpaapa nagwe, nʉ gwa bʉtatʉ bʉbʉʉbo, joope alɨnkʉfwa kɨsita kʉpaapa nagwe. 22 Boosa bahaano na babɨlɨ balɨnkʉfwa kɨsita kʉkaba ʉmwana najʉmo. Kʉmmalɨɨkɨsyo ʉnkiikʉlʉ jʉla joope alɨnkʉfwa. 23 Abandʉ boosa bo basyʉkile, ʉnkiikʉlʉ jʉla ikwisa kʉjaga nkasi gwani? Paapo boosa bahaano na babɨlɨ baalɨmmwegilemo.”
24 Jesu alɨnkʉbaamula alɨnkʉtɨ, “Ʉmwe mukʉsoba paapo mukasyagania ɨsi sisimbiigwe mwa Kalata ʉMwikemo, kangɨ mukagamanya amaka gaa Kyala muno gajɨɨliile. 25 Paapo abafwe bo basyʉkile, bikʉjaga bo ʉlwa bandʉmi aba balɨ kʉmwanya, aba batikwega nʉ kwegigwa. 26 Looli ɨsya kʉsyʉsigwa abafwe, bʉle mukabalamo kalata ʉgwa Moose, pala Kyala aajobaga nkɨsyanjʉ kɨla kyakaga ʉmooto? Kyala aalɨmmbʉʉlile Moose aatile, ‘Ʉne ne Kyala gwa Abulahamu, Kyala gwa Isaka na Kyala gwa Jaakobo.’* 27 Kyala akaja jo Kyala gwa bafwe, looli gwa bʉʉmi. Ʉmwe mukʉsoba fiijo.”
Jesu ikʉmanyisya ʉlʉlagɨlo ʉlʉkʉlʉmba
(Matai 22:34-40; Lʉʉka 10:25-28)
28 Po ʉmmanyisi gwa ndagɨlo sya Moose jʉmo, aabʉʉkile pala baalipo. Aabapɨliike bo bikʉjobesania baabo, aasyageenie ʉkʉtɨ Jesu aabaamwile ɨsya nalooli. Po joope alɨnkʉnndaalʉʉsya alɨnkʉtɨ, “Lo lʉlagɨlo lʉlɨkʉ ʉlʉkʉlʉmba kʉlɨ syosa?” 29 Jesu alɨnkʉtɨ, “Ʉlʉkʉlʉmba lo ʉlʉ lukʉtɨ, ‘Pɨlɨka mwe Banyaisilaɨli! ɄNtwa Kyala gwɨtʉ jo Ntwa jʉmojwene ntɨga. 30 Ʉnnganege ʉNtwa Kyala gwako nɨ ndumbula jaako joosa, nɨ mbepo jaako joosa, na mahala gaako goosa, na maka gaako goosa!’ 31 Ʉlʉlagɨlo ʉlwa bʉbɨlɨ lo ʉlʉ lukʉtɨ, ‘Ʉbaganege abanino bo ʉlʉ gwijiiganile ʉgwe.’§ Lʉkajako ʉlʉlagɨlo ʉlʉkʉlʉmba ʉkʉsikɨnda ɨsi.”
32 Po paapo ʉmmanyisi jʉla alɨnkʉtɨ, “Moomuumo Mmanyisi! Ʉjobile ɨsya nalooli ʉkʉtɨ Kyala alɨ jʉmojwene ntɨga, kangɨ akajako ʉjʉngɨ, jo jʉʉjo mwene. 33 Ʉkʉnngana Kyala nɨ ndumbula jaako joosa, na mahala gaako goosa, na maka gaako goosa, nʉ kʉbagana abanino bo ʉlʉ gwijiiganile ʉgwe, kʉkɨndile ʉkʉnsookesya Kyala ɨfyabʉpe na makemo.” 34 Joope Jesu bo ammbwene ʉkʉtɨ ajobile ɨsya mahala alɨnkʉmmbʉʉla alɨnkʉtɨ, “Ʉgwe ʉkaja kʉbʉtali nʉ Bʉnyafyale bwa Kyala.” Akaagelilepo ʉmundʉ najʉmo ʉkʉnndaalʉʉsya kangɨ Jesu.
Meesija Mwana gwa Ndaabɨti
(Matai 22:41-46; Lʉʉka 20:41-44)
35 Jesu bo ikʉmanyisya ndʉpaso lwa tempeli, alɨnkʉbalaalʉʉsya abandʉ aba baalipo alɨnkʉtɨ, “Fiki abamanyisi baa ndagɨlo sya Moose bikʉjoba ʉkʉtɨ Meesija Mwana gwa malafyale Ndaabɨti?* 36 Ndaabɨti bo ikʉlongosigwa na Mbepo Mwikemo aatile,
‘ɄNtwa Kyala aalɨmmbʉʉlile ʉNtwa gwangʉ,
“Itʉʉgasye kʉkɨbafu kyangʉ ɨkiilɨɨlo,
ʉbʉjo ʉbwa lwɨmɨko fiijo,
ʉkʉfika apa nikʉbabɨɨkaga abalʉgʉ baako
paasi pa malʉndɨ gaako.” ’
37 “Ndaabɨti jʉʉjo ikʉnnjoba Meesija ʉkʉtɨ Ntwa. Po Meesija ikʉjaga mwanaake bʉleebʉle?” Ɨkɨlʉndɨlo ɨkɨnywamu kya bandʉ kɨlɨnkʉpɨlɨkɨsya nʉ lʉsekelo.
Jesu ikʉbasoka abafundigwa ɨsya bamanyisi baa ndagɨlo sya Moose
(Matai 23:1-36; Lʉʉka 20:45-47)
38 Jesu bo ikʉbamanyisya alɨnkʉtɨ, “Mujege maaso na bamanyisi baa ndagɨlo sya Moose! Biiganile ʉkwenda bo bafwele ɨmyenda ɨmitali, ʉkʉtɨ abandʉ babaponiege kʉ lwɨmɨko mu sokoni. 39 Bikwisalɨla ʉkʉtʉʉgasya pa fikota ɨfya bɨɨmɨkigwa mu ngomaano, pabʉjo ʉbwa bɨɨmɨkigwa pa lʉsekelo. 40 Bikʉkabɨla mbʉsyobi ɨfyʉma kʉ bakiikʉlʉ abafwɨle, kangɨ bikwipuuta ɨnyiipuuto ɨndali, ɨsya kʉlabaasya. Pi isikʉ lya bʉlongi, bikwisa kwambɨlɨlaga ʉlʉfundo ʉlʉnywamu kwa Kyala!”
Ʉnkiikʉlʉ ʉmfwɨle ikʉsoosya iikemo ʉkʉbakɨnda boosa
(Lʉʉka 21:1-4)
41 Jesu bo alɨ ndʉpaso lwa tempeli, alɨnkʉtʉʉgala ʉkʉningɨsania nɨ kya kʉsopamo amakemo. Alɨnkʉbakeeta abandʉ bo balɨ pakʉsopa ɨndalama. Abakabi baa bingi baasopangamo ɨndalama nyingi. 42 Po alɨnkwisa joope ʉnkiikʉlʉ jʉmo ʉmfwɨle ʉndondo, alɨnkʉsopa ʉtʉsenti tʉbɨlɨ. 43 Po paapo Jesu alɨnkʉbabɨlɨkɨla abafundigwa baake alɨnkʉtɨ, “Nalooli nikʉbabʉʉla nikʉtɨ, ʉnkiikʉlʉ ʉjʉ ʉmfwɨle ʉndondo, asoosiisye ɨndalama nyingi ʉkʉbakɨnda boosa aba basoosiisye nkya kʉsopamo amakemo. 44 Paapo abangɨ boosa basopile ɨfi beegile mfyʉma fyabo ɨfi fijeelile, looli ʉmfwɨle ʉjʉ mbʉlondo bwake asoosiisye fyosa ɨfi aalɨ nafyo, ɨfi aafisʉʉbɨlaga mbʉʉmi bwake.”
* 12:10 12:10 Ɨliibwe ɨlɨ abajenga nyumba baalɨkaanile Jesu apa aabombiile amasyʉ agaa nDwitɨkano ʉLʉkʉʉlʉ ʉkwijoba ʉmwene. 12:11 12:11 Bala kalata gwa Ɨsabʉli 118:22-23. 12:18 12:18 ABasatukai Bala kʉ Ɨsyakʉlɨngaania. § 12:19 12:19 Bala kalata gwa Ʉkʉkʉmbʉka Ɨngomeelesyo 25:5-6. * 12:26 12:26 Bala kalata gwa Ʉkʉsooka 3:6. 12:27 12:27 Kyala akaja jo Kyala gwa bafwe, looli gwa bʉʉmi Ʉbʉjobi ʉbo kokʉtɨ Abulahamu, Isaka, na Jaakobo bʉʉmi, balɨ pamopeene na Kyala kʉmwanya. 12:30 12:29-30 Bala kalata gwa Ʉkʉkʉmbʉka Ɨngomeelesyo 6:4-5. § 12:31 12:31 Bala kalata gwa Abanyaleebi 19:18. * 12:35 12:35 ɄMwana gwa malafyale Ndaabɨti Kokʉtɨ Meesija. Bala iisyʉ Meesija kʉ Ɨsyakʉlɨngaania. 12:36 12:36 Bala kalata gwa Ɨsabʉli 110:1.