6
Jesu ikʉbaswɨla abandʉ bingi fiijo
(Matai 14:13-21; Maalɨka 6:30-44; Lʉʉka 9:10-17)
Bo sikɨndile ɨsyo, Jesu alɨnkʉloboka sʉmbɨ Galilai, ʉjʉ ɨngamu ɨjɨngɨ jo sʉmbɨ Tibelija. Ɨkɨlʉndɨlo ɨkɨnywamu ɨkya bandʉ bankongaga Jesu, paapo baafibonaga ɨfiika ɨfi aabombaga kʉ babine. Po Jesu na bafundigwa baake balɨnkʉfyʉka pa kyamba kɨmo, balɨnkʉtʉʉgala pamopeene. Akabalɨlo ako, ɨkyaka kya Pasa kyalɨ kɨfuki.
Jesu alɨnkʉkeeta, alɨnkʉkɨbona ɨkɨlʉndɨlo ɨkɨnywamu ɨkya bandʉ, ɨkɨ kiisaga kʉmyake. Po alɨnkʉnndaalʉʉsya Filipo alɨnkʉtɨ, “Filipo, bʉle, tʉbagiile ʉkwakʉʉla kʉʉgʉ ɨfindʉ ɨfya kʉbaswɨla abandʉ boosa aba?” Jesu aalɨnndaalʉʉsiisye Filipo bo ʉlo, ʉkʉnngela, paapo aameenye ɨsya kʉbomba. Filipo alɨnkʉmmwamula alɨnkʉtɨ, “Nalɨnga twalondaga ʉkʉfyaga ɨfindʉ ʉkʉtɨ kʉkʉtɨ mundʉ akabepo fimo, leelo ɨndenali ɨmia ibɨlɨ* sikabagɨla ʉkʉfwana.” Po Andeleja, ʉjʉ aalɨ mfundigwa ʉjʉngɨ, kangɨ gwamyabo gwa Simoni Peeteli, alɨnkʉmmwamula Jesu alɨnkʉtɨ, “Gwe Ntwa, alipo ʉndʉmyana jʉmo apa, ʉjʉ alɨ nɨ fisyesye fihaano ɨfya syaɨli nʉ tʉswɨ ʉtʉnandɨ tʉbɨlɨ. Leelo ɨfindʉ ɨfi fibagiile bʉleebʉle ʉkʉkɨfwana ɨkɨlʉndɨlo ɨkɨ?”
10 Po Jesu alɨnkʉbalagɨla abafundigwa baake alɨnkʉtɨ, “Namubabʉʉle abandʉ batʉʉgale paasi.” Pabʉjo bʉla lyalipo ɨliisʉ lingi, boosa baatʉʉgeele paasi. Nkɨlʉndɨlo kɨla, baalimo abanyambala 5,000 bʉno. 11 Po Jesu alɨnkwega ɨfisyesye fila, alɨnkʉgwa ʉlʉpi kwa Kyala, alɨnkʉfimenya, alɨnkʉbajabɨla abandʉ boosa aba baalipo pala. Alɨnkʉbomba bo ʉlo na kʉ tʉswɨ tʉla, bo muno baalondelaga ʉkʉlya.
12 Abandʉ boosa bo biikwite, Jesu alɨnkʉbabʉʉla abafundigwa baake alɨnkʉtɨ, “Namubʉngaanie ɨfindʉ fyosa ɨfi fisyele, ʉkʉtɨ fingiisa koonangɨka.” 13 Po balɨnkʉbʉngaania ɨfindʉ fyosa ɨfi fyasyele nʉ kwisʉsya ɨfiibo kalongo na fibɨlɨ. 14 Abandʉ bala bo bakɨbwene ɨkiika ɨkɨ Jesu aabombile, balɨnkʉjoba balɨnkʉtɨ, “Nalooli ʉmundʉ ʉjʉ nkunguluka gwa Kyala, jo ʉjʉ twasʉʉbɨlaga ʉkʉtɨ ikwisa pakiisʉ apa.” 15 Jesu alɨnkʉmanya ʉkʉtɨ abandʉ bala bikʉlonda ʉkʉnkola, nʉ kʉmmbɨɨka kʉ maka ʉkʉja Malafyale gwabo. Looli ʉmwene alɨnkʉsookapo alɨnkʉbʉʉka kangɨ mwene kʉ kyamba.
Jesu ikwenda pamwanya pa mɨɨsi
(Matai 14:22-33; Maalɨka 6:45-52)
16 Akabalɨlo akaa namajolo, abafundigwa baa Jesu balɨnkʉsuluka ʉkʉbʉʉka kwa sʉmbɨ Galilai. 17 Balɨnkwingɨla mwi ibooti, nʉ kwanda ʉkʉloboka sʉmbɨ ʉkʉbʉʉka mu Kapelinaʉmu. Akabalɨlo ako jaalɨ ngiisi, looli Jesu aakaalɨ ʉkʉfika, ʉkʉja pamopeene nabo.
18 Po sʉmbɨ alɨnkʉsambʉka, paapo ʉmbelo ʉnkalɨ fiijo gwakulaga. 19 Abafundigwa baa Jesu bo bafigilepo iibooti ɨkilomita ihaano, pamo ntandatʉ bʉno, balɨnkʉmmbona Jesu ikwenda pamwanya pa mɨɨsi, ʉkʉsegelela kwi ibooti, po balɨnkʉtiila fiijo. 20 Po Jesu alɨnkʉbabʉʉla alɨnkʉtɨ, “Jo ʉne! Mungatiilaga!” 21 Po abeene baalondaga ʉkʉtɨ ingɨle mwi ibooti. Nakalɨnga iibooti lɨlɨnkʉfika kwi isɨɨlya kʉno baabʉʉkaga.
Jesu fyo findʉ ɨfi fikʉbapa ʉbʉʉmi abandʉ
22 Kɨlaabo kyake, ɨkɨlʉndɨlo ɨkya bandʉ aba baasyele kwi isɨɨlya ɨlɨngɨ ɨlya sʉmbɨ, balɨnkʉsyagania ʉkʉtɨ lɨlipo iibooti lɨmolyene itolo pala. Kangɨ balɨnkʉsyagania ʉkʉtɨ Jesu akaabʉʉkile mwi ibooti lɨla pamopeene na bafundigwa baake, looli abafundigwa baake baabʉʉkile beene. 23 Po abandʉ abangɨ balɨnkwisa na mabooti agangɨ ʉkʉfuma mu Tibelija, balɨnkʉfika apa ɨkɨlʉndɨlo kya bandʉ baaliile ɨfisyesye, bo Jesu agwile ʉlʉpi kwa Kyala. 24 Po ɨkɨlʉndɨlo ɨkya bandʉ bala, bo basyageenie ʉkʉtɨ Jesu akajapo pala, na bafundigwa baake boope bakajapo, balɨnkwingɨla mmabooti gala, balɨnkʉbʉʉka mu Kapelinaʉmu kʉkʉnndonda Jesu.
25 Abandʉ bala bo bafikile kwi isɨɨlya ɨlya sʉmbɨ, balɨnkʉmmwaga, balɨnkʉnndaalʉʉsya balɨnkʉtɨ, “Gwe Mmanyisi, gwisile ndɨli kʉno?” 26 Jesu alɨnkʉbaamula alɨnkʉtɨ, “Nalooli nikʉbabʉʉla, mmeenye ʉkʉtɨ mukʉʉndonda somma kʉnongwa jaa kʉfyagania ɨfiika ɨfi naabombile, looli paapo naabapeele ɨfisyesye, mwaliile nʉ kwikʉta. 27 Mulɨngabombaga ɨmbombo kʉnongwa jaa kʉkaba ɨfindʉ ɨfi fikoonangɨka, looli mubombege kʉnongwa jaa findʉ ɨfi fitikoonangɨka, ɨfi fikʉbapa ʉbʉʉmi bwa bwila na bwila. Ʉne ne Nnyamundʉ ngʉbapa abandʉ ɨfindʉ ɨfyo, paapo Taata Kyala aanangiisye pabwelu amaka gangʉ agaa kʉbomba ɨsyo.”
28 Po abeene balɨnkʉnndaalʉʉsya balɨnkʉtɨ, “Bʉle, tʉtɨ fiki ʉkʉtɨ tʉsibombege ɨmbombo ɨsi Kyala ikʉsilonda?” 29 Jesu alɨnkʉbaamula alɨnkʉtɨ, “Ɨmbombo ɨjɨ Kyala ikʉlonda mujɨbombege, jo jaa kʉʉnyiitɨka ʉne, ne ndʉmiigwe nagwe.” 30 Balɨnkʉnndaalʉʉsya balɨnkʉtɨ, “Bʉle, kʉbomba kiika nki ʉkʉtɨ tʉkɨbone, nʉ kwitɨka? Kʉbomba mbombo jɨlɨkʉ? 31 Abiisʉkʉlʉ bɨɨtʉ baaliile ɨmana bo balɨ ndʉngalangala, bo ʉlʉ sisimbiigwe mwa Kalata ʉMwikemo ʉkʉtɨ, ‘Aabapeele ɨfindʉ ɨfya kʉfuma kʉmwanya.’ ”§ 32 Po Jesu alɨnkʉbabʉʉla alɨnkʉtɨ, “Nalooli nikʉbabʉʉla, akaja jo Moose ʉjʉ aabapeele abiisʉkʉlʉ bɨɨnu ɨfindʉ fila, looli jo Taata ʉjʉ lɨɨlɨno ikʉbapa ʉmwe ɨfindʉ ɨfya nalooli ɨfya kʉfuma kʉmwanya. 33 Namanga ɨfindʉ ɨfya Kyala fyo ɨfi ikʉfitʉma ʉkʉfuma kʉmwanya, ʉkʉtɨ fibape ʉbʉʉmi bwa bwila na bwila, abandʉ boosa abaa pakiisʉ apa.” 34 Po balɨnkʉmmwamula balɨnkʉtɨ, “Gwe Ntwa, tukʉsʉʉma ʉtʉpege ɨfindʉ ɨfya lʉko ʉlo amasikʉ goosa.”
35 Jesu alɨnkʉbaamula alɨnkʉtɨ, “Ʉne ndɨ findʉ ɨfi fikʉbapa ʉbʉʉmi. Ʉmundʉ gwesa ʉjʉ ikwisa kʉmyangʉ, nʉ kʉʉnyiitɨka, jɨtikwisa kʉnndʉmamo sikʉ ɨnjala, kangɨ atikwisa kʉʉmɨlwamo sikʉ.”
Jesu ikʉbomba ɨsya bwigane bwa Taata
36 “Looli ʉne mbabʉʉlile ʉkʉtɨ na paapo muumbwene, mukaalɨ mutikʉʉnyiitɨka. 37 Abandʉ boosa aba Taata ikʉmbapo, bikwisa kʉmyangʉ nʉ kʉʉnyiitɨka. Kangɨ ʉne ndikʉnkaana najʉmo ʉjʉ ikwisa kʉmyangʉ. 38 Paapo ʉne niisile ʉkʉfuma kʉmwanya ʉkʉtɨ nsibombege ɨsya bwigane bwa Taata ʉjʉ andʉmile. Ngiisa kʉkʉsibomba ɨsya bwigane bwangʉ. 39 Bwigane bwa Taata ʉjʉ andʉmile, ʉkʉtɨ ndɨngiisa kʉnsobesya najʉmo ndɨ bala ambeele, looli mbasyʉsye boosa, baje bʉʉmi pi isikʉ lya bʉlongi. 40 Paapo ʉbwigane bwa Taata bo ʉbʉ, kʉkʉtɨ mundʉ ʉjʉ ikʉsyagania ʉkʉtɨ ʉne ndɨ Mwanaake, nʉ kʉʉnyiitɨka, akabe ʉbʉʉmi bwa bwila na bwila. Ʉne ngwisa kʉnsyʉsya pi isikʉ lya bʉlongi.”
41 Po aBajuuta balɨnkwanda ʉkwibuneesya paapo Jesu aaliijobile ʉkʉtɨ, “Ʉne ndɨ findʉ ɨfi Kyala afitʉmile ʉkʉfuma kʉmwanya.” 42 Balɨnkʉlaalʉʉsania balɨnkʉtɨ, “Bʉle, ʉmundʉ ʉjʉ akaja jo Jesu, ʉmwana gwa Joosefu, ʉjʉ tʉbameenye abapaapi baake boosa? Po abagiile ʉkʉjoba bʉleebʉle ʉkʉtɨ afumile kʉmwanya?”
43 Jesu alɨnkʉbaamula alɨnkʉtɨ, “Namuleke ʉkwibuneesya mwibeene. 44 Akajako ʉmundʉ ʉjʉ abagiile ʉkwisa kʉmyangʉ, lɨnga Taata ʉjʉ andʉmile akanndongosya. Na niine ngwisa kʉnsyʉsya pi isikʉ lya bʉlongi. 45 Mwa Kalata ʉMwikemo ʉnkunguluka jʉmo aasimbile ʉkʉtɨ, ‘Kyala aikʉbamanyisya abandʉ boosa.’* Po leelo ʉmundʉ gwesa ʉjʉ ikʉpɨlɨkɨsya nʉ kʉmanyila ʉkʉfuma kwa Taata, jo ikwisa kʉmyangʉ. 46 Ndikʉtɨ aliko ʉmundʉ ʉjʉ ammbwenemo Taata Kyala. Looli ʉne niimwene nʉmmbwene, paapo mfumile kʉmyake.”
Ʉkʉnndya nʉ kʉnnwa Nnyamundʉ
47 “Nalooli nikʉbabʉʉla, ʉmundʉ gwesa ʉjʉ ikʉʉnyiitɨka ʉne, alɨ nʉ bʉʉmi bwa bwila na bwila. 48 Ʉne ndɨ findʉ ɨfi fikʉbapa abandʉ ʉbʉʉmi bwa bwila na bwila. 49 Na paapo abiisʉkʉlʉ bɨɨnu baaliile ɨmana ndʉngalangala, poope baafwile. 50 Looli apa filipo ɨfindʉ ɨfi fifumile kwa Kyala. Lɨnga ʉmundʉ aliile ɨfindʉ ɨfyo, atiisakʉfwamo sikʉ. 51 Ʉne ndɨ findʉ ɨfi fifumile kʉmwanya, ɨfi fikʉbapa abandʉ ʉbʉʉmi. Ʉmundʉ gwesa ʉjʉ ikʉlya ɨfindʉ ɨfi, ikʉja nʉ bʉʉmi bwa bwila na bwila. Ɨfindʉ ɨfi go mbɨlɨ gwangʉ, ʉgʉ angʉgʉsoosya kʉ bandʉ boosa, ʉkʉtɨ bajege nʉ bʉʉmi bwa bwila na bwila.”
52 Po aBajuuta balɨnkwanda ʉkʉkaanikana nʉ kʉlaalʉʉsania, balɨnkʉtɨ, “Ʉmundʉ ʉjʉ abagiile bʉleebʉle ʉkʉtʉpapo ʉmbɨlɨ gwake, ʉkʉtɨ tʉgʉlye?” 53 Looli Jesu alɨnkʉbabʉʉla alɨnkʉtɨ, “Nalooli nikʉbabʉʉla, lɨnga mutikʉgʉlya ʉmbɨlɨ gwangʉ, nʉ kʉnwa iilopa lyangʉ ʉne ne Nnyamundʉ, mutikʉjaga nʉ bʉʉmi bwa bwila na bwila. 54 Ʉmundʉ gwesa ʉjʉ ikʉlya ʉmbɨlɨ gwangʉ nʉ kʉnwa iilopa lyangʉ, alɨ nʉ bʉʉmi bwa bwila na bwila, na niine ngwisa kʉnsyʉsya pi isikʉ lya bʉlongi. 55 Paapo ʉmbɨlɨ gwangʉ fyo findʉ fya nalooli, ni ilopa lyangʉ fyo fya kʉnwa ɨfya nalooli. 56 Ʉmundʉ gwesa ʉjʉ ikʉlya ʉmbɨlɨ gwangʉ nʉ kʉnwa iilopa lyangʉ, ikwendelelaga ʉkʉja mmyangʉ na niine ngʉjaga mmyake.
57 “Bo apa Taata ʉjʉ andʉmile mʉʉmi, ʉne ngʉkaba ʉbʉʉmi ʉkʉfuma kʉmyake. Bʉbʉʉbo ʉmundʉ gwesa ʉjʉ ikʉʉndya ʉne, ikʉkaba ʉbʉʉmi ʉkʉfuma kʉmyangʉ. 58 Po ʉne ndɨ findʉ ɨfi fifumile kwa Kyala. Ɨfindʉ ɨfi, fikafwana nɨ findʉ ɨfi abiisʉkʉlʉ bɨɨnu baaliile. Abeene baafwile. Looli ʉmundʉ gwesa ʉjʉ ikʉlya ɨfindʉ ɨfi, ikʉjaga nʉ bʉʉmi bwa bwila na bwila.”
59 Jesu aajobile amasyʉ aga bo alɨ pakʉmanyisya mu sinagogi, kʉla kʉ Kapelinaʉmu.
Abafundigwa bingi bikʉleka ʉkʉmmwitɨka Jesu
60 Bo bapɨliike ɨsyo, bingi ndɨ aba bankongaga balɨnkʉjobesania balɨnkʉtɨ, “Ɨmanyisyo ɨsi ngafu fiijo! Bʉle, jo jwani abagiile ʉkʉsiitɨka?” 61 Jesu bo asyageenie ʉkʉtɨ bikwibuneesya kʉlɨ ɨsi ajobile, alɨnkʉbalaalʉʉsya alɨnkʉtɨ, “Bʉle, isyʉ ɨlɨ likʉbapela ʉkwikinyamo? 62 Po sikʉjaga bʉleebʉle, lɨnga mukʉʉmbona ne Nnyamundʉ, ngʉfyʉka ʉkʉbʉʉka kʉmwanya kʉno naaliko kʉbwandɨlo? 63 Mbepo gwa Kyala jo ʉjʉ ikʉbapa abandʉ ʉbʉʉmi. Ʉmundʉ akabagɨla ʉkʉbomba nasimo kʉ maka gaake mwene. Amasyʉ aga mbabʉʉlile gikʉntwala kʉmyɨnu Mbepo gwa Kyala, nʉ bʉʉmi bwa bwila na bwila. 64 Leelo balipo bamo pakatɨ pamyɨnu aba bikʉkaana ʉkʉʉnyiitɨka.”
Jesu aajobile bo ʉlo paapo aameenye ʉkʉfuma kʉbwandɨlo ʉkʉtɨ bo baani aba aabikʉnkaana ʉkʉmmwitɨka, nʉ kʉtɨ jo jwani ʉjʉ aikwisa kʉnndɨɨla. 65 Po alɨnkwendelela ʉkʉjoba alɨnkʉtɨ, “Jo nongwa ɨjɨ mbabʉʉlile ʉkʉtɨ, akajapo ʉmundʉ ʉjʉ abagiile ʉkwisa kʉmyangʉ, lɨnga Taata akanndongosya.”
66 Ʉkʉfuma akabalɨlo kala, bingi ndɨ aba bankongaga balɨnkʉnndeka, baalekile ʉkʉlongosania nagwe kangɨ. 67 Po Jesu alɨnkʉbalaalʉʉsya bala kalongo na babɨlɨ alɨnkʉtɨ, “Bʉle, na nuumwe mukʉlonda ʉkʉʉndeka?” 68 Simoni Peeteli alɨnkwamula alɨnkʉtɨ, “Gwe Ntwa, jo jwani ʉjʉngɨ, ʉjʉ tʉbagiile ʉkʉbʉʉka kʉmyake? Ʉgwe gwimwene ʉlɨ na masyʉ aga gikʉtʉpa ʉbʉʉmi bwa bwila na bwila. 69 Ʉswe tukwitɨka, kangɨ tʉmeenye ʉkʉtɨ ʉgwe ʉlɨ Mwikemo ʉkʉfuma kwa Kyala.” 70 Po Jesu alɨnkʉbabʉʉla alɨnkʉtɨ, “Naabasalile ʉmwe kalongo na babɨlɨ ʉkʉja bafundigwa bangʉ, looli jʉmo pakatɨ pamyɨnu ikʉlongosigwa na Seetano.” 71 Apa Jesu annjobaga Juuta ʉmwana gwa Simoni Isikalyoti. Ʉjo jo ʉjʉ aaliisile kʉnndɨɨla Jesu, na paapo alɨ jʉmo mbafundigwa kalongo na babɨlɨ.
* 6:7 6:7 Ɨndenali ɨmia ibɨlɨ gwalɨ mfwalo gwa masikʉ ɨmia ibɨlɨ. Bala iisyʉ Ɨndenali kʉ Ɨsyakʉlɨngaania. 6:14 6:14 Bala kalata gwa Ʉkʉkʉmbʉka Ɨngomeelesyo 18:15-22. 6:31 6:31 ABanyaisilaɨli baapeeliigwe na Kyala ɨfindʉ ɨfi baatɨgɨ Mana. Bala kalata gwa Ʉkʉsooka 16. § 6:31 6:31 Bala kalata gwa Ɨsabʉli 78:24. * 6:45 6:45 Bala kalata gwa Jeesaja 54:13. 6:59 6:59 Ɨsinagogi Bala kʉ Ɨsyakʉlɨngaania.