31
Jacob te sogha sania Laban
Ma Jacob te rongovia na rongorongo ge rana dalena Laban tara vuivuni ni hughuhughu, mara ghaghua, “A Jacob te mane lologho ngangata, hauva ka, anina lei lologho te lavighi ta nina lologho a tamada.” Ma Jacob te vuivuni ni ghilalaana ge a Laban te mua kulagha tua itaeni. Ma Yahweh te ghaghua vania Jacob, “Ko pulohi tana bonadira tamamu maia kukuamu maira rana lei kulamu ikakeri, mi nau ku kabu kolugho.”
Keri ge Jacob te holora Rachel ma Leah vaa tana bona te righitaonira iga na lei volivoli. Ma gaia te bosa vanira, “A tamamiu te mua kulagha vaniu me mua lavipangotiu te vagha te ghaghua haia iga. Hauva ma nina God tamagu te kabukoluu so. Iroghau toro ghilala ivei te vaghai na vaholani na lutu tu lutui vania tamamiu, hauva ka, me pegou me hughua haia nina baubahu ni peluagu. Ma God te mua talana ge ke gonia vaniu siki dika. Mi tana bona Laban te bosaa, ‘Na lei sheep tara logho vaughilala ke, kara nimua,’ keri ke, maighi na lei sheep udolu kara vahura na lei daledira tara loghoi na lei vaughilala. Mi tana vuivunina na bona te tughua na liona me ghaghua, ‘Ighoe ko loghora rana sheep tara kirikiri,’ keri ke, na lei sheep udolu kara vahura na lei daledira tara kirikiria. Mi tana bona eni, God te lavikehai nina volivoli tamamiu ge vahei inau.
10 Mi tana bona ni mai koukolu ni gehe gari, inau tu maturu bole mu righira na lei goat mane tara kirikiria maia tara logho vaughilala ma tara tunutunua, tara tonavira rana vaivine. 11 Mi ta nigua na maturu bole, na angel nina God te bosa vaniu, ‘Jacob!’
Mi nau tu bosa tughu, ‘Eo, inau tu rongovigho.’
12 Mana angel te ghaghua, ‘Ko vaevanera rana lei goat mane tara kirikiria maira tara loghoa na vaughilala maira tara tunutunua tara tonavira rana nimua na goat vaivine, na pukuna inau tu righighi na lei totobo Laban te gonighi vanigho. 13 Inau na God to sodou i Bethel, tana komu to siusiua na vatu mo baubahu ge ko lutu vaniu. Itaeni ko rughuhoru tana komu eni mo ko pulohi tana komu to va mai iga.’ ”
14 Ma Rachel ma Leah toro ghaghua, “E uto vanighai so iroghai. E taho siki nimami totobo iani, me taho siki nina lologho a tamamiu ke va mai vanighai ghua. 15 Agaia te talukehai nimami na uto te vaghaghai iroghai na lei vaivine sinogho tona mai. Gaia te nighai hunulu, mana hava te lavighi vanighai, gaia te sonighi tua. 16 Na lei lologho te va hegho a God ta nina lei lologho a tamamami ke, ara nimami mana lei dalemami. Ko tona haliua na hava God te bosaa vanigho.”
17 Keri ge Jacob te talura rana tauna ma rana lei dalena ivuvungadira rana camel. 18 Ma gaia te ghurughurura na lei volivoli udolu te loghora tua va i Paddan-aram, me vuivunia nina na rughuhoru va tana butonikomu i Canaan, ivei te ghaha iga tamana Isaac.
19 Mi tana bona Laban te halahau mua ge gaia te palai na vuvuludira nina na lei sheep, ma Rachel te lavipolora nina na lei god-sasari a tamana. 20 Ma Jacob te pegoa Laban, na pukuna gaia te mua bosatatea vania a Laban, na rughuhoruadira. 21 Ma Jacob te lavighi nina na lei lologho udolu, me sogha halavua tana beti tina Euphrates, me tona vania va na lei ghotu tana bubulo i Gilead.
Laban te kene taonia Jacob
22 Laban te mua ghilala didira na rughuhoru me tolu tua na bongi te padi. 23 Vaho ge ghilalara, ma gaia te holokolura rana lei kulana ge ara rughuhoru ma kara kene taonira. Mi murina tua e vitu na bongi geva dutuvira ge topora tana lei ghotu tana bubulo i Gilead. 24 Mi tana bongi keri, God te tate vania a Laban tana maturu bole me ghaghua, “Ko righitaonigho tana hava ko bosa vania Jacob.”
25 Mi tana bona Laban te sodoa Jacob tana vale tapolena tana sakai na ghotu i Gilead, ma gaia te tughuru vaghinia na vale tapolena lilighina Jacob. 26 Ma Laban te bosa vania Jacob, “?Na hava to ghanaghana ge o rughuhoru popolo te vagha keri? Ighoe to pegou, mo lavipolora rana dalegu vaivine vaghara na tinoni to sagura tana kisumate. 27 ?Na hava na pukuna ge o rughuhoru popolo? Ge mi nau ku gonia vanighau na vanga ni saniamu, kolua nia na linge ni rivurivu mana uvete mana gita. 28 Ighoe to mua lubatiu ge ku nonginongira rana dalegu vaivine maira na lei kukuagu mu ku bahura. Ighoe to gehegehe bule ngangata. 29 Inau ku tangomana ge ku durakegho ighoe, hauva ka, ma nina God tamamu te tate vaniu i bongi me bosa vaniu, ‘Ko righitaonigho tana hava ko bosaa vania Jacob.’ 30 Inau tu ghilalagho ighoe to liona ge ko tona mughua, mo nia ghaghua na komumu to sule dato igaa. ?Mana hava na pukuna ge o gitoi nigua na lei titinoni god tana valegu?”
31 Ma Jacob te bosa tughu me ghaghua, “Inau tu rughuhoru minamina na pukuna tu mataghu. Mu ghanaghana heghegu ke, mo ko laviolira gea rana dalemu vaivine itagua. 32 Mete vagha nimua na titinoni god ke, lubatia na tinoni te lavighi ke mate. Ma ge ke vagha ko sodoa siki nimua na totobo ke, inau tu papari tana matadira rana lei kulada raeni, ko lavikehai.” Hauva kaa, ma Jacob te mua ghilala a Rachel te holai.
33 Laban te diki tona ta nina vale tapole Jacob me va kekene iga, me va ta nina vale tapole Leah, me va kekene ta didira vale tapole ra rua na vinekama ni lutu, me mua sodoi na lei titinoni god. Mana sosoko gaia te va haghe ta nina vale tapole Rachel. 34 Ma Rachel te lavighi na lei titinoni god me talui lokana na kirisa ta nina camel, ge sopou ivuvungani. Ma sakai manaa Laban te kekene tana vale tapole udolu, te mua topoi. 35 Ma Rachel te bosa vania tamana, “Ko mua rutu vaniu tu mua tughuru tana matamu, na pukuna te kaleu na vahaghi ni vaivine.” Keri ke, sakai manaa te kenekene ngangata, Laban te mua sodoi nina lei titinoni god.
36 Keri ge Jacob te rutu ngangata, me keikeria Laban, “?Na hava to sodoa? ?Mana hava nigua na hahi? Ighoe to ghuru taoniu vaghau na tinoni diu vetena! 37 Ighoe to kekene udolui tua nigua na lei totobo tu loghoi. Ko tatei vaniu mai tua itaeni na lei hava to sodoi tara nimua! Ko talu horui iani tana matada ighita udolu, ge kara vaevanei na lei kulada, ge ighita udolu ka vaevanei. Lubatira ge kara detea ahei sughua te puku ni loghoani. 38 Erua hangavulu na niulu tua tu kabu kolugho, mi tana lei bona udolu rakeri inau to righitaonighi nimua na lei sheep mana goat, keri ge kara vahura na lei dale korukoru mara maramarabu. Mi lokani rana lei niulu rakeri, inau tu mua tabea siki nimua na sheep mane, ge ku ghania. 39 ?Ma siki sakai tadira kara soghavira pa kara matera na lei maumanu asi ke, ivei te ghaghua? U mua tatei vanigho, mu mua nongigho ge ko taluhorua ta nimua na iduidu itadira nimua na lei volivoli. Inau heghegu tu nia kaukauli na sosoni lee! Ighoe to neu mu pelui na lei sheep pana goat tara gitoi tadira nimua na volivoli tana bongi mana dani, sakai vamua na sosonilee tu nei, te palugu inau pe taho. 40 Inau tu lutu vanigho tana papara ni hina tana dani, mana bihilaghi mana daidanihaghi tana bongi. 41 Eo, rua hangavulu na niulu tu ghaha kolugho. Ra hangavulu vati na niulu tu lutu vanigho na peludira rana dalemu vaivine tu taudira. Mara ono na niulu ge u loghora na balu lei sheep mana goat. Mi ghoe te hangavulu na tughuru ni taluhoruana na pelugu ta nigua na pelu. 42 Ma ge a God, nina kukuagu Abraham mana tamagu, Isaac, toro holohabaa ke, te mua hangau, mo niu vetena keha nia te taho siki rongo tana limagu. Hauva ka, ma God te righia to niu ghighirou ma nigua na lutu laga. Mughua keri ge tate vanigho i bongi tana bongi me talu tateu inau ta nigua lutu.”
Didira na baubahu ni mabo Jacob ma Laban.
43 Ma Laban te bosa tughu vania Jacob, “Rana vinekama raeni ke ra dalegu, mana lei daledira raeni ke, rana lei kukuagu, mana lei sheep maia na lei totobo to loghoi ke anigua. ?Mana hava ku gonia vanira rana puku ni dalegu vaivine maia rana lei kukuagu? 44 Ko mai, mo koro gonia na baubahu ni mabo, ighoe mi nau, iroghita koro kabu taonighi na lei vetenana na baubahu.
45 Ma Jacob te lavia na vatu sule me tughuruvaghinia te vagha na vatei ghanaghana oli. 46 Ma gaia te bosa vanira ghua nina na lei mane lutu ge kara vahikolui na vatu ma kara varavara datoi. Jacob ma Laban toro sopou horu lilighina na bara vatu ge koro ghani koukolua na vanga. 47 Moro holoa nia na bara vatu keri, “na bara vatu ni vatei vaevane koukolu.” Tana leuna Laban te holoa nia Jegar-sahadutha, mi tana leuna Jacob te holoa nia Galeed. 48 Ma Laban te ghaghua, na bara vatu eni ke tughuru te vagha na vatei vaevane koukolu ke maumauri olia vanighita dida na lio sakai sonikolu. 49 Na bona eni koro holoa nia ghua Mizpah.* Ma Laban te ghoi ghaghua sono, “Lubatia Yahweh ge ke righitaonighita ge ka taonia dida na baubahu tana bona koro sopa kabu sagau mo koro mua reirei koukolu. 50 Ku mua ghilala inau toko nira ghighirou rana dalegu na vinekama, pa ko lavira balu vinekama keha mo ko taudira, hauva ka, ma God ke vaevanea mai so. 51 Na bara ni vatu mana vatu sule eni 52 tara tughuru ighobuda te vaughilalaa toro kabu koukolu ta dida na baubahu. Inau ku mua vulea na kobekobe eni ge ku labugho, mi ghoe ko mua vulea ge ko mai labuu inau. 53 Inau ku holoa didira na God kukuamu Abraham ma nina God kukuagu Nahor - ke hea na totoro ahei itatada ke va vahaghitailia a sakai.
Ma Jacob te gonia na baubahu tana matana nina God puku ni maana, a tamana Isaac, ge ke talumavaa na baubahu. 54 Ma Jacob te nia hevei na sukaghi vania God. Me holora mai na vure subo ta nina vanga koukolu. Mi murina keri gaira tara ghahara so a sakai na bongi tana ghotu.
55 Ma Laban te rarai minamina tana roropo ghana, agaia te nonginongira rana dalena na vinekama maira rana lei kukuana, me vautora. Keri ge pulohi tana komuna.
* 31:49 Mizpah Na ghanaghana ilokana na ahana ke, “na vale vatogha.”