Ama Sɨsɨnɨk Yesu wɨlɨ kɨmbɨmbi, kɨmnan nanin mɨlakuk
22
Yesu kɨmkɨmlok tɨ-pañgɨpañgɨle tɨ-ñɨmɨñgɨlɨñ
1 Plaua nanañ kɨmɨlɨmbendɨ nɨmnat nanalok gwɨlat, koi no kamaikamai nain, wɨn tɨmbɨ dumalañguk.
2 Tɨmbi tapma ama biesɨ gɨt endɨkñe manda nandɨ-tale ama endɨ amatam yambɨ-mɨsɨmɨsɨ tɨ-semñɨpi, Yesu wɨlɨ kɨmbektok telak gitak no lonjɨñgɨlɨñ.
3 Yesulok gwañgwañii 12 endoñnan nanin no wɨn Judas, koi no Iskaliot kɨtɨañgɨlɨñ. Satandɨ endok gɨnan gɨnañ pɨmbi nañgɨlɨmbi,
4 nolii yambimbi, tapma ama biesɨ ba ama tapma it kamaikamai tɨñgɨlɨñ endok telak damanjɨ endoñnan ñambi, telak nɨtek tɨmbi, Yesu bola tɨ-ñɨmɨumbi tɨkenelɨñdok en gɨta e-nandɨ tɨñguk.
5 Tɨmbɨm sɨmbasɨ kɨndem daumbi, bolalok tuan wɨn mɨnem mɨnepi e-kwambɨñ daumbi,
6 Judaslɨ gɨnañ noñgan tɨmbi nandɨ-tale-sembi, “Kɨndem” eñguk. Embi, amatam kɨmɨn gɨtɨktok dausɨnan yambɨ-sembɨmbi, bola tɨ-ñɨmektok nain kɨndem no lonjɨñguk.
Yesulɨ kɨmbepi, gwañgwañii tɨ-pañgɨpañgɨle tɨ-semguk
7 Plaua nanañ kɨmɨlɨmbendɨ nɨmnat nanalok gwɨlat wolok kusei kɨmɨkɨmɨlɨnan kamaikamai gwɨlat pa indalak. Nain wolonda endɨkñe mandalɨ sipsip nɨñañ noñgan noñgan tapma amalok dausɨnan wɨlɨ kɨmnelɨñdok elak. Sandap wɨn indaumbi,
8 Yesulɨ Petlo gɨt Yoane enɨ-mupi enguk, “Sɨtɨ ñambi, gwɨlat ñolok nanañ tɨ-jumut tɨ-nɨmumbi nanetamɨñ.”
9 Eumbi nɨ-nandɨmbi eñgɨmɨk, “Dɨk delok tɨ-jumut tɨndendok nandɨlañ?”
10 Eumbi tambane enguk, “Nandamɨk. Sɨtɨ Jelusalem it kwelan ña tombi, ama no tuk kambot bem ñautak en tɨmbɨ indaumbi, en klembi, it delok loutak wolok lombi,
11 it beula ñɨndɨñ nɨndekamɨk, ‘Nɨnɨndauttɨ ñɨndɨñ ganɨ-nandɨk: it gɨnañ wɨn delok patak nakɨt gwañgwanai gwɨlattok nanañ naneñdok nandɨlañ?’ Wɨndɨñ eumbi,
12 endɨ it gɨnañ wopum no plon patak tɨ-kɨliñ e-bimbin wɨn daut sametak. Wolok nanañ tuk tɨ-jumut tɨndekamɨk!”
13 Yesulɨ wɨndɨñ eumbi, gwañgwañiittɨ ñambi kañgɨmɨk wɨn: nepek gɨtɨk Yesulɨ enguk wolok tuopgan indañguk. Wɨndɨñ kañbi, gwɨlattok nanañ tɨ-jumut tɨñgɨmɨk.
14 Tɨmbi nanañ nanalok nain indaumbi, Yesu en gɨta gwañgwañii kena tɨndɨlok enɨ-mumulɨn endɨ it gɨnañ wandɨñ lombi, nanañ nanelɨñdok pi pakɨlɨñ.
15 Pi palɨñɨpi, Yesulɨ enguk, “Nak gamañ mɨlap wopum bembetat. Gan dama nak kamaikamai gwɨlat ñolok nanañ sɨn gɨta nambepi nain ombapgan nandɨ-koñgom tɨ-ta-bɨñgut.
16 Kusei ñɨndɨñda wɨndɨñ sanlet: nak gwɨlat ñandin ñolok nanañ kwelan nombo nɨm nambetat. Wɨn nain taletalenan Yambattɨ amatam indañgan yambɨ-dɨkñeumbi, nanañ ñolok bien inda-dakleukak, wolondamek nak nombo gɨñgɨtnai gɨt yakan nanañ ñandin nambetat.”
17 Tɨmbi endɨ wɨtna no tɨkembi, Yambat we ñɨmɨmbi, gwañgwañiila enguk, “Sɨndɨ wain tuk ñɨn tɨkembi, sɨn tambo mɨñ tɨmbi nambɨt!
18 Kusei ñɨndɨñda wɨndɨñ sanlet: sandap ñɨn taleumbi, nak wain tuk nombo nɨm nambetat. Wɨn Yambattɨ amatam indañgan yambɨ-dɨkñeukak wolondamek nak wain tuk nombo nambetat.”
19 Wɨndɨñ embi, plaua no tɨkembi, Yambat we-ñɨmbi, ombɨ embi enguk, “Ñɨne nokok pɨñgɨpna nak tapma tɨ-samlet. Sɨndɨ nandɨ-sɨwɨt-namnelɨñdok plaua tɨke ombɨmbi, na tɨ-kunekalɨñ.”
20 Nambɨ taleumbi, Yesulɨ wɨndɨñgangot wain wɨtna no tɨkembi enguk, “Wain tuk ñalɨ toptop komblin Yambattɨ amatamñii gɨta tɨlak wolok walan. Nak wekatnalɨ tapma tɨmbi yalɨmɨt-samñɨpi, toptop wɨn tɨmba kwambɨñ dalak.”
21 Yesulɨ wɨndɨñ embi yousɨmbi enguk, “Yakñesɨ! Ama bola tɨ-nam-tɨ-namlok endɨ nakɨta papi, yakan nanañ namɨk.
22 Nak Ama Sɨsɨnɨktɨ telak kɨmɨt-namnamɨn wɨn klembi, kɨm plon loutat. Gan ama bola tɨ-namlak en blangandok, Yambattɨ kɨnjan ombɨ-mekak.”
23 Wɨndɨñ eumbi, wolongan gwañgwalɨ “Nɨndoñnan nanin nindɨ kolan wandin tɨmbek?” embi, nɨsɨñgan manda e-nandɨ tɨñgɨlɨñ.
24 Tɨñɨpi endoñnan nanin nindɨ sɨnɨk amatamdok dausɨnan loloñ sɨnɨk wala bo nɨsɨñgan e-dombɨ-tañan tɨñgɨlɨñ.
25 Tɨmbi Yesulɨ enguk, “Kwelan kuañ endok ama wapmanjii ba yambɨndɨkñenjii endɨ gɨñgɨtsii gembɨnatgan joñgo joñgo pa yambɨ-dɨkñeañ, gañgan endɨ amatamdɨ ‘Kɨndem tɨ-nɨmañ’ wɨndɨñ enɨnelɨñdok nandañ.
26 Gan sɨndok kandañ wɨndɨñ nɨm tɨlok. Nɨm sɨnɨk. Tambo sɨndok boñgɨpsɨnan lolonjɨlɨ ama pɨmbɨñen nomɨk kuukak, tɨmbi telak damanjɨlɨ tɨplaplape nomɨk kuuptok elet.
27 Sɨndɨ nɨtek nandañ? Amatamdok dausɨnan nindɨ loloñ sɨnɨk, wɨn ama slak pipapi nanañ nalak endɨ loloñ, ba ama tɨplaplap tɨ-ñɨmlak endɨ loloñ? Wɨn slak pipapi nalak walɨ mek loloñ sɨnɨk, gañgan natna sɨndok boñgɨpsɨnan tɨplaplapsɨ nomɨk kulet.
28 Nak mɨlap plon kuñɨlambi, sɨndɨ wakan nakɨta galɨ-kwambɨñ dambi ku-ta-bañ.
29 Tɨmbi Bepnalɨ amatamñii yambɨ-dɨkñeuttok nanbɨ taleñguk, wɨndɨñgangot natna sɨndɨ bo wɨndɨñ tɨnelɨñdok sanba talelak.
30 Wɨn nak amatam indañgan yambɨ-dɨkñewamek, sɨndɨ kɨndem nakɨta yakan nanañ nambi, ama wapmañdok pitit plon pipapi, Islaellok sambat 12 yambɨ-danɨnelɨñdok wɨndɨñ tɨlet.”
31 Tɨmbi Yesulɨ eñguk, “Simon, Simon, dɨk nandɨ: plaua mɨnjɨp kɨlɨkɨlɨknat amalɨ bien epmektok ep papusenelak, wɨndɨñgangot Satandɨ nanandɨ-kɨlɨktɨnjɨ pi pɨuktok tɨ-kuyuk tɨ-samep nandɨmbi, sɨndok Yambatta nɨ-nandɨmbi, nandɨ-ñɨm-taleñguk.
32 Gan nak nanandɨ-kɨlɨktɨñgalɨ nɨm pi pɨuktok nɨmolo ikan tɨ-gam-talet. Tɨmbi dɨk undane bɨmbi, nombo nakɨt galɨ-kwambɨñ damek, nokai ep gembɨlaukañ.”
33 Eumbi nɨñguk, “Wopum, nak dɨkɨta it kwambɨñ gɨnañ ba kɨmnan lololok tɨ-pañgɨtam patet.”
34 Eumbi tambane nɨñguk, “Petlo, nak ganba nandɨ: puputtɨ man tim gama nɨm kɨtɨñɨlɨmbi, dɨk naka ‘Nak en nɨm nandɨ-ñɨmlet’ embi, nain tɨpet gɨt no e-sembɨ tɨ-nametañ.”
35 Wɨndɨñ embi yousɨmbi enɨ-nandɨmbi eñguk, “Nak kena tɨndɨlok sanɨ-mupi, mɨnem wakɨt lɨk ba kesɨsɨ gwɨlap nɨm mep ñanelɨñdok sanɨ-mulam ñañgɨlɨñ, nain wolonda sɨndɨ nepek nola tɨpɨkañgɨlɨñ ba nɨm?” Eumbi, tambane nɨñgɨlɨñ, “Nepek no nɨm.”
36 Tɨmbi yousɨmbi enguk, “Gan nain ñɨndɨñgɨtta no en mɨnemñɨn palmɨlakta wɨn tɨke-kuukak, tɨmbi lɨl wɨndɨñgot. Tɨmbi no en kakit ombap nɨm palmɨlakta, wolok tambon sauloñɨn tuatualok kɨmɨpi, kɨnjan kakit no tɨkeukak.
37 Kusei ñɨndɨñda tɨmbi wɨndɨñ elet: manda no ñɨndɨñ youyoulɨn patak, ‘Enda nandum kolan tɨndɨ ama tɨlak’, tɨmbi manda wolok tuop inda-namektok een. Biañganak: manda nokok plon youyoulɨn patak wolok bien indaupi tɨlak.”
38 Eumbi nɨñgɨlɨñ, “Wopum, kakit ombap tɨpet pat-nɨmlak ñɨ ka.” Eumbi enguk, “Ip tuop.”
Yesulok kɨmkɨmlok naindɨ dumalaumbi, tɨ-pañgɨpañgɨle tɨñguk
39 Tɨmbi Yesulɨ walinin pɨ ñambi, tim tuop tɨlɨñguk wolok tuop Oliv kwet jañgɨnnan ñaumbi, gwañgwañiilɨ kle ñañgɨlɨñ.
40 Ña kwet wolok tombi enguk, “Sɨndɨ tɨ-kuyuk nɨm inda-samektok nɨmolo tɨ-kunekalɨñ.”
41 Wɨndɨñ embi yambɨk bimbi, kawat kolɨm ñalak wolok tuop ñambi, mɨlelem tɨmbi, nɨmolo ñɨndɨñ tɨñguk,
42 “Bep, dɨk nandum kɨndem dalakta, wɨtna ñɨn napma tɨke. Gan wandingan embi, nokok nanandɨ nɨm klewɨñ, wɨn dɨtna nɨtek inda-namektok nandɨlañ wolok tuop inda-namɨn.”
43 Tɨmbi kunum gɨnañ nanin eñalo nolɨ endoñ pɨ indambi, gembɨ mɨñguk.
44 Tɨmbi sɨmba gawattɨ makleumbi dɨñgunembi, nɨmolo gembɨnatgan tɨ-palɨmbi, kokoptɨ wekat nomɨk kwelan pɨtop pɨtop tɨmbi pɨñguk.
45 Nɨmolo tɨkap mɨlapi, gwañgwañiiloñ ñambi yambɨñguk wɨn: endɨ blandɨ ep tɨmbɨ gwasaeumbi dou pakɨlɨñ.
46 Dou palɨmbi enguk, “Sɨndɨ nekta dou pakañ? Mɨlapi, tɨ-kuyuk nɨm inda-samektok nɨmolo tɨmbɨt.”
Yesu bola tɨ-ñɨmɨumbi tɨkeñgɨlɨñ
47 Yesulɨ wɨndɨñ eñɨlɨmbi, ama kɨmɨn no endoñ bɨ inda-semgɨlɨñ. Endok gwañgwañii 12 endoñnan nanin no koi Judas endɨ damandama tɨ-sembi, sɨmumuñ tɨ-ñɨmektok endoñ bɨñguk.
48 Gan Yesulɨ nɨñguk, “Judas, dɨk sɨmumuñdañgan Ama Sɨsɨnɨk bola tɨ-nametañ ba?”
49 Tɨmbi endok noliilɨ nepek indaup tɨñguk wɨn kañɨpi nɨñgɨlɨñ, “Wopum, kakittɨ yandɨpnemɨñ ba?”
50 Wɨndɨñ eñɨpi, endoñnan nanin nolɨ tapma amalok telak damanjɨ endok kena gwañgwan kakittɨ wɨlepi, pawan kii dɨndɨm kandañ nanin wɨlalɨm dɨkñe pɨñguk.
51 Tɨmbi Yesulɨ wɨ kañbi enguk, “Biwɨt!” Wɨndɨñ embi, ama wolok pawanlok kɨnjannan kiilɨ tɨke-kaumbi, kɨndem dañguk.
52 Wɨndɨñ tɨmbi, tapma ama biesɨ wakɨt ama tapma it kamaikamai tɨañgɨlɨñ ba ama biesɨ dɨwɨn no en tɨkenepi bɨñgɨlɨñ enda ñɨndɨñ enguk, “Sɨndɨ naka nandumbi, nak ama piñpiñen tɨmbambi, kakit ba dimba nek mepi, nepnelɨñdok bañ ba?
53 Nak nain nain tapma ilan sɨn gɨtañgan kuñɨlambi, no nɨm nep kañgɨlɨñ. Gan man tim ñɨn kɨlɨm mulum molomdɨ gembɨnat kuñɨlɨmbi, nepnelɨñdok sɨndok nain inda-samlak.”
Petlolɨ Yesula ‘Nak en nɨm nandɨ-ñɨmlet’ eñguk
54 Tɨmbi endɨ Yesu tɨkembi ña, tapma amalok telak damanjɨlok ilan lonelɨñdok nañgɨp ñañgɨlɨñ. Telaknan ñañɨlɨmbi, Petlolɨ kambak mayañgan ep klembi ñañguk.
55 Tɨmbi ama dɨwɨsɨlɨ sañ jimba boñgɨpnan komba no simbi, pipap sei-palɨñɨlɨmbi, Petlolɨ wolokgan pɨmbi, en gɨta pipakuk.
56 Pipalɨñɨlɨmbi, kena wembe nolɨ kombalok kolsalen duakuk gɨnañ pipalɨm kañbi, daut kwambɨñ kañbi eñguk, “Ama ñalɨ bo en gɨtañgan pa kulak.”
57 Eumbi, Petlolɨ e-sembɨ tɨmbi, tamda nɨñguk, “Nak en nɨm nandɨ-ñɨmlet.”
58 Wɨndɨñ embi, nain gama nɨm ombataumbi, ama nolɨ kañbi nɨñguk, “Dɨk bo endok nosɨ no wakan.” Eumbi, Petlolɨ nɨñguk, “Nak nɨm.”
59 Lakat papaleumbi, ama nolɨ bo gɨñgɨnembi eñguk, “Biañgan sɨnɨk: ama ñalɨ en gɨta pa kulak. Neta, endɨ bo Galili nanin!”
60 Gan Petlolɨ ñɨndɨñ tambane nɨñguk, “Dɨk nek elañ nak nɨm nandɨlet.” Eñɨlɨmbi, wolongan puputtɨ kɨtɨñguk.
61 Kɨtɨumbi, Wopumdɨ undanembi, Petlo dɨndɨmgan kaumbi, Wopumdɨ manda nɨñguk wɨn nandɨ-tomguk. Manda wɨn ñɨndɨñ, “Man tim puputtɨ gama nɨm kɨtɨñɨlɨmbi, dɨk nain tɨpet gɨt no naka ‘Nak en nɨm nandɨ-ñɨmlet’ eutañ.” Manda wɨn nandɨ-sɨwɨpi,
62 sɨmbai kɨmbɨmbi, walinin pɨ ñambi, mano kwɨlɨm tɨñguk.
63 Tɨmbi ama Yesu ka-dɨkñe pakɨlɨñ endɨ kusei kɨmɨpi, nɨ-suambapi waipbi,
64 timan dai bo masipbi nɨñgɨlɨñ, “Dɨk plofet manda embi, nindɨ gutak wɨn nɨnbɨ nandɨna!”
65 Wɨndɨñ embi, manda winjɨt kusei kusei nɨmbi, koi nɨ-kolañgɨlɨñ.
Yesu manda plon kɨmɨkɨlɨñ
66 Kwet salaumbi, Juda amatamdok ama biesɨ en gɨta tapma ama biesɨ gɨt endɨkñe manda nandɨ-tale ama endɨ kɨmɨn tɨ-palɨmbi, Yesu nañgɨpi dausɨnan loumbi, nɨkañbi eñgɨlɨñ,
67 “Dɨk Mesia sɨnɨk kulañda, nɨnbɨm nandɨna.” Eumbi enguk, “Nak wɨndɨñ sanbetta, sɨndɨ mandana nɨm nandɨ-kwambɨñ danetañ.
68 Ba nepek nola sanɨ-nandutta, tambon nɨm tambane nanɨnetañ.
69 Gan nain nɨm ombataumbi, nak Ama Sɨsɨnɨktɨ Yambat Gembɨ Molom kii dɨndɨmnan pipaletat.”
70 Eu nandɨmbi, gɨtɨkgandɨ ñɨndɨñ nɨñgɨlɨñ, “Wɨndɨñda dɨk Yambattok Nɨñañ wɨndɨñ elañ ba?” Eumbi enguk, “Nak nɨm, wɨn sɨn eañ wakan.”
71 Eumbi, nɨsɨñgan e-nandɨ tɨmbi eñgɨlɨñ, “Nɨndɨla ama ñolok kusei enlok man plon nanin eu pɨumbi nandamɨñ, wala tɨmbi wɨn inda-dakleuktok ama nola nombo nɨm lonjɨnetamɨñ.”