17
Mokuejkueso̱lo a̱ltepe̱ꞌ Tesalónica
Pablo iwá̱n Silas panojkej ipan a̱ltepe̱mej yej ito̱ka̱ꞌ Anfípolis iwá̱n Apolonia. Iwá̱n asikej Tesalónica. Ompa onoya se̱ itio̱pan judiyojmej. Pablo, ken iga nochipa kichi̱waya, yajki tio̱pan iga ta̱tapowatoj iwá̱n ino̱mej gente. E̱yi semanas ijkó̱n kichijtoya cada día kua̱ꞌ mose̱wilo. Kua̱ꞌ ta̱tapowaya, itájto̱l kitaksaltia̱ya ka̱n ijkuilijtoꞌ itájto̱l Dios, ka̱n kijtowa iga Cristo yawi kikno̱chi̱watij iwá̱n yawi mikiti iwá̱n yawi sej ojpa‑isati. Pablo kijlijkej:
—Ini̱nsan Jesús yej nemi nimitzijliáj, yéjyawaꞌ in Cristo.
Iwá̱n sekin judiyojmej kicre̱dojkej iwá̱n senemikej iwá̱n Pablo iwá̱n Silas. No̱ kicre̱dojkej miaꞌ grie̱gojmej yej kiweyimati̱ltiáj Dios. Iwá̱n no̱ kicre̱dojkej miaꞌ siwa̱tkej yej tayaka̱ntokej ipan inó̱n a̱ltepe̱ꞌ. Eꞌ judiyojmej yej akicre̱dowa̱yaj ipan Jesús ta‑i̱xitakej, iwá̱n kite̱mojkej tajta̱gaꞌ yej ayá̱ꞌ ye̱ꞌnemij yej akipiáj te̱ kichi̱waj, kinechkojkej miaꞌ gente de inó̱n a̱ltepe̱ꞌ iga kiyokachijkej iga o̱o̱yowaj iwá̱n iga takuejkuesowaj. Iwá̱n yajkij cha̱n Jasón iga makiki̱xti̱ka̱n Pablo iwá̱n Silas iga makiwi̱gaka̱n iyi̱xtaj la gente. Eꞌ como ayá̱ꞌ kasikej ompa, kiwawatatzojtiajkij Jasón iwá̱n sekin tokni̱mej iyi̱xtaj yej manda̱rowaj ipan inó̱n a̱ltepe̱ꞌ; ijkí̱n tzajtzikej:
—Pablo wa̱n Silas tayojyo̱lxelojtinemij no̱ya̱n ipan iní̱n ta̱jli, iná̱n este nígaja no̱ asikej, iwá̱n Jasón ki‑o̱me̱ma̱wij icha̱n. Nochi yejemej ayá̱ꞌ kichi̱waj ken tatekimaka torre̱y César,* iga kijtowaj iga onoꞌ seꞌ rey yej ito̱ka̱ꞌ Jesús.
Kua̱ꞌ iní̱n kikaguiꞌ la gente iwá̱n yej manda̱rowaj este yo̱lchichi̱yakej. Eꞌ Jasón iwá̱n sekin kixtajkej iga wel makimajka̱wáka̱noꞌ iwá̱n kimajkajkej.
Pablo iwá̱n Silas asij a̱ltepe̱ꞌ Berea
10 Iwá̱n tayowaka̱n yej kitokaj Jesús nimaní̱n kiki̱xtijkej Pablo iwá̱n Silas iga maya̱ka̱n Berea. Kua̱ꞌ asitoj ompiga yajkij itio̱pan judiyojmej. 11 Ini̱mej judiyojmej poxsan te‑ijikni̱mej ayéj ken de Tesalónica, iga yo̱lpa̱kikej iga kicre̱dojkej yej kipowaꞌ Pablo, iwá̱n nochipa momachtia̱yaj ipan itájto̱l Dios iga makimatika̱n siga ijko̱nya ken kine̱xtilijkej. 12 Ijkó̱n iga miaꞌ judiyojmej kicre̱dojkej, iwá̱n no̱ miaꞌ tajta̱gaꞌ iwá̱n siwa̱tkej yej tayaka̱ntokej yej irrá̱zajpa griego. 13 Eꞌ kua̱ꞌ judiyojmej de Tesalónica kimatikej iga Pablo no̱ nemi kipowa itájto̱l Dios ipan a̱ltepe̱ꞌ yej ito̱ka̱ꞌ Berea, yajkij ompiga iga kijichtakawi̱toj la gente iga amo makiye̱ꞌitaka̱n Pablo. 14 Eꞌ tokni̱wa̱n kiti̱tankej Pablo iga mayawi lama̱rte̱noj, mie̱j Silas iwá̱n Timoteo ka̱wíkejoꞌ Berea. 15 Yej kojmakatoj Pablo kika̱watoj este ipan a̱ltepe̱ꞌ Atenas. Iwá̱n ompay mokuepkej; Pablo kijlij yej kojmakatoj iga makijli̱ka̱n Silas iwá̱n Timoteo iga sémiya ompígaya makasitij.
Pablo ono a̱ltepe̱ꞌ Atenas
16 Mie̱j Pablo kichi̱xtoya Silas iwá̱n Timoteo ipan a̱ltepe̱ꞌ Atenas, tatatzkay iya̱lmaj iga ompa kitaꞌ poxsan i̱dolojmej. 17 Inó̱n iga kita̱tapo̱wia̱yaj judiyojmej ipan itio̱pan, iwá̱n ompa no̱ kita̱tapowia̱yaj sekin yej kiweyimatiáj Dios. Iwá̱n nochipa kita̱tapowia̱ya gente yej monechkowa̱yaj plaza. 18 Iwá̱n sekin yej momachtia̱yaj yej kijlia̱yaj epicúreos, iwá̱n sekin yej momachtia̱yaj yej kijlia̱yaj estoicos, pe̱waꞌ ta̱tapowakej iwá̱n Pablo. Kijtowa̱yaj:
—¿Ix te̱ a̱n te‑ijli̱jneki in iní̱n ta̱gaꞌ yej pox tajtowa?
Iwá̱n sekin kijtowa̱yaj:
—Ne̱si ken te̱powiliá de séꞌpaya dio̱smej.
Ijkó̱n kijtojkej iga Pablo kita̱tapo̱wia̱yaj itájto̱l Jesús iwá̱n kijtowa̱ya no̱ iga ojpa‑isalo. 19 Iwá̱n kiwi̱gakej ka̱n kito̱ka̱wiáj Areópago, ka̱n nochipa monechkowa̱yaj sekin yej tamachtia̱yaj, iwá̱n kitajtankej Pablo:
—¿Ix wel nikmatiskej te̱ iteki yej nemo̱ꞌ anne̱ne̱xtiliáj? 20 Iga nemi anne̱powiliáj yej ayi̱ꞌpa nokta nikakij, iwá̱n niknekij manikmatika̱n té̱ nokta kijto̱jneki.
21 Iga nochi yej icha̱n Atenas iwá̱n ti̱ltikmej yej ompa cha̱ntitoyaj poxsan kiyo̱lmakayaj iga makikakika̱n yej áyapa i̱ꞌ mokaki.
22 Iwá̱n Pablo moketzaꞌ iyi̱xtaj yej monechkojkej iwá̱n kijtoj:
—Amejeme̱n de Atenas, nej nikita iga poxsan ankicre̱dojtokej ipan dio̱smej. 23 Kua̱ꞌ nej nipanoj iwá̱n nitacháꞌ ka̱n amejeme̱n anmonechkowaj iga ankiweyimati̱ltiáj amodio̱smej, nikasiꞌ no̱ se̱ altar§ ka̱n ijkuilijtoꞌ iní̱n tájto̱l: “DIOS YEJ AYÁ̱ꞌ MO‑I̱XMATI”. Pues de inó̱n Dios yej amejeme̱n ankiweyimati̱ltiáj malej iga ayá̱ꞌ anki̱xmatij, inó̱nyawaꞌ nokta nemi nimitzpowiliáj.
24 ’Dios yej kichij iní̱n ta̱jli iwá̱n nochi yej onoꞌ ípan, yéj itatki cielo iwá̱n ta̱jli. Ayá̱ꞌ mocha̱ntiá ipan tio̱pamej yej tajta̱gaꞌ kichi̱waj. 25 Yéj akipolowa nité̱ iga matikpale̱wi̱ka̱n. Iga yejwaꞌ in yej kichi̱wa iga matonoka̱n iwá̱n wel matimijnelti̱ka̱n iwá̱n yéj te̱maka nochi yej tejemej tikpiáj.
26 ’Ipan se̱ ta̱gaꞌ Dios kichij iga mapi̱wilo no̱ya̱n ipan iní̱n ta̱jli. Iwá̱n yéj kijtoj ke̱man se̱ nación yawi onoti iwá̱n ka̱n yawij mocha̱nti̱tij. 27 Dios ijkó̱n kichij iga makite̱mo̱ka̱n malej ken tama̱ma̱te̱mojtinémijpa iga makasika̱n, malej iga Dios ayá̱ꞌ wejka onoꞌ ipan sejsé̱ de tejemej. 28 Iga Dios tonokej, tinejnemij, iwá̱n tonoskej. Achi ijkó̱n kíjtoja se̱ yej de amejéme̱mpa yej wel kichi̱wa mo̱nsajtájto̱l, kijtoj: “Tejeme̱n no̱ ipilowa̱n Dios.” 29 Siga tejeme̱n ipilowa̱n Dios, awel tikuiskej iga toDio̱smej tejté̱ yej chijtoꞌ de oro o de plata o de teꞌti, yej kichi̱wa ta̱gaꞌ kensan yéj kejla̱miki. 30 Desde ikyay Dios ayá̱ꞌ kikno̱chij la gente ken iga kajasiá iga yejemej aya kimatiáj itájto̱l. Eꞌ iná̱n tatekimaka iga nochi gente no̱ya̱n ka̱n onolo̱ꞌ, makikajte̱waka̱n iga kichijtokej yej aye̱kti. 31 Iga Dios kitapejpen se̱ día kua̱ꞌ yawi kijuzga̱ro̱ti inochi gente kensan iga kichijkej. Dios kitapéjpenya se̱ ta̱gaꞌ yej yawi tajuzga̱ro̱ti, inó̱n mone̱xtij kua̱ꞌ ki‑ojpa‑ixitij ka̱n miktoya.
32 Kua̱ꞌ kikakikej iga ojpa‑isaj yej miktokej, sekin kaja̱wilmatikej iwá̱n sekin kijtowa̱yaj:
—Anka seꞌ día niawij nimitzkakitij de ini̱nsan sej.
33 Iwá̱n Pablo ki̱saꞌ ka̱n nechkatoyaj. 34 Eꞌ sekin kitokakej Pablo iwá̱n kicre̱dojkej itájto̱l Jesús. Se̱ de yejemej ito̱ka̱ꞌ Dionisio, yéj de ino̱mej yej manda̱rowaj yej monechkojkej ipan se̱ tepe̱ꞌ yej kijliáj Areópago, iwá̱n se̱ siwa̱ꞌ yej ito̱ka̱ꞌ Dámaris, iwá̱n sekin má̱j no̱ kicre̱dojkej.
* 17:7 17:7 Xikita glosario “César”. 17:18 17:18 Epicúreos kitokakej se̱ ta̱gaꞌ yej kimachtij iga wel se̱ nochipa pa̱ki. 17:18 17:18 Estoicos kitokakej se̱ ta̱gaꞌ yej kimachtij iga se̱ amo makichí̱wasan ken kineki iya̱lmaj, sino maye̱ꞌnemi. § 17:23 17:23 Xikita glosario “Altar”.