Abware̱se̱ŋ Wo̱re̱-ɔ Maak 4

Ɔdɔɔpo̱ kitee

(Matiyo 13.1–9; Lukas 8.4–8)

1 Saŋ ko̱ ne̱ Yeesuu a be̱e̱ le̱e̱ ɔ kaapo̱ abware̱se̱ŋ Galile̱ya ke̱pare̱ dabe̱‑ɔ kɛɛ. Amaa ase̱sɛ ne̱ baa bo̱ gyaŋŋe̱ muruwaa mò̱ mfe̱ŋ‑ɔ a kyɔ bwe̱e̱tɔ‑ɔ se̱‑ɔ, ne̱ oo buwi kpa ko̱re̱e̱, ne̱ oo neŋ ko̱re̱e̱‑ɔ bo̱ dɔŋŋɔ nkyu‑o si kafwe̱e̱. Ne̱ ɔɔ kye̱na‑rɔ kaapo̱ ase̱sɛ‑ɔ abware̱se̱ŋ. Na ase̱sɛ‑ɔ mɔ ye̱re̱ kyukɛɛ. 2 Mfe̱ŋ ne̱ ɔɔ ba itee na akpare̱ bo̱ kaapo̱ bamo̱ ase̱ŋ bwe̱e̱tɔ. Ane̱ŋ a itee mɔ ko̱ko̱ŋko̱ e̱ gye̱ fe̱yɛ, 3 “N gye̱ ɔdɔɔpo̱ ko̱ e̱ bo̱‑rɔ aaa? Ne̱ ɔɔ yɔ a ɔ ya ŋo̱nyaŋ mò̱ yaabraa. 4 Mò̱ a yɔ ɔ ŋo̱nyaŋ‑ɔ, ne̱ ayaabraagyi amo̱ ako̱ a le̱e̱ da kpa kɛɛ, ne̱ mbo̱gyii a bo̱ tesi gyi. 5 Ne̱ amo̱ ako̱ a le̱e̱ da kagyaase̱, mfe̱ŋ ne̱ swe̱e̱re̱‑ɔ mo̱ŋ bo̱ daŋ kyɛɛkyɛɛ‑ɔ. Swe̱e̱re̱‑ɔ a mo̱ŋ bo̱ keŋ‑o si‑o, aa kwɛɛ me̱naŋ. 6 Amo̱ a kwɛɛ‑ɔ, ne̱ kyɔwe̱ a bo̱ da amo̱‑ɔ, ne̱ amo̱ pɛɛɛ a wu, a le̱e̱ fe̱yɛ swe̱e̱re̱‑ɔ mo̱ŋ bo̱ keŋ a amo̱ ileŋ yɔ kaase̱. 7 Ayaabraagyi‑o ako̱ ne̱ aa le̱e̱ da e̱fa‑rɔ‑ɔ mɔ a ko̱so̱ daŋ. Amaa e̱fa a daŋ mwiire amo̱ se̱‑ɔ, a mo̱ŋ taare̱ waa. 8 Ne̱ ŋkee ayaabraagyi‑o ako̱ a le̱e̱ da swe̱e̱re̱ timaa si, ne̱ aa kwɛɛ nɛɛnɛɛ, ne̱ aa daŋ bo̱ ko̱we̱. Hare̱e̱ amo̱ ako̱ a waa aŋu ngyingyii na anyiiresɛ na adabe̱. Amo̱ e̱ gye̱ saase̱bɛɛ. 9 Amo̱se̱‑ɔ, ɔke̱maa ne̱ o de e̱se̱bɔ‑ɔ, o nu.”

Ke̱tɔ se̱ ne̱ Yeesuu a ba itee na akpare̱ bo̱ kaapo̱ ase̱sɛ ase̱ŋ‑ɔ

(Matiyo 13.10–17; Lukas 8.9–10)

10 Saŋ ne̱ Yeesuu a tɔwe̱ kitee‑o lo̱we̱, ne̱ ase̱sɛ‑ɔ a brawe̱‑rɔ‑ɔ, ne̱ mò̱ agyase̱po̱ kudu anyɔ‑ɔ na bamo̱ ne̱ bo̱ gya mò̱ se̱, ne̱ baa saŋ‑ɔ a ba mò̱ ase̱ fe̱yɛ ɔ kaapo̱ bamo̱ kitee‑o kaase̱. 11 Ne̱ ɔɔ kaapo̱ bamo̱‑rɔ fe̱yɛ, “Mo̱ne̱ wo̱re̱ ne̱ mo̱ e̱ tɔwe̱ ane̱ŋ ne̱ Wuribware̱ a kuwure‑o‑ro du‑o mo̱ i gywii, amaa itee‑ro na akpare̱‑rɔ ne̱ bamo̱ ne̱ bo̱ mo̱ŋ tii mo̱ne̱ se̱‑ɔ i nu mo̱ ase̱ŋ. Fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ baa kyo̱rɛɛ waa abware̱se̱ŋ wo̱re̱‑ɔ‑rɔ‑ɔ,

12 ‘Na bo̱ de̱e̱re̱ ase̱ŋ‑ɔ‑rɔ,

na bo̱ fa amo̱ mfɛɛre̱ kpo̱ne̱,

na bo̱ ma nu kaase̱.

Na bo̱ be̱e̱ nu ase̱ŋ kpo̱ra‑rɔ iluwi bwe̱e̱tɔ,

na bamo̱ mɔ bo̱ ma nu kaase̱,

a le̱e̱ fe̱yɛ bamo̱ ya nu kaase̱,

ba nu bamo̱ e̱ye̱e̱,

na bo̱ kyurowi bamo̱ mfɛɛre̱ bo̱ ba Wuribware̱ ase̱,

na ɔ taa bamo̱ e̱bɔye̱ bo̱ ke bamo̱.’ ”*

Ane̱ŋ ne̱ Yeesuu a kaapo̱ ɔdɔɔpo̱ kitee a kaase̱‑ɔ

(Matiyo 13.18–23; Lukas 8.11–15)

13 Ne̱ Yeesuu a bise bamo̱ fe̱yɛ, “Mo̱ne̱ mo̱ŋ nu kitee‑o kaase̱ ne̱e̱ e̱e̱e̱? Ne̱ e̱me̱ne̱ gbaa ne̱ mo̱ne̱ e̱ waa a mo̱nꞌ nu ke̱ke̱maa kaase̱‑ɔ ne̱e̱? 14 To, mo̱nꞌ nu. Ɔdɔɔpo̱‑ɔ e̱ gye̱ mò̱ ne̱ ɔ tɔwe̱ abware̱se̱ŋ o gywii ase̱sɛ‑ɔ, ne̱ ase̱sɛ ne̱ ba nu abware̱se̱ŋ‑ɔ mɔ du fe̱yɛ ayaabraagyi‑o. 15 Ase̱sɛ‑ɔ bo̱ko̱ ase̱ŋ du ne̱e̱ fe̱yɛ ayaabraagyi ne̱ aa le̱e̱ da kpa kɛɛ‑ɔ. Bamo̱ ya nu abware̱se̱ŋ‑ɔ, ne̱ ke̱tɔ ya waa kafwe̱e̱, amɔ Ɔbɔnsam e̱ ba a ɔ bo̱ lee amo̱ le̱e̱ bamo̱ mfɛɛre̱‑rɔ. 16 Bo̱ko̱ mɔ ase̱ŋ du ne̱e̱ fe̱yɛ ayaabraagyi ne̱ aa le̱e̱ da kagyaase̱. Bamo̱ fe̱raa bamo̱ ya nu abware̱se̱ŋ‑ɔ, amo̱‑ɔ a waa bamo̱ kɔne̱ na bo̱ kɔɔre̱ waa bamo̱ ŋkpo̱nɔ‑rɔ. 17 Amaa bamo̱ akatɔ a mo̱ŋ pee si‑o si‑o, ase̱ŋ kuŋu bɛɛɛ awo̱re̱fɔɔ ya to̱ bamo̱ bo̱ le̱e̱ abware̱se̱ŋ ne̱ baa kɔɔre̱ gyi‑o si, amɔ ba yɔwe̱ amo̱ se̱ ke̱gya. 18 Ase̱sɛ‑ɔ bo̱ko̱ ase̱ŋ du ne̱e̱ fe̱yɛ ayaabraagyi ne̱ aa le̱e̱ da e̱fa‑rɔ, ne̱ aa kwɛɛ, ne̱ e̱fa a daŋ mwiire si‑o. Mfaanɛɛ a ase̱sɛ‑ɔ i nu abware̱se̱ŋ‑ɔ. 19 Amaa kaye̱ mɔ‑rɔ atɔ tɔɔraasɛ, na katanne̱kpa ne̱ ka taare̱ a ka pe̱nna se̱sɛ‑ɔ, na atɔ biribiri ke̱kpa ya lwee bamo̱ mfɛɛre̱‑rɔ, amɔ aa waa ko̱kyɔ kyo̱ŋ abware̱se̱ŋ ne̱ a bo̱ bamo̱ ŋkpo̱nɔ‑rɔ‑ɔ. Amɔ bamo̱ ko̱kɔɔre̱gyi‑o maa waa bamo̱ sɛye̱. 20 Amaa bo̱ko̱ mɔ ase̱ŋ du ne̱e̱ fe̱yɛ ayaabraagyi ne̱ aa le̱e̱ da swe̱e̱re̱ timaa‑o si‑o. Ane̱ŋ a ase̱sɛ‑ɔ i nu abware̱se̱ŋ nɛɛnɛɛ, na bo̱ kɔɔre̱ amo̱ waa bamo̱ ŋkpo̱nɔ‑rɔ. Fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ ayaabraagyi ne̱ aa le̱e̱ da swe̱e̱re̱ timaa‑o si‑o a waa aŋu ngyingyii na anyiiresɛ na adabe̱‑ɔ, mfaanɛɛ a ase̱sɛ‑ɔ e̱ waa ke̱dame̱naŋsɛ. Bo̱ko̱ e̱ waa ke̱dame̱naŋsɛ bwe̱e̱tɔ, ne̱ bo̱ko̱ mɔ e̱ waa ke̱dame̱naŋsɛ bwe̱e̱tɔ bwe̱e̱tɔ, ne̱ bo̱ko̱ mɔ be̱e̱ ba waa ke̱dame̱naŋsɛ bwe̱e̱tɔ bwe̱e̱tɔ bwe̱e̱tɔ.”

Mo̱nꞌ nu ase̱ŋ ne̱ Yeesuu e̱ tɔwe̱‑ɔ dame̱naŋsɛ

(Lukas 8.16–18)

21 Kamɛɛ‑rɔ, ne̱ Yeesuu a bise fe̱yɛ, “Mo̱ne̱ nsɛ e̱ gye̱ ne̱ ɔ kyaŋŋe̱ mò̱ fetiri si na ɔ ko̱ŋ be̱ra kike bo̱ buŋ si, bɛɛɛ ɔ taa fetiri‑o bo̱ kwe̱e̱rɔ mpaa kaase̱? N gye̱ kabuno ne̱ ɔ ba a ɔ bo̱ ye̱ra a ɔ laŋŋe̱ lɔŋ‑ɔ‑rɔ pɛɛɛ aaa? 22-23 Mo̱ne̱ i de e̱se̱bɔ, mo̱nꞌ nu. Sɛye̱ maa lɛɛ kwe̱e̱rɔ. Ke̱tɔ ke̱maa na ase̱ŋ ke̱maa e̱ le̱e̱ ifuri na ɔke̱maa ŋu.”

24 Ne̱ Yeesuu a kya se̱ tɔwe̱ fe̱yɛ, “Ɔke̱maa fa ase̱ŋ ne̱ o nu‑o mfɛɛre̱ nɛɛnɛɛ. Amo̱se̱‑ɔ ɔke̱maa ne̱ o nu mo̱ ase̱ŋ timaa‑o ne̱ ɔ kɔɔre̱ a o gyi‑o, Wuribware̱ e̱ sa mò̱ kanyiase̱ŋ bwe̱e̱tɔ na ɔ bo̱ tii kamo̱ ne̱ o de‑o si. 25 A le̱e̱ fe̱yɛ ɔke̱maa ne̱ o nu mo̱ ase̱ŋ timaa‑o ne̱ ɔ kɔɔre̱ a o gyi‑o e̱ nya kanyiase̱ŋ bwe̱e̱tɔ, ne̱ mò̱‑ɔ mò̱ ne̱ o kine amo̱‑ɔ e̱ paŋ mò̱ kanyiase̱ŋ kafwe̱e̱ ne̱ ɔ kyɔ o de‑o.”

Ane̱ŋ ne̱ Wuribware̱ a kuwure‑o i tii si‑o

26 Mfe̱ŋ ne̱ Yeesuu a be̱e̱ tɔwe̱ fe̱yɛ, “To, ne̱ e̱me̱ne̱ ne̱ Wuribware̱ a kuwure‑o‑ro du‑o ne̱e̱? Ku du ne̱e̱ fe̱yɛ ɔdɔɔpo̱ a dwii abwaye‑o. 27 Kake ke̱maa ne̱ o di ɔ ko̱so̱‑ɔ, a daŋ, na mò̱‑ɔ mò̱ mo̱ŋ nyi ane̱ŋ ne̱ a waa a daŋ‑ɔ. 28 A kaapo̱ fe̱yɛ swe̱e̱re̱‑ɔ e̱ gye̱ ne̱ ɔ be̱ra abwaye‑o, na a kwɛɛ, na a bo̱ daŋ, na a powi, na a be̱re̱ waa ateese. 29 Amo̱ ya wo̱re̱ lo̱we̱‑ɔ, na ɔdɔɔpo̱‑ɔ ya gyɛɛ baa pe̱. Mfaanɛɛ dɛɛ ne̱ Wuribware̱ a kuwure‑o‑ro du.”

Ane̱ŋ ne̱ Yeesuu a ba kupurutugyi bo̱ da ke̱kpare̱‑ɔ

(Matiyo 13.31–32; Lukas 13.18–19)

30 Saŋ amo̱ ne̱ Yeesuu a be̱e̱ da ke̱kpare̱ ko̱. Ne̱ oo bise ɛ, “Ntɔ gbaa ne̱ mo̱ e̱ ba a m bo̱ kaapo̱ mo̱ne̱ ane̱ŋ ne̱ Wuribware̱ a kuwure‑o‑ro du‑o ne̱e̱? Ke̱kpare̱ mo̱ ne̱ mo̱ e̱ ba a m bo̱ kaapo̱ mo̱ne̱ Wuribware̱ a kuwure‑o kaase̱‑ɔ ne̱e̱? 31 To, mfaanɛɛ ne̱ ku du. Wuribware̱ a kuwure‑o‑ro du ne̱e̱ fe̱yɛ kupurutugyi‑o. Kigyi mɔ du kagyingyii. 32 Amaa se̱sɛ ya dwii ke̱mo̱, amɔ ke̱ e̱ kwɛɛ a ke̱ daŋ kii kikiree, ne̱ ke̱ bo̱ e̱swe̱e̱ ko̱ kyo̱ŋ ayii pɛɛɛ. Na mbo̱gyii bo̱ kye̱na ke̱mo̱ se̱ waa bamo̱ asaa.”

Ke̱tɔ se̱ ne̱ Yeesuu a be̱e̱ ba itee na akpare̱ bo̱ kaapo̱ ase̱sɛ ase̱ŋ‑ɔ

(Matiyo 13.34–35)

33 Mfaanɛɛ ne̱ Yeesuu a tɔwe̱ abware̱se̱ŋ bwe̱e̱tɔ akpare̱‑rɔ na itee‑ro gywii ase̱sɛ. Ɔɔ tɔwe̱ ase̱ŋ bwe̱e̱tɔ gywii bamo̱ ane̱ŋ ne̱ baa nya a bo̱ nu kaase̱‑ɔ. 34 Ɔ maa tɔwe̱ ase̱ŋ a o gywii ase̱sɛ na a mo̱ŋ gye̱ kitee bɛɛɛ ke̱kpare̱. Amaa amo̱ ya saŋ mò̱ aa mò̱ agyase̱po̱‑ɔ wo̱re̱, ne̱ ase̱sɛ mo̱ŋ lɛɛ bo̱ bo̱‑rɔ‑ɔ, amɔ ɔ kaapo̱ bamo̱ itee na akpare̱‑ɔ kaase̱.

Ane̱ŋ ne̱ afwii na alaŋkpare̱ a bu Yeesuu‑o

(Matiyo 8.23–27; Lukas 8.22–25)

35 Ŋke nsi amo̱ ke̱de̱e̱pwɛta, ne̱ Yeesuu a tɔwe̱ gywii mò̱ agyase̱po̱‑ɔ fe̱yɛ, “Mo̱nꞌ sa a ane̱ te̱ŋ Galile̱ya ke̱pare̱ dabe̱‑ɔ‑rɔ yɔ nno̱ŋ a bo̱ŋbe̱‑ɔ se̱.” 36 Ne̱ mò̱ agyase̱po̱‑ɔ a lwee ko̱re̱e̱ ne̱ Yeesuu te mò̱‑rɔ nkyu‑o kɛɛ ɔ tɔwe̱ abware̱se̱ŋ‑ɔ‑rɔ‑ɔ, ne̱ baa me̱raa se̱ ba pare̱. Ne̱ baa yɔwe̱ ase̱sɛ ne̱ Yeesuu a kaapo̱ bamo̱‑ɔ bo̱ sii nkyu‑o kɛɛ. E̱ko̱re̱e̱ ko̱ gbaa tii Yeesuu‑ana mmo̱‑ɔ se̱. 37 Nkyu si mfe̱ŋ ne̱ afwii dabe̱ ko̱ a kya, ne̱ alaŋkpare̱ a da nkyu bo̱ waa Yeesuu‑ana ko̱re̱e̱‑ɔ‑rɔ, ne̱ ɔ kpa a ɔ bo̱rɔ. 38 Ade̱maŋte̱ mɔ ne̱ a su‑o pɛɛɛ na Yeesuu kuŋu dɔŋ kaputu si ɔ da ko̱re̱e̱‑ɔ kuŋu o di idi. Amo̱ fe̱raa ne̱ mò̱ agyase̱po̱‑ɔ a kyiŋŋi mò̱, ne̱ baa bise mò̱ fe̱yɛ, “Ɔkaapo̱po̱, amɔ ane̱ ko̱re̱e̱‑ɔ a kpa a o buŋ ane̱‑ɔ, a mo̱ŋ tiri fo̱ ne̱e̱ e̱e̱e̱?”

39 Mò̱ a ko̱so̱‑ɔ, ne̱ ɔɔ tɔwe̱ yɛ, “Afwii, yɔwe̱.” Ne̱ ɔɔ tɔwe̱ fe̱yɛ, “Alaŋkpare̱, yɔwe̱.” Mfe̱ŋ ne̱ afwii‑o na alaŋkpare̱‑ɔ pɛɛɛ a waa surumm.

40 Ne̱ Yeesuu a bise mò̱ agyase̱po̱‑ɔ fe̱yɛ, “Ntɔ se̱ ne̱ kufu de mo̱ne̱? Nte̱tɔ se̱ ne̱ mo̱ne̱ maa kɔɔre̱ mo̱ mo̱ne̱ i gyi‑o ne̱e̱?”

41 Kufu a nya mò̱ agyase̱po̱‑ɔ bwe̱e̱tɔ, ne̱ ŋkee ba ŋwiini ba gywii abɛɛ ɛ, “Nte̱tɔ se̱sɛ e̱ gye̱ ɔnyare̱ mɔ? Mò̱ ya sa kanɔ, afwii na alaŋkpare̱ gya kamo̱ se̱‑ɔ ne̱e̱.”